Wielu znane jest powiedzenie: „jesteś tym, co jesz”, które doskonale uzupełnia się ze stwierdzeniem dietetyków, że „zdrowie zaczyna się w jelitach”. Coraz większa liczba Polaków bierze sobie do serca obie tezy, rezygnując z leżakowania przed telewizorem z chipsami na rzecz przejażdżki rowerowej z batonem proteinowym w kieszeni lub innym produktem, który doskonale wpisuje się w koncepcję życia fit & healthy. Jakie artykuły spożywcze powinny wybierać osoby dbające o zdrowie i czy producenci wychodzą naprzeciw ich potrzebom?
Zdrowie okiem WHO i Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej
Jak już zostało wspomniane wcześniej, podstawą zdrowia jest odpowiednia dieta. Wiedza Polaków w tym temacie jest coraz większa: zdajemy sobie sprawę, że priorytetem w żywieniu są owoce i warzywa. Najnowsze badania WHO potwierdzają tę tezę za pomocą uaktualnionej piramidy żywieniowej. Jest to graficzny opis wskazanych proporcji spożywanych produktów, pozwalających utrzymać zdrową dietę. Wprowadzenie zmian w piramidzie żywieniowej podyktowane było najnowszymi badaniami naukowymi na temat wpływu poszczególnych składników odżywczych na zdrowie.
Jedną z nowelizacji jest włączenie do piramidy żywieniowej tłuszczów, które wcześniej uznawane były za szkodliwe dla zdrowia. Najnowsze badania przeprowadzone przez WHO1 wykazują jednak, że ich umiarkowana ilość jest bardzo ważnym elementem diety, będąc – obok węglowodanów – jednym z głównych źródeł energii. Poza tym są materiałem budulcowym komórek i układu nerwowego, a dodatkowo ułatwiają wchłanianie niektórych witamin. Kolejną zmianą było wykluczenie produktów o wysokiej zawartości cukru, soli i tłuszczów. Nowa piramida żywieniowa promuje zwiększone spożywanