Wymagania konsumentów względem oferty drogeryjnej rosną. Poza oczywistą funkcją danego produktu, jego składem czy opakowaniem, na znaczeniu zyskują także aspekty takie jak wydajność, innowacyjność, ekologia. Konsument patrzy na ofertę w ujęciu całościowym. Liczą się działania producenta, również te prospołeczne. Czy istnieje uniwersalny przepis na sukces produktu?
Zmieniające się oczekiwania konsumentów wymagają dostosowania portfolio produktów. Nie zawsze musi być to produkt innowacyjny, ważne by odpowiadał na wszystkie potrzeby konsumenta, który – również w Polsce – staje się coraz bardziej świadomy. Pod wieloma względami.
Babskie sprawy bez tabu
Zacznijmy od oferty higienicznej dla kobiet. Dożyliśmy czasów – w końcu(!) – kiedy menstruacja czy higiena intymna przestały być tematami tabu. Piszemy o nich, rozmawiamy na forum publicznym. W przestrzeni medialnej sporo mówi się o problemach z dostępem do artykułów higienicznych dla wielu młodych kobiet (zwłaszcza w małych miejscowościach), firmy organizują ciekawe happeningi i akcje – również w szkołach, dzięki czemu propagują wiedzę tak niezbędną szczególnie dla młodych dziewczyn wkraczających w dorosłość.
Oferta higieniczna – podpaski, tampony, wkładki, chusteczki nawilżone, żele, płyny do higieny intymnej – to podstawowe produkty niezbędne każdej kobiecie. W popularnych drogeriach mamy w czym wybierać, bogata jest zarówno oferta znanych marek, marek własnych czy mniejszych producentów.
Co się liczy?
Każda kobieta docenia komfort jaki zapewniają jej sprawdzone artykuły higieniczne. Polki cenią marki, które znają, stosują i którym ufają, w obrębie ulubionej marki chętnie próbują nowości i ulepszonych produktów. Nie musimy już stosować grubych podpasek, ponieważ te ultra cienkie są na tyle chłonne, by móc zapewnić nam komfort w tych trudnych dniach. Co więc się liczy dla klientki? Poza oczywistym aspektem – produkt musi spełniać swoją funkcję – na pewno nie mniej ważne jest także jego bezpieczeństwo, w przypadku podpasek czy tamponów – rodzaj bawełny wykorzystany do produkcji, nie bez znaczenia są opakowania – zwłaszcza ekologiczne, czy certyfikaty. Istotny jest również skład. Skład podpasek? Tak! Zwracamy uwagę na to, z czego są wykonane.
Syntetyczne dodatki czy barwniki – mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie intymne. Bawełna organiczna – jest odpowiednio miękka i niebarwiona chlorem – w związku z czym nie powoduje podrażnień. Zdecydowanie powinnyśmy unikać również dioksyn, czyli pochodnych chloru, których używa się do wybielania wkładu podpasek.
W sytuacji, w której bawełna nie pochodzi z ekologicznych upraw, możemy spodziewać się tego, że podczas produkcji materiału roślinnego używano środków ochrony roślin w postaci nawozów, herbicydów i defoliantów.
Eko wybory1
Wybierając artykuły higieniczne klientki zwracają także uwagę na ochronę naszej planety. Ważne jest w jakich warunkach i z jakim skutkiem dla środowiska powstaje dany produkt oraz na to, z jakich materiałów jest wykonywany.
Marki, które chcą być przyjazne planecie i środowisku, zwracają uwagę na cały proces produkcji. Ważny jest nie tylko finalny produkt, ale także to, z czego się składa, skąd pochodzą surowce i jak są wytwarzane. Obecnie możemy znaleźć coraz więcej alternatyw i możliwości, które sprawiają, że proces produkcji, a później także i samo użytkowanie danych produktów, nie szkodzą środowisku.
Terminem „biobased” określamy materiał lub produkt, który przynajmniej częściowo pochodzi z biomasy. Biomasa zaś to materiał pochodzenia biologicznego, głównie roślinnego. Przykładowo biomasa pochodzi z bawełny, trzciny cukrowej czy bambusa.
