Według raportu „Zdrowe odżywianie według Polaków 2024”1 Polacy ze zdrowym odżywianiem najczęściej kojarzą jedzenie dużej ilości warzyw i owoców. Więcej niż co trzecia osoba postrzega je jako unikanie „chemii”, żywności przetworzonej, picie dużej ilości płynów czy ograniczanie cukru. W związku z tym Polacy wprowadzają zmiany w swoim jadłospisie, zwiększając nawadnianie organizmu, spożycie warzyw i owoców, ograniczając cukier i spożycie żywności przetworzonej. Wybierają produkty roślinne czy z dodatkową zawartością błonnika. A wszystko z myślą o tym, by dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych, wspierających pracę mózgu i poprawiających nastrój. Z kolei eliminowane są z jadłospisu produkty, które mogą powodować wahania cukru we krwi, stany zapalne, podrażnienie czy zmęczenie.
Podejście Polaków do zdrowego odżywiania
Zdrowe odżywianie jest ważne dla większości Polaków. W raporcie Inquiry potwierdziło to aż 80% respondentów. Za zupełnie nieistotną kwestię uznaje je tylko 4% krajanów. Wśród głównych powodów, dla których jest to jest ważne, respondenci najczęściej wskazywali zachowanie zdrowia – 53% odpowiedzi. Na kolejnym miejscu znalazło się dobre samopoczucie (20%). Mniejsze znaczenie ma odchudzanie i redukcja wagi – 9%, kondycja fizyczna – 8%, wygląd – 5% czy zalecenia lekarza – 4%. Polacy zgodnie z deklaracjami już podejmują działania dążące do zastosowania zdrowego odżywiania w praktyce. 34% pije dużą ilość płynów, 33% spożywa większą ilość warzyw i owoców, 33% ogranicza spożywanie cukru, 30% unika w żywności konserwantów, barwników i polepszaczy, 27% stroni od żywności przetworzonej, 21% zachowuje równowagę i je wszystko w rozsądnych ilościach, 20% stosuje urozmaiconą dietę. Wśród sposobów wykorzystywanych na co dzień, Polacy deklarują także, że zwracają większą uwagę na jakość produktów, które wybierają (20%), unikają używek, takich jak alkohol czy kawa (17%) oraz ograniczają spożycie soli (16%).
Idąc w ślad za tymi deklaracjami, Inquiry w swoich badaniach zapytało także Polaków, czy stosują obecnie jakąś konkretną dietę. Odpowiedzi w raporcie wskazują, że 14% respondentów ogranicza spożycie mięsa, ale nie rezygnuje z niego całkiem. 11% wprowadziło dietę redukującą kalorie, bez ograniczeń co do produktów. Tyle samo respondentów stosuje dietę zawierającą jak najwięcej zdrowych produktów, bez ograniczeń. 8% badanych przestrzega diety dla osób z cukrzycą, nadciśnieniem lub innymi schorzeniami. 5% stosuje dietę odchudzającą, według podanych przepisów. Także 5% korzysta z diety bezmięsnej, dopuszczającej ryby i owoce morza. 4% wprowadziło dietę wegetariańską, 4% wykluczającą nabiał, 3% wegańską, 3% dietę pudełkową i 3% bezglutenową.
Wiele osób ma w planach przejście na dietę, a największym zainteresowaniem cieszy się odchudzająca – wskazało na nią 34% respondentów. Na kolejnym miejscu jest ta redukująca kalorie, bez wykluczenia żadnych produktów – 31%. Podium zamyka dieta zawierająca jak najwięcej zdrowych produktów, bez ograniczeń – 24% wskazań.
Niestety, pewne czynniki zniechęcają niekiedy do stosowania zasad zdrowego odżywiania. Z raportu Inquiry wynika, że najczęściej są to wysokie ceny zdrowych produktów – twierdzi tak 45% respondentów. 31% natomiast przyznaje, że zniechęcająca może być duża ilość różnych pokus. 25% zauważa, że niezdrowe produkty często są smaczniejsze, a 22% przewiduje trudności związane ze zmianą złych nawyków żywieniowych. Co ciekawe, 19% osób wskazuje na brak zaufania do producentów, że rzeczywiście oferują zdrową żywność.
