Po upadku Sumerów produkcję napoju rozwinęli Babilończycy. Do istniejących rodzajów dodali nowe i można dumnie powiedzieć, że już 4 tysiące lat temu znano 20 gatunków piwa: 8 produkowanych z czystego zboża, 8 z czystego jęczmienia, a 4 z mieszanego ziarna. Babilończycy lubili piwa mocne i często wzbogacali je dodatkami w postaci miodu, wanilii, czy przypraw korzennych. Dla uniknięcia gorzkiego osadu pijano je z beczek za pośrednictwem długich słomek.
W słynnym kodeksie Hammurabiego jeden z dekretów poświęcony jest złotemu trunkowi -wraz z zapłatą robotnicy otrzymywali 2 litry, nadzorcy 3 litry, a zarządcy i kapłani po 5 litrów dziennie.
W starożytnym Egipcie piwo stosowano jako lek w chorobach skóry i oczu. W grobowcach znaleziono malowidła, na których przedstawiony jest proces jego warzenia: pieczono chleb, miażdżono go i przecierano razem z wodą przez sito, potem dodawano drożdże. Powstałą miksturę poddawano procesowi fermentacji. To właśnie Egipcjanie po raz pierwszy zaczęli stosować klarowanie piwa - podczas leżakowania dodawali do niego gliny, która łącząc się z gorzkim osadem drożdżowym opadała na dno. Niekiedy dla wzmocnienia smaku dodawali przyprawy. Napój był dla nich tak ważny, że istniał nawet hieroglif oznaczający „piwo".
Piwo miał zabrać ze sobą na Arkę Noe, o czym świadczą inskrypcje odkopane w Asyrii.
Do czasu, kiedy produkcją zainteresowali się mnisi, to kobiety wytwarzały piwo. Z czasem klasztory produkowały więcej niż potrzebowały - sprzedawały więc nadmiar trunku. Ulepszano przy tym technologię, opracowywano nowe receptury. To właśnie zakonnicy zaczęli dodawać chmiel (ok. 1000r.) oraz przenieśli fermentację do zimnej piwnicy (Bawaria, 1429r.). W średniowieczu piwowarstwo coraz bardziej nabierało cech przemysłu.
Rozpowszechnienie piwa na terenach dzisiejszej Europy zawdzięczamy barbarzyńskim plemionom, forsującym w IV i V wieku granice upadającego Cesarstwa Rzymskiego. Dzięki nim piwo trafiło na tereny północnej Francji, Irlandii i Niemiec.
Droga Polaków do bycia koneserem piwa
Tradycje spożycia piwa na ziemiach polskich sięgają czasów pogańskich. Bolesław Chrobry częstował nim zagranicznych gości. W kronikach opisywał je Gall Anonim. Jan Długosz pisał: "Wino tu rzadko używane. Ma jednak naród polski napój warzony z pszenicy, chmielu i wody, po polsku piwem zwany. Ale nie ma nadeń lepszego dla pokrzepienia ciała. Jest nie tylko rozkoszą mieszkańców, lecz i cudzoziemców".
Najstarszy dokument zawierający wzmiankę o browarze z karczmą pochodzi z 1272 roku. Podobnie jak na zachodzie, także w Polsce pierwsze browary mieściły się przy klasztorach. Do popularyzacji sposobu warzenia piwa szczególnie przyczynił się zakon cystersów. Od XIII w. wyłącznie król nadawał prawo warzenia piwa, zaszczytu tego dostąpiły tylko miasta.
W XIV w. na terenie Rzeczpospolitej działało 86 browarów. Najbardziej popularnymi piwami były wówczas: grodzkie, końskowolskie, krakowskie i wareckie. Funkcjonował także specjalny urząd nadzorujący jakość piwa, za sfałszowanie napoju groziła kara śmierci.
Na przełomie XV i XVI wieku piwo oferowały liczne karczmy wiejskie - co ciekawe, jedna przypadała na 10 gospodarstw chłopskich.
Piwo produkowano w Gdańsku, Żywcu, Tychach, Grodzisku Wielkopolskim i Warce.