„Rozwijając tę definicję, trzeba podkreślić, że produkty biobased to takie, które są przyjazne dla środowiska już od momentu ich tworzenia. Wykorzystuje się materiały oparte na surowcach odnawialnych, dzięki czemu przyczyniamy się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Proces ich produkcji ma nie mieć niekorzystnego wpływu na środowisko” – tłumaczy na portalu ofeminin.pl Zuzanna Mierzejewska, pomysłodawczyni oraz organizatorka pierwszych i największych targów kosmetyków naturalnych w Polsce ‘Ekocuda’ oraz Prezes Zarządu Ekocuda.
Producenci coraz częściej sięgają po materiały i surowce ekologiczne, takie jak między innymi bioplastik, który stanowi alternatywę dla tradycyjnych tworzyw sztucznych. Produkuje się go z roślin, a ten jest bezpieczny dla środowiska. Produkcja bioplastiku nie zużywa takiej ilości paliw kopalnych, jak wytworzenie pojemników z PET i PP. Surowce, z których powstaje bioplastik, są w 100% odnawialne – w przeciwieństwie do ropy naftowej. Bioplastik powstaje z roślin, które rosnąc, produkują tlen, pochłaniają dwutlenek węgla i ograniczają globalne ocieplenie.
Innowacyjność w polskim przemyśle
Innowacyjność w polskim przemyśle chemicznym nie jest domeną już tylko największych podmiotów. Także dla małych i średnich przedsiębiorstw staje się powszechnością. Prace badawczo-rozwojowe prowadzone są w wielu firmach. Wprowadzane produkty mają charakter faktycznej nowości branżowej, inne są jedynie wzmocnieniem oferty danego producenta.
Na znaczeniu zyskują innowacyjne receptury o maksymalnej zawartości składników pochodzenia naturalnego i obniżonym śladzie węglowym. Firmy współpracują z producentami surowców i opakowań tak, aby jak najszybciej implementować proekologiczne rozwiązania w każdym obszarze, w którym jest to możliwe.
Ale innowacje przede wszystkim odpowiadają na rosnące wymagania i świadome decyzje zakupowe konsumenta. Obecnie przy dużym nasyceniu rynku Polacy – dokonują w pełni przemyślanych zakupów i wybierają ofertę, która pod wieloma względami musi wpisywać się w ich oczekiwania.
Konsumenci oczekują od producentów starannego przygotowania wprowadzanych produktów, które obecnie muszą zaspokajać ściśle sprecyzowane potrzeby odbiorców oraz charakteryzować się innowacyjnością i wysoką jakością. Zabieg wprowadzenia na rynek produktu musi być wspomagany przez kampanie marketingowe.
Firmy oprócz specjalistycznych produktów coraz częściej starają się zaoferować potencjalnemu klientowi określony styl i filozofię życia. Sam „czas życia” wprowadzanych produktów skraca się i w niektórych przypadkach nie przekracza roku, stąd też przedsiębiorstwa muszą szybko reagować na sygnały otrzymywane od konsumentów.
Półka chemiczna pod znakiem innowacji2
Warto zauważyć, że w ostatnim czasie słowo innowacja w branży FMCG zyskało pewien, nowy wymiar. Nowości nie kojarzą się już jedynie z technologicznym rozwojem produktu, ale przede wszystkim z dostosowaniem go do dynamicznie zmieniającego się świata. W związku z tym – jak podkreśla Mateusz Śmietanka, Client Consultant, NielsenIQ – na znaczeniu zyskują produkty bardziej przyjazne środowisku, szanujące dobro planety. Ogromnie wzrasta zainteresowanie produktami z certyfikatami eco oraz bio. Zjawisko to nie omija branży chemiczno-kosmetycznej na rynku FMCG. Przykładowo w kategorii detergentów do prania ubrań wzrost sprzedaży wartościowej tego typu dóbr w ostatnich dwunastu miesiącach osiągnął, aż 169% w porównaniu do ubiegłego roku. W kategorii produktów związanych z utrzymaniem czystości w domu produkty eko i bio zyskały 64% sprzedaży wartościowej.
