W przypadku świąt Wielkiej Nocy ucztowanie zaczyna się już od rana. Tradycyjne śniadanie to rytuał wielu rodzin. Mimo regionalnych różnic wiele świątecznych stołów zapełniają takie same potrawy. W menu królują jajka pod każdą postacią, sałatki jarzynowe, wędliny, a w szczególności kiełbasy czy barszcz biały bądź żur.
W europejskiej czołówce
Koszyczek ze święconką to wstęp do klimatu Wielkanocy. Mówiąc o wiosennych świętach nie sposób zapomnieć o jajkach, które jako symbol odrodzenia są nieodzownym elementem nie tylko wielkanocnego śniadania, ale też obiadu czy kolacji.
Jak podaje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), Polska jest jednym z czołowych producentów jaj kurzych w Unii Europejskiej. W rankingu światowym wygrywają Chiny, które dostarczają około 35% globalnej podaży. A ta przekroczyła już poziom 86,7 mln ton. Unia Europejska dostarcza 6% z tej puli. Polska jest trzecim producentem w naszym regionie, po Hiszpanii i Niemczech, i zapewnia 17% unijnych udziałów.
A jajka w czasie Wielkanocy serwuje się nie tylko solo, ale w licznych świątecznych odsłonach. Są m.in. składnikiem wielu sałatek. Święta to też czas jaj faszerowanych, które mogą być nadziewane warzywnymi czy mięsnymi farszami – w zależności od naszej kreatywności.
Świąteczne wędliny
Wędliny w czasie Wielkanocy to również pozycja obowiązkowa. Nie dość, że kawałek kiełbasy powinien znaleźć się w święconce, to dodatkowo można nią okrasić tradycyjny żur. W czasie poprzedzającym wiosenne święta, zarówno w kanale sklepów małoformatowych do 300 mkw., jak i supermarketów, rośnie wolumen sprzedaży kiełbas paczkowanych. Potwierdzają to dane zebrane przez instytuty analityczne.
„W sklepach małoformatowych w 2022 urósł on o 27% w porównaniu do roku 2021, w supermarketach – o 9%. Oczywiście jeszcze większe wzrosty sprzedaży można zauważyć w ujęciu wartościowym, co jest spowodowane rosnącymi cenami. W sklepach małoformatowych za kilogram kiełbasy paczkowanej należało w 2022 r. zapłacić już 28 zł – o 12% więcej niż rok wcześniej. Najbardziej w tym kanale zdrożały frankfurterki (o 16%), a najmniej – kiełbasy paczkowane białe (o 10%). Z kolei w supermarketach średnia cena za kilogram wzrosła o 13% do poziomu 21,8 zł. Tu najmocniej zdrożały kaszanki, bo aż o 33%, najwolniej rosną ceny paczkowanych kiełbas białych – w 2022 r. były tylko o 6% droższe niż w 2021 r.” – informuje Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych, CMR.
Jak wynika z danych paragonowych, paczkowane kiełbasy znajdziemy w 4 na 10 sklepów małoformatowych i oczywiście w każdym supermarkecie. Mowa tu o ich klasycznym wariancie. Gorzej wygląda bowiem dostępność paczkowanych kiełbas białych – znajdziemy je w co trzecim supermarkecie i zaledwie 1 na 20 sklepów małoformatowych.
„Dostępność kiełbas białych rośnie oczywiście w okolicy świąt wielkanocnych, natomiast w okresie maj – wrzesień, czyli w sezonie grillowym, rośnie ogólna dostępność kategorii paczkowanych kiełbas” – podkreśla ekspert CMR. Dodaje, że średnio w ciągu roku klienci sklepów małoformatowych mogą wybierać spośród 4 wariantów kiełbas paczkowanych, natomiast supermarkety oferują kupującym znacznie większy wybór – średnio 11 pozycji.
Udziały w sprzedaży
W sklepach małoformatowych w 2022 r. zdecydowanym liderem pod względem udziałów w wartości sprzedaży był Animex (39%), drugie miejsce zajął Sokołów (19%), a podium zamyka firma JBB (8%). Jak podkreśla Nikodem Pankowiak, inny układ sił prezentuje sprzedaż w supermarketach. „W tym kanale sprzedaży liderem również pozostał Animex (38%), ale jego najgroźniejszym konkurentem były produkty marki własnej – te odpowiadały łącznie za 23% wartości sprzedaży całej kategorii. Ostatnie miejsce na podium zajęła firma Sokołów (14%)” – wyjaśnia ekspert.
