W polskich domach żyje ponad 8 mln psów i 7,1 mln kotów. Każdy z nich wymaga właściwej troski, a podstawą ich zdrowia oraz dobrej kondycji jest odpowiednia karma. Opiekunowie przykładają coraz większą uwagę do tego, jakiej jakości jedzenie trafia do misek ich pupili. Trendom przyglądają się producenci i detaliści, których zadaniem jest stworzenie oferty, która będzie smakowała zwierzętom i spełniała wymagania ich właścicieli.
Jak wynika z badań Polskiego Stowarzyszenia Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych, wartość polskiego rynku karmy dla zwierząt domowych wynosi ok. 2,5 mld zł. Jego wartość rośnie o ok. 7% rocznie. Według Stowarzyszenia te stabilne wzrosty będą się w kolejnych latach utrzymywać. Te dane jasno pokazują, że branża ma ogromny potencjał, który może wykorzystać. Niezbędne do tego jest przygotowanie i poznanie zmieniających się oczekiwań właścicieli czworonogów.
Trendy
Jak wynika z raportu FEDIAF (Europejskiej Federacji Producentów Karmy dla Zwierząt Domowych) w 2022 r. 49% gospodarstw domowych w Polsce posiadało przynajmniej jednego psa, a 40% co najmniej jednego kota. To jedne z najwyższych wskaźników w Europie. Dla porównania w Austrii odsetki te wynoszą odpowiednio 15% dla psów i 29% dla kotów, a w Hiszpanii 27% dla psów i 15% dla kotów. Rumunia jest jedynym europejskim państwem, w którym odsetek gospodarstw domowych posiadających przynajmniej jednego kota jest wyższy niż w Polsce i wynosi 48%.
Producenci zwracają uwagę na coraz liczniejszą grupę posiadaczy zwierząt domowych – reagują na zmieniające się potrzeby właścicieli czworonogów tak, by zachęcić do kupna ich marki. A jacy są współcześni właściciele pupili?
W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na podstawowy fakt – jest ich coraz więcej. W Polsce widać trend większego zainteresowania posiadaniem zwierząt domowych i odpowiedzialną opieką nad nimi. Jak wskazują dane FEDIAF, w 2022 r. w Polsce żyło 8 019 000 psów i 7 125 000 kotów. Z kolei w 2010 r. było ich odpowiednio 7 311 000 i 5 550 000. Jak widać, liczba psów w ciągu 12 lat zwiększyła się o ok. 700 tys., a kotów o ponad 1,5 mln.
Istotną zmianą jest także postrzeganie zwierząt domowych – coraz częściej są uważane za pełnoprawnych członków rodziny, zwłaszcza wśród mieszkańców miast. To ważni towarzysze dla dzieci, dorosłych, samotnych osób i rodzin. Ich opiekunowie wiążą się z nimi emocjonalnie, poświęcają czas, aby spełnić ich potrzeby, zapewniają odpowiednią opiekę weterynaryjną i behawioralną. Dla wielu stało się normą kupowanie swoim czworonożnym podopiecznym prezentów, świętowanie ich urodzin i zapewnianie drobnych, smacznych przyjemności na co dzień.
Wiele wniosków z tego, co Polacy myślą o zwierzętach domowych i jak je traktują wynika z raportu „W Królestwie Zwierząt” Havas Prosumer. Czytamy w nim, że krajanie mają dużo empatii wobec czworonogów – 60% badanych deklaruje, że to stworzenia bardziej autentyczne i szczere w swoich uczuciach niż ludzie. Według badania Polacy uważają, że mogą nawiązać ze swoim zwierzakiem głęboką wieź, czasami nawet silniejszą niż z innymi ludźmi. Dla połowy ankietowanych stosunek innych do zwierząt decyduje o tym, czy zaufają nowopoznanej osobie, czy nie. Dla 83% badanych koty i psy poprawiają atmosferę w domu, a 90% ankietowanych jest zdania, że ich obecność ma pozytywny wpływ na rozwój dzieci.
Kolejnym ważnym trendem w branży jest premiumizacja, czyli coraz większe zainteresowanie produktami z wyższej półki. To zjawisko można bardzo łatwo wyjaśnić – skoro Polacy traktują zwierzęta jak członków rodziny, to oczywistym jest, że przykładają dużą wagę do ich żywienia. Chcą, aby ich karmy były wysokiej jakości, dostarczały wszystkich niezbędnych składników, aby czworonogi mogły cieszyć się długim i szczęśliwym życiem. Dlatego sprawdzają etykiety i składy karm, dobierając je pod konkretne potrzeby i wiek zwierzęcia.
Istotny z punktu widzenia detalistów jest kolejny zauważalny w branży trend, czyli dynamiczny wzrost sprzedaży w kanale internetowym. Konsumenci wybierają ten rodzaj zakupów przede wszystkim z dwóch powodów – kosztów i wygody. W sklepach internetowych ceny karmy dla zwierząt często są niższe niż w tradycyjnych kanałach sprzedaży. Poza tym kupując wielokilogramowe opakowania wygodniej jest zamówić je z dostawą do domu czy innego dogodnego miejsca, niż własnoręcznie nosić ciężkie torby i puszki ze sklepu do domu.
Gdzie po karmę?
Z danych GfK wynika, że wiodącym, tradycyjnym kanałem sprzedaży karmy i przekąsek dla psów oraz kotów są dyskonty. W przypadku karmy kociej duże znaczenie odgrywają także drogerie, które oferują szeroki wybór produktów w małych opakowaniach.
Cały czas rośnie ilość karmy sprzedawanej online oraz tej na promocjach. Polacy często wybierają produkty marek własnych, które są atrakcyjne cenowo. Większość karm dla kotów sprzedaje się w tzw. pouchach, natomiast karma dla psów najlepiej sprzedaje się w dużych opakowaniach.
W sklepach małoformatowych konsumenci mogą kupić przede wszystkim karmy dla psów i kotów, rzadziej dla innych zwierząt. Od stycznia do lipca br. wartość sprzedaży karm dla psów spadła o ok. 10% w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Dostępne są w 8 na 10 placówek do 300 mkw., a klienci mogą wybierać spośród ok. 12 wariantów karmy i przekąsek dla psów. W małym formacie spore udziały mają produkty marek własnych, poza tym popularnością cieszą się Pedigree (Mars), Rafi (Dolina Noteci) i Chappi (Mars). Pod względem wartościowym więcej sprzedaje się karmy mokrej (69%) niż suchej (31%).
Jeśli chodzi o karmy dla kotów, jest podobnie: częściej kupowane są warianty mokre. „Karmy dla kotów są dostępne w około 80% sklepów małoformatowych do 300 mkw. Podobnie jak w przypadku karmy dla psów wartość sprzedaży tej kategorii w małych sklepach spada. Mokra karma dla kotów odpowiada za prawie 80% wartości sprzedaży, sucha za prawie 20%. Przekąski dla kotów to kilka procent sprzedaży kategorii. Konsumenci sklepów małoformatowych mogą wybierać z prawie 15 wariantów żywności dla kotów” – dodaje Tomasz Wester z CMR. W przypadku produktów dla kotów w małym formacie marki własne nie cieszą się takim zainteresowaniem, jak w przypadku karm dla psów. Najpopularniejsze marki to Whiskas (Mars), Purina Felix (Nestle) oraz Kitekat (Mars).
Jak często karmić czworonoga?
Odpowiednie żywienie to jeden z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie i dobrą kondycję zwierząt. Dieta musi być odpowiednio zbilansowana, powinna dostarczać wszystkich składników analitycznych w odpowiednich ilościach. Należy dostosować ją indywidualnie do potrzeb zwierzęcia – jego wieku, wagi, aktywności fizycznej i stanu zdrowia. Podobnie powinno się postępować ustalając częstotliwość karmienia.
Wiek psa lub kota to pierwszy aspekt, który należy wziąć pod uwagę. Młode szczenięta i kocięta należy karmić często. Ich żołądki są mniejsze i tym samym nie są w stanie zmieścić dużej porcji jedzenia jednorazowo. Poza tym potrzebują dużej ilości kalorii, aby ich organizmy odpowiednio rosły i rozwijały się.
Należy także przenalizować metabolizm i aktywność fizyczną czworonogów. Przykładowo dorosłe, zdrowe psy małych ras mają szybki metabolizm, dlatego zazwyczaj powinno się karmić je częściej w mniejszych porcjach, odwrotnie niż psy średnich i dużych ras. Z kolei koty są naturalnie przystosowane do jedzenia małych porcji, dlatego należy dawać im jeść co najmniej 4 razy dziennie.
Istotne jest, aby posiłki były regularne, podawane o stałych porach. Dzięki temu organizm czworonogów może lepiej utrzymać regularny rytm metaboliczny. Zwierzęta nie powinny też mieć stałego dostępu do pokarmu, ponieważ w konsekwencji może to doprowadzić do otyłości. Z kolei zawsze należy im udostępnić miskę świeżej wody pitnej.
Nagradzanie
Koty i psy, poza stałymi posiłkami, często dostają od swoich opiekunów przysmaki. Co do zasady powinny stanowić nagrodę za wykonanie polecenia. Ważne jest, aby nagradzać za pozytywne zachowanie i jednocześnie ignorować te negatywne. W ten sposób zwierzę zaczyna rozumieć, w jakich sytuacjach dostaje przysmak, a w jakich nie i w efekcie wie, jakie zachowania mu się po prostu opłacają.
Żeby nagroda spełniła swoją edukacyjną funkcję, należy dać ją w odpowiednim momencie, czyli od razu po wykonaniu zadania lub pokazaniu innego pozytywnego zachowania. Tylko wtedy pupil ma szansę zrozumieć, za co został premiowany. Na rynku można znaleźć całą gamę nagród w postaci przysmaków. Na sklepowych półkach dostępne są takie w formie chrupek, past, liofilizowanych kawałków mięsa czy kości dla większych psów.
Rynek produktów dla zwierząt napędzany jest przez panujące na nim trendy – rośnie liczba osób decydujących się na czworonogi i świadomość wpływu żywienia na zdrowie i kondycję podopiecznych. Dlatego producenci muszą zadbać o jak najwyższą jakość oferowanych karm i ich dopasowanie do konkretnych potrzeb. Z kolei detaliści, chcąc przyciągnąć klientów, powinni zapewnić szeroką i przystępną cenowo ofertę, która spełni oczekiwania kocich i psich opiekunów.
Katarzyna Jurkitewicz
Redaktor