Obecne trendy rynkowe zmuszają producentów do tworzenia nowych produktów wpisujących się w potrzeby coraz bardziej świadomych konsumentów. Na sklepowych półkach coraz bardziej pożądane są zamienniki wyrobów mlecznych, pozbawione laktozy czy wszelkich składników odzwierzęcych. Istotny jest również trend „czystej etykiety”, a więc jak najkrótszego składu, bez zbędnych dodatków i ulepszaczy. Nie bez znaczenia jest też opakowanie produktu – powinno być funkcjonalne, ekologiczne i atrakcyjne. Konsumenci interesują się także działaniami firm, których produkty ostatecznie wkładają do koszyka. Liczą się wszelkie działania prospołeczne czy proekologiczne. Innowacje są niezbędną częścią rynku FMCG, który zmienia się wraz z konsumentami i powinien wciąż zaskakiwać swoich odbiorców.
Czym jest innowacja?To nie tylko nowy produkt, to propozycja, która ma wyjątkowe funkcje, ułatwia codzienne życie albo zaskakuje smakiem i wygodą. Innowacje w sektorach FMCG oraz retail znacząco wpływają na rozwój całego rynku, krajowej – a nawet światowej – gospodarki…
To szerokie pojęcie może dotyczyć zarówno produktu – jego smaku, składu czy roli w codziennym życiu konsumenta, ale także formy opakowania czy odpowiedzi na pojawiające się na rynku potrzeby. Innowacje produktowe idą w parze z tymi technologicznymi – nowe rozwiązania w sektorze logistyki, wyposażenia sklepowego, oprogramowania czy konceptu handlowego wspierają rozwój całego rynku FMCG. Obecnie dużo dzieje się w sektorze e-commerce, który gwałtownie urósł w trakcie pandemii, a także w branżach, które zostały zmuszone do zmiany modelu działań w związku z panującymi obostrzeniami.
„Wpływ koronawirusa nie ominął innowacji. Z badań przeprowadzonych w trakcie pandemii widzieliśmy, że otwartość polskich konsumentów na nowe produkty nieco spadła, ale pozostawała na relatywnie wysokim poziomie. Dużo istotniejszy wpływ pandemia miała na działania producentów, dla nich 2020 rok był jak przejażdżka kolejką górską. Początkowy szok i ograniczenia pierwszego lockdownu de facto zablokowały na kilka miesięcy możliwość wprowadzania nowych produktów na rynek. W efekcie, udział innowacji w wartości sprzedaży analizowanych kategorii spadł rok do roku” – mówi Grzegorz Olkusznik, Dyrektor BASES NielsenIQ.
Sytuacja odwróciła się jednak w drugiej połowie roku, kiedy to odblokowano budżety marketingowe i wznowiono prace nad odłożonymi wcześniej na półkę inicjatywami. Jak podaje NielsenIQ, innowacje wróciły do łask, a w efekcie faktyczna liczba nowych produktów na polskim rynku w 2020 roku wzrosła w stosunku do roku poprzedniego.
Innowacyjny rynek opakowańDla wielu osób coraz ważniejsze jest ekologiczne podejście do produkcji samego opakowania, możliwość recyklingu i ponownego wykorzystania. Idealne opakowanie ułatwia korzystanie z produktu, poprzez odpowiednią wielkość zapewnia świeżość zawartości do czasu jej wykorzystania, a przede wszystkim odpowiada na rosnące potrzeby i wymagania konsumenta. Według raportu UPS
1 aż 75% Polaków twierdzi, że istotny jest dla nich fakt, że sprzedawca uwzględnia kwestie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w swoich działaniach, produktach i usługach. W tym zakresie, na pierwszym miejscu znalazły się bardziej ekologiczne opakowania.
Po tym jak świat został zalany „falą plastiku” pojawiło się wiele głosów na temat jego szkodliwości. W odpowiedzi na potrzebę zadbania o naszą planetę na rynku pojawiły się nowe rodzaje opakowań – tworzone z surowców z recyklingu – w części lub nawet w całości biodegradowalne, wielokrotnego użytku. Producenci poszukują coraz to nowszych i lepszych rozwiązań, by dołożyć swoją cegiełkę w walce o Ziemię. Ciekawym rozwiązaniem wprowadzanym obecnie przez markę Lenor jest papierowa butelka zaprojektowana we współpracy z firmą Paboco. Już w przyszłym roku na rynku pojawi się pierwszy testowy produkt w takiej formie. Dynamiczny rozwój technologii w związku z takim rozwiązaniem oznacza zmniejszenie użycia plastiku, a w przyszłości jego całkowite wyeliminowanie. W związku z tym nastąpi również obniżenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Papierowe opakowania stają się coraz bardziej przystępne cenowo, a ich wykorzystanie wspierają najwięksi producenci na rynku FMCG2.