„Jeśli chodzi o produkty, które niebawem mogą pojawić się szerzej na rynku to ciekawą propozycję można znaleźć w kategorii odświeżaczy powietrza. W ostatnich latach rosnącą popularnością cieszyły się odświeżacze do szaf, najczęściej występujące w formie saszetek. Bazując na sukcesie tego formatu, na półki sklepowe trafiły saszetki odświeżające do obuwia i jest to dynamicznie rosnący segment. Inną ciekawą nowość produktową można odnaleźć w kategorii płynów do mycia naczyń. Jako alternatywa dla tradycyjnych płynów na rynku pojawiają się pianki, które nie wymagają moczenia gąbki, a mogą być nakładane bezpośrednio na nią, zapewniając taki sam efekt” – komentuje Mateusz Śmietanka.
W kwestiach innowacji nie próżnują również sieci handlowe. Od dłuższego czasu obserwujemy na rynku wdrażanie na teren sklepów automatów typu refill (tzw. refillomatów). Jest to odpowiedź nie tylko na potrzebę wygody, ale przede wszystkim działanie proekologiczne, mające ograniczyć zużycie plastiku. Na takie rozwiązanie decydują się nie tylko sklepy stricte chemiczne, ale przede wszystkim przodujące sieci handlowe w kraju.
Pranie na miarę naszych czasów
Największą kategorię wśród środków do prania stanowią detergenty piorące, po które sięga ok. 85% wszystkich gospodarstw w naszym kraju. Na przestrzeni ostatnich lat kategoria ta ewoluowała – miejsce standardowych proszków zaczęły zajmować produkty płynne i kapsułki. Nadal ok. 49% polskich rodzin kupuje proszki, jednakże liczba ta z roku na rok spada właśnie na rzecz żeli i płynów, które kupuje 47% gospodarstw oraz kapsułek, które chociaż mają znacznie wyższą cenę, są nabywane przez 42% gospodarstw.
Na zakup środków do płukania czy zmiękczania tkanin decyduje się ponad 70% gospodyń domowych. W tej kategorii liczy się zapach. Coraz bardziej wyszukane kompozycje czy innowacyjne formy, jak np. perełki zapachowe są ciekawym urozmaiceniem standardowej oferty.
W segmencie tzw. dodatków do prania w sklepach możemy znaleźć odplamiacze, wybielacze, środki wychwytujące kolor i zapobiegające farbowaniu, wzmacniające kolor, perfumujące czy dezynfekujące. W Polsce produkty tego typu mają stałych nabywców.
Innowacyjność w segmencie produktów piorących – biorąc pod uwagę ich zastosowanie – to przede wszystkim wciąż ulepszane formuły a także prostota zastosowania. Nie bez znaczenia są także działania proekologiczne, mające na celu redukcję śladu węglowego. Producenci podejmują liczne działania, by sprostać tym wyzwaniom. Są to m.in. ograniczenie zużycia materiałów i nadwyżki zapasów, ograniczenie zużycia energii, ograniczenie użycia substancji toksycznych, zwiększenie udziału recyklingu w odzyskiwaniu odpadów, zwiększenie udziału substancji odnawialnych i odnawialnych źródeł energii oraz zwiększenie trwałości produktów czy ekologiczne opakowania.
Chemia gospodarcza3
W Polsce wartość rynku detergentów i środków piorących w ubiegłym roku wykazywała tendencję wzrostową i prognozuje się jej wzrost w kolejnych latach. Wprowadzanie na rynek innowacyjnych produktów, rosnąca penetracja pralek automatycznych oraz zwiększająca się świadomość konsumentów w zakresie higieny to główne przyczyny stale postępującego wzrostu konsumpcji wyrobów chemii gospodarczej. Sam rynek chemii gospodarczej jest podzielony według obszarów zastosowania. W 2021 r. wzrost wartości dla wszystkich kategorii produktowych przekroczył w naszym kraju 4%. Najszybciej rosła sprzedaż w kategorii środków czyszczących, zwiększając się o ponad 6% w ujęciu rok do roku. Jeśli chodzi o samą Europę, a nie tylko Polskę, to przewiduje się, że od 2022 roku branża chemii gospodarczej w Europie utrzyma powolny wzrost. Pandemia COVID-19 wpłynęła na poprawę wiedzy konsumentów na temat produktów chemii gospodarczej i stosowania środków czystości z różnych kategorii, m.in. preparatów do pielęgnacji powierzchni, mycia toalet i zmywania naczyń. Do tego doszło intensywne stosowanie środków dezynfekcyjnych – zarówno w gospodarstwach domowych, jak i miejscach publicznych. Na skutek malejącej liczby osób pracujących zdalnie i mniej rygorystycznych praktyk dezynfekcyjnych, w 2021 roku na europejskim rynku produktów chemii gospodarczej nastąpił spadek wartości detalicznej o 1% w odniesieniu do wysokiej wartości odnotowanej w 2020 roku. W związku z osłabieniem negatywnych czynników rozwoju rok 2022 ma być okresem stabilizacji w większości kategorii produktowych w tej branży. Szacuje się, że w 2022 roku realne tempo rozwoju europejskiego sektora chemii gospodarczej wyniesie 1,2%. Normalnie funkcjonuje już kanał sprzedaży HoReCa, który w ubiegłym roku i dwa lata temu wskutek wprowadzonych obostrzeń i zakazów prowadzenia działalności przez hotele, restauracje i gastronomię znajdował się w trendzie spadkowym.
