Blisko 47% – o tyle wzrosła sprzedaż produktów pochodzenia roślinnego w ciągu ostatnich kilku lat1. A trendy rynkowe pokazują, że popularność kategorii będzie nadal przybierać na sile. Zgodnie z danymi GfK2 lwia część nowych konsumentów wyrobów z tej kategorii to mieszkańcy małych i średnich miast. Rozwojowi trendu sprzyja coraz lepsza dostępność produktów roślinnych, a także szeroki wachlarz wariantów.
Zmiana nawyków żywieniowych to m.in. pokłosie pandemii i zwrócenia się w kierunku troski o własne zdrowie. Temat nietolerancji pokarmowych mocno wpłynął na działalność producentów i zadbanie o rozbudowanie oferty pod kątem specjalistycznych potrzeb żywieniowych. Przykładem może być chociażby nietolerancja laktozy i w efekcie powstanie pokaźnej kategorii zamienników nabiału.
Rozwojowi segmentu roślinnej żywności sprzyja też aspekt świadomości potrzeby skierowania się w stronę ekologicznej produkcji i podejmowania wyborów zakupowych w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem. Produkcja mięsa generuje znacznie wyższą emisję CO2 i konieczne jest zużycie większych ilości wody. Stąd też choćby częściowe przejście na dietę roślinną może ograniczyć negatywny wpływ na środowisko.
Roślinna era nadchodzi
Nie trzeba być weganinem czy wegetarianinem, by chętnie sięgać po produkty roślinne. Konsumenci, mając świadomość jak produkcja mięsa wpływa na stan planety i środowiska, starają się ograniczać spożycie produktów odzwierzęcych. Taka dieta, ze względu na swoją elastyczność, zyskała pokaźne grono zwolenników, określających się mianem fleksitarian.
Gdy jeden z członków rodziny zmienia nawyki żywieniowe, jego dieta szybko przenosi się również na pozostałych domowników. Szczególnie, gdy nowy sposób odżywiania został wybrany przez osobę odpowiadającą za robienie zakupów i przygotowywanie posiłków.
Jak podaje GfK – w ciągu ostatnich 5 lat odsetek gospodarstw domowych w Polsce, w których pojawiały się produkty roślinne, zwiększył się prawie trzykrotnie. Jeszcze kilka lat temu było to 11,5%, a w 2023 roku urósł on do 31,7% (okres lipiec 2022-czerwiec 2023). Z wyliczeń GfK wynika, że w okresie między lipcem 2022 r. a czerwcem 2023 r. po produkty z tej kategorii sięgnęło przeszło 400 tys. gospodarstw domowych.
Rynek ten dynamicznie się rozwija. Firmy mięsne czy mleczarnie bardzo chętnie dodają do swoich ofert produkty roślinne, chcąc otworzyć się na rosnącą grupę konsumentów wybierających wege pozycje. Dodatkowo, patrząc na badania NielsenIQ na zlecenie Danone, widać, że kategoria utrzymuje dwucyfrowe wzrosty – zarówno w ujęciu wartościowym (wzrost o 17,2% rok do roku), jak i ilościowym (wzrost o 14,7% rok do roku).
Już nie mleko…
Przebojem wege półki w każdym sklepie stały się napoje roślinne. Takie alternatywy nabiału – według danych NielsenIQ – wygenerowały w 2023 r. ponad 90% sprzedaży całej kategorii. Spośród nich najpopularniejszymi wariantami okazały się napoje owsiane i migdałowe.
„Kategoria roślinnych zamienników nabiału, choć wciąż relatywnie niewielka, rozwija się z roku na rok. W okresie od kwietnia 2023 roku do marca bieżącego roku wartość jej sprzedaży wzrosła aż o 23% w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Warto przy tym zaznaczyć, iż nie są to wzrosty, których głównych powodem byłyby rosnące ceny – w górę, aż o 17%, poszła także liczba sprzedanych opakowań produktów z tej kategorii” – podkreśla Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w instytucie CMR.
Warto zaznaczyć, iż roślinne zamienniki nabiału to kategoria, która w głównej mierze opiera się na napojach roślinnych – te od kwietnia 2023 do marca 2024 odpowiadały aż za 2/3 wartości sprzedaży całej kategorii. Jest to wzrost o kilka punktów procentowych w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej.