„Jeżeli mówimy o opakowaniach to kwestia ta bardzo się zmieniała. Wiele lat temu najważniejsze było, by zabezpieczyć produkt. Później mieliśmy erę, gdzie opakowania musiały spełniać interesy zarówno producenta, jak i być rozpoznawalne przez klienta. W dobie koronawirusa to znowu się zmienia. Z jednej strony mamy erę e-commerce i produkty nie muszą być tak widoczne na półce. Dostrzegamy jednak nowy trend – bezpieczeństwo. Widzimy rosnącą świadomość klientów i zwracanie uwagi na to, jak zawartość opakowania jest komunikowana” – mówi Bogdan Orzechowski, Dyrektor Zarządzający, SIG Polska.
Istotnym wyznacznikiem opakowania w momencie wyboru produktu jest także jego funkcjonalność. Opcje takie jak „otwórz-zamknij” w przypadku wędlin czy nabiału są konkurencyjne dla pozostałych formatów. Znaczenie ma także kształt – produkt powinien dobrze leżeć w ręce, by móc go skonsumować w biegu lub z łatwością zastosować w kuchni, i wielkość – poręczne formaty są teraz w modzie. Warto postawić również na rozwiązania, które nie wymagają od odbiorcy użycia dodatkowych przedmiotów jak nożyczki czy otwieracz do puszek. Współczesny konsument poszukuje opcji wygodnych i szybkich.
Skład ma znaczenie„Producenci żywności dobrze wiedzą, że aby zyskać uwagę konsumentów i osiągnąć sukces trzeba się umiejętnie wyróżnić. Nowe produkty, ze zmienioną lub udoskonaloną recepturą pojawiają się na sklepowych półkach regularnie. Jednym z istotnych trendów wśród konsumentów, na który producenci odpowiedzieli bardzo szybko, jest ograniczanie spożycia mięsa. Producenci dość sprawnie zmodyfikowali receptury, zmniejszając na przykład zawartość białek zwierzęcych na rzecz roślinnych” – komentuje Anna Zdzieszyńska, New Business Manager ASM Sales Force Agency.
Żywność roślinna to kategoria rosnąca z roku na rok, zrzeszająca wokół siebie coraz większą liczbę konsumentów, nie tylko tych wykluczających mięso ze swojej codziennej diety. Produkty wege to także te pozbawione wszelkich składników odzwierzęcych. Nic więc dziwnego, że sporo w tej kwestii dzieje się na półce z nabiałem, opartej w dużej mierze na mleku. Roślinne odpowiedniki dostępne są już w wielu sklepach i zyskują coraz większą popularność. Ich wartością dodaną jest także brak laktozy, czyli dwucukru mlecznego, który nie jest tolerowany przez sporą część Polaków.
Kategoria żywności roślinnej podbija sklepowe półki, jako że jest czymś stosunkowo nowym i stale rozwijającym się. Nowe produkty, nowe receptury i smaki to coś, czego poszukują konsumenci. Polacy coraz chętniej zmieniają swoją dietę na zdrowszą, często pozbawioną produktów zawierających białka odzwierzęce lub przynajmniej je ograniczającą. Niezwykłe jest to jak skutecznie potrzebie tej odpowiadają producenci kategorii typowo mięsnych.
Ekspertka zauważa również, że panujący trend to nie tylko odpowiedź na rosnącą popularność fleksitarianizmu, ale także dbałość o środowisko naturalne: „Szacuje się bowiem, że wyprodukowanie 1 kilograma mięsa wymaga zużycia aż 12 kg żywności roślinnej, a co za tym idzie – nawet kilkunastu tysięcy litrów wody! Producenci żywności doskonale zdają sobie sprawę z popularnych wśród konsumentów trendów, także tych dotyczących zrównoważonego rozwoju. Wiedzą także, że klienci poszukują smacznych, bezmięsnych produktów, z uproszczoną formułą i naturalnym składem”.
„Producenci podążając za trendami oferują między innymi bezalkoholowe wina, wegańskie lody czy napoje i inne przysmaki, niezawierające cukru. Od tego, jak nauczymy odżywiać się nasze dzieci, będzie zależało ich zdrowie i jakość życia w przyszłości” – dodaje Anna Zdzieszyńska.
Nowoczesny retail i bezpieczny sklepPandemia COVID-19 odcisnęła swoje piętno na wielu sektorach rynku, wpłynęła też na działalności tradycyjnych sklepów detalicznych. Wprowadzono m.in. dystans społeczny, wzmożoną dbałość o higienę poprzez regularną dezynfekcję oraz wykorzystanie bezkontaktowych metod płatności. Konsumenci dążyli do jak najszybszego i najefektywniejszego dokonania zakupów i ta tendencja prawdopodobnie zostanie z nami na dłużej. Detaliści powinni więc ułatwić swoim klientom proces zakupowy oraz zapewnić poczucie bezpieczeństwa.
