Herbata i kawa to jedne z najpopularniejszych napoi serwowanych na ciepło. Są znane i powszechnie spożywane na całym świecie. Większość z nas pije je codziennie. Czy wiemy o nich wszystko? Spróbujemy podpowiedzieć detalistom, co warto wiedzieć o tych produktach by je dobrze sprzedać i doradzić niezdecydowanemu klientowi.
Five o’clock
Popołudniowa gorąca herbata jest idealną propozycją, gdy za oknem panuje jesienna szaruga. Wszystkie jej rodzaje powstają z liści Camellia. Na znaczenie słowa herbata składają się „herba” – zioło i „tea” – liść z rodzaju Camellia. Liście pochodzą z krzewu herbacianego. W Chinach i Japonii zbiorów jest aż 5, pierwszy odbywa się w kwietniu a ostatni we wrześniu. Według specjalistów w tej dziedzinie, najlepsze są herbaty z pierwszych zbiorów. Herbaty cejlońskie i indyjskie zbierane są przez cały rok, herbaty (darjeeling) z północno-wschodnich Indii od marca do maja, natomiast assam od połowy maja do lipca.
Rodzaje herbat
W miarę możliwości powinniśmy zapewnić klientowi wybór różnych rodzajów herbat, tak by nawet najbardziej wybredny znalazł coś dla siebie.
• Herbata czarna powstaje podczas więdnięcia, skręcania, fermentacji i suszenia .Najbardziej popularnymi gatunkami czarnej herbaty są assam, yunnan, darjeeling, ceylon.
• Herbata zielona powstaje z liści, które nie są wcześniej poddawane fermentacji, a od razu po zerwaniu są suszone. Popularnymi gatunkami zielonej herbaty są między innymi genmaicha, gunpowder. Dzięki „modzie na zdrową żywność” zielona herbata również zyskała swoich zwolenników. Ma szereg właściwości zdrowotnych. Udowodnione jest, że u mężczyzn regularnie spożywających zieloną herbatę obniża się ryzyko wystąpienia raka prostaty.
• Herbata biała powstaje z młodych pączków, które nie zdążyły się jeszcze rozwinąć. Poddawana jest procesom więdnięcia i suszenia. Ma delikatny smak i szereg właściwości zdrowotnych – przeciwdziała powstawaniu nowotworów.
• Herbata żółta – produkowana jest tylko w Chinach. W jej skład wchodzą młode listki krzewu herbacianego wraz z nierozwiniętymi pączkami. Ciężko jest ją znaleźć na polskim rynku.
• Herbata pu-erh (czerwona) uprawiana jest ponad 1700 lat. Pomaga w walce z nadwagą oraz obniża poziom złego cholesterolu.
• Herbata ulung (niebieska) – ma często kwiatowy bądź owocowy aromat i smak. Liście tej herbaty nigdy nie są połamane przez skręcanie, ale zawsze całe. Jest mało popularna w Polsce.
• Herbata aromatyzowana zawiera liście Camellia sinensis lub assamica. Dodatki urozmaicające smak to na przykład kwiaty jaśminu, róży, bławatka lub malwy oraz kawałki owoców, m.in. mango, ananasa, pomarańczy, wiśni, czarnej porzeczki, jabłek czy truskawek, a także trawa cytrynowa i przyprawy korzenne typu imbir czy żeńszeń.
• Herbata prasowana ma obecnie kształt płytek, niewielkich kostek, kulek, gniazd lub miseczek.
