Wyniki międzynarodowych badań pt. „Potencjalny wpływ profilu żywieniowego produktów na spożycie składników odżywczych w Holandii, Grecji, Hiszpanii, USA, Izraelu, Chinach i RPA”, opublikowane na plosone.org w 2011 r. przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół ekspertów dowodzą, że zastępowanie typowych artykułów spożywczych produktami spełniającymi kryteria programu „Choices – Wiem, co wybieram” w dietach mieszkańców tych siedmiu krajów umożliwia znaczne zmniejszenie spożycia niekorzystnych dla zdrowia składników odżywczych tj. tłuszczów nasyconych, kwasów tłuszczowych trans, soli (sodu) oraz cukru dodanego, które konsumowane w nadmiarze mogą zwiększać ryzyko zachorowalności na choroby cywilizacyjne. Ponadto zastępowanie typowych produktów produktami zgodnymi z kryteriami programu „Choices – Wiem, co wybieram” może spowodować zwiększenie spożycia błonnika oraz zmniejszenie kaloryczności spożywanych posiłków.
Metodyka i wyniki badań
Na potrzeby badań, aby sprawdzić skuteczność kryteriów programu „Choices – Wiem, co wybieram”, w siedmiu krajach na czterech kontynentach: Holandii, Grecji, Hiszpanii, USA, Izraelu, Chinach i RPA, wykorzystano metodę dziennego spożycia. Dokonano symulacji zmiany obliczonego pobrania składników odżywczych z realizowanymi całodziennymi racjami pokarmowymi modyfikując je przez umieszczenie w tych racjach produktów spełniających kryteria programu „Choices – Wiem, co wybieram”.
Przeciętne spożycie tłuszczów nasyconych, kwasów tłuszczowych trans, dodanego cukru
i dostarczanej w wyniku ich spalania energii oraz soli (sodu) i błonnika zostało określone na podstawie wyników badań spożycia produktów żywnościowych oraz składników odżywczych, przeprowadzonych w latach 2007-2009, w: Holandii, Grecji, Hiszpanii, USA, Izraelu, Chinach i RPA.
Na podstawie istniejących danych dotyczących przeciętnego spożycia powyższych składników odżywczych w siedmiu krajach skomponowano trzy typowe dzienne diety dla mieszkańców każdego z tych krajów. Przeciętne spożycie tłuszczów nasyconych, kwasów tłuszczowych trans, soli (sodu), dodanego cukru oraz błonnika i energii wynikające z trzech typowych dziennych diet porównano z przeciętnym spożyciem tych samych składników w trzech dziennych dietach „Choices”. W celu skomponowania diet „Choices” produkty żywnościowe, które znalazły się w typowych dietach i nie spełniały kryteriów programu „Choices”, zostały zastąpione dostępnymi na rynku produktami spożywczymi, spełniającymi te kryteria.
Wyniki badań wykazały, że obliczone potencjalne spożycie tłuszczów nasyconych, kwasów tłuszczowych trans, soli (sodu), dodanego cukru i energii w dziennych dietach „Choices”
w porównaniu do obliczonego spożycia tych składników w typowych dietach mieszkańców siedmiu krajów znacząco zmniejszyło się w kierunku międzynarodowych zaleceń żywieniowych. Z kolei zaobserwowano wzrost spożycia błonnika. Skala zmian spożycia powyższych składników odżywczych była różna w zależności od kraju.
Największą redukcję w zakresie spożycia tłuszczów nasyconych odnotowano w Holandii (o 45%), następnie w USA (o 42%) i Hiszpanii (o 41%). Z kolei spożycie kwasów tłuszczowych trans najbardziej zmniejszyło się w Holandii (o 92%) i Izraelu (o 67%). Największy potencjalny spadek spożycia soli (sodu) zaobserwowano w Hiszpanii (o 35%), USA (o 25%) i Izraelu (o 28%), a cukru dodanego w Holandii (o 55%), Grecji (o 58%) i USA (o 70%). Możliwe spożycie błonnika wzrosło we wszystkich krajach, jednak najbardziej w Chinach (o 61%), Izraelu (o 52%) oraz o 39% w Holandii i USA. We wszystkich krajach w wyniku zastąpienia typowych diet dietami „Choices”, odnotowano możliwość umiarkowanego spadku wartości energetycznej posiłków.
Dodatkowo w trakcie przeprowadzonych badań w przypadku każdego ocenianego składnika pokarmowego zaobserwowano pozytywną zmianę w kierunku lepszego zbilansowania codziennej diety i zbliżenia jej do międzynarodowych zaleceń żywieniowych.
Wyniki przeprowadzonych na skalę międzynarodową badań dowodzą również, że kryteria programu „Choices – Wiem, co wybieram” są dobrze opracowane, gdyż stosowanie w dietach produktów opatrzonych logo programu pozwala na modyfikację wielkości spożycia tłuszczów nasyconych, kwasów tłuszczowych trans, soli (sodu), cukru, błonnika i energii zgodnie z międzynarodowymi zaleceniami żywieniowymi.
Rezultaty międzynarodowych badań znajdują odzwierciedlenie w wynikach badań przeprowadzonych w Polsce w SGGW w 2010 r. Polskie badania wykazały, że wybór produktów opatrzonych logo „Wiem, co wybieram” może mieć znaczny i pozytywny wpływ na zbilansowanie codziennej diety. Spożywanie produktów z logo „Wiem, co wybieram” pozwala zmniejszyć spożycie: kwasów tłuszczowych nasyconych o 32%, cukrów prostych o 23% oraz sodu o 5%.
Zaobserwowano także zmniejszenie wartości energetycznej takich diet o 13%. Jednocześnie zastąpienie niektórych typowych produktów np.: wafelki, herbatniki, batoniki czekoladowe czy słodzone napoje gazowane produktami ze znakiem „Wiem, co wybieram” spowodowało zwiększenie w diecie ilości ważnego dla zdrowia błonnika o 41%.
„Wyniki tego kolejnego międzynarodowego badania oraz badań przeprowadzonych przez SGGW pt.: Możliwość poprawy wartości odżywczej racji pokarmowej przez wybór produktów oznaczonych symbolem Wiem, co wybieram potwierdzają, że wybór produktów z tym logo może w prosty sposób ułatwić konsumentom codzienne komponowanie zbilansowanej diety, aby była zgodna z międzynarodowymi zaleceniami żywieniowymi” – mówi dr hab. Krystyna Rejman, Adiunkt na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
w Warszawie.