W pierwszej połowie XIX wieku piwowarstwo na ziemiach polskich nabrało charakteru produkcji przemysłowej. Zlikwidowano małe browary, a na ich miejsce powstały większe, nowocześniejsze. W tym czasie wybudowano browary w Okocimiu, Warszawie, Żywcu i w Tychach. W latach 1890 - 1900 na terenie Polski działało ponad 500 browarów, produkujących w sumie 6 mln hektolitrów piwa rocznie. Spożycie wynosiło ponad 34 l na jednego mieszkańca.
Podczas I wojny światowej zabrakło surowców, zmniejszono więc produkcję piwa. Nadal likwidowano też małe browary. W obawie przed rosnącą przewagą dużych, takich jak Tychy, Okocim i Żywiec, średnie browary zaczęły łączyć się w spółki. Przykładem może tu być fuzja browarów warszawskich w 1920 roku, które przyjęły nazwę Zjednoczone Browary Warszawskie. Produkcja rozwijała się pomyślnie do czasu wielkiego kryzysu ekonomicznego w latach 1931-35, podczas którego spadek produkcji by tak znaczny, że duże browary produkowały 3 razy mniej niż w 1929 r. Ponowny wzrost produkcji następował bardzo powoli, niemniej był on znaczny, gdyż ówczesny przemysł opierał się na silnej bazie surowcowej. Polska była liczącym się producentem jęczmienia w skali europejskiej. W czasie wojny na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa czynnych było 36 browarów.
Poniżej przedstawiamy sylwetkę największych firm działających na polskim rynku oraz wybranych marek piwa.
Kompania Piwowarska SA powstała w 1999 roku z połączenia Lech Browary Wielkopolski SA oraz Browarów Tyskich Górny Śląsk SA. Inwestorem strategicznym powstałej w ten sposób spółki został międzynarodowy koncern piwowarski South African Breweries International (obecnie SABMIller). SABI w roku 1995 zakupił pakiety większościowe w Lech Browary Wielkopolski SA, a rok później - w Browarach Tyskich Górny Śląsk SA. Znaczący pakiet 28,1% akcji Kompanii Piwowarskiej SA posiada także rodzima firma Kulczyk Holding SA. W 2003 roku podpisana została umowa pomiędzy Kompanią Piwowarska S.A. a Radeberger Gruppe AG, na mocy której Kompania Piwowarska stała się właścicielem browaru Dojlidy w Białymstoku. W styczniu 2008 roku do spółki dołączył czwarty browar, Browar Belgia w Kielcach.
Obecnie Kompania Piwowarska jest największym przedsiębiorstwem piwowarskim w Polsce. Kilkusetletnie doświadczenia w warzeniu piwa, nowoczesna technologia i rygorystyczne przestrzeganie zasad produkcji na światowym poziomie (World Class Manufacturing) gwarantują najwyższą jakość jej produktów. Do portfela marek należy TYSKIE (ulubione piwo Polaków), ŻUBR (druga marka w Polsce pod względem wielkości sprzedaży), LECH, Dębowe Mocne, Pilsner Urquell, Redd's, Miller Genuine Draft, Peroni Nastro Azzurro oraz Wojak i Gingers.
Tyskie. Z Polski.
Tyskie to czołowa marka Kompanii Piwowarskiej i niekwestionowany lider polskiego rynku piwa i najbardziej doceniana polska marka piwna za granicą, głównie na terenie Wielkiej Brytanii, Niemiec, USA, Kanady, Irlandii, Francji, Holandii i Islandii. Konsekwentnie realizowana strategia pozwoliła tej marce stać się ogólnopolskim symbolem piwa w bardzo krótkim czasie. Tyskie to teraz nie tylko ulubione piwo Polaków posiadające ponad 7 milionów konsumentów, ale również najsilniejsza marka z sektora FMCG w kraju. Od kilku lat Tyskie jest mocno związane ze sportem - jest m.in. sponsorem piłkarskiej reprezentacji Polski i jej trenera, Leo Beenhakkera, oraz autorem wyróżnionej statuetką Effie 2007 kampanii „Wywieśmy flagi, pomóżmy Naszym". Tyskie dzięki licznym nagrodom zdobytym w największych międzynarodowych konkursach piwnych (m.in. The Brewing Industry International Awards) zyskała status eksperta w swojej dziedzinie i miano reprezentanta naszego kraju na europejskiej arenie.
