Rynek win musujących i szampanów jest trzecim pod względem wartości sprzedaży segmentem w kategorii ogólnie pojętego rynku win, zaraz po winach stołowych oraz po segmencie win deserowych i wermutach. Pod względem dynamiki rozwoju wolumenowego znajduje się jednak na miejscu drugim. Produkty takie jak szampany i wina musujące, charakteryzują się bardzo wysoką sezonowością. Największą sprzedaż na naszym rodzimym rynku odnotowują w okresie końca i początku roku (Nowy Rok i Karnawał). Sprzedaż w tym okresie stanowi ok. 70-80% całej sprzedaży w ciągu roku.
Potwierdza to Jarek Mazur z firmy Racke Polska Sp. z o.o., którego zdaniem szczyt sprzedaży przypada właśnie na okres Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Dodaje też, że produkty te dobrze sprzedają się również w okresie karnawału.
„Idąc za przykładem Włoch, wina musujące Martini chcą przekonać polskich konsumentów i wprowadzić modę na celebrowanie życia. I to nie tylko w końcu roku. Wina musujące z grupy Martini wykorzystują m.in. w komunikacji przekaz mówiący, że ten rodzaj win jest idealny na celebrowanie każdej chwili" - mówi Maciek Komarczuk PR Manager XRS Nowe Media. Jak informuje przedstawiciel marki Martini, sytuacja związana ze światowym kryzysem jest odczuwalna również w Polsce i miała wpływ na obniżenie sprzedaży zarówno szampanów jak i win musujących. Spadki sprzedaży były zauważalne szczególnie w segmencie produktów luksusowych lub aspirujących do nich. Warto zaznaczyć, iż polski konsument często myśląc o winach musujących używa stwierdzenia szampany i pozycjonuje te produkty na podobnej półce cenowej.
„Końcówka roku 2009 pozwala jednak mieć dobre nadzieje na przyszłość, ponieważ konsumenci zaczęli ponownie wracać do zakupów win musujących i szampanów. Rosnące zapotrzebowanie w tej kategorii zauważyli producenci, wprowadzając z końcem roku nowe produkty np.: Bacardi-Martini Polska z początkiem listopada wprowadziła do sprzedaży różowe wino musujące Martini Rose" - mówi Maciej Komarczuk.
Zacierana sezonowość
Rynek szampanów i win musujących posiada bardzo duży potencjał rozwojowy. Pomimo faktu, iż produkty te są traktowane jako produkty sezonowe - wykazują również dużą rotację poza wspomnianymi wyżej okresami, z którymi jednoznacznie są kojarzone. Polacy są coraz bardziej otwarci na wino, a co za tym idzie - również na wino musujące i szampana.
Coraz częściej widzimy na polskich stołach „wino z bąbelkami", zarówno w dniach związanych z uroczystościami rodzinnymi i w gronie przyjaciół, ale i we wszystkich tych dniach, które z jakichś przyczyn są dla nas ważne i które chcemy uświetnić. Nie możemy zapominać też o tym, iż wino musujące stanowi doskonały aperitif i w takiej właśnie roli również często pojawia się w restauracjach i naszych domach rozpoczynając dobry obiad, czy odświętną kolację.
„Nie tylko zima sprzyja zakupowi win musujących" - zaznacza Maciej Komarczuk. - „Bacardi-Martini Polska zachęca do spróbowania latem Martini Asti z owocami. Taki oryginalny drink można samemu przygotować w domu lub zamówić w jednym z letnich ogródków licznych kawiarni lub restauracji".
Cena przede wszystkim
Wśród polskich konsumentów możemy wyróżnić dwie grupy, jedni kierują się podczas decyzji zakupowych: ceną i ta grupa wybiera produkty do 20 zł. Druga grupa to osoby łączące wysoką jakość produktów i znaną markę. Na naszym rynku ceny win musujących, nawet tych najdroższych, w odróżnieniu np. do rynku rosyjskiego nie stanowią jeszcze dużego obciążenia finansowego dla klienta.
