Cechą charakterystyczną leasingu, wyróżniającą tę formę finansowania inwestycji od innych dostępnych sposobów, jest udostępnienie środków trwałych bez konieczności ich zakupu.
Rozpatrzmy dwa warianty finansowania tej samej inwestycji.
Załóżmy, że przedsiębiorca zamierza nabyć samochód dostawczy, którego wartość wynosi 50 tys. zł. W pierwszym przypadku środek trwały finansowany jest za pośrednictwem leasingu operacyjnego, w drugim za pośrednictwem tradycyjnego kredytu zaciągniętego w banku.
W naszych obliczeniach powinniśmy dokonać jeszcze kilku podstawowych założeń wstępnych, aby nieco uprościć obliczenia.
W przypadku leasingu założenia te wyglądają następująco:
- opłata wstępna dotycząca leasingu samochodu wynosi 10 proc. jego wartości,
- przedsiębiorca płaci 36 miesięcznych rat w wysokości 1500 zł każda,
- opłata końcowa wynosi 7 proc. wartości samochodu,
- przedsiębiorca płaci podatek dochodowy według aktualnej stawki 19 proc.
Klasyfikacja kosztów
W rozliczeniach podatkowych dotyczących leasingu jako wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodów traktuje się:
- opłatę wstępną,
- każdą z 36 rat leasingowych.
Ponadto w obliczeniach dotyczących kosztu leasingu możemy pominąć kwoty wynikające z podatku od towarów i usług (VAT). Po prostu należna część raty leasingowej, wynikająca z naliczonego podatku podlega odliczeniu od naszego podatku VAT należnego urzędowi skarbowemu. Tak więc we wszelkich kalkulacjach dotyczących kosztu leasingu oraz porównań między alternatywnymi do niego źródłami pozyskania finansowania powinniśmy posługiwać się zawsze kwotami netto.
W przypadku kredytu bankowego mamy do czynienia z następującymi założeniami:
- prowizja banku za przyznanie kredytu wynosi 1 proc.
- oprocentowanie kredytu wynosi 16 proc. w skali roku
- kwota kredytu spłacana jest w 36 równych miesięcznych ratach po 1389 zł każda
- oprocentowanie naliczane jest od wartości niespłaconego kredytu
- środek trwały amortyzowany jest stawką 20 proc.
- przedsiębiorca płaci podatek dochodowy według stawki 19 proc.
Koszty uzyskania przychodów to w tym przypadku prowizja bankowa od wartości udzielonego kredytu, odsetki zapłacone w okresie kredytowania oraz odpisy amortyzacyjne środka trwałego.
Z tarczą, czy na tarczy
Otrzymane wyniki wskazują, że pozyskanie kredytu na sfinansowanie zakupu samochodu dostawczego w prezentowanym wypadku jest dużo droższym sposobem finansowania aniżeli podpisanie umowy leasingowej. W rozpatrywanym przypadku różnica w wydatkach wynosi ponad 33 tys. zł.
Skąd wynika tak duża rozbieżność w kosztach poniesionych na zakup takiego samego samochodu o takiej samej wyjściowej cenie?
Okazuje się, że sama wartość miesięcznych rat nie jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na koszt pozyskania środka trwałego. W naszym przypadku kredyt bankowy spłacany był ratami niższymi o 111 zł aniżeli wynosiły miesięczne opłaty leasingowe. Przedsiębiorcy bardzo często zapominają, że koszt pozyskania środków finansowych uzależniony jest od zastosowania w praktyce osłony podatkowej znanej potocznie jako tzw. tarcza podatkowa. Osłona ta umożliwia obniżenie kwoty podlegającej opodatkowaniu, a co za tym idzie, zapłacenie niższych podatków.
W przypadku leasingu mamy do czynienia ze znacznie większą osłoną podatkową, gdyż w praktyce niemal 100 proc. wartości środka trwałego wlicza się do kosztów uzyskania przychodów. W przypadku kredytu bankowego jako koszty uzyskania przychodów traktowane są tylko odsetki od spłacanego kredytu oraz odpisy amortyzacyjne od środka trwałego.
Przynajmniej w teorii żaden z przedsiębiorców nie powinien się obawiać zanegowania przez urząd skarbowy zawartej umowy leasingowej i pozyskania w ten sposób środków trwałych dla swojej firmy. Nie jest to w żadnym wypadku sposób na uszczuplenie dochodów budżetu naszego państwa, a przeciwnie jest to forma zapewnienia skarbowi państwa dodatkowych wpływów. No, chyba że przedsiębiorca bierze w leasing samochód typu kabriolet, homologowany jako samochód ciężarowy z plandeką.