Grupa Żywiec S.A. jest jednym z największych producentów piwa w Polsce oraz częścią Grupy Heineken. Piwa warzone są w pięciu browarach - w Żywcu, Warce, Elblągu, Leżajsku i Cieszynie. Browary posiadają najnowocześniejsze urządzenia i stosują najnowsze technologie gwarantujące najwyższą jakość warzonego piwa. Jedyny w swoim rodzaju browar w Cieszynie należy do ostatnich w Europie, które w dalszym ciągu wykorzystują technologię otwartej fermentacji.
Tradycje piwowarskie Żywca sięgają czasów średniowiecza. A w 1448 roku przywilej uprawy jęczmienia i warzenia piwa potwierdził książę oświęcimski Przemysław. Na wzór prawa niemieckiego nadał on Żywcowi prawo do tak zwanej mili ochronnej. Oznaczało to, że dla ochrony mieszczan żywieckich nie wolno było prowadzić piwnego interesu w obrębie jednej mili od miasta. W późniejszych czasach złamanie tego zakazu groziło konfiskatą takiegoż piwa "na Zamek".
Browar Żywiec został założony przez arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga (1817-1895), w połowie XIX wieku. Zakład zbudowano od podstaw w podżywieckiej wiosce na gruncie zwanym Pawlusie. Rok 1856, w którym dokonano rejestracji przedsiębiorstwa, uważany jest za początek działalności browaru, wtedy też uwarzono i sprzedano pierwsze hektolitry znakomitego piwa. Otrzymało ono wówczas, nadaną mu przez miłośników chmielowego trunku, nazwę: Piwo Żywieckie, w skrócie Żywiec. Już dwanaście lat po założeniu browar żywiecki wysunął się na pierwsze miejsce wśród 260 browarów działających w Galicji. Pod koniec XIX wieku najsławniejszymi markami piw żywieckich były: Cesarskie, Eksportowe, Marcowe, Piwo Lagrowe oraz piwa specjalne: Porter i Ale.
Piwo Żywiec
Piwo Żywiec od momentu powstania w 1856 r. jest warzone stale i niezmiennie w tym samym miejscu - browarze w Żywcu. Obecnie z browaru wyjeżdża rocznie ponad 3 mln hektolitrów piwa Żywiec. Opatrzone oryginalną etykietą z tańczącą parą, zawierającą wszystkie najważniejsze elementy historycznych znaków browaru oraz rok powstania firmy, jest nagradzane i stawiane za wzór na całym świecie.
Żywiec to największa polska marka piwa w segmencie Premium. Jest również najbardziej znanym polskim piwem za granicą. Jako jedna z kilku marek o charakterze narodowym stanowi wzór dla kolejnych pokoleń przedsiębiorców. Kojarzy się z najwyższą jakością piwa, szacunkiem dla tradycji i krystalicznie czystą wodą z polskich gór.
Historia Grupy Carlsberg liczy już ponad 160 lat. Zaczęła się w 1847 roku w Danii, kiedy to Jacob Christian Jacobsen na ówczesnych przedmieściach Kopenhagi zbudował swój browar. Nazwa browaru pochodzi od imienia syna założyciela - Carla i słowa „berg" - które po duńsku oznacza wzgórze - bo właśnie na wzgórzu został usytuowany ten jeden z najnowocześniejszych jak na owe czasy browar. Pierwsze warzenie w browarze Carlsberg odbyło się 10 listopada 1847 roku.
Jan Christian Jacobsen uczył się sztuki warzenia piwa w bawarskich browarach, a następnie wiedzę swoją nieustannie pogłębiał, co zaowocowało stosowaniem w kopenhaskim browarze najnowocześniejszych ówczesnych technologii. Dziś Grupę Carlsberg tworzą browary zlokalizowane w ponad 40 krajach świata, a „prawdopodobnie najlepsze piwo na świecie" - słynny Carlsberg - dostępne jest na ponad 150 rynkach.