W tym podsegmencie największe udziały mają marki własne. „Od kwietnia 2023 do marca 2024 r. odpowiadały one za 46% wartości sprzedaży tej podkategorii. Drugi istotny gracz – Danone (marka Alpro) – odnotował wynik na poziomie 35%. Ponieważ jednak występuje tutaj duża dysproporcja w cenie – Alpro jest marką znacznie droższą – prawdziwą dominację marek własnych na rynku pokazuje fakt, że odpowiadają one za aż 60% wszystkich sprzedanych opakowań roślinnych napojów” – wskazuje ekspert CMR.
Nieco inaczej rozkładają się proporcje jeśli spojrzymy na liczbę sprzedanych opakowań. W tym układzie marki własne odpowiadają za 60,8% udziałów. Na Danone przypada 23%. Kilkuprocentowe wyniki, ale również znaczące w perspektywie całej kategorii, mają OSM Piątnica (4,8%), Grana (3,5%), Maspex (2,9%) i Sante (1,7%). Pozostali producenci to udziały w wysokości 3,4%.
Roślinne napoje to jedyna podkategoria spośród wege zamienników nabiału o wyraźnie rozbudowanej i rozwijającej się dystrybucji w sklepach w Polsce. Jak wynika z danych zebranych przez CMR, w okresie kwiecień 2023-marzec 2024 produkty te można było znaleźć w co drugim sklepie w Polsce. Rok wcześniej wynik ten wynosił 4 na 10 sklepów. „Wynika to z nieźle rozbudowanej – zwłaszcza w porównaniu do innych podkategorii roślinnych zamienników nabiału – dystrybucji w sklepach małoformatowych do 300 mkw.” – podkreśla Nikodem Pankowiak.
Kanały sprzedaży
Jak podaje CMR, roślinne zamienniki nabiału – w tym także roślinne napoje – to kategoria, która zdecydowanie najlepiej sprzedaje się w dyskontach. Najważniejsze dla rotacji są produkty marek własnych. Po części ze względu na dość wysokie ceny zamienników w porównaniu do tradycyjnych wyrobów nabiałowych.
Dyskonty w okresie styczeń-marzec tego roku generowały aż 71% wartości sprzedaży roślinnych zamienników nabiału. Supermarkety odpowiadały z kolei za 14%. W tym samym czasie kanał „tradycyjny”, czyli sklepy małoformatowe i supermarkety, odpowiadały łącznie za 15% wartości sprzedaży tej kategorii.
Perspektywy rozwoju
Nie tylko nabiał doczekał się szerokiego asortymentu alternatyw. Stale rośnie bowiem oferta roślinnych zamienników mięsa. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 5 lat światowy rynek takich produktów może osiągnąć wartość 140 miliardów dolarów, co stanowić ma 10% globalnego przemysłu mięsnego. W Polsce można zauważyć podobne tendencje. Według badań Smart Protein już 40% Polaków deklaruje ograniczenie spożycia mięsa.
Z kolei z badania InsightOut Lab i Panelu Ariadna wynika, że już 2 lata temu blisko połowa polskich konsumentów próbowała produktów będących roślinnymi zamiennikami mięsa. Głównym powodem była ciekawość smaku. 65% badanych wskazało, że są smaczne, a 43% zaczęło kupować je regularnie. 62% biorących udział w badaniu Polaków wskazało, że w sklepach, które odwiedzają, mają dostęp do roślinnych alternatyw mięs. Warto jednak zauważyć, że jest ona zależna jest od wielkości miejscowości zamieszkania – im większe miasto, tym większa szansa na ofertę roślinną.
Z raportu firmy Strategy& wynika, że przeciętny Polak zjadał w 2022 r. 73,2 kg mięsa. Ta wartość przewyższa o 5 kg średnią w UE. Mimo rosnącego spożycia mięsa, wzrasta też zainteresowanie jego zamiennikami. Według szacunków PwC do roku 2030 globalny rynek takich produktów może przekroczyć wartość 234 mld dol.
Roślinna półka to coraz szersza kategoria, która z roku na rok rośnie. Warto przeznaczyć na nie osobny regał, gdyż patrząc na wyniki sprzedaży, segment może znacznie wpłynąć na zyski sklepu. Dbałość o kompleksowość oferty z pewnością spotka się z aprobatą klientów. Zmiana nawyków żywieniowych ma aspekt globalny, co warto wykorzystać komponując sklepową ofertę.
Joanna Kowalska
Zastępca Redaktora Naczelnego ds. Mediów Cyfrowych
1 źródło: Danone za NielsenIQ – Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska (Food), sprzedaż wolumenowa, okres W27 2020-W26 2023, kategoria: Produkty roślinne - napoje roślinne i roślinne alternatywy dla jogurtów, deserów i śmietan (klasyfikacja własna Klienta).
