W naszym rozumieniu, przygotowywany projekt nowelizacji Ustawy o Wychowaniu w Trzeźwości i Przeciwdziałaniu Alkoholizmowi zgodnie z załączonym uzasadnieniem powinien służyć poprawie istniejącego prawa, doprecyzowaniem przepisów budzących wątpliwości interpretacyjne oraz ochronę niepełnoletnich. W tym zakresie inicjatywę tę przyjmujemy z dużym zadowoleniem jako wychodzącą naprzeciw często wygłaszanym przez branżę postulatom. Odnosząc się do poszczególnych propozycji przekazujemy opinie branży, w oparciu o wieloletnie doświadczenie oraz rozwiązania przyjęte przez inne kraje europejskie.
Szczegółowo pozwolimy sobie odnieść się do następujących artykułów:
- Art. 13 ust. 1a i 1b
- Art. 13 ust. 2
- Art. 131 ust. 2 pkt 1
- Art. 14 ust. 1 pkt. 8
- Art. 15 ust. 3
- Art. 43 ust. 2 i 3
- Art. 431 i 432
Art. 13 ust. 1a i 1b
"1a. Na opakowaniu napoju alkoholowego przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, którego całkowita objętość przekracza 150 ml, umieszcza się informacje o szkodliwości picia alkoholu w szczególności przez kobiety w ciąży lub karmiące piersią lub o niebezpieczeństwie związanym z prowadzeniem pojazdów mechanicznych po spożyciu alkoholu. 1b. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, treść, wielkość, wzór i sposób umieszczania na opakowaniu napoju alkoholowego informacji, o których mowa w ust. 1a, mając na względzie w szczególności ograniczenie spożycia alkoholu przez kobiety w ciąży lub karmiące piersią oraz przez osoby prowadzące pojazdy mechaniczne."
Wiadomym jest, że zastosowanie generalnych ostrzeżeń zdrowotnych nie zniechęci tych konsumentów, którzy posiadając pełną świadomość swoich działań mimo wszystko spożywają produkty w sposób niewłaściwy, nadużywając alkohol lub konsumując alkohol w sytuacji absolutnie niedozwolonej np. przed lub w trakcie prowadzenia pojazdów mechanicznych. W związku z tym sugerowalibyśmy, aby proponowane zmiany nie ograniczały się jedynie do wprowadzenia samego obowiązku zamieszczania tych informacji, a skupiły się przede wszystkim na zapewnieniu im odpowiedniej funkcji edukacyjnej. Wiele takich rozwiązań istnieje już w ramach projektów prowadzonych na poziomie europejskim. Jednym z nich jest Europejska Karta Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego - inicjatywa Komisji Europejskiej, którą przyjęła branża piwowarska w Polsce. W naszym kraju będzie realizowana przez Ministerstwo Transportu, Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu i Komendę Główną Policji, wybrane miasta oraz firmy według wytycznych Komisji Europejskiej.
Art. 13 ust. 2
"W miejscach sprzedaży i podawania napojów alkoholowych umieszcza się w widocznym dla nabywcy miejscu informacje o:
1. szkodliwości spożywania alkoholu,
2. zakazie sprzedaży i podawania alkoholu osobom do lat 18 oraz osobom nietrzeźwym,
3. uprawnieniu sprzedawcy napojów alkoholowych do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy."
Wielokrotnie zwracaliśmy uwagę na fakt, że problem dostępu nieletnich do alkoholu jest w Polsce objęty restrykcyjnym uregulowaniem prawnym, lecz zawodzi jego skuteczność i praktyczna egzekucja i kary za naruszenia. Niezależne badania Pracowni Badań Społecznych PBS oraz zarejestrowane przez dziennikarzy (materiały z zakupów kontrolowanych) jednoznacznie wskazują, że powszechne nieprzestrzeganie zakazu sprzedaży nieletnim oraz przyzwolenie społeczne i bierna postawa dorosłych Polaków wobec przypadków łamania prawa są głównymi powodami łatwego dostępu nieletnich do alkoholu.
Popieramy projektowane zmiany, a tym samym uważamy, że każde inicjatywy i rozwiązania służące ograniczeniu dostępu osób niepełnoletnich do alkoholu są bezwarunkowo wskazane. Życzylibyśmy sobie, aby wzorem innych krajów np. USA przyjąć zapisy, które dzięki skutecznemu i powszechnemu obowiązku legitymowania kupujących mogą wyeliminować możliwość zakupu alkoholu przez niepełnoletnich.