Browar Okocim
Browar Okocim, najstarszy z browarów Grupy Carsberg w Polsce, powstał w podobnym do kopenhaskiego czasie. W 1845 roku, w małym galicyjskim miasteczku Okocim, blisko miasta Brzesko, założył go Jan Ewangelista Goetz, stając się jednym z twórców nowoczesnego polskiego browarnictwa. Pierwsza warka piwa w Browarze Okocim została uwarzona 26 lutego 1846 roku. Systematyczne inwestycje, kontakt z największymi potentatami w brażny (m.in. z browarem Carlsberga w Kopenhadze), ciągłe udoskonalanie produkcji wkrótce zaowocowało pozycją Browaru Okocim jako jednego z największych i najlepszych zakładów w całej Galicji. Na początku XX wieku Browar Okocimski zajmował już jedno z pierwszych miejsc między przeszło 1200 browarami w całej monarchii austro-węgierskiej.
Pochodzący z Bawarii Jan Ewangelista Goetz, który dał początek marce Okocim, był jednym z pionierów, obok Jacoba Christiana Jacobsena, wytwarzania tzw. piwa bawarskiego, polegającego na zastosowaniu rewolucyjnej wówczas metody warzenia piwa - fermentu dolnego i powrotnego.
Ten nowy gatunek, nazywany lagerem, charakteryzujący się złocistym napojem i gęstą pianką, bił na głowę tradycyjne gatunki piwa pod względem walorów smakowych, dłużej też dawał się przechowywać niż piwa warzone metodą górnej fermentacji.
Do lat 70. XIX w. produkowano w Okocimiu tylko dwa gatunki piwa lager, zwanego powszechnie okocimskim. Piwo okocimskie było piwem jasnym, o bursztynowej barwie i charakterystycznej goryczce chmielowej.
Dziś Browar Okocim to jeden z największych browarów Grupy Carlsberg Breweries A/S w Europie. Produkowane obecnie w browarze piwo potwierdza, że najlepsze tradycje przyświecające jego założycielom udało się zachować - marka Okocim, mająca za sobą ponad półtora wieku historii, pozostaje jedną z najbardziej nagradzanych za jakość polskich marek - Okocim Mocne zdobył m.in. nagrody takie jak główna nagroda w kategorii Speciality Beer podczas Orlando Beer Festiwal 2005, złoty medal w kategorii piw lager przyznany przez Beverage Tasting Institute w USA w marcu 2006 roku, czy złoty medal Chmielaki Krasnostawskie 2008.
Historia lubelskiego browaru nierozerwalnie wiąże się z założycielami browaru - rodziną Vetterów. Założycielem browaru był Karol Rudolf Vetter, który w roku 1844 nabył zabudowania po klasztorze oo. reformatorów przy ul. Bernardyńskiej 15, gdzie w 1845 roku otworzył destylarnię, a w 1846 browar. Dziś mieści się tam siedziba Zarządu Browarów Lubelskich. Oprócz browaru przy ul. Bernardyńskiej w skład Perły - Browary Lubelskie S.A. wchodzi także nowoczesny browar przy ul. Kunickiego, który funkcjonuje od roku 1912. Zaś najstarszy browar należący do Browarów Lubelskich założony został w 1806 roku w Zwierzyńcu przez znaną rodzinę Zamojskich.
Utworzenie Spółki Akcyjnej, która działa od 1 stycznia 1993 roku, dało możliwość szybkiego rozwoju firmy i zdobycia pozycji lidera w branży browarniczej w regionie. Przyczyniły się do tego również decyzje związane z inwestycjami, czyli oddanie do użytku linii do butelek w 1998 r., linii do puszek w 1999 r. i oddana w 2008 r. nowa linia do rozlewu puszkowego wieńcząca szereg zaplanowanych innowacji. Poniesione inwestycje, umożliwiły lepszą kontrolę jakości piwa, jednak nie zmieniły oryginalnej receptury, według której warzone są lubelskie piwa.
Perła jest browarem regionalnym, który żyje życiem Lubelszczyzny i na stałe wpisany jest w jej krajobraz, przez co staje się szczególnie bliski ludziom, którzy tu mieszkają.