Idea nie bez znaczenia4
Przy zakupie „produktów z wyższą ideą” szczególnie ważne dla polskich gospodarstw domowych stają się trzy czynniki: dbałość o środowisko, troska o dobrostan zwierząt oraz wspieranie lokalnych producentów. Jest to oczywiście wartość dodana, ponieważ – przykładowo w kategorii detergentów piorących – kluczowym czynnikiem decydującym o zakupie jest skuteczność produktu.
Z obserwacji GfK wynika, że w wielu kategoriach podejście proekologiczne lub wspieranie zrównoważonego rozwoju nie przekłada się istotnie na wzrost liczby sprzedanych produktów. „(…) Dla nabywców wciąż kluczowe pozostaje to, czy użyty detergent dopierze skutecznie. Jeśli z kolei zapewni ubraniom miękkość i przyjemny zapach, podniesie to percepcję premium. Natomiast skład produktu i sposób jego produkcji mogą stanowić wartość dodaną, jednak nie wpływają istotnie na sprzedaż – wyjaśnia Barbara Lewicka, senior director w GfK i dodaje, że aby przekonać konsumentów do długofalowych działań kluczowa jest edukacja u podstaw, a w Polsce w tej materii wciąż mamy jeszcze wiele do zrobienia. „Najważniejsze jednak, że już dzieje się wiele dobrego, a prośrodowiskowe postawy z roku na rok zyskują coraz więcej zwolenników” – podsumowuje Barbara Lewicka.
Prawie 57% firm na świecie uważa, że pandemia przyspieszyła realizację celów środowiskowych w firmie. Instytucje finansowe i rosnące oczekiwania społeczne są głównym katalizatorem zmian – wynika z raportu ING i EY „Biznes dla klimatu. Raport o zmianie priorytetów” 5.
Konsumenci już mierzą swój ślad węglowy i są kolejną grupą interesariuszy, która wymusza na firmach wdrażanie czynników zrównoważonego rozwoju. Z badania EY Future Consumer Index wynika, że 60% konsumentów w Polsce i 69% konsumentów na świecie uważa, że uznane marki mają obowiązek wprowadzenia zmian w zakresie ESG 6.
Sukces danego produktu mierzony jest wielowymiarowo. Zaufanie do jakości czy przywiązanie do danej marki często stają się wartością nadrzędną. Warto jednak podążać za innowacjami i wpisywać się w aktualne – także proekologiczne czy prospołeczne - potrzeby konsumentów.
Monika Górka
Zastępca Redaktora Naczelnego
1 źródło: ofeminin.pl
2 ródła: NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami
(Drug), sprzedaż wartościowa, wolumenowa w litrach i ilościowa w sztukach, okresy: sierpień 2021- lipiec 2022, kategorie: środki do prania, uniwersalne domowe środki czystości, odświeżacze powietrza, środki do mycia naczyń
Klasyfikacja NielsenIQ na podstawie obecności certyfikatu Ecocert lub Ecolabel na opakowaniu
4 źródło: https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/produkty-premium-kto-kupuje
5 źródło: badanie ankietowe ING, przeprowadzone wiosną 2021 r., wśród 400 korporacji z USA, Europy i Azji.
6 źródło: https://www.ey.com/pl