Jak twierdzi Jarek Mazur, zdecydowanie największy udział w całości sprzedaży win musujących i szampanów zajmują najtańsze wina musujące. „Z tego należy wyciągnąć wniosek, że kupujący w Polsce kierują się ceną przy zakupie produktów z tego segmentu, tak więc wydaje się, że marka ma tutaj drugorzędne znaczenie. Jeśli chodzi o jakość, to preferowane są wina musujące słodkie i półsłodkie" - mówi Jarek Mazur.
Świąteczne kampanie
Tak jak wcześniej wspomnieliśmy, producenci win musujących i szampanów w okresie świąteczno - noworocznym realizują większą część sprzedaży swoich produktów, dlatego też specjalnie się do niego przygotowują. Do sprzedaży trafiają często produkty w specjalnych, okazjonalnych opakowaniach, a w sklepach dostrzec możemy wiele promocji związanych z tymi trunkami.
„Do sprzedaży wprowadzamy opakowania w wersji prezentowej (opakowania świąteczne, okazjonalne) oraz wprowadzamy promocje cenowe. W wybranych supermarketach poprowadzimy promocję z udziałem hostess. Hostessy będą informowały o winach musujących Martini a także umożliwią klientom degustację. Dodatkowo w celu zwiększenia rozpoznawalności marek prowadzimy stałą komunikacje z naszymi klientami poprzez organizowanie różnych konkursów na stronie internetowej http://www.martiniasti.com/" - informuje Maciej Komarczuk, odpowiedzialny za PR win musujących marki Martini.
Z doświadczeń tej marki wynika, że konsumenci poszukują informacji, chcą wiedzieć więcej. W takich sytuacjach rola bezpośredniej komunikacji z konsumentem jest ogromna. Tak więc aby wzbogacić komunikację z konsumentem, na nadchodzący sezon firma przygotowała m.in. książeczki informacyjne, zawierające dane, dotyczące wszystkich 3 win musujących, znajdujących się obecnie w ofercie Bacardi-Martini Polska.
Także firma Racke Polska w okresie świąt Bożego Narodzenia i Sylwestra, oprócz standardowych produktów przygotowuje specjalną ofertę. „Na pewno nie zabraknie licznych promocji cenowych, jak i produktów zapakowanych w okazjonalne kartoniki. Będą również różne dodatki przy zakupie butelki wina musującego" - dodaje Jarek Mazur.
Szampan czy wino musujące?
Wielu klientów nie dostrzega różnicy pomiędzy tymi produktami. Szampany od win musujących różnią się przede wszystkim sposobem wytwarzania i zastrzeżoną nazwą. Nazwa ta powinna być też wyraźnie zapisana na etykiecie: "champagne" lub "vin mousseau".
Szampan (z franc. champagne, od vin de Champagne to wino produkowane wyłącznie tradycyjną metodą szampańską w Szampanii. Jest to szczególny rodzaj wina musującego, który znany jest na całym świecie i potocznie kojarzony ze świętowaniem i luksusem. Produkowany jest bez sztucznego nasycania napoju dwutlenkiem węgla, który tworzy się w nim na skutek naturalnego procesu dojrzewania wina w butelkach. Do butelek nalewa się młode, nie do końca przefermentowane wino, a następnie przechowuje się lekko pochylone w stronę korka butelki w piwnicach, w stałej temperaturze 3-5°C. Wina te uchodzą za doskonałe i dlatego są stosunkowo drogie. Nazwa „szampan" została zastrzeżona w 1911r.
Na rynku znaleźć możemy również wina, które wytwarzane są taką samą metodą w innych regionach Francji - noszą nazwę cremante i tego słowa trzeba szukać na etykiecie butelki - lub w Hiszpanii: cava. Produkty te nie mogą jednak nosić miana szampanów.
Wina musujące wytwarza się z win białych lub czerwonych, a jeśli są to wina różowe, z mieszanek win białych i czerwonych. Proces produkcji wina w pierwszej fazie przebiega identycznie jak przy produkcji win tradycyjnych. Wyciśnięty sok z winogron poddaje się procesowi fermentacji, utrzymując go w niskiej temperaturze, bez dostępu światła i powietrza. Fermentacja odbywa się pod wpływem działania drożdży, które zamieniają zawarty w soku winogronowym cukier w alkohol i dwutlenek węgla. Proces fermentacji trwa aż do momentu, kiedy stężenie alkoholu wzrasta do poziomu, w którym drożdże nie mogą dłużej się rozwijać i obumierają. Jeżeli chcemy uzyskać wino musujące, wówczas do wina, którego fermentacja już się zakończyła, dodajemy ponownie drożdże, a także cukier. To powoduje, że proces fermentacji przebiega powtórnie. Zasadniczo im jest on dłuższy i powolniejszy, tym wino jest bardziej złożone i kosztowne. Powtórna, naturalna fermentacja może odbywać się w butelkach lub większych zbiornikach zwanych kadziami.
W sklepach dostępne są też wina musujące, które jest sztucznie nasycane dwutlenkiem węgla.
Sposoby przechowywania
Najsmaczniejsze jest świeże wino musujące, więc nie przechowujemy go dłużej niż 2 lata.
Wina musujące powinno przechowywać się w pozycji pionowej, w odróżnieniu od win tradycyjnych, które przechowujemy w pozycji poziomej. Nie powinno się przechowywać wina musującego ani szampana w lodówce dłużej niż kilka dni, bo zbyt niska temperatura sprawi, że stracą smak i staną się mdłe. Otwartą butelkę wina musującego można przechować w lodówce zamkniętą specjalnym korkiem lub prościej - z łyżeczką wsuniętą w szyjkę butelki.
Pomieszczenie, w którym przechowujemy wino powinno być ciemne. Światło przyspiesza dojrzewanie wina i wywołuje niekorzystne zmiany smakowe i zapachowe. Szczególnie wrażliwe na światło są szampany i wina musujące.
Jak i do czego podawać?
Produkty te smakują najlepiej gdy są schłodzone do temperatury ok. 7-8°C, chociaż niektórzy podają je nieco cieplejsze, w temperaturze ok. 11°C. W wyższej temperaturze gaz ulatnia się szybciej, a wino w kieliszku ulega szybko ogrzaniu. Szampan oraz dobre wina musujące są wyjątkowo uniwersalne. Możemy je podawać do każdego posiłku. Pasują do wielu potraw, dań z jaj, do indyka, szynki, czy jagnięciny. Wino musujące dobrze współgra z kuchnią azjatycką, hinduską i chińską. Do świeżych owoców pasują wina półsłodkie, do tortów i słodkich deserów najlepsze będzie słodkie asti. Kieliszki powinny być wysokie i wąskie, o pojemności 150-180 ml, bądź też płaskie; z nich jednak bąbelki uwalniają się zbyt szybko. Kieliszek należy zawsze trzymać za nóżkę, by dłonią nie ogrzać trunku.
Otwieranie butelki
Najpierw zdejmujemy folię i odkręcamy drucik trzymający korek. Butelkę trzymamy pod kątem ok. 45 stopni, ściskając jedną ręką korek, drugą zaś trzymamy butelkę od spodu. Powoli okręcamy butelkę od dołu, dzięki czemu będzie nam łatwiej wyjąć korek. Pod wpływem ciśnienia korek zacznie powoli wychodzić. Dźwięk odkorkowywanej butelki powinien przypominać ciche westchnienie. Oczywiście winem można też strzelać dla uzewnętrzniania radości, ale wtedy celujemy w górę, nigdy w naszych współtowarzyszy zabawy.
Do zamknięcia szampanów i win musujących używa się korków wykonanych w kory Dębu Korkowego (Quercus Suber L) bądź plastikowych. Niemal wszyscy szanujący się producenci szampanów i win musujących na świecie używają naturalnych korków ze względu na ich właściwości.
Korki
Korek w produkcji wina wykorzystywany jest na masową skalę od połowy XVIII, kiedy to do powszechnego użycia weszły szklane butelki. Zadecydowały o tym unikalne właściwości jakie posiada korek:
Elastyczność i sprężystość - ściśnięty korek charakteryzuje się wyjątkową zdolnością do wracania do pierwotnych form po ustaniu ucisku, dzięki porowatej strukturze. Średnio korek ma ok. 40 000 000 komórek na cm3 wypełnionych gazem. Dlatego też po wciśnięciu do szyjki butelki doskonale dopasowuje się do niej szczelnie ją wypełniając. Zdolności izolacyjne - struktura korka doskonale zabezpiecza zawartość butelki przed niekorzystnym wpływem otoczenia umożliwiając jednak „oddychanie" ,co jest konieczne w długoletnim procesie przechowywania wina. Odporność na zmienne warunki atmosferyczne - korek utrzymuje swoje właściwości mimo upływu czasu.
Korki pozyskuje się z dębu korkowego, który rośnie na południu Francji oraz w innych regionach Morza Śródziemnego, szczególnie w Portugalii (Alentejo), która jest światowym centrum korkowego biznesu (rośnie tu 30% wszystkich drzew korkowych na świecie ! ), Hiszpanii (Estramadura, Katalonia) a także Algerii i Maroku. Po okorowaniu jest suszony przez około trzy miesiące. Potem zanurzany jest we wrzątku przez około jedną godzinę, następnie złożony do piwnicy na około 1-2 miesięcy. Następnie kora jest cięta, szlifowana, kąpana w kąpielach dezynfekujących, aby pozbyć się mikrobów, bakterii i grzybów. Po wysuszeniu korki są sortowane i klasyfikowane, następnie gładzone. Korowanie drzew korkowych wykonywane jest mniej więcej co 9 lat. Dąb korkowy żyje średnio ok. 170-200 lat i jest korowany około 17 razy w ciągu swojego życia.
Dawniej, gdy wszystkie szampany i wina musujące były przechowywane w piwnicy pojawiła się konieczność ochrony korków wystających z butelki przed gryzoniami. Zaczęto wówczas owijać szyjki butelek. Dziś kapsuły na butelkach pełnią rolę dekoracyjną i nie każdy szampan je posiada, co w niczym nie umniejsza jakości tego wina.
Przydatne informacje:
wina musujące w odróżnieniu od tradycyjnych, powinno przechowywać się w pozycji pionowej; najlepsze są świeże i nie warto ich przechowywać (za wyjątkiem szampanów); nie przechowuj wina musującego ani szampana w lodówce dłużej niż kilka dni, zbyt niska temperatura sprawi, że staną się mdłe, poza tym drgania lodówki źle wpływają na jego jakość; otwartą butelkę wina musującego można przechować w lodówce zamkniętą specjalnym korkiem lub domowym sposobem - z łyżeczką wsuniętą w szyjkę butelki. chociaż utarło się, że szampan pasuje do wszystkiego, nie podawaj wytrawnego wina musującego do deserów. Spumante po włosku oznacza musujący, lecz tym terminem przyjęło się określać wszystkie słodkie wina musujące pochodzące z regionu Asti we Włoszech. Inne określenia na wino musujące to: sekt (niemieckie), sparkling (angielskie), vin mousseux lub crémants (francuskie). Wino perliste, nazywane przez Włochów frizzante, jest winem lekko musującym; po przelaniu do kieliszka wino nie pieni się, lecz lekko musuje, w smaku jest orzeźwiające i lekko szczypiące. Na etykietach win musujących, a szczególnie szampanów, określenie poziomu słodyczy niezupełnie odpowiada naszym przyzwyczajeniom, np. extra dry to wino średnio wytrawne, a nie bardzo wytrawne, demi sec - dość mocno słodkie, szampan wytrawny określany jest jako brut.