CMR sprawdził też jakie są najpopularniejsze produkty wśród konsumentów. W sklepach małoformatowych kiełbasą paczkowaną, po którą klienci sięgają najchętniej jest Kiełbasa Śląska 550 g marki Morliny (Animex), a najpopularniejszą paczkowaną kiełbasą białą jest Kiełbasa Biała Luksusowa bezglutenowa w opakowaniu 400 g od firmy Drobimex. Natomiast w supermarketach najpopularniejsza jest Kiełbasa z Piersi Kurczaka 400 g, również od marki Morliny, w której portfolio znajduje się także najpopularniejsza paczkowana kiełbasa biała – 2 Kiełbasy Białe Parzone w opakowaniu 600 g.
Barszcz biały czy żur?
W zależności od rodzinnych tradycji, na Wielkanoc serwuje się żur bądź barszcz biały. Na pierwszy rzut oka te dwie zupy niewiele się różnią, jednak podstawowym czynnikiem, który je odróżnia jest rodzaj użytego zakwasu. Część osób decyduje się na samodzielne przygotowanie tej potrawy. Również popularne jest jednak zarówno zamówienie go z firmy cateringowej bądź restauracji jak też zakup gotowego produktu bądź w formie instant w tradycyjnym sklepie.
Żurek to jeden z tych produktów, którego sprzedaż wyraźnie rośnie w okresie Wielkanocy. Pokazują to także dane CMR – w marcu 2021 r. (Wielkanoc wypadała wtedy 4 kwietnia) w sklepach małoformatowych do 300 mkw. liczba sprzedanych opakowań żurku do gotowania – produktu w torebkach, który następnie należy zmieszać z wodą – była o 96% większa niż miesiąc wcześniej, zaś w supermarketach ta różnica wyniosła aż 194%! Podobne tendencje można było zauważyć także w tym roku (Wielkanoc 17 kwietnia) – w kwietniu w sklepach małoformatowych sprzedano o 84% więcej opakowań żurku do gotowania a w supermarketach – o 104%.
Podobnie wygląda sytuacja w przypadku tzw. żurków mokrych – zup gotowych do odgrzania lub ich koncentratów. W marcu 2021 r. w sklepach małoformatowych sprzedano o 63% więcej ich opakowań niż w lutym, a w kwietniu 2022 r. – o 95% więcej niż w marcu. W supermarketach te różnice są jeszcze większe – w 2021 r. w marcu sprzedano aż o 200% więcej opakowań żurku niż w lutym a w kwietniu 2022 r. – o 134% więcej niż w kwietniu.
„Tak dużych wahań nie widać jedynie w przypadku żurku instant w saszetkach – w kwietniu 2022 r. zarówno w sklepach małoformatowych jak i supermarketach sprzedano nawet mniej produktów z tej kategorii niż miesiąc wcześniej” – wskazuje ekspert instytutu.
Żurek do gotowania w ciągu roku jest dostępny średnio w każdym supermarkecie i 6 na 10 sklepów małoformatowych – w okresie wielkanocnym jego dostępność rośnie do poziomu 7 na 10 sklepów małoformatowych. W placówkach małego formatu klienci zwykle mogą wybierać spośród 1-2 wariantów żurku do gotowania, natomiast w supermarketach – spośród 2-3 wariantów. Warto zauważyć, że to kategoria, w której zauważalne udziały ma jedynie 2 producentów – Nestle i Unilever. Zarówno w sklepach małoformatowych, jak i supermarketach wynoszą one odpowiednio 81% i 16%.
Nikodem Pankowiak dodaje, że jeśli chodzi o tzw. żurki mokre najpopularniejszym produktem w płynie w sklepach małoformatowych w okresie Wielkanocy 2022 r. były Żurek Brzeźnicki w butelce PET 500 ml od firmy Cimesmak, natomiast w przypadku koncentratów był to koncentrat żurku w szklanej butelce 300 ml marki Krakus (Animex).
