Rynek słodyczy, mimo różnego rodzaju problemów, takich jak inflacja czy załamania w uprawie kakao, wciąż dynamicznie się rozwija. Jest to spowodowane nie tylko niezaprzeczalną słabością Polaków do różnego rodzaju łakoci, ale także tym, że produkty z tej kategorii to idealny prezent na różne okazje zarówno dla tych młodszych, jak i starszych. Wielkimi krokami zbliża się Wielkanoc, która – jak się okazuje – również jest doskonałą sposobnością do obdarowywania różnego rodzaju słodyczami. Jakie produkty szczególnie lubią Polacy i których z nich nie powinno zabraknąć na sklepowych półkach?
Trudne czasy dla kakao
Sytuacja na rynku kakao już od jakiegoś czasu nie wygląda optymistycznie, co przekłada się w znacznym stopniu na koszty surowca, a tym samym wzrost cen nie tylko czekolady, ale także innych słodyczy z jego zawartością. Jak zauważa dr Justyna Rybacka1, ekspertka w dziedzinie ekonomii i finansów z Uniwersytetu WSB Merito, od wielu miesięcy wzrost cen kakao na światowych rynkach wręcz szokuje – od maja 2023 roku do drugiej połowy kwietnia 2024 roku urosły z poziomu nieco ponad 2 tys. GBP do ponad 11 tys. GBP za tonę, co przekłada się na około 5-krotny wzrost.
„Na światowych giełdach kakao dalej będzie drożeć i raczej nic tego trendu szybko nie zatrzyma. W kwietniu 2024 r. cena tony tego surowca mocno przekroczyła 11 tys. USD i nie sądzę, żeby to był szczyt. Co prawda ostatnio trochę spadła, ale obecnie znowu powraca do wysokich wartości. Jeszcze w tym roku przebije 13 tys. dolarów, a być może nawet zbliży się do wartości 15 tys.” – mówi Robert Biegaj, ekspert rynku retailowego z Grupy Offerista2. Jak zostało wspomniane wcześniej, rosnące ceny kakao mają największy wpływ na koszty związane ze słodyczami i deserami. Jak wynika z analizy, ich średnia cena wzrosła o 10,6% rdr. i – jak przyznają eksperci – wiele wskazuje na to, że nie jest to koniec podwyżek.
Zdaniem specjalistów taka sytuacja na rynku kakao jest spowodowana słabymi zbiorami surowca w Afryce, która jest głównym, światowym dostawcą jego nasion. Należy wspomnieć, że kakaowce są mało odporne na zmiany pogodowe, a problemy klimatyczne w ogromnym stopniu wpływają na ubogie plony. Zgodnie z informacjami zawartymi w raporcie, w 2023 roku niedobór kakao wynosił 74 tys. ton. Jednak zdaniem ekspertów wciąż rosnące ceny kakao mogą mieć w dłuższej perspektywie pozytywny skutek, powodujący obniżkę kosztów – staną się motywacją dla rolników do utrzymania bądź wznowienia produkcji, a w konsekwencji podaż zrówna się z popytem. Taka sytuacja może nastąpić za około 4-5 lat, bo tyle właśnie trwa wydanie przez drzewo kakaowe owoców.
Sytuacja na rynku słodyczy
Słodycze są jedną z największych kategorii – Polacy bardzo często wybierają słodkości w roli małego „co nieco” dla siebie lub wręczają je w roli prezentów. Mimo trudnej sytuacji na rynku kakao rynek słodyczy wciąż rośnie i – jak wynika z danych NielsenIQ3 – w całym 2024 roku osiągnął wartość 19,8 miliarda złotych, czyli o 6,3% więcej niż rok wcześniej. Jak się okazuje, ulubionymi słodyczami Polaków są ciastka i herbatniki paczkowane, na które przeznaczyli najwięcej (3,9 miliarda zł). Kolejne miejsca zajmują ex aequo praliny, które doskonale sprawdzają się w roli prezentów, oraz tabliczki czekoladowe – obie kategorie osiągnęły wynik 3 miliardów złotych, zaś wszystkie trzy stanowią połowę rynku słodyczy.
Z danych NielsenIQ wynika również, że wszystkie kategorie słodyczy odnotowały wzrost wartości sprzedaży w ostatnich dwunastu miesiącach, jednak w największym stopniu urosły gumy do żucia, batony muesli oraz tabliczki czekoladowe. „Batony muesli zanotowały też najbardziej okazały wzrost wolumenu sprzedaży (w kg) w porównaniu do roku 2023 (+7,1%). Również »na plusie«, chociaż znacznie mniejszym, były gotowe ciasta oraz praliny. Pod tym względem wyróżniały się na tle innych kategorii, które były stabilne albo odnotowały spadek wolumenu” – tłumaczy Wojciech Rydzewski, Client Business Partner w NielsenIQ. Dużo gorszy wynik zanotowały drażetki: -15,5% w ujęciu wolumenowym. Przyczyną takiej sytuacji może być wzrost średniej ceny za kilogram, który wyniósł 18,6%.
„Na całym rynku słodyczy, najbardziej dynamiczny wzrost wartości sprzedaży wśród kanałów odnotowały supermarkety i dyskonty – każdy z nich po 10%. Oba kanały były stabilne pod względem wolumenu, podczas gdy hipermarkety i sklepy małoformatowe odnotowały spadki o ponad 8%. Dyskonty posiadają dominującą pozycję na rynku i odpowiadają za 43,7% wartości oraz 53,6% wolumenu sprzedaży słodkich przekąsek w Polsce” – komentuje ekspert NielsenIQ.
Z uwagi na rosnące ceny wynikające z inflacji i wzrostu kosztów kakao mogłoby się wydawać, że konsumenci częściej sięgają po słodycze marek własnych. Okazuje się jednak, że istotnie jest to trend, który można zaobserwować w wielu kategoriach spożywczych, jednak nie dotyczy on słodkości. Jak wynika z danych CMR, biorąc pod uwagę sprzedaż wolumenową oraz liczbę opakowań marek własnych w supermarketach, obie spadły, porównując 2023 rok do 2022 roku.
W tym kanale największym segmentem pod względem wartości sprzedaży były ciastka oraz praliny – odpowiadały odpowiednio za około 22% i 15%. Za niemal 15% były łącznie odpowiedzialne wafelki impulsowe i batony czekoladowe, a za 13% czekolady. Wynik 5% osiągnęły żelki i pianki. Warto także zwrócić uwagę, że w supermarketach można było znaleźć największą liczbę różnych wariantów ciastek – zgodnie z danymi CMR na sklepowych półkach znajdowało się niemal 150 ich różnych rodzajów. Konsumenci supermarketów mieli też szeroki wybór pralin – nieco ponad 60 wariantów. W tamtym okresie największą popularnością cieszyły się Wedel Ptasie Mleczko waniliowe w deserowej czekoladzie 340 g, Merci Finest Selection Red 250 g oraz Ferrero Raffaello kokosowe 150 g. Warto również podkreślić, że zarówno w kategorii ciastek, jak i pralin w 2023 roku pojawiły się nowości – odpowiednio 12 i 6 wariantów.
„Najwięcej nowości przypadło na słodycze impulsowe, łącznie aż 20. Rozłożyły się one po równo: 10 nowych wafelków impulsowych i 10 nowych batonów czekoladowych. Odpowiadają one za około aż 2% udziałów w liczbie opakowań. 20 nowości to znaczna liczba, zwłaszcza w porównaniu do średniej liczby wariantów w supermarkecie około 90. Co więcej w 2023 roku liczba ta wzrosła jedynie o około 2 warianty. Oznacza to, że część nowości musiała zastąpić inne warianty. Jednak nie te najlepiej sprzedające się produkty. A w 2023 roku były to: 2 wersje Kinder Bueno oraz Prince Polo Classic XXL” – komentuje Przemysław Bojanowski, analityk w CMR.
Zajączek wielkanocny dla dzieci i dorosłych
Wielkanoc i Boże Narodzenie to dwa najważniejsze dla chrześcijan święta w roku. Jak się jednak okazuje, nie tylko wierzący chętnie celebrują oba wydarzenia, ponieważ są one doskonałą okazją do spędzenia czasu z najbliższymi przy zastawionych różnego rodzaju pysznościami stołach. Dotychczas to drugie z wymienionych świąt najmocniej kojarzyło się z prezentami, które młodsi i starsi znajdują pod choinką. Okazuje się jednak, że również Wielkanoc jest doskonałą okazją do wręczania sobie różnego rodzaju upominków.
Jak wynika z badania przeprowadzonego przez PayPo w 2023 roku4, tradycja wręczania prezentów z okazji „Zajączka” nie jest jeszcze powszechna – 37% badanych przyznaje, że wręcza z tej okazji prezenty, a 31% robi to czasami. Okazuje się również, że najczęściej obdarowywani są najmłodsi (42% ankietowanych kupuje prezenty dzieciom). 25% badanych osób wręcza upominki z okazji „Zajączka” całej rodzinie, 20% obdarowuje jedynie małżonków, a 11% rodziców lub dziadków.
Z analizy opracowanej przez PayPo płynie ciekawy wniosek – okazuje się bowiem, że z okazji Wielkanocy prezenty najczęściej wręczają sobie mieszkańcy województwa pomorskiego (tak zadeklarowało 61% badanych osób), najrzadziej zaś mieszkańcy województwa łódzkiego. Z kolei w zachodniopomorskim panuje zwyczaj, że z okazji „Zajączka” prezenty wręczane są wszystkim członkom rodziny.
Z badań przeprowadzonych przez PayPo wynika również, że najczęściej wręczanym upominkiem na Wielkanoc są słodycze – aż 62% badanych deklaruje ich zakup w roli prezentu z tej okazji. Często wybieranymi opcjami są także zabawki i gry (33%) oraz dekoracje świąteczne (31%). Najmniej badanych osób (11%) decyduje się kupić w prezencie kwiaty.
Badanie PayPo zawiera także informacje, ile Polacy przeznaczają na wielkanocne prezenty. Najwięcej, bo 24%, Polaków twierdzi, że wydaje na nie 50-100 zł, zaś niewiele mniej (23%) na upominki z okazji „Zajączka” przeznacza 100-200 zł. 22% badanych na prezenty wielkanocne wydaje 10-50 zł, 12% przeznacza na nie 200-500 zł, a zaledwie 3% wydaje na upominki z tej okazji ponad 500 zł. 16% ankietowanych wskazało, że na prezenty wielkanocne wydaje jeszcze inną kwotę.
Słodycze są bardzo szeroką kategorią, która stale się rozwija. Na rynku pojawiają się coraz nowsze warianty, smaki czy tekstury. Polacy uwielbiają słodkie „co nieco”, o czym świadczy stale rosnąca wartość rynku, a także wciąż pojawiające się nowości, będące odpowiedzią na potrzeby konsumentów. Zbliżające się święta Wielkanocne są doskonałą okazją do wypróbowania innowacyjnych smaków czy wariantów słodyczy.
Katarzyna Jastrzębska
Redaktor
1 źródło: „Indeks cen w sklepach detalicznych” UCE Research i WSB Merito, maj 2024 r.
2 źródło: Tamże.
3 źródło: NIQ Market Track, Cała Polska jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże, średnie i małe sklepy spożywcze, kioski, stacje benzynowe, Panel Handlu Detalicznego, wartość i wielkość sprzedaży, ostatni rok to 52 tygodnie kończące się na 29 grudnia 2024, porównywany do analogicznego okresu sprzed roku, Rynek słodyczy złożony z kategorii: Cukrowe specjalności, Zestawy czekoladowe, Drażetki, Ciastka kruche, Batony, Chałwa i sezamki, Praliny, Cukierki i lizaki, Ciasta gotowe do jedzenia, Wafle impulsowe, Tabliczki czekoladowe, Batony Muesli, Guma do żucia.
Trudne czasy dla kakao
Sytuacja na rynku kakao już od jakiegoś czasu nie wygląda optymistycznie, co przekłada się w znacznym stopniu na koszty surowca, a tym samym wzrost cen nie tylko czekolady, ale także innych słodyczy z jego zawartością. Jak zauważa dr Justyna Rybacka1, ekspertka w dziedzinie ekonomii i finansów z Uniwersytetu WSB Merito, od wielu miesięcy wzrost cen kakao na światowych rynkach wręcz szokuje – od maja 2023 roku do drugiej połowy kwietnia 2024 roku urosły z poziomu nieco ponad 2 tys. GBP do ponad 11 tys. GBP za tonę, co przekłada się na około 5-krotny wzrost.
„Na światowych giełdach kakao dalej będzie drożeć i raczej nic tego trendu szybko nie zatrzyma. W kwietniu 2024 r. cena tony tego surowca mocno przekroczyła 11 tys. USD i nie sądzę, żeby to był szczyt. Co prawda ostatnio trochę spadła, ale obecnie znowu powraca do wysokich wartości. Jeszcze w tym roku przebije 13 tys. dolarów, a być może nawet zbliży się do wartości 15 tys.” – mówi Robert Biegaj, ekspert rynku retailowego z Grupy Offerista2. Jak zostało wspomniane wcześniej, rosnące ceny kakao mają największy wpływ na koszty związane ze słodyczami i deserami. Jak wynika z analizy, ich średnia cena wzrosła o 10,6% rdr. i – jak przyznają eksperci – wiele wskazuje na to, że nie jest to koniec podwyżek.
Zdaniem specjalistów taka sytuacja na rynku kakao jest spowodowana słabymi zbiorami surowca w Afryce, która jest głównym, światowym dostawcą jego nasion. Należy wspomnieć, że kakaowce są mało odporne na zmiany pogodowe, a problemy klimatyczne w ogromnym stopniu wpływają na ubogie plony. Zgodnie z informacjami zawartymi w raporcie, w 2023 roku niedobór kakao wynosił 74 tys. ton. Jednak zdaniem ekspertów wciąż rosnące ceny kakao mogą mieć w dłuższej perspektywie pozytywny skutek, powodujący obniżkę kosztów – staną się motywacją dla rolników do utrzymania bądź wznowienia produkcji, a w konsekwencji podaż zrówna się z popytem. Taka sytuacja może nastąpić za około 4-5 lat, bo tyle właśnie trwa wydanie przez drzewo kakaowe owoców.
Sytuacja na rynku słodyczy
Słodycze są jedną z największych kategorii – Polacy bardzo często wybierają słodkości w roli małego „co nieco” dla siebie lub wręczają je w roli prezentów. Mimo trudnej sytuacji na rynku kakao rynek słodyczy wciąż rośnie i – jak wynika z danych NielsenIQ3 – w całym 2024 roku osiągnął wartość 19,8 miliarda złotych, czyli o 6,3% więcej niż rok wcześniej. Jak się okazuje, ulubionymi słodyczami Polaków są ciastka i herbatniki paczkowane, na które przeznaczyli najwięcej (3,9 miliarda zł). Kolejne miejsca zajmują ex aequo praliny, które doskonale sprawdzają się w roli prezentów, oraz tabliczki czekoladowe – obie kategorie osiągnęły wynik 3 miliardów złotych, zaś wszystkie trzy stanowią połowę rynku słodyczy.
Z danych NielsenIQ wynika również, że wszystkie kategorie słodyczy odnotowały wzrost wartości sprzedaży w ostatnich dwunastu miesiącach, jednak w największym stopniu urosły gumy do żucia, batony muesli oraz tabliczki czekoladowe. „Batony muesli zanotowały też najbardziej okazały wzrost wolumenu sprzedaży (w kg) w porównaniu do roku 2023 (+7,1%). Również »na plusie«, chociaż znacznie mniejszym, były gotowe ciasta oraz praliny. Pod tym względem wyróżniały się na tle innych kategorii, które były stabilne albo odnotowały spadek wolumenu” – tłumaczy Wojciech Rydzewski, Client Business Partner w NielsenIQ. Dużo gorszy wynik zanotowały drażetki: -15,5% w ujęciu wolumenowym. Przyczyną takiej sytuacji może być wzrost średniej ceny za kilogram, który wyniósł 18,6%.
„Na całym rynku słodyczy, najbardziej dynamiczny wzrost wartości sprzedaży wśród kanałów odnotowały supermarkety i dyskonty – każdy z nich po 10%. Oba kanały były stabilne pod względem wolumenu, podczas gdy hipermarkety i sklepy małoformatowe odnotowały spadki o ponad 8%. Dyskonty posiadają dominującą pozycję na rynku i odpowiadają za 43,7% wartości oraz 53,6% wolumenu sprzedaży słodkich przekąsek w Polsce” – komentuje ekspert NielsenIQ.
Z uwagi na rosnące ceny wynikające z inflacji i wzrostu kosztów kakao mogłoby się wydawać, że konsumenci częściej sięgają po słodycze marek własnych. Okazuje się jednak, że istotnie jest to trend, który można zaobserwować w wielu kategoriach spożywczych, jednak nie dotyczy on słodkości. Jak wynika z danych CMR, biorąc pod uwagę sprzedaż wolumenową oraz liczbę opakowań marek własnych w supermarketach, obie spadły, porównując 2023 rok do 2022 roku.
W tym kanale największym segmentem pod względem wartości sprzedaży były ciastka oraz praliny – odpowiadały odpowiednio za około 22% i 15%. Za niemal 15% były łącznie odpowiedzialne wafelki impulsowe i batony czekoladowe, a za 13% czekolady. Wynik 5% osiągnęły żelki i pianki. Warto także zwrócić uwagę, że w supermarketach można było znaleźć największą liczbę różnych wariantów ciastek – zgodnie z danymi CMR na sklepowych półkach znajdowało się niemal 150 ich różnych rodzajów. Konsumenci supermarketów mieli też szeroki wybór pralin – nieco ponad 60 wariantów. W tamtym okresie największą popularnością cieszyły się Wedel Ptasie Mleczko waniliowe w deserowej czekoladzie 340 g, Merci Finest Selection Red 250 g oraz Ferrero Raffaello kokosowe 150 g. Warto również podkreślić, że zarówno w kategorii ciastek, jak i pralin w 2023 roku pojawiły się nowości – odpowiednio 12 i 6 wariantów.
„Najwięcej nowości przypadło na słodycze impulsowe, łącznie aż 20. Rozłożyły się one po równo: 10 nowych wafelków impulsowych i 10 nowych batonów czekoladowych. Odpowiadają one za około aż 2% udziałów w liczbie opakowań. 20 nowości to znaczna liczba, zwłaszcza w porównaniu do średniej liczby wariantów w supermarkecie około 90. Co więcej w 2023 roku liczba ta wzrosła jedynie o około 2 warianty. Oznacza to, że część nowości musiała zastąpić inne warianty. Jednak nie te najlepiej sprzedające się produkty. A w 2023 roku były to: 2 wersje Kinder Bueno oraz Prince Polo Classic XXL” – komentuje Przemysław Bojanowski, analityk w CMR.
Zajączek wielkanocny dla dzieci i dorosłych
Wielkanoc i Boże Narodzenie to dwa najważniejsze dla chrześcijan święta w roku. Jak się jednak okazuje, nie tylko wierzący chętnie celebrują oba wydarzenia, ponieważ są one doskonałą okazją do spędzenia czasu z najbliższymi przy zastawionych różnego rodzaju pysznościami stołach. Dotychczas to drugie z wymienionych świąt najmocniej kojarzyło się z prezentami, które młodsi i starsi znajdują pod choinką. Okazuje się jednak, że również Wielkanoc jest doskonałą okazją do wręczania sobie różnego rodzaju upominków.
Jak wynika z badania przeprowadzonego przez PayPo w 2023 roku4, tradycja wręczania prezentów z okazji „Zajączka” nie jest jeszcze powszechna – 37% badanych przyznaje, że wręcza z tej okazji prezenty, a 31% robi to czasami. Okazuje się również, że najczęściej obdarowywani są najmłodsi (42% ankietowanych kupuje prezenty dzieciom). 25% badanych osób wręcza upominki z okazji „Zajączka” całej rodzinie, 20% obdarowuje jedynie małżonków, a 11% rodziców lub dziadków.
Z analizy opracowanej przez PayPo płynie ciekawy wniosek – okazuje się bowiem, że z okazji Wielkanocy prezenty najczęściej wręczają sobie mieszkańcy województwa pomorskiego (tak zadeklarowało 61% badanych osób), najrzadziej zaś mieszkańcy województwa łódzkiego. Z kolei w zachodniopomorskim panuje zwyczaj, że z okazji „Zajączka” prezenty wręczane są wszystkim członkom rodziny.
Z badań przeprowadzonych przez PayPo wynika również, że najczęściej wręczanym upominkiem na Wielkanoc są słodycze – aż 62% badanych deklaruje ich zakup w roli prezentu z tej okazji. Często wybieranymi opcjami są także zabawki i gry (33%) oraz dekoracje świąteczne (31%). Najmniej badanych osób (11%) decyduje się kupić w prezencie kwiaty.
Badanie PayPo zawiera także informacje, ile Polacy przeznaczają na wielkanocne prezenty. Najwięcej, bo 24%, Polaków twierdzi, że wydaje na nie 50-100 zł, zaś niewiele mniej (23%) na upominki z okazji „Zajączka” przeznacza 100-200 zł. 22% badanych na prezenty wielkanocne wydaje 10-50 zł, 12% przeznacza na nie 200-500 zł, a zaledwie 3% wydaje na upominki z tej okazji ponad 500 zł. 16% ankietowanych wskazało, że na prezenty wielkanocne wydaje jeszcze inną kwotę.
Słodycze są bardzo szeroką kategorią, która stale się rozwija. Na rynku pojawiają się coraz nowsze warianty, smaki czy tekstury. Polacy uwielbiają słodkie „co nieco”, o czym świadczy stale rosnąca wartość rynku, a także wciąż pojawiające się nowości, będące odpowiedzią na potrzeby konsumentów. Zbliżające się święta Wielkanocne są doskonałą okazją do wypróbowania innowacyjnych smaków czy wariantów słodyczy.
Katarzyna Jastrzębska
Redaktor
1 źródło: „Indeks cen w sklepach detalicznych” UCE Research i WSB Merito, maj 2024 r.
2 źródło: Tamże.
3 źródło: NIQ Market Track, Cała Polska jako suma rynków: hipermarkety, supermarkety, dyskonty, duże, średnie i małe sklepy spożywcze, kioski, stacje benzynowe, Panel Handlu Detalicznego, wartość i wielkość sprzedaży, ostatni rok to 52 tygodnie kończące się na 29 grudnia 2024, porównywany do analogicznego okresu sprzed roku, Rynek słodyczy złożony z kategorii: Cukrowe specjalności, Zestawy czekoladowe, Drażetki, Ciastka kruche, Batony, Chałwa i sezamki, Praliny, Cukierki i lizaki, Ciasta gotowe do jedzenia, Wafle impulsowe, Tabliczki czekoladowe, Batony Muesli, Guma do żucia.