Perła Chmielowa
Główna marka Browarów Lubelskich - Perła Chmielowa - lider w branży na rynku regionalnym to marka istniejąca od ponad 30-tu lat, na stałe już zakorzeniona w świadomości konsumentów. Największe atrybuty marki wskazywane przez Konsumentów to: szlachetny zapach chmielu, charakterystyczna, delikatna goryczka, złocista barwa i doskonała klarowność oraz stała, wysoka jakość. Perła Chmielowa jest numerem jeden na Lubelszczyźnie, ma również wielu zwolenników w całym kraju. Od lat jest również eksportowana do USA i Australii. Także i w tych krajach nasi Konsumenci chwalą ją za doskonały smak. Zarówno Perła Chmielowa jak i Perła Mocna posiadają tytuł „Wojewódzki Lider Smaku" uzyskany w konkursach zorganizowanych na Lubelszczyźnie. Obie marki zostały docenione w tym konkursie za wysoką jakość, smak i gwarancję bezpieczeństwa produktowego. Perła Chmielowa otrzymała ponadto Medal Europejski, który jest niekomercyjnym, ogólnopolskim przedsięwzięciem, promującym ideę Unii Europejskiej w środowisku przedsiębiorców. Podstawowym zadaniem Medalu Europejskiego jest wyróżnianie oraz promocja wyrobów o wysokim, europejskim standardzie, oferowanych przez firmy działające na obszarze Polski.
Historia Royal Unibrew w Polsce sięga początku lat 90-tych XX wieku, kiedy rozpoczęto eksport piwa Faxe z Danii do Polski. W 1994 roku Royal Unibrew rozszerzył swoją działalność w kraju tworząc w Poznaniu firmę handlowo - dystrybucyjną Faxe Polska Spółka z o.o. Kolejnym ważnym wydarzeniem był zakup pierwszych browarów, w Jędrzejowie i Koszalinie, co miało miejsce w kwietniu 2005 roku. W czerwcu 2006 roku powstała Royal Unibrew Polska Sp. z o.o., z siedzibą w Krakowie. Wczesną wiosną 2007 roku firma zdecydowała się na zakup Browaru Łomża. Proces akwizycji zakończył się na początku 2008 roku i zakład produkcyjny wraz z działem sprzedaży zostały włączone w struktury Royal Unibrew Polska. W tym samym roku główna siedziba firmy została przeniesiona do Warszawy.
Na świecie Royal Unibrew w biznesie browarniczym działa od ponad 150 lat i koncentruje się na markach regionalnych. W skład Grupy Royal Unibrew wchodzi trzynaście browarów i jeden zakład produkcji napojów bezalkoholowych. Swoje browary firma posiada m.in. w Danii, Polsce, Norwegii oraz na Łotwie i Litwie. Produkty Royal Unibrew produkowane są również na licencji na Karaibach i w Afryce. Polski oddział RU realizuje strategię koncernu polegającą na rozwijaniu silnych regionalnych marek. Firma poszukuje od lat marek głęboko osadzonych w regionach, lubianych przez konsumentów i silnie związanych z danym obszarem Nasze główne marki regionalne to Łomża, Brok, Strzelec.
Łomża
W ostatnim roku koncern zainwestował w rozwój marki Łomża, która została włączona do portfela strategicznych marek Royal Unibrew jako najsilniejsza z polskich marek, należących obecnie do firmy. Jest to marka wolumenowo największa z marek Royal Unibrew w Polsce, o największym potencjale, licząca sobie 40 lat. Marka ma grono lojalnych konsumentów i cieszy się ogromną popularnością w północno - wschodnim regionie kraju.
Po przyłączeniu marki Łomża, firma ma silną pozycję w regionach Północno - Wschodnim, na Wybrzeżu Bałtyku w regionie Pomorza Środkowego oraz na południu: w Małopolsce i w rejonie Rybnika na Śląsku. Marka Łomża także jest obecna coraz mocniej w rejonie Warszawy i w sieciach handlowych w całej Polsce.
Firma Royal Unibrew to obecnie czwarta co do wielkości grupa piwowarska na polskim rynku, z ponad 3% udziałem.
