Powszechnie spożywane są w krajach śródziemnomorskich oraz na antypodach. Można przypuszczać, że odgrywały one ważną rolę w odżywianiu człowieka już od początków jego historii. Wśród pozostałości po zamierzchłych społecznościach epoki kamiennej archeologowie w wielu miejscach na całym świecie natrafiają na szczątki skorupiaków, co świadczy, że jadano je jeszcze przed początkami rolnictwa.
Frutti di mare - Co to jest?
W ostatnich latach w handlu krajowym znajduje się coraz więcej produktów importowanych, określanych właśnie nazwami: „owoce morza", „frutti di mare", czy „seafood". Owoce morza to jadalne morskie lub słodkowodne zwierzęta bezszkieletowe, głównie skorupiaki i mięczaki.
Spośród mieszkańców mórz na uwagę zasługują skorupiaki (homary, krewetki, kraby i langusty), mięczaki (ostrygi, małże, kalmary i ośmiornice, ślimaki). Charakterystyczną cechą niektórych skorupiaków jest to, że po włożeniu do wrzątku natychmiast zmieniają kolor pancerza. Skorupiaki zmieniają najczęściej barwę na pomarańczowoczerwoną. Pod wpływem podwyższonej temperatury uwalniają się barwniki karotenoidowe, wcześniej związane z cząsteczkami białka.
Mięso jadalnych bezkręgowców ceni się ze względu na jego właściwości (miękkie i zwarte). Często jednak jest ono w dużym stopniu zanieczyszczone mikroorganizmami, pochodzącymi z wód, w których żyją. Przyrządzane z nich potrawy są niestety nietrwałe. Owoce morza są najlepszym w diecie człowieka źródłem jodu i dobrym źródłem selenu oraz fluoru. Ponadto zawierają umiarkowane ilości żelaza, cynku i magnezu. Morskie mięczaki i skorupiaki są źródłem wysokowartościowego białka oraz zawierają sporo witamin z grupy B. Skorupiaki i mięczaki są też dobrym źródłem wapnia, a ostrygi - najbogatszym w diecie naturalnym źródłem cynku, dzięki czemu cieszą się opinią silnego afrodyzjaku.
Kalmary - mają lekko gumową konsystencję. Można je kupować świeże lub mrożone. Najczęściej podaje się je pokrojone w krążki, smażone w cieście.
Krewetki - małe skorupiaki, osiągające najwyżej do 10 cm długości; istnieje ich kilka odmian. Kiedy są surowe, mają kolor bladoróżowy. Można je kupić mrożone, w puszkach lub świeże.
Homary - skorupiaki żyjące w Atlantyku i w Morzu Śródziemnym; istnieje ich kilka odmian. Sprzedawane są świeże lub mrożone, żywe lub ugotowane w skorupie. Żywy homar ma kolor ciemnoniebieski; po ugotowaniu staje się jasnoczerwony. Homara można gotować w wodzie, na parze, piec na grillu lub na ruszcie.
Langusty - występują na całym świecie w wodach przybrzeżnych. Langusty nie mają kleszczy. Większość mięsa znajduje się w organach wewnętrznych. Langusty można kupować świeże lub mrożone, można je gotować w wodzie lub na parze. W przeciwieństwie do innych skorupiaków, langusty nie stają się jasnoczerwone po ugotowaniu.
Małże - istnieją odmiany o twardych i miękkich skorupach. Na amerykańskim wybrzeżu Atlantyku obficie występują małże z brązowymi skorupami. Są one również hodowane w niektórych wodach tropikalnych. Większe małże twardo-skorupowe, o bardziej wyrazistym smaku, są używane do zup. Mniejsze je się na surowo, większe można gotować otwarte i podawać z roztopionym masłem.
Ostrygi - to mięczaki, występujące w Morzu Śródziemnym, w oceanach Atlantyckim i Spokojnym; mają wiele odmian, różniących się wielkością i odcieniem brązu. Smakosze jedzą je prosto ze skorupki, skropione sokiem z cytryny.
Ośmiornice - ten ośmioramienny głowonóg występuje w klimacie umiarkowanym. Przyrządza się go w taki sam sposób, jak kalmary. Mięso ośmiornicy powinno być zbite tłuczkiem aż utraci sprężystość. Należy również przed przyrządzeniem odciąć ssawki i końce ramion. Mniejsze okazy smaży się w całości w cieście.
Kraby - występują w Morzu Śródziemnym i w Atlantyku. Sprzedaje się je żywe w skorupie lub bez niej. Można je piec, gotować w wodzie lub na parze. W handlu występują jako mrożone i w puszkach lub w postaci gotowych do spożycia „paluszków krabowych". Podczas gotowania kraby stają się czerwone.
Frutti di mare po Polsku
„Owoce morza są w Polsce rynkiem małym, ale dynamicznie rozwijającym się. Produkty na bazie owoców morza zyskują coraz większe uznanie konsumentów. Jednocześnie zwiększa się liczba producentów, którzy dostarczają wiele różnorodnych produktów na bazie owoców morza" - mówi Agata Zielińska, Asystent ds. Public Relations w firmie FRoSTA sp. z o.o..
„Owoce morza na polskim rynku sprzedają się zdecydowanie coraz lepiej" - twierdzi Przemyslaw Cieślik, Brand Manager Contimax S.A.- „Poziom życia w Polsce podnosi się, podróże kształcą, coraz więcej ludzi szuka nowości na półkach sklepowych. Polacy zaczynają próbować smaków do tej pory nieznanych, można powiedzieć w wielu przypadkach eksperymentują, aby znaleźć dla siebie odpowiedni produkt".
Wzrost sprzedaży produktów z tej kategorii jest na tyle duży, iż zachęca importerów do rozwijania swojego portfolio, a co za tym idzie, rozszerzenia asortymentu w sklepach. Zdecydowanym liderem kategorii jest krewetka, w początkowej fazie na rynku polskim obecna w większości krewetka koktajlowa jest wypierana przez krewetki black tiger (duże rozmiary). Klienci zaczynają poznawać zastosowanie poszczególnych rozmiarów w daniach kulinarnych.
Podobnego zdania jest Agata Zielińska z FRoSTY, która twierdzi, że cały czas powiększa się grupa osób, które miały okazję spróbować potraw z owoców morza za granicą czy w restauracji i włączają je także do swojego domowego menu. - „Co więcej, zauważamy, że konsumenci, którzy zasmakują w kuchni śródziemnomorskiej, pozostają jej wierni i zwiększają częstotliwość zakupów owoców morza" - dodaje.
„Ze względu na powszechną znajomość marki FRoSTA jako marki dostarczającej ryby i owoce morza z naturalnych łowisk, bez sztucznych dodatków, nasze produkty cieszą się uznaniem konsumentów. Bestsellerami w tej kategorii są Krewetki tygrysie i Złote krewetki. Zawierają niewielką ilość glazury i zawsze są tej samej jakości" - mówi przedstawicielka firmy.
Jak informuje Przemysław Cieślik z Contimax S.A., „należy również zwrócić uwagę na podział rynku w obrębie przechowywania owoców morza. W tej kategorii są to 4 formy: świeże importowane drogą lotniczą (mule, krewetki, małże, ostrygi), mrożone (krewetki, kalmary, ośmiornice, raki), chłodzone przetworzone (krewetki) i suche, tj. konserwa (małże). W obrębie segmentu owoców morza najczęściej wybieranych przez konsumentów jednostkowych są to produkty mrożone i świeże, natomiast catering wybiera produkty świeże oraz przetworzone".
Na polskim rynku znajdziemy jeszcze kilka firm, które zajmują się produkcją, importem lub dystrybucją owoców morza.
Firma Aakerman Sp. z o.o., działająca w Polsce od 1998 roku dostarcza nabywcom produkty „frutti di mare" o niepowtarzalnych smakach. Wśród wyrobów w ofercie firmy znajduje się ekskluzywna linia Royal Castle - symbol wysokiej klasy owoców morza. W skład produktów oferowanych pod marką Royal Castle, obok linii kawiorów wchodzą małże w różnorodnych sosach, ręcznie obierane krewetki w naturalnych oraz smakowych zalewach, surimi oraz wyśmienite pasty królewskie.
Od początku 2006 roku szeroką gamę produktów z kategorii „owoce morza" włączyła do swojej oferty firma Abramczyk Sp. z o.o.. Do grupy tej zaliczają się następujące produkty oferowane w opakowaniach 250g i 500g: krewetki (koktajlowe oraz Black Tiger), mieszanka owoców morza (krewetki, mięso małż, kalmary, ośmiorniczki) mięso małż, kalmary. Wszystkie produkty z grupy „owoce morza" pakowane są w technologii Darfresh, pozwalającej na zwiększenie trwałości i atrakcyjności wizualnej każdego z produktów.
Na półkach sklepowych znajdziemy również produkty z portfolio Nord Capital Sp. z o.o.. Firma jest importerem oraz dystrybutorem mrożonych ryb i owoców morza, oraz producentem panierowanych produktów rybnych w Polsce. Katalog produktów firmy NORD CAPITAL zawiera szeroki asortyment świeżych i mrożonych ryb, owoców morza oraz przetworów rybnych.
Marka „Dal Pesca" należąca do firmy Wilbo S.A. w zakresie owoców morza posiada 21 pozycji, w których znajdują się krewetki, kraby i skorupiaki, ośmiornice, małże oraz kalmary. Firma posiada też w swojej ofercie „Orientalne pierożki z owocami morza".
Warto również wspomnieć o firmie Interfood Sp. z o.o., której celem jest zaopatrywanie krajowych odbiorców. W ofercie firmy znajdziemy szeroką gamę owoców morza m.in. kraby, kalmary, ośmiorniczki, małże, ostrygi czy homary.
Owoce morza można wykorzystać w kuchni na wiele sposobów. - „Krewetki tygrysie czy koktajlowe, które FRoSTA oferuje w nieprzetworzonej postaci, to doskonała baza do każdej potrawy z owocami morza, do sałatek, koktajli. A dla smakoszy frutti di mare, którym brak czasu na gotowanie, mamy Mule z makaronem i groszkiem, czy Krewetki z makaronem i pomidorami, które wystarczy odgrzać na patelni i stanowią w pełni wartościowy posiłek" - zapewnia Agata Zielińska, Asystent ds. Public Relations w firmie FRoSTA Sp. z o.o.
Firma CONTIMAX w swojej ofercie posiada dwa produkty: sałatkę frutti di mare oraz krewetki w zalewie. - „Sałatka frutti di mare jest gotowa do spożycia od razu lub może stanowić ciekawą propozycję na lunch, przystawkę bądź pyszną kolację, a krewetki koktajlowe polecamy jako bazę do sosów, past oraz sałatek" - mówi Przemysław Cieślik, Brand Manager.
Focus Research Polska, firma badawcza zajmująca się analizowaniem aktywności promocyjnej w gazetkach sieci handlowych podaje, że w okresie styczeń - grudzień 2008 najczęściej promującymi się producentami byli Abramczyk (188 odsłon), Akerman (113), Wilbo (47), Nord Capital (45), Vici (40), Superfish (33), BK - Food Poland (31), Interfood (29) oraz Kalmar (28).
Tomasz Masal