Art. 14 ust. 1 pkt 8
"zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych na terenie kąpielisk i pływalni,"
W naszej ocenie ten zapis niesie w sobie bardzo duże zagrożenie i pomimo zrozumiałych intencji może przynieść więcej zagrożeń niż korzyści. Po pierwsze, wadliwym w swoim założeniu jest przekonanie, iż kolejne ograniczenie dostępności produktu przyczyni się do wyeliminowania patologii związanej z nieodpowiedzialną konsumpcją. Ograniczenie takie może w konsekwencji paradoksalnie spowodować nawet wzrost wypadków nad wodą mających związek z nieodpowiedzialną konsumpcją alkoholu. Większe ilości alkoholu będą wnoszone bez możliwości skutecznej ich kontroli lub, co nawet bardziej niebezpieczne, część odwiedzających kąpieliska lub pływalnie wiedząc o zakazie spożyje nadmierną ilość alkoholu przed wejściem na teren. Ponadto, skoro w obecnej sytuacji otwarcie przyznaje się, że Państwo nie ma możliwości skutecznej kontroli punktów sprzedaży przez właściwe służby to nadmiernie ambitnym byłoby założenie, że jest to wykonalne dodatkowo na otwartej przestrzeni nad wodą.
Lepszym rozwiązaniem wydaje się być wprowadzenie zarówno działań edukacyjnych jak i rozwiązań narzucających na właścicieli kąpielisk odpowiedzialności za zachowanie osób nietrzeźwych i ograniczenie ich dostępu do wody.
Art. 15 ust. 3
"W przypadku nie okazania przez nabywcę dokumentu, o którym mowa w ust. 2, sprzedający lub podający jest obowiązany odmówić sprzedaży lub podania napoju alkoholowego."
Branża piwowarska we współpracy z PARPA, zrealizowała dwie edycje kampanii społecznej "Twój sprzeciw ma znaczenie" już w 2004 r. dystrybuowała do punktów sprzedaży tablice informacyjne (wzór w załączeniu) o prawie sprzedawcy do żądania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy. Inicjatywa ta przyjęta była bardzo pozytywnie przez sprzedawców i pozwalała im skuteczniej egzekwować prawo do legitymowania kupującego. Objęcie tym obowiązkiem wszystkich placówek handlujących alkoholem (browary dotarły do 80 tys. sklepów) jest w naszej ocenie bardzo korzystne i będzie naturalną kontynuacją działań zainicjowanych w 2004 r. przez Browary Polskie i podlegającą Ministerstwu Zdrowia PARPie.
Z dużym zdziwieniem i niepokojem zarazem zauważyliśmy, że obecna propozycja nowelizacji stanowi również kolejną próbę przerzucenia odpowiedzialności za istnienie negatywnych zjawisk związanych z konsumpcją alkoholu na czynniki nie mające wpływu na powstawanie tych zjawisk. Takim działaniem jest w naszej ocenie propozycja ograniczenia godzin emisji reklam. Od dawna pokutuje, nieuprawnione i wręcz błędne przekonanie, że ograniczenie reklamy może wpłynąć na zmniejszenie konsumpcji alkoholu lub eliminację patologii związanej z jego nieodpowiedzialną konsumpcją. Na brak takich relacji wskazują nie tylko polskie doświadczenia, ale również doświadczenia innych krajów europejskich. Eliminowanie treści reklamowych jako takich nie stanowi również związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy reklamą a piciem alkoholu przez młodzież. Istnieje już obszerny materiał dowodowy w tej sprawie. Modelowym przykładem w Europie są skutki ustawy "Loi Evin". W bardzo szczegółowym raporcie opracowanym niemal 10 lat po wprowadzeniu tego prawa we Francji, Krajowy Komitet Badawczy przyznał, że ustawa nie rozwiązała problemu upijania się młodzieży.
Szczególnie wątpliwą w tym kontekście jest argumentacja zawarta w uzasadnieniu do proponowanej zmiany powołująca się na bliżej nieokreślone badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych. Badania te nie mają potwierdzenia w uznanej literaturze. Co więcej nie są nam znane wyniki badań, które mogłyby potwierdzić tę tezę nawet na poziomie europejskim. Według wiedzy Związku, nie przeprowadzono dotychczas w Polsce badań, które z uwzględnieniem specyfiki kulturowej, wpływu grup rówieśniczych czy wreszcie środowiska domowego analizowałyby przyczyny sięgania przez część młodzieży po alkohol.
Zakładając dobrą wolę i rzeczywistą chęć zbadania przyczyn istniejących zjawisk oraz zweryfikowanie obecnych mitów należy w szybkim czasie wykonać stosowne badania w Polsce. Branża piwowarska wyraża gotowość współuczestniczenia w tym przedsięwzięciu ufając, że wyniki pozwolą pełniejszemu zrozumieniu problemu i przyczynią się w konsekwencji do przyjęcia najlepszych rozwiązań.
* powyższe stanowisko zostało przekazane do Ministra Zdrowia w dniu 30 maja br. w ramach uzgodnień zewnętrznych
tagi: zppp , branża piwowarska , piwo ,
Przedstawiciele sektora apelują o precyzyjne i adekwatne...
Główny odczyt Barometru EFL na II kwartał 2025 roku...
Grupa Tarczyński wypracowała w 2024 roku 2,068 mld zł...
Eksperci szacują, że niewyspani pracownicy mogą kosztować...
Trwają prace nad nową ustawą o Rzeczniku MŚP...
Zawirowania w światowym handlu...
Rodzimym firmom przyda się promocja ze strony instytucji...
Firmy skupiają się na gromadzeniu zapasów...