Istotne jest więc przy tym inwestowanie w nowe technologie wspomagające pracę. Na rynku pojawiło się wiele nowych rozwiązań mających na celu ułatwienie prowadzenia biznesu. Są to m.in. urządzenia zliczające osoby wchodzące i wychodzące ze sklepu w czasie rzeczywistym, umożliwiające stały monitoring ilości klientów w placówce, a także powiadamiające pracowników o zbliżaniu się do górnego limitu osób. Jednym z działań prewencyjnych w wielu instytucjach jest mierzenie temperatury osób wchodzących do budynku. Takie rozwiązanie nie jest spotykane w sklepach ze względu na ilość klientów, jednak na rynku pojawiają się innowacje odpowiadające i na ten problem.
Kolejnym ważnym krokiem w rozwoju placówki jest wprowadzenie kas samoobsługowych. Możliwość dokonania zakupów bez konieczności kontaktu ze sprzedawcą zwiększa poczucie bezpieczeństwa u klienta, a także często forma ta jest szybsza. Punkty samoobsługowe wymagają również płatności kartą lub Blikiem, a więc w ten sposób eliminuje się korzystanie z gotówki. Rynek kas samoobsługowych cały czas się rozwija, urządzenia te są coraz bardziej dokładne i intuicyjne. Mają też coraz mniejsze rozmiary, a więc ich wstawienie nie wymaga dużych zmian w placówce.
Logistyka na miarę XXI… rokuLogistyka jest jednym z filarów rynku FMCG. To dzięki odpowiednio skonstruowanym systemom konsument dostaje to, czego potrzebuje we właściwym miejscu i czasie. Łańcuch dostaw opiera się na transporcie, hurtowniach oraz sklepach detalicznych, gdzie na każdym kroku wciąż możliwe są usprawnienia i innowacyjne rozwiązania. Szczególne zmiany pojawiły się na rynku w okresie pandemicznym, kiedy to handel w sporej mierze został przeniesiony do sektora e-commerce.
„Logistyka zdała egzamin w tych trudnych czasach. Mieliśmy wiele wyzwań, by dostarczyć produkty, mierzyliśmy się ze znacznym wzrostem ilości zamówień. Sukces polegał na współpracy dostawców i odbiorców. Komunikacja i współpraca pokazały siłę logistyki, dzięki temu byliśmy w stanie na czas dostarczyć produkty” – mówi Anna Galas, Senior Business Development Director w FM Logistic CE.
Zdaniem Waldemara Osmólskiego, eksperta w Wyższej Szkole Logistyki w Poznaniu, branża FMCG poradziła sobie z sytuacją pandemiczną dzięki odpowiedniej lokalizacji fabryk – te powinny znajdować się jak najbliżej miejsc zbytu, by proces dostawy był jak najkrótszy.
„Jeśli chodzi o długotrwałe działania to warto postawić na tworzenie magazynów buforowych. Tak, aby ten łańcuch mógł być skrócony maksymalnie, w miarę możliwości. Będzie trzeba się jednak spodziewać wówczas zmian cen produktów finalnych” – dodaje Waldemar Osmólski.
„Dystrybucja i transport będą rozwijały się lokalnie. Transport intermodalny ma zwiększać swój zasięg w Europie na rzecz transportu czysto drogowego. Magazyny trzeba przenosić i dywersyfikować. Znaczenie ma też opieranie się na lokalnych dostawcach na rzecz tych oddalonych, po to żeby łańcuch produkcyjny został zachowany. Przy tym wszystkim istotna jest kwestia ekologiczna, która nie odeszła na dalszy plan” – przyznaje dr Jacek Karcz, Wyższa Szkoła Bankowa, Specjalista ds. Logistyki.
Ważnym aspektem jest także coraz szersza automatyzacja procesów, zarówno prac biurowych, jak i magazynowych. Takie działania również przyczyniają się do skrócenia czasu dostawy produktu. Umożliwiają one m.in. śledzenie łańcucha dostaw na żywo lub nawet bardziej zaawansowane podejmowanie automatycznych decyzji.
Śledzenie innowacji pojawiających się na rynku może przynieść wiele korzyści. Nowe produkty wpisujące się w potrzeby konsumenckie to must-have na sklepowej półce, szczególnie w nowopowstałych i szybko rosnących kategoriach jak eko, bio czy wege. Postawienie na nowości znanych marek to gwarancja sprzedaży, a stworzenie bezpiecznej atmosfery w placówce – zyskania zaufania klienta.
Film „Innowacyjne opakowania uzupełniające Frosch" dostępny na kanale YouTube: https://youtu.be/A7HAiFJ0rY0 Weronika Nowak
Redaktor
1 „Jak zmieniają się zachowania zakupowe Polaków w sieci”
2„Marka Lenor zaprezentowała prototypową, papierową butelkę” nowymarketing.pl