2 źródło: GfK, Point of Entry, okres: kwiecień 2022-marzec 2023, napoje roślinne.
Fot: AdobeStock
Zmiana nawyków żywieniowych to m.in. pokłosie pandemii i zwrócenia się w kierunku troski o własne zdrowie. Temat nietolerancji pokarmowych mocno wpłynął na działalność producentów i zadbanie o rozbudowanie oferty pod kątem specjalistycznych potrzeb żywieniowych. Przykładem może być chociażby nietolerancja laktozy i w efekcie powstanie pokaźnej kategorii zamienników nabiału.
Rozwojowi segmentu roślinnej żywności sprzyja też aspekt świadomości potrzeby skierowania się w stronę ekologicznej produkcji i podejmowania wyborów zakupowych w zgodzie ze zrównoważonym rozwojem. Produkcja mięsa generuje znacznie wyższą emisję CO2 i konieczne jest zużycie większych ilości wody. Stąd też choćby częściowe przejście na dietę roślinną może ograniczyć negatywny wpływ na środowisko.
Roślinna era nadchodzi
Nie trzeba być weganinem czy wegetarianinem, by chętnie sięgać po produkty roślinne. Konsumenci, mając świadomość jak produkcja mięsa wpływa na stan planety i środowiska, starają się ograniczać spożycie produktów odzwierzęcych. Taka dieta, ze względu na swoją elastyczność, zyskała pokaźne grono zwolenników, określających się mianem fleksitarian.
Gdy jeden z członków rodziny zmienia nawyki żywieniowe, jego dieta szybko przenosi się również na pozostałych domowników. Szczególnie, gdy nowy sposób odżywiania został wybrany przez osobę odpowiadającą za robienie zakupów i przygotowywanie posiłków.
Jak podaje GfK – w ciągu ostatnich 5 lat odsetek gospodarstw domowych w Polsce, w których pojawiały się produkty roślinne, zwiększył się prawie trzykrotnie. Jeszcze kilka lat temu było to 11,5%, a w 2023 roku urósł on do 31,7% (okres lipiec 2022-czerwiec 2023). Z wyliczeń GfK wynika, że w okresie między lipcem 2022 r. a czerwcem 2023 r. po produkty z tej kategorii sięgnęło przeszło 400 tys. gospodarstw domowych.
Rynek ten dynamicznie się rozwija. Firmy mięsne czy mleczarnie bardzo chętnie dodają do swoich ofert produkty roślinne, chcąc otworzyć się na rosnącą grupę konsumentów wybierających wege pozycje. Dodatkowo, patrząc na badania NielsenIQ na zlecenie Danone, widać, że kategoria utrzymuje dwucyfrowe wzrosty – zarówno w ujęciu wartościowym (wzrost o 17,2% rok do roku), jak i ilościowym (wzrost o 14,7% rok do roku).
Już nie mleko…
Przebojem wege półki w każdym sklepie stały się napoje roślinne. Takie alternatywy nabiału – według danych NielsenIQ – wygenerowały w 2023 r. ponad 90% sprzedaży całej kategorii. Spośród nich najpopularniejszymi wariantami okazały się napoje owsiane i migdałowe.
„Kategoria roślinnych zamienników nabiału, choć wciąż relatywnie niewielka, rozwija się z roku na rok. W okresie od kwietnia 2023 roku do marca bieżącego roku wartość jej sprzedaży wzrosła aż o 23% w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej. Warto przy tym zaznaczyć, iż nie są to wzrosty, których głównych powodem byłyby rosnące ceny – w górę, aż o 17%, poszła także liczba sprzedanych opakowań produktów z tej kategorii” – podkreśla Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w instytucie CMR.
Warto zaznaczyć, iż roślinne zamienniki nabiału to kategoria, która w głównej mierze opiera się na napojach roślinnych – te od kwietnia 2023 do marca 2024 odpowiadały aż za 2/3 wartości sprzedaży całej kategorii. Jest to wzrost o kilka punktów procentowych w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej.
W tym podsegmencie największe udziały mają marki własne. „Od kwietnia 2023 do marca 2024 r. odpowiadały one za 46% wartości sprzedaży tej podkategorii. Drugi istotny gracz – Danone (marka Alpro) – odnotował wynik na poziomie 35%. Ponieważ jednak występuje tutaj duża dysproporcja w cenie – Alpro jest marką znacznie droższą – prawdziwą dominację marek własnych na rynku pokazuje fakt, że odpowiadają one za aż 60% wszystkich sprzedanych opakowań roślinnych napojów” – wskazuje ekspert CMR.
