Formy opodatkowania

Niewątpliwie najprostszą formą rozliczeń, która nie wymaga od podatnika prowadzenia ksiąg, składania deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy jest karta podatkowa. Stawki karty podatkowej określone są kwotowo i podlegają corocznie podwyższeniu o wskaźnik wzrostu cen konsumpcyjnych towarów i usług za okres pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego. Ich wysokość uzależniona jest między innymi, od rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników oraz liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z poźn. zm.).

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - to dobry sposób dla osób rozpoczynających działalność, jeżeli spodziewają się, że koszty działalności, które prawo pozwala odliczyć od podatku nie przekroczą 50% przychodu. Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych. Podstawę opodatkowania stanowi przychód bez pomniejszania o koszty jego uzyskania, w związku z tym, ta forma opodatkowania jest nieopłacalna, gdy zysk jest bardzo mały (wysokie koszty). Sposób naliczania podatku jest następujący: na koniec każdego miesiąca od sumy wszystkich przychodów odejmuje się składkę ZUS na ubezpieczenia społeczne - wynik stanowi kwotę do opodatkowania (tzw. podstawa do opodatkowania). Od podstawy nalicza się podatek, od którego odejmuje się składkę ZUS na ubezpieczenia zdrowotne. W ten sposób uzyskuje się ostateczną kwotę podatku, która należy zapłacić. Podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania obowiązani są do prowadzenia ewidencji przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r., Nr 144 poz.930 z późn. zm.).

Podatkowa księga przychodów i rozchodów stanowi podstawową formę opodatkowania /opodatkowanie na zasadach ogólnych/ i można ją zastosować do wszystkich rodzajów działalności. Jest odpowiednia dla firm nie posiadających wysokiego dochodu lub tych, które nie przewidują dochodu w pierwszym okresie działalności. Jeżeli nie zadeklaruje się wyboru innej formy opodatkowania (tj. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo karty podatkowej lub według 19% stawki podatku), podatek dochodowy odprowadzany jest według skali progresywnej. Z tą formą opodatkowania wiąże się największa ilość obowiązków. Decydując się na zasady ogólne należy bowiem pamiętać, że do właściciela firmy będzie należało obliczanie wysokości comiesięcznych zaliczek na podatek i wpłacanie ich na rachunek urzędu skarbowego oraz wypełnianie comiesięcznych deklaracji PIT-5.
Podstawa prawna: Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. z późniejszymi zmianami oraz rozporządzenie ministra finansów z 17 stycznia 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i z 16 grudnia 1999 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Najbardziej zaawansowaną i sformalizowaną formą ewidencji księgowej jest pełna księgowość. Tą formę opodatkowania stosuje się dla wszystkich rodzajów działalności. Obowiązek jej stosowania mają przedsiębiorcy, którzy osiągają w roku podatkowym przychód z działalności przekraczający 800 000 euro. Prowadzenie pełnej księgowości wiąże się z koniecznością założenia ksiąg handlowych, w których prowadzona jest ewidencja wszystkich zdarzeń gospodarczych oraz należności i zobowiązań firmy. To dość skomplikowana forma opodatkowania, wymagająca od przedsiębiorcy lub jego służb księgowych specjalistycznej wiedzy. Z tego też powodu często firmy, które się na nią decydują korzystają z usług profesjonalnych biur rachunkowych.
Podstawa prawna: Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. z 2002 Nr 76, poz. 694 ze zm).