Światowa legenda - Coca-Cola

John Pemberton urodził się 8 stycznia 1831 roku w Knoxville, w stanie Georgia. Studiował medycynę i farmację na Reform Medical College of Georgia w Macon. Już podczas studiów założył przedsiębiorstwo specjalizujące się w produkcji farmaceutyków.

Stworzenie idealnego smaku

8 maja 1886 r. dr John Pemberton zmieszał w mosiężnym kociołku aromatyczny, zabarwiony karmelem syrop. Dzbanek mikstury zaniósł do największej apteki w mieście. Tego samego dnia nastąpiła premiera nowego napoju, który po wymieszaniu z wodą sodową, sprzedawano z saturatora po pięć centów za szklankę.

Nazwę "Coca-Cola" stworzył Frank Robinson, wspólnik i księgowy dr Pembertona. Uważał, że słowa "coca" i "cola" będą dobrze wyglądały w reklamach i będą się podobały konsumentom, którzy lada chwila mieli cieszyć się smakiem tego wyjątkowego napoju. To on również wykaligrafował słynny znak towarowy o charakterystycznym kroju pisma.

Pemberton i Robinson obmyślali plan, jak rozwinąć sprzedaż bezalkoholowego orzeźwiającego napoju. Robinson twierdził, że konieczna jest reklama. To on organizował darmowe degustacje Coca-Coli oraz dbał o ogłoszenia w prasie. 29 maja 1886 roku w The Atlanta Journal pojawiła się pierwsza reklama prasowa, z hasłem, którego echo rozbrzmiewa do dzisiaj: "Coca-Cola jest pyszna i orzeźwiająca".

Spektakularne sukcesy

Era Coca-Coli dopiero się rozpoczynała. W 1886 r. sprzedawano średnio dziewięć szklanek napoju dziennie. Pemberton niestety nie doczekał się sukcesu swojego produktu za życia. Zmarł zaledwie półtora roku po wynalezieniu receptury. Prawa do Coca-Coli wykupił aptekarz Asa Candler. Umiejętnie rozreklamował produkt, który szybko stał się znany w całych Stanach Zjednoczonych. W 1894 r. kupiec Joseph A. Biedenham z miasta Vicksburg w stanie Missisipi zaczął jako pierwszy sprzedaż Coca-Coli w butelkach po zainstalowaniu w swym sklepie ze słodyczami maszyny butelkującej. W 1899 r. możliwe stało się butelkowanie na wielką skalę. Pierwsza rozlewnia Coca-Coli powstała w Chattanooga, a w ciągu 20 lat ich liczba rozrosła się do tysiąca. Pojawiło się także dziesiątki substytutów. Niekończąca się wojna z imitacjami zaowocowała stworzeniem w 1916 r. przez Root Glas Company unikalnego wzoru nowej butelki. I to takiego, by butelkę można było rozpoznać nawet w nocy. Jej kształt był wzorowany na sylwetce znanej gwiazdy Hollywoodu – Mae West.

Po śmierci Candlera w 1919 r., firma przeszła w ręce bankiera, Ernesta Woodruffa, a w kilka lat później – jego syna, który w latach 20. wprowadził 6-butelkowe kartony, mające ułatwiać konsumentom transport Coca-Coli do domu. W 1929 r. kartony zostały zastąpione przez inne rewolucyjne rozwiązanie – metalowe z górnym wieczkiem chłodziarki pozwalające na sprzedaż zimnej Coca-Coli.

W latach 30. ubiegłego wieku Coca-Cola zainicjowała partnerstwo z Ruchem Olimpijskim, co przełamało bariery kulturowe. W latach czterdziestych XX wieku Coca-Cola zawitała do Europy wraz z wojskami amerykańskim, które podpisały kontrakt z producentem na zaopatrzenie ich w napój, a następnie powędrowała do Afryki. Coca-Cola stała się światowym symbolem przyjaźni. W 1955 r. koncern wprowadził nowe 10-, 12- i 26-uncjowe butelki. Metalowe puszki weszły do powszechnego handlu w 1960 r. 2-litrowe butelki PET pojawiły się w 1977 roku.

Globalna reklama

W 1927 r. pojawiła się pierwsza reklama radiowa. W 1929 r. na łamach The Saturday Evening Post wielki slogan głosił: "The pause that refreshes". W 1934 r. wspierała ją gwiazda Hollywoodu – Johnny Weismuller. W 1936 r. zastąpiony został przez "It’s the Refreshing Thing to do", a w 1942 r. Coca-Cola głosiła: "It`s the Real Thing". W noworocznej loterii w Nowym Jorku sierżant DeSchneider wygrał los.Miał do wyboru 4000 dolarów lub 80 tys. butelek Coli. Wiadomo co wybrał. Lata 50. przyniosły "Sign of Good Taste" i "Go Better Refreshed". Od lat 30. cyklicznie pojawiała się w okresie bożonarodzeniowym postać św. Mikołaja. Znany dziś wszystkim wizerunek świętego Mikołaja stworzony został na zlecenie Coca-Coli przez znanego rysownika Haddona Sundbloma. W 1950 r. w amerykańskiej TV ruszył pierwszy live show sponsorowany przez The Coca-Cola Company.

Tajemnicza receptura

Pemberton był z natury bardzo tajemniczy. Podobnie zresztą jak i inni aptekarze jego czasów, dla których sukces w ogromnej mierze zależał od wprowadzenia na rynek czegoś, co różniło się od innych produktów. Coca-Cola była takim przełomowym napojem, co zapewne skłoniło Pembertona do dużej ostrożności w przekazywaniu innym osobom jej składu. Gdy receptura została przekazana w ręce rodziny Candlerów, a potem rodziny Woodruff, nadal ściśle ją chroniono. Przepis na Coca-Colę do dzisiaj jest najlepiej chronionym sekretem w historii handlu. Firma Coca-Cola nigdy nie ujawniła nawet, ilu ludzi dokładnie zna recepturę. Nie mówi też, w jakiej dokładnie formie receptura istnieje. Ta odrobina tajemniczości jest częścią tożsamości Coca-Coli. Czymś, czego nikt inny nie ma.

Coca-cola dzisiaj

Obecnie system Coca-Cola w Polsce reprezentują firmy Coca-Cola HBC Polska, polski oddział Coca-Cola Hellenic z siedzibą w Atenach oraz Coca-Cola Poland Services, przedstawiciel The Coca-Cola Company z siedzibą w Atlancie. Coca-Cola Hellenic jest jednym z największych na świecie pod względem sprzedaży rozlewcą napojów The Coca-Cola Company, działającym w 28 krajach i obsługującym ponad 560 mln konsumentów.

Coca-Cola HBC Polska posiada cztery zakłady produkcyjne – w Radzyminie, w Łodzi, w Staniątkach gm. Niepołomice oraz w Tyliczu gm. Krynica (rozlewnia wód naturalnych). Łączne inwestycje firmy w Polsce od 1991 r. przekroczyły 360 mln euro.

Firmy z systemu Coca-Cola w Polsce podejmują szereg działań mających na celu redukcję emisji zanieczyszczeń, a poprzez to ochronę klimatu. Jednym z najważniejszych działań podjętych w tym obszarze jest rozpoczęta w listopadzie 2009 r., w zakładzie produkcyjnym w Radzyminie, budowa innowacyjnego bloku wytwarzającego energię elektryczną, ciepło i chłód, który zmniejszy o 40 proc. roczną emisję wytwarzanego przez zakład CO2.

Coca-Cola w Polsce dokłada wszelkich możliwych starań, by opakowania jej produktów miały jak najmniejszy wpływ na środowisko naturalne; inicjatywy w tej sferze to m.in. zmniejszanie ilości oraz wagi opakowań i materiałów opakowaniowych, stosowanie materiału z recyklingu do produkcji opakowań oraz promowanie recyklingu. Firmy prowadzą szereg inicjatyw ekologicznych i edukacyjnych w ramach wolontariatu pracowniczego oraz programów partnerskich ze społecznościami lokalnymi. Od wielu lat współpracują w ramach akcji "Sprzątanie świata" z Fundacją Nasza Ziemia. Tradycyjnie już uczestniczą w lokalnych programach propagujących ekologię wśród obywateli; wspierają inicjatywy w ramach "Sprzątania świata" w Łodzi, Niepołomicach i Radzyminie, jak również Warszawskie Dni Recyklingu.

Ponadto Coca-Cola w Polsce angażuje się w pomoc wielu polskim organizacjom społecznym, takim jak: Caritas, Polska Akcja Humanitarna, Fundacja Odpowiedzialności Społecznej i wiele innych, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Firmy współpracują z władzami lokalnymi oraz organizacjami pozarządowymi w miastach, w których mają swoje oddziały. Od 2007 r. firmy są partnerami strategicznymi Forum Odpowiedzialnego Biznesu, a od lutego 2009 r. – członkami UN Global Compact.

opr. Maja Święcka