Nieco inaczej rozkładają się proporcje jeśli spojrzymy na liczbę sprzedanych opakowań. W tym układzie marki własne odpowiadają za 60,8% udziałów. Na Danone przypada 23%. Kilkuprocentowe wyniki, ale również znaczące w perspektywie całej kategorii, mają OSM Piątnica (4,8%), Grana (3,5%), Maspex (2,9%) i Sante (1,7%). Pozostali producenci to udziały w wysokości 3,4%.
Roślinne napoje to jedyna podkategoria spośród wege zamienników nabiału o wyraźnie rozbudowanej i rozwijającej się dystrybucji w sklepach w Polsce. Jak wynika z danych zebranych przez CMR, w okresie kwiecień 2023-marzec 2024 produkty te można było znaleźć w co drugim sklepie w Polsce. Rok wcześniej wynik ten wynosił 4 na 10 sklepów. „Wynika to z nieźle rozbudowanej – zwłaszcza w porównaniu do innych podkategorii roślinnych zamienników nabiału – dystrybucji w sklepach małoformatowych do 300 mkw.” – podkreśla Nikodem Pankowiak.
Kanały sprzedaży
Jak podaje CMR, roślinne zamienniki nabiału – w tym także roślinne napoje – to kategoria, która zdecydowanie najlepiej sprzedaje się w dyskontach. Najważniejsze dla rotacji są produkty marek własnych. Po części ze względu na dość wysokie ceny zamienników w porównaniu do tradycyjnych wyrobów nabiałowych.
Dyskonty w okresie styczeń-marzec tego roku generowały aż 71% wartości sprzedaży roślinnych zamienników nabiału. Supermarkety odpowiadały z kolei za 14%. W tym samym czasie kanał „tradycyjny”, czyli sklepy małoformatowe i supermarkety, odpowiadały łącznie za 15% wartości sprzedaży tej kategorii.
Perspektywy rozwoju
Nie tylko nabiał doczekał się szerokiego asortymentu alternatyw. Stale rośnie bowiem oferta roślinnych zamienników mięsa. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 5 lat światowy rynek takich produktów może osiągnąć wartość 140 miliardów dolarów, co stanowić ma 10% globalnego przemysłu mięsnego. W Polsce można zauważyć podobne tendencje. Według badań Smart Protein już 40% Polaków deklaruje ograniczenie spożycia mięsa.
Z kolei z badania InsightOut Lab i Panelu Ariadna wynika, że już 2 lata temu blisko połowa polskich konsumentów próbowała produktów będących roślinnymi zamiennikami mięsa. Głównym powodem była ciekawość smaku. 65% badanych wskazało, że są smaczne, a 43% zaczęło kupować je regularnie. 62% biorących udział w badaniu Polaków wskazało, że w sklepach, które odwiedzają, mają dostęp do roślinnych alternatyw mięs. Warto jednak zauważyć, że jest ona zależna jest od wielkości miejscowości zamieszkania – im większe miasto, tym większa szansa na ofertę roślinną.
Z raportu firmy Strategy& wynika, że przeciętny Polak zjadał w 2022 r. 73,2 kg mięsa. Ta wartość przewyższa o 5 kg średnią w UE. Mimo rosnącego spożycia mięsa, wzrasta też zainteresowanie jego zamiennikami. Według szacunków PwC do roku 2030 globalny rynek takich produktów może przekroczyć wartość 234 mld dol.
Roślinna półka to coraz szersza kategoria, która z roku na rok rośnie. Warto przeznaczyć na nie osobny regał, gdyż patrząc na wyniki sprzedaży, segment może znacznie wpłynąć na zyski sklepu. Dbałość o kompleksowość oferty z pewnością spotka się z aprobatą klientów. Zmiana nawyków żywieniowych ma aspekt globalny, co warto wykorzystać komponując sklepową ofertę.
Joanna Kowalska
Zastępca Redaktora Naczelnego ds. Mediów Cyfrowych
1 źródło: Danone za NielsenIQ – Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska (Food), sprzedaż wolumenowa, okres W27 2020-W26 2023, kategoria: Produkty roślinne - napoje roślinne i roślinne alternatywy dla jogurtów, deserów i śmietan (klasyfikacja własna Klienta).
2 źródło: GfK, Point of Entry, okres: kwiecień 2022-marzec 2023, napoje roślinne.
Fot: AdobeStock