Olej i oliwa
Tłuszcze są obowiązkowymi pozycjami w każdej kuchni. A święta to czas, kiedy warto uzupełnić zapasy. Pasują zarówno do potraw wytrawnych, jak i tych na słodko. Kluczowy jest jednak rodzaj tłuszczu jaki wybierzemy. Do dań „na słono” zdecydowanie lepiej niż margaryna czy masło nada się olej bądź oliwa.
Kantar Polska zbadał z jaką częstotliwością Polacy sięgają właśnie po oliwę czy olej. Codziennie znajdują się one w diecie 15,36% badanych. 19,35% ankietowanych wskazało natomiast, że używa ich 5-6 razy w tygodniu. Nieco rzadziej, bo 3-4 razy w tygodniu decyduje się na nie 36,65% ankietowanych. 2 razy w tygodniu do ich spożywania przyznaje się 19,52% osób. Natomiast raz w tygodniu lub rzadziej – 9,13%.
Wśród najczęściej wybieranych marek zdecydowanie wyróżnia się jednak. W okresie lipiec 2021-czerwiec 2022, aż 62,95% respondentów wskazało na markę Kujawski.
Siła dodatków
Nie ma świąt Wielkiej Nocy bez tradycyjnych dodatków. Mowa m.in. o majonezie i chrzanie. To produkty, które zdecydowanie notują wzrosty w okresie wiosennym. Właśnie z powodu Wielkanocy.
Jak wskazuje Kantar Polska, majonez spożywany jest przez cały rok. Instytut zbadał – jak często Polacy po niego sięgają. Z ankiety (przeprowadzonej w okresie październik 2021-wrzesień 2022 r.) wynika, że raz dziennie (lub częściej) do menu włącza go 1,86% respondentów. Z kolei przynajmniej raz w tygodniu – aż 50,2% osób (5-6 razy w tygodniu 3,59%; 3-4 razy w tygodniu 10,05%; 2 razy w tygodniu 18,51%; raz w tygodniu 18,05%). Minimum raz w miesiącu spożywa go natomiast 34,62% badanych. Rzadziej – 13,31%.
Wśród najczęściej spożywanych marek wyróżniają się 2 marki – Winiary i Kielecki, które były wskazywane przez odpowiednio 44,1% oraz 29,16% Polaków biorących udział w badaniu. Wysoko znalazł się też Majonez Pudliczki oraz Majonez Babuni Hellmann’s (odpowiednio 8,66% i 8,35%).
Częstym dodatkiem są też warzywa w puszkach czy słoikach, które są nieodzownym elementem sałatek jarzynowych – które królują na stołach nie tylko w święta Bożego Narodzenia, ale również na Wielkanoc.
Kantar Polska zbadał, że te produkty przez Polaków są spożywane nieco rzadziej niż wcześniej wspomniany majonez czy tłuszcze. Otóż w pomiarze obejmującym okres od lipca 2021 do czerwca 2022 r., 16,98% badanych zaznaczyło, że spożywa tego typu warzywa raz w tygodniu bądź częściej. Natomiast 47,29% z nich wskazało, że wybiera je 2-3 razy w miesiącu. Z kolei raz w miesiącu lub rzadziej znajdują się one w diecie 35,74% respondentów.
W przypadku tej kategorii jest znacznie więcej marek w czołówce. Jak zbadał Kantar Polska, najczęściej wskazywanym brandem jest Bonduelle – 36,25%. Nieco mniejszy wynik, ale również znaczny ma Pudliszki – 30,34%. Dalej w zestawieniu znajduje się Dawtona (27,92%), Łowicz (18,74%), Rolnik (13,08%) oraz Krakus (12,13%).
To oczywiście tylko część z kategorii jakie w czasie Wielkanocy pozwalają na przygotowanie pysznej, wytrawnej uczty. Oprócz właściwego asortymentu należy też pamiętać o odpowiedniej ekspozycji, a także właściwym poinformowaniu klientów o zbilżającym się sezonie.
Joanna Kowalska
Zastępca Redaktora Naczelnego ds. Mediów Cyfrowych
Fot: AdobeStock