Całkowite wydatki i koszty związane z umową leasingową
Wartość samochodu 50 000 zł
Opłata wstępna 10 proc. 5 000 zł
36 rat po 1500 zł 54 000 zł
Wartość końcowa 7 proc. 3 500 zł
Razem: 62 500 zł
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu
Opłata wstępna 5 000 zł
Raty leasingowe 54 000zł
Razem: 59 000 zł
Zaoszczędzony podatek (tzw. tarcza podatkowa):
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu x stopa podatku dochodowego: 59 000 x 19 proc. = 11 210 zł
Całkowite wydatki i koszty związane z umową leasingową - osłona podatkowa: 62 500 zł – 11 210 zł = 51 290 zł
Koszt pozyskania samochodu o wartości 50 000 zł przy wykorzystaniu leasingu: 51 290 zł
Całkowite wydatki i koszty związane z umową kredytową
Wartość samochodu 50 000 zł
Prowizja bankowa 1 proc. 500 zł
Łączna wartość odsetek 12 332 zł
Łączna wartość rat kredytu 50 000 zł
Amortyzacja jako koszt 30 000 zł
Razem: 92 832 zł
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu
Prowizja bankowa 500 zł
Odsetki razem 12 332 zł
Amortyzacja 30 000 zł
Razem: 42 832 zł
Zaoszczędzony podatek (tzw. tarcza podatkowa):
Wydatki stanowiące koszt uzyskania przychodu x stopa podatku dochodowego: 42 832 zł x 19 proc. = 8 138,08 zł
Całkowite wydatki i koszty związane z umową kredytową - osłona podatkowa: 92 832 zł – 8 138,08 zł = 84 693,92 zł
Koszt pozyskania samochodu o wartości 50 000 zł przy wykorzystaniu kredytu bankowego: 84 693,92 zł.
Leasing to z pewnością najbardziej efektywny sposób na pozyskanie środków finansowych na inwestycje. Często korzystniejszy niż kredyt. Jednak często, nie znaczy, że zawsze. Okazać się bowiem może, że zbyt krótki okres trwania umowy będzie niekorzystny z punktu widzenia ochrony podatkowej.
Aby móc w pełni wykorzystać korzyści płynące z leasingu, w naszych kalkulacjach musimy wziąć pod uwagę dwa dodatkowe parametry. Są to: wartość środka trwałego oraz okres, na jaki podpisujemy umowę leasingową. Okazuje się bowiem, że nie zawsze krótki czas trwania umowy, w którego trakcie spłacamy nasze zobowiązania, jest dla nas korzystny z punktu widzenia ochrony podatkowej.
Rozpatrzmy, podobnie jak poprzednio, dwa przypadki finansowania tej samej inwestycji - samochodu dostawczego o wartości 50 tys. zł
W pierwszym przypadku środek trwały finansowany jest za pośrednictwem leasingu, w drugim - za pośrednictwem kredytu bankowego.
Dokładne wyliczenia oraz porównanie kosztu leasingu i kredytu bankowego przedstawiliśmy powyżej. Przypomnijmy jedynie, że sfinansowanie samochodu za pośrednictwem kredytu bankowego było o ponad 33 tys. zł droższe niż w przypadku leasingu.
Jak jednak najbardziej optymalnie wykorzystać leasing, aby najbardziej skutecznie wykorzystać tarczę podatkową? Odpowiedź na to pytanie daje obliczenie tzw. granicznej wartości opłaty leasingowej.
Graniczna wartość opłaty leasingowej
Jest to taka wartość miesięcznej raty leasingowej, przy której opłaca się jeszcze korzystać z leasingu. O ile jednak nasza miesięczna opłata jest wyższa od tej granicznej, mamy do wyboru dwa wyjścia: albo wydłużyć okres leasingu albo skorzystać z kredytu bankowego.
Warto zatem prześledzić, czy nasza miesięczna rata leasingowa znajduje się powyżej czy poniżej wartości granicznej. Do porównania należy wykorzystać wymienione wcześniej parametry finansowe charakteryzujące kredyt bankowy oraz leasing.
Dobra i zła wiadomość
Zła wiadomość jest taka, że wzór matematyczny pozwalający wyliczyć wartość graniczną opłacalności leasingu jest stosunkowo skomplikowany.
Dobra wiadomość - taka, że wzór taki w ogóle istnieje.
Wartość graniczna opłaty leasingowej, a więc opłacalność leasingu, uzależniona jest od kilku podstawowych czynników. Z najważniejszych należy wymienić:
- wartość wstępnej opłaty leasingowej
- stopę podatku dochodowego, którą opodatkowana jest działalność firmy
- wartość odpisów amortyzacyjnych
- koszt kredytu bankowego skorygowany tarczą podatkową
- okres, na jaki może być udzielony kredyt bankowy
wartość końcową środka trwałego, po której może on być wykupiony od finansującego.
W naszym przykładzie dotyczącym finansowania zakupu samochodu dostawczego graniczna wartość opłaty leasingowej wynosi około 2100 zł. Jeżeli comiesięczna płatność związana z leasingiem byłaby wyższa niż 2100 zł, to kontrakt leasingowy byłby mniej opłacalny niż sfinansowanie nabycia samochodu za pośrednictwem kredytu bankowego.
Jako że ustalona dla naszego przykładu miesięczna płatność wynosi 1500 zł, to skorzystanie z leasingu operacyjnego jest dla naszej firmy znacznie bardziej opłacalnym źródłem finansowania niż zaciągnięcie kredytu bankowego.
Tomasz Rydzicki, Gazeta Małych i Średnich Przedsiębiorstw