Dodatkowo konsumenci wskazują na brak informacji, co jest rzeczywiście zdrową żywnością czy brak zaufania do certyfikatów jej nadawanych. Problemy dotyczą także dostępności – 11% respondentów wskazuje na niską osiągalność zdrowych produktów.
Popularyzacja sprzyja trendom
Coraz więcej instytucji publicznych promuje zdrowe odżywianie. Jedną z nich jest Polska Izba Żywności Ekologicznej (PIŻE), która prowadzi działania edukacyjne zachęcające do wprowadzania do codziennego jadłospisu dzieci i młodzieży produktów BIO nie tylko w domach, ale także w żywieniu zbiorowym. Wskazuje przy tym, że to krok pozytywnie wpływający na bardziej świadome i odpowiedzialne decyzje żywieniowe przyszłych pokoleń. Jak przyznaje Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej, to na dorosłych spoczywa obowiązek przeprowadzenia młodego człowieka przez okres dorastania, wpojenie mu odpowiednich wartości, uwrażliwienia i wsparcia w przygotowaniu do dorosłego życia. „Jeśli umiejętnie, już od najmłodszych lat, będziemy uczyć dzieci, jak istotna jest rola jednostki w walce o ochronę naszej wspólnej planety, jak ważne jest podejmowanie świadomych wyborów konsumenckich, to uda nam się wychować »pokolenie Euroliścia« – ludzi odpowiedzialnych za przyszłość kolejnych pokoleń, zdających sobie sprawę z tego, że nie ma planety B. Działania potrzebne są tu i teraz” – podkreśla Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej.
Euroliść to oznaczenie produktów ekologicznych, znak dobrej, wolnej od pestycydów, antybiotyków i hormonów wzrostu żywności.
Zdrowie niejedno ma imię
Które produkty są zaliczane do zdrowej żywności? Z pewnością te najmniej przetworzone, bez konserwantów czy – w zależności od potrzeb – cukru, laktozy czy glutenu. Z raportu „Zdrowe odżywianie według Polaków 2024” wynika, że 33% badanych kupuje produkty bez cukru, a 21% ekologiczne i BIO. 17% sięga po artykuły bez laktozy, 10% z oznaczeniem Fairtrade, czyli wyprodukowane zgodnie z zasadami sprawiedliwego handlu. Po produkty bezglutenowe sięga 9% respondentów, bez pszenicy 8%, niezawierające nabiału 6% oraz pozbawione orzechów 5%.
Popularne są także diety bezmięsne, w związku z czym zyskują produkty roślinne. Wybór takiego rodzaju żywienia najczęściej jest spowodowany czynnikami ekologicznymi, humanitarnymi, etycznymi, zdrowotnymi czy religijnymi. Wśród powodów zdrowotnych motywem jest zachowanie dobrej sprawności i ogólnej kondycji organizmu oraz utrzymanie masy ciała na właściwym poziomie. Produkty roślinne są bogate w witaminy, minerały, błonnik i antyoksydanty niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na rynku dostępne są już w wielu kategoriach produktowych, jako zamienniki nabiału czy wędlin. Badanie wykonane przez Inquiry wskazuje, że już 26% Polaków od czasu do czasu wybiera roślinne jogurty i desery, np. sojowe czy kokosowe. Po napoje roślinne, takie jak sojowe czy migdałowe, sięga 23% respondentów. Gotowe dania obiadowe w wersji bezmięsnej, np. klopsy, lazanię czy kotlety, od czasu do czasu spożywa 16% konsumentów. Nieco mniej osób czasami sięga także po bezmięsne pasztety, wędliny, parówki, kiełbaski, roślinne zamienniki mięsa, wegańskie sery żółte czy margaryny wegańskie. Roślinnych zamienników mięsa czy nabiału w ogóle nie kupuje 45% respondentów.
Natomiast wśród napojów za najzdrowsze uznawane są soki 100%. Około co dziesiąta osoba za zdrowe uważa nektary bez cukru i napoje owocowe bez jego dodatku.