Jak podkreśla Magdalena Wocial, Kierownik ds. Marketingu i Rozwoju POSTI, każdy rodzaj herbaty zawiera dużą ilość polifenoli, czyli antyoksydantów zwalczających wolne rodniki. Antyoksydanty nie tylko opóźniają procesy starzenia organizmu człowieka, ale również przyczyniają się do zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia różnych chorób cywilizacyjnych. „Ostatnio dużo mówi się o właściwościach przeciwnowotworowych herbaty. Za te właściwości odpowiadają właśnie polifenole. Dysponujemy badaniami naukowymi, w których porównywano zawartość polifenoli w różnych rodzajach herbaty i okazuje się, że najwięcej ma ich herbata zielona, następnie czerwona Pu-erh, a potem czarna. W tych badaniach zabrakło niestety herbaty białej. Kilka popularnonaukowych źródeł podaje jednak, że herbata biała ma jeszcze więcej antyoksydantów niż herbata zielona” – dodaje Magdalena Wocial.
Sypka, ekspresowa a może owocowa?
Preferencje konsumentów
Sylwia Mokrysz, członek Zarządu Mokate S.A. informuje, że rynek herbaty wart jest obecnie około 1,5 mld zł, co przy wartości całego rynku napojów bezalkoholowych, która wynosi obecnie około 11 mld zł, daje prawie 14% udziałów. Pod względem spożycia herbaty, która wynosi w Polsce ponad 80 l na osobę rocznie, znajdujemy się w pierwszej czwórce Europy (za Wielką Brytanią, Irlandią i Turcją – ponad 200 l na osobę) i w pierwszej dziesiątce świata.
Z badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku wynika, że spożywanie herbaty sypkiej deklaruje 31,6% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami herbaty sypkiej wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Saga (25,9%) i Lipton Yellow Label (17,8%). 34,9% badanych spożywa herbatę sypką kilka razy w tygodniu lub rzadziej, 28,9% raz dziennie, 28,5% 2-3 razy dziennie, 7,7% 4 razy dziennie lub częściej. Szczegółowe informacje dotyczące marek herbat sypkich najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Jeżeli chodzi o herbatę ekspresową w torebkach to badania przeprowadzone przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku mówią, że spożywanie tego typu herbaty deklaruje 90,4% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami herbaty ekspresowej w torebkach wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Saga (36,2%), Lipton (34,8%) i Minutka (12,5%). 46,7% badanych spożywa herbatę ekspresową w torebkach 2-3 razy dziennie, 21,5% raz dziennie, 15,2% 4 razy dziennie lub częściej, 8,5% kilka razy w tygodniu, 8,2% raz w tygodniu lub rzadziej. Szczegółowe informacje dotyczące marek herbat ekspresowych w torebkach najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Spożywanie herbaty owocowej, ziołowej i owocowo-ziołowej według badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku deklaruje 51,5% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami tych herbat wśród respondentów, którzy zadeklarowali ich spożywanie były: Saga (27%), Herbapol (21%), Lipton (15,8%) i Vitax (15%). 22,1% badanych spożywa herbaty owocowe, ziołowe i owocowo-ziołowe raz w tygodniu lub rzadziej, 20,5% raz dziennie, 18,6% 2 razy w tygodniu, 16,5% 3-4 razy w tygodniu, 12% częściej niż raz dziennie. Szczegółowe informacje dotyczące marek herbat owocowych, ziołowych i owocowo-ziołowych najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Oskar Szulca z Oskar International Trading Sp. z o.o. stwierdza, że sytuacja na rynku herbat nie uległa dużej zmianie, choć z powodu kryzysu widać większe zainteresowanie klientów tańszymi herbatami. „Sądzimy, że w ciągu najbliższych 2 lat sytuacja na rynku wróci do stanu poprzedniego tj. takiego, gdzie nie tylko cena jest brana pod uwagę” – dodaje Oskar Szulca.
Parę słów o kawie
Radość delektowania się smakiem kawy zawdzięczamy Arabom. To oni odkryli, że z czerwonego owocu kawy należy wydobyć ziarno, następnie je wysuszyć, uprażyć, rozdrobnić i zalać wrzątkiem. Arabowie również jako pierwsi zajęli się uprawianiem krzewu kawowego i handlem ziarnami kawy.
Kawa jako napój po raz pierwszy pojawiła się w 1000 roku. Ślady możemy odnaleźć w zapiskach arabskiego lekarza Awicenny, który określa ten napój słowem „bunc”, używanym do dziś na terenach Etiopii. Początkowo kawa stosowana była jedynie w medycynie. Dopiero od około XV wieku w Arabii i Persji doceniono również jej walory smakowe. Znanymi polskimi miłośnikami tego napoju byli Jan III Sobieski i Ignacy Krasicki.
Najpopularniejsze gatunki kawy to arabica i robusta. Arabica uprawiana jest w Azji, Afryce i Ameryce Południowej. Ma twarde ziarna i mocny aromat. Robusta natomiast jest bardziej gorzka i zawiera więcej kofeiny niż Arabica.
Jak parzymy?
Tradycyjną kawę można parzyć na wiele sposobów. Najpopularniejsza jest kawa zwyczajnie zalewana wrzątkiem. Jeżeli jednak przeszkadzają fusy, można doradzić klientowi, że równie szybkim sposobem na pyszną kawę ale bez fusów jest zalanie jej wrzątkiem przez filtr do dzbanka. Jak słusznie zauważa Katarzyna Mokrysz, Dyrektor ds. marketingu Mokate w Polsce najpopularniejszym sposobem parzenia kawy jest zalewanie wrzątkiem zmielonej kawy w szklance lub kubku. Nie jest to, jak potocznie się sądzi, kawa po turecku. Bliżej jej do parzenia kawy w dzbanku w filtrze do ekspresu przelewowego lub zaparzaczki. Parzenie po turecku powinno wyglądać w następujący sposób: kawę zmieszaną z cukrem zalewamy zimną wodą i wlewamy do miedzianego naczynia. Podgrzewamy kilka razy nie dopuszczając do zagotowania. Następnie dodajemy kilka kropel zimnej wody, by fusy opadły i rozlewamy do filiżanek. Popularne jest także przygotowywanie kawy w ekspresie. Każdą kawę możemy zaparzyć w ekspresie przelewowym, natomiast ekspres ciśnieniowy służy do przygotowania espresso. Prawdziwe espresso można przygotować z najwyższej jakości odpowiednio zmielonych i zakonserwowanych ziaren kawy. Podawane jest w małej filiżance z grubej porcelany. Napoje typ cappuccino czy latte powstają na bazie espresso. Tego typu lekkie kawy mają różne smaki, na przykład waniliowy, karmelowy, cynamonowy czy czekoladowy i można je podawać w wysokich filiżankach z odrobiną bitej śmietany.
Z kawą rozpuszczalną jest prostsza sprawa. Ziarna kawy nie są mielone ale kruszone. Odpowiednio przygotowany proszek dostępny w ofertach wielu producentów wystarczy jedynie zalać wrzątkiem. Do kawy niektórzy używają zwykłego mleka bądź przeznaczonych wyłącznie do tego napoju śmietanek i mleczek skondensowanych. Warto więc również tego typu produkty mieć w asortymencie sklepowym. Na rynku dostępne są także kawy w jednoporcjowych saszetkach zawierające sproszkowany cukier tzw. 2w1, a także z cukrem i mlekiem czyli 3w1. Tego typu produkty można polecić klientom do pracy, gdyż ich przygotowanie polega jedynie na zalaniu wrzątkiem.
Zdrowotne właściwości kawy
Kawa, a właściwie zawarta w niej kofeina dodaje energii, poprawia koncentrację, pobudza i znosi zmęczenie. Dlatego wielu konsumentów spożywa ją o poranku. Jest również pomocna podczas ciężkiego dnia w pracy.
Nie da się ukryć, że wokół kawy jest wiele kontrowersji. Jednak należy przypominać klientom, że pita w odpowiednich ilościach ma bardzo pozytywne działanie na organizm.
Kawa przyspiesza metabolizm, działa moczopędnie, więc wspomaga pracę nerek, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby Parkinsona, Alzheimera oraz raka jelita i wątroby, zwiększa efektywność działania środków przeciwbólowych, polepsza także pamięć krótkotrwałą i chwilowo podwyższa poziom IQ. A właściwa dawka to 500 mg dziennie kofeiny czyli około 4 filiżanki kawy.
Co mówią dane?
Nielsen podaje, że w okresie od czerwca 2009 do maja 2010 roku wartość sprzedaży kawy wyniosła prawie 3 mld zł i w porównaniu z okresem rok wcześniej wzrosła aż o 7,2%. Wielkość sprzedaży w aktualnym okresie wyniosła ponad 82 mln kg.
Kawa palona mielona i w ziarnach od czerwca ’09 do maja ’10 osiągnęła wartość sprzedaży 1,5 mld zł, co daje jej 52% udział wartościowy w rynku kawy. Biorąc pod uwagę poprzedni badany przez Nielsena okres wartość sprzedaży spadła o 1,3%. O ponad 1% spadła również wielkość sprzedaży kawy palonej mielonej i w ziarnach. W bieżącym okresie wyniosła około 60 mln kg.
Z badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC
w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku wynika, że spożywanie kawy naturalnej deklaruje 65,5% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami kawy naturalnej wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Family Tchibo(16,2%), Kronung Jacobs (14,3%) i Finezja Prima (10%). 39,3% badanych spożywa kawę naturalną częściej niż raz dziennie, 35,3% raz dziennie,7,8% raz w tygodniu lub rzadziej, 6,8% 3-4 razy w tygodniu, 5,8% 5-6 razy w tygodniu. Szczegółowe informacje dotyczące marek kaw naturalnych najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Inaczej sytuacja wygląda jeżeli spojrzymy na badania dotyczące kawy rozpuszczalnej.
Nielsen podaje, że w okresie od czerwca 2009 do maja 2010 roku wartość sprzedaży kawy rozpuszczalnej wyniosła około 1,1 mld zł i w porównaniu z poprzednim rokiem wzrosła o 1,9%. Wielkość sprzedaży natomiast w aktualnym badaniu to około 11 mln kg.
Z badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku wynika, że spożywanie kawy rozpuszczalnej deklaruje 48,5% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami kawy rozpuszczalnej wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Classic Nescafe (18,4%), Maxwell House (8,2%) i Kronung Jacobs (8,1%). 29,9% badanych spożywa kawę rozpuszczalną raz dziennie, 18,2% 2-3 razy dziennie, 17,7% raz w tygodniu lub rzadziej, 11,4% 2 razy w tygodniu, 11,1% 3-4 razy w tygodniu, 9,1% 5-6 razy w tygodniu, 2,7% 4 razy dziennie lub częściej. Szczegółowe informacje dotyczące marek kaw rozpuszczalnych najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Jak wynika z badań oraz co potwierdza Katarzyna Mokrysz perspektywy są obiecujące – rynek kawy ma w dalszym ciągu spory potencjał. Daleko nam chociażby do mieszkańców krajów skandynawskich, którzy spożywają około 12 kg kawy rocznie – Polacy konsumują niecałe 3 kg kawy na rok. Atutem są wierni klienci, którzy nie rezygnują z picia kawy pomimo kryzysu (świadczą o tym właśnie większe wzrosty rynku w ujęciu wartościowym niż ilościowym).
„Polscy klienci dokonują obecnie wyborów dotyczących stylu picia kawy. Odchodzą od tradycyjnego parzenia kawy po turecku, również przygotowywanie napoju w ekspresach przelewowych nie zyskało na popularności. Coraz więcej zwolenników ma za to ekspresy ciśnieniowe, popularne staje się celebrowanie picia świeżo zmielonej i zaparzonej kawy w domu. Wraz ze zmianami trybu życia Polaków, należy się też spodziewać wzrostu sprzedaży kaw i napojów kawowych, również tych sprzedawanych za pośrednictwem automatów vendingowych” – dodaje Katarzyna Mokrysz.
Five o’clock
Popołudniowa gorąca herbata jest idealną propozycją, gdy za oknem panuje jesienna szaruga. Wszystkie jej rodzaje powstają z liści Camellia. Na znaczenie słowa herbata składają się „herba” – zioło i „tea” – liść z rodzaju Camellia. Liście pochodzą z krzewu herbacianego. W Chinach i Japonii zbiorów jest aż 5, pierwszy odbywa się w kwietniu a ostatni we wrześniu. Według specjalistów w tej dziedzinie, najlepsze są herbaty z pierwszych zbiorów. Herbaty cejlońskie i indyjskie zbierane są przez cały rok, herbaty (darjeeling) z północno-wschodnich Indii od marca do maja, natomiast assam od połowy maja do lipca.
Rodzaje herbat
W miarę możliwości powinniśmy zapewnić klientowi wybór różnych rodzajów herbat, tak by nawet najbardziej wybredny znalazł coś dla siebie.
• Herbata czarna powstaje podczas więdnięcia, skręcania, fermentacji i suszenia .Najbardziej popularnymi gatunkami czarnej herbaty są assam, yunnan, darjeeling, ceylon.
• Herbata zielona powstaje z liści, które nie są wcześniej poddawane fermentacji, a od razu po zerwaniu są suszone. Popularnymi gatunkami zielonej herbaty są między innymi genmaicha, gunpowder. Dzięki „modzie na zdrową żywność” zielona herbata również zyskała swoich zwolenników. Ma szereg właściwości zdrowotnych. Udowodnione jest, że u mężczyzn regularnie spożywających zieloną herbatę obniża się ryzyko wystąpienia raka prostaty.
• Herbata biała powstaje z młodych pączków, które nie zdążyły się jeszcze rozwinąć. Poddawana jest procesom więdnięcia i suszenia. Ma delikatny smak i szereg właściwości zdrowotnych – przeciwdziała powstawaniu nowotworów.
• Herbata żółta – produkowana jest tylko w Chinach. W jej skład wchodzą młode listki krzewu herbacianego wraz z nierozwiniętymi pączkami. Ciężko jest ją znaleźć na polskim rynku.
• Herbata pu-erh (czerwona) uprawiana jest ponad 1700 lat. Pomaga w walce z nadwagą oraz obniża poziom złego cholesterolu.
• Herbata ulung (niebieska) – ma często kwiatowy bądź owocowy aromat i smak. Liście tej herbaty nigdy nie są połamane przez skręcanie, ale zawsze całe. Jest mało popularna w Polsce.
• Herbata aromatyzowana zawiera liście Camellia sinensis lub assamica. Dodatki urozmaicające smak to na przykład kwiaty jaśminu, róży, bławatka lub malwy oraz kawałki owoców, m.in. mango, ananasa, pomarańczy, wiśni, czarnej porzeczki, jabłek czy truskawek, a także trawa cytrynowa i przyprawy korzenne typu imbir czy żeńszeń.
• Herbata prasowana ma obecnie kształt płytek, niewielkich kostek, kulek, gniazd lub miseczek.
Jak podkreśla Magdalena Wocial, Kierownik ds. Marketingu i Rozwoju POSTI, każdy rodzaj herbaty zawiera dużą ilość polifenoli, czyli antyoksydantów zwalczających wolne rodniki. Antyoksydanty nie tylko opóźniają procesy starzenia organizmu człowieka, ale również przyczyniają się do zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia różnych chorób cywilizacyjnych. „Ostatnio dużo mówi się o właściwościach przeciwnowotworowych herbaty. Za te właściwości odpowiadają właśnie polifenole. Dysponujemy badaniami naukowymi, w których porównywano zawartość polifenoli w różnych rodzajach herbaty i okazuje się, że najwięcej ma ich herbata zielona, następnie czerwona Pu-erh, a potem czarna. W tych badaniach zabrakło niestety herbaty białej. Kilka popularnonaukowych źródeł podaje jednak, że herbata biała ma jeszcze więcej antyoksydantów niż herbata zielona” – dodaje Magdalena Wocial.
Sypka, ekspresowa a może owocowa?
Preferencje konsumentów
Sylwia Mokrysz, członek Zarządu Mokate S.A. informuje, że rynek herbaty wart jest obecnie około 1,5 mld zł, co przy wartości całego rynku napojów bezalkoholowych, która wynosi obecnie około 11 mld zł, daje prawie 14% udziałów. Pod względem spożycia herbaty, która wynosi w Polsce ponad 80 l na osobę rocznie, znajdujemy się w pierwszej czwórce Europy (za Wielką Brytanią, Irlandią i Turcją – ponad 200 l na osobę) i w pierwszej dziesiątce świata.
Z badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku wynika, że spożywanie herbaty sypkiej deklaruje 31,6% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami herbaty sypkiej wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Saga (25,9%) i Lipton Yellow Label (17,8%). 34,9% badanych spożywa herbatę sypką kilka razy w tygodniu lub rzadziej, 28,9% raz dziennie, 28,5% 2-3 razy dziennie, 7,7% 4 razy dziennie lub częściej. Szczegółowe informacje dotyczące marek herbat sypkich najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Jeżeli chodzi o herbatę ekspresową w torebkach to badania przeprowadzone przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku mówią, że spożywanie tego typu herbaty deklaruje 90,4% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami herbaty ekspresowej w torebkach wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Saga (36,2%), Lipton (34,8%) i Minutka (12,5%). 46,7% badanych spożywa herbatę ekspresową w torebkach 2-3 razy dziennie, 21,5% raz dziennie, 15,2% 4 razy dziennie lub częściej, 8,5% kilka razy w tygodniu, 8,2% raz w tygodniu lub rzadziej. Szczegółowe informacje dotyczące marek herbat ekspresowych w torebkach najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Spożywanie herbaty owocowej, ziołowej i owocowo-ziołowej według badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku deklaruje 51,5% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami tych herbat wśród respondentów, którzy zadeklarowali ich spożywanie były: Saga (27%), Herbapol (21%), Lipton (15,8%) i Vitax (15%). 22,1% badanych spożywa herbaty owocowe, ziołowe i owocowo-ziołowe raz w tygodniu lub rzadziej, 20,5% raz dziennie, 18,6% 2 razy w tygodniu, 16,5% 3-4 razy w tygodniu, 12% częściej niż raz dziennie. Szczegółowe informacje dotyczące marek herbat owocowych, ziołowych i owocowo-ziołowych najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Oskar Szulca z Oskar International Trading Sp. z o.o. stwierdza, że sytuacja na rynku herbat nie uległa dużej zmianie, choć z powodu kryzysu widać większe zainteresowanie klientów tańszymi herbatami. „Sądzimy, że w ciągu najbliższych 2 lat sytuacja na rynku wróci do stanu poprzedniego tj. takiego, gdzie nie tylko cena jest brana pod uwagę” – dodaje Oskar Szulca.
Parę słów o kawie
Radość delektowania się smakiem kawy zawdzięczamy Arabom. To oni odkryli, że z czerwonego owocu kawy należy wydobyć ziarno, następnie je wysuszyć, uprażyć, rozdrobnić i zalać wrzątkiem. Arabowie również jako pierwsi zajęli się uprawianiem krzewu kawowego i handlem ziarnami kawy.
Kawa jako napój po raz pierwszy pojawiła się w 1000 roku. Ślady możemy odnaleźć w zapiskach arabskiego lekarza Awicenny, który określa ten napój słowem „bunc”, używanym do dziś na terenach Etiopii. Początkowo kawa stosowana była jedynie w medycynie. Dopiero od około XV wieku w Arabii i Persji doceniono również jej walory smakowe. Znanymi polskimi miłośnikami tego napoju byli Jan III Sobieski i Ignacy Krasicki.
Najpopularniejsze gatunki kawy to arabica i robusta. Arabica uprawiana jest w Azji, Afryce i Ameryce Południowej. Ma twarde ziarna i mocny aromat. Robusta natomiast jest bardziej gorzka i zawiera więcej kofeiny niż Arabica.
Jak parzymy?
Tradycyjną kawę można parzyć na wiele sposobów. Najpopularniejsza jest kawa zwyczajnie zalewana wrzątkiem. Jeżeli jednak przeszkadzają fusy, można doradzić klientowi, że równie szybkim sposobem na pyszną kawę ale bez fusów jest zalanie jej wrzątkiem przez filtr do dzbanka. Jak słusznie zauważa Katarzyna Mokrysz, Dyrektor ds. marketingu Mokate w Polsce najpopularniejszym sposobem parzenia kawy jest zalewanie wrzątkiem zmielonej kawy w szklance lub kubku. Nie jest to, jak potocznie się sądzi, kawa po turecku. Bliżej jej do parzenia kawy w dzbanku w filtrze do ekspresu przelewowego lub zaparzaczki. Parzenie po turecku powinno wyglądać w następujący sposób: kawę zmieszaną z cukrem zalewamy zimną wodą i wlewamy do miedzianego naczynia. Podgrzewamy kilka razy nie dopuszczając do zagotowania. Następnie dodajemy kilka kropel zimnej wody, by fusy opadły i rozlewamy do filiżanek. Popularne jest także przygotowywanie kawy w ekspresie. Każdą kawę możemy zaparzyć w ekspresie przelewowym, natomiast ekspres ciśnieniowy służy do przygotowania espresso. Prawdziwe espresso można przygotować z najwyższej jakości odpowiednio zmielonych i zakonserwowanych ziaren kawy. Podawane jest w małej filiżance z grubej porcelany. Napoje typ cappuccino czy latte powstają na bazie espresso. Tego typu lekkie kawy mają różne smaki, na przykład waniliowy, karmelowy, cynamonowy czy czekoladowy i można je podawać w wysokich filiżankach z odrobiną bitej śmietany.
Z kawą rozpuszczalną jest prostsza sprawa. Ziarna kawy nie są mielone ale kruszone. Odpowiednio przygotowany proszek dostępny w ofertach wielu producentów wystarczy jedynie zalać wrzątkiem. Do kawy niektórzy używają zwykłego mleka bądź przeznaczonych wyłącznie do tego napoju śmietanek i mleczek skondensowanych. Warto więc również tego typu produkty mieć w asortymencie sklepowym. Na rynku dostępne są także kawy w jednoporcjowych saszetkach zawierające sproszkowany cukier tzw. 2w1, a także z cukrem i mlekiem czyli 3w1. Tego typu produkty można polecić klientom do pracy, gdyż ich przygotowanie polega jedynie na zalaniu wrzątkiem.
Zdrowotne właściwości kawy
Kawa, a właściwie zawarta w niej kofeina dodaje energii, poprawia koncentrację, pobudza i znosi zmęczenie. Dlatego wielu konsumentów spożywa ją o poranku. Jest również pomocna podczas ciężkiego dnia w pracy.
Nie da się ukryć, że wokół kawy jest wiele kontrowersji. Jednak należy przypominać klientom, że pita w odpowiednich ilościach ma bardzo pozytywne działanie na organizm.
Kawa przyspiesza metabolizm, działa moczopędnie, więc wspomaga pracę nerek, zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby Parkinsona, Alzheimera oraz raka jelita i wątroby, zwiększa efektywność działania środków przeciwbólowych, polepsza także pamięć krótkotrwałą i chwilowo podwyższa poziom IQ. A właściwa dawka to 500 mg dziennie kofeiny czyli około 4 filiżanki kawy.
Co mówią dane?
Nielsen podaje, że w okresie od czerwca 2009 do maja 2010 roku wartość sprzedaży kawy wyniosła prawie 3 mld zł i w porównaniu z okresem rok wcześniej wzrosła aż o 7,2%. Wielkość sprzedaży w aktualnym okresie wyniosła ponad 82 mln kg.
Kawa palona mielona i w ziarnach od czerwca ’09 do maja ’10 osiągnęła wartość sprzedaży 1,5 mld zł, co daje jej 52% udział wartościowy w rynku kawy. Biorąc pod uwagę poprzedni badany przez Nielsena okres wartość sprzedaży spadła o 1,3%. O ponad 1% spadła również wielkość sprzedaży kawy palonej mielonej i w ziarnach. W bieżącym okresie wyniosła około 60 mln kg.
Z badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC
w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku wynika, że spożywanie kawy naturalnej deklaruje 65,5% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami kawy naturalnej wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Family Tchibo(16,2%), Kronung Jacobs (14,3%) i Finezja Prima (10%). 39,3% badanych spożywa kawę naturalną częściej niż raz dziennie, 35,3% raz dziennie,7,8% raz w tygodniu lub rzadziej, 6,8% 3-4 razy w tygodniu, 5,8% 5-6 razy w tygodniu. Szczegółowe informacje dotyczące marek kaw naturalnych najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Inaczej sytuacja wygląda jeżeli spojrzymy na badania dotyczące kawy rozpuszczalnej.
Nielsen podaje, że w okresie od czerwca 2009 do maja 2010 roku wartość sprzedaży kawy rozpuszczalnej wyniosła około 1,1 mld zł i w porównaniu z poprzednim rokiem wzrosła o 1,9%. Wielkość sprzedaży natomiast w aktualnym badaniu to około 11 mln kg.
Z badania TGI przeprowadzonego przez Instytut MillwardBrown SMG/KRC w okresie od lipca 2009 do czerwca 2010 roku wynika, że spożywanie kawy rozpuszczalnej deklaruje 48,5% Polaków w wieku od 15-75 lat. Najczęściej spożywanymi markami kawy rozpuszczalnej wśród respondentów, którzy zadeklarowali jej spożywanie były: Classic Nescafe (18,4%), Maxwell House (8,2%) i Kronung Jacobs (8,1%). 29,9% badanych spożywa kawę rozpuszczalną raz dziennie, 18,2% 2-3 razy dziennie, 17,7% raz w tygodniu lub rzadziej, 11,4% 2 razy w tygodniu, 11,1% 3-4 razy w tygodniu, 9,1% 5-6 razy w tygodniu, 2,7% 4 razy dziennie lub częściej. Szczegółowe informacje dotyczące marek kaw rozpuszczalnych najczęściej spożywanych przez Polaków w wieku od 15-75 lat przedstawia tabela top 5.
Jak wynika z badań oraz co potwierdza Katarzyna Mokrysz perspektywy są obiecujące – rynek kawy ma w dalszym ciągu spory potencjał. Daleko nam chociażby do mieszkańców krajów skandynawskich, którzy spożywają około 12 kg kawy rocznie – Polacy konsumują niecałe 3 kg kawy na rok. Atutem są wierni klienci, którzy nie rezygnują z picia kawy pomimo kryzysu (świadczą o tym właśnie większe wzrosty rynku w ujęciu wartościowym niż ilościowym).
„Polscy klienci dokonują obecnie wyborów dotyczących stylu picia kawy. Odchodzą od tradycyjnego parzenia kawy po turecku, również przygotowywanie napoju w ekspresach przelewowych nie zyskało na popularności. Coraz więcej zwolenników ma za to ekspresy ciśnieniowe, popularne staje się celebrowanie picia świeżo zmielonej i zaparzonej kawy w domu. Wraz ze zmianami trybu życia Polaków, należy się też spodziewać wzrostu sprzedaży kaw i napojów kawowych, również tych sprzedawanych za pośrednictwem automatów vendingowych” – dodaje Katarzyna Mokrysz.