Moda na zdrowe odżywianie trwa – to trend, który nie straci na popularności. Półki ze zdrową żywnością w sklepach to już podstawa. Należy jedynie je aktualizować zgodnie z nowościami i preferencjami konsumentów. Jedno jest pewne – Polacy mają apetyt na zdrowie!
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: Raport „Zdrowe odżywianie według Polaków 2024”, Inquiry, marzec 2024, 5. edycja badania.
Podejście Polaków do zdrowego odżywiania
Zdrowe odżywianie jest ważne dla większości Polaków. W raporcie Inquiry potwierdziło to aż 80% respondentów. Za zupełnie nieistotną kwestię uznaje je tylko 4% krajanów. Wśród głównych powodów, dla których jest to jest ważne, respondenci najczęściej wskazywali zachowanie zdrowia – 53% odpowiedzi. Na kolejnym miejscu znalazło się dobre samopoczucie (20%). Mniejsze znaczenie ma odchudzanie i redukcja wagi – 9%, kondycja fizyczna – 8%, wygląd – 5% czy zalecenia lekarza – 4%. Polacy zgodnie z deklaracjami już podejmują działania dążące do zastosowania zdrowego odżywiania w praktyce. 34% pije dużą ilość płynów, 33% spożywa większą ilość warzyw i owoców, 33% ogranicza spożywanie cukru, 30% unika w żywności konserwantów, barwników i polepszaczy, 27% stroni od żywności przetworzonej, 21% zachowuje równowagę i je wszystko w rozsądnych ilościach, 20% stosuje urozmaiconą dietę. Wśród sposobów wykorzystywanych na co dzień, Polacy deklarują także, że zwracają większą uwagę na jakość produktów, które wybierają (20%), unikają używek, takich jak alkohol czy kawa (17%) oraz ograniczają spożycie soli (16%).
Idąc w ślad za tymi deklaracjami, Inquiry w swoich badaniach zapytało także Polaków, czy stosują obecnie jakąś konkretną dietę. Odpowiedzi w raporcie wskazują, że 14% respondentów ogranicza spożycie mięsa, ale nie rezygnuje z niego całkiem. 11% wprowadziło dietę redukującą kalorie, bez ograniczeń co do produktów. Tyle samo respondentów stosuje dietę zawierającą jak najwięcej zdrowych produktów, bez ograniczeń. 8% badanych przestrzega diety dla osób z cukrzycą, nadciśnieniem lub innymi schorzeniami. 5% stosuje dietę odchudzającą, według podanych przepisów. Także 5% korzysta z diety bezmięsnej, dopuszczającej ryby i owoce morza. 4% wprowadziło dietę wegetariańską, 4% wykluczającą nabiał, 3% wegańską, 3% dietę pudełkową i 3% bezglutenową.
Wiele osób ma w planach przejście na dietę, a największym zainteresowaniem cieszy się odchudzająca – wskazało na nią 34% respondentów. Na kolejnym miejscu jest ta redukująca kalorie, bez wykluczenia żadnych produktów – 31%. Podium zamyka dieta zawierająca jak najwięcej zdrowych produktów, bez ograniczeń – 24% wskazań.
Niestety, pewne czynniki zniechęcają niekiedy do stosowania zasad zdrowego odżywiania. Z raportu Inquiry wynika, że najczęściej są to wysokie ceny zdrowych produktów – twierdzi tak 45% respondentów. 31% natomiast przyznaje, że zniechęcająca może być duża ilość różnych pokus. 25% zauważa, że niezdrowe produkty często są smaczniejsze, a 22% przewiduje trudności związane ze zmianą złych nawyków żywieniowych. Co ciekawe, 19% osób wskazuje na brak zaufania do producentów, że rzeczywiście oferują zdrową żywność.
Dodatkowo konsumenci wskazują na brak informacji, co jest rzeczywiście zdrową żywnością czy brak zaufania do certyfikatów jej nadawanych. Problemy dotyczą także dostępności – 11% respondentów wskazuje na niską osiągalność zdrowych produktów.
Popularyzacja sprzyja trendom
Coraz więcej instytucji publicznych promuje zdrowe odżywianie. Jedną z nich jest Polska Izba Żywności Ekologicznej (PIŻE), która prowadzi działania edukacyjne zachęcające do wprowadzania do codziennego jadłospisu dzieci i młodzieży produktów BIO nie tylko w domach, ale także w żywieniu zbiorowym. Wskazuje przy tym, że to krok pozytywnie wpływający na bardziej świadome i odpowiedzialne decyzje żywieniowe przyszłych pokoleń. Jak przyznaje Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej, to na dorosłych spoczywa obowiązek przeprowadzenia młodego człowieka przez okres dorastania, wpojenie mu odpowiednich wartości, uwrażliwienia i wsparcia w przygotowaniu do dorosłego życia. „Jeśli umiejętnie, już od najmłodszych lat, będziemy uczyć dzieci, jak istotna jest rola jednostki w walce o ochronę naszej wspólnej planety, jak ważne jest podejmowanie świadomych wyborów konsumenckich, to uda nam się wychować »pokolenie Euroliścia« – ludzi odpowiedzialnych za przyszłość kolejnych pokoleń, zdających sobie sprawę z tego, że nie ma planety B. Działania potrzebne są tu i teraz” – podkreśla Krystyna Radkowska, prezes Polskiej Izby Żywności Ekologicznej.
Euroliść to oznaczenie produktów ekologicznych, znak dobrej, wolnej od pestycydów, antybiotyków i hormonów wzrostu żywności.
Zdrowie niejedno ma imię
Które produkty są zaliczane do zdrowej żywności? Z pewnością te najmniej przetworzone, bez konserwantów czy – w zależności od potrzeb – cukru, laktozy czy glutenu. Z raportu „Zdrowe odżywianie według Polaków 2024” wynika, że 33% badanych kupuje produkty bez cukru, a 21% ekologiczne i BIO. 17% sięga po artykuły bez laktozy, 10% z oznaczeniem Fairtrade, czyli wyprodukowane zgodnie z zasadami sprawiedliwego handlu. Po produkty bezglutenowe sięga 9% respondentów, bez pszenicy 8%, niezawierające nabiału 6% oraz pozbawione orzechów 5%.
Popularne są także diety bezmięsne, w związku z czym zyskują produkty roślinne. Wybór takiego rodzaju żywienia najczęściej jest spowodowany czynnikami ekologicznymi, humanitarnymi, etycznymi, zdrowotnymi czy religijnymi. Wśród powodów zdrowotnych motywem jest zachowanie dobrej sprawności i ogólnej kondycji organizmu oraz utrzymanie masy ciała na właściwym poziomie. Produkty roślinne są bogate w witaminy, minerały, błonnik i antyoksydanty niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na rynku dostępne są już w wielu kategoriach produktowych, jako zamienniki nabiału czy wędlin. Badanie wykonane przez Inquiry wskazuje, że już 26% Polaków od czasu do czasu wybiera roślinne jogurty i desery, np. sojowe czy kokosowe. Po napoje roślinne, takie jak sojowe czy migdałowe, sięga 23% respondentów. Gotowe dania obiadowe w wersji bezmięsnej, np. klopsy, lazanię czy kotlety, od czasu do czasu spożywa 16% konsumentów. Nieco mniej osób czasami sięga także po bezmięsne pasztety, wędliny, parówki, kiełbaski, roślinne zamienniki mięsa, wegańskie sery żółte czy margaryny wegańskie. Roślinnych zamienników mięsa czy nabiału w ogóle nie kupuje 45% respondentów.
Natomiast wśród napojów za najzdrowsze uznawane są soki 100%. Około co dziesiąta osoba za zdrowe uważa nektary bez cukru i napoje owocowe bez jego dodatku.
Moda na zdrowe odżywianie trwa – to trend, który nie straci na popularności. Półki ze zdrową żywnością w sklepach to już podstawa. Należy jedynie je aktualizować zgodnie z nowościami i preferencjami konsumentów. Jedno jest pewne – Polacy mają apetyt na zdrowie!
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: Raport „Zdrowe odżywianie według Polaków 2024”, Inquiry, marzec 2024, 5. edycja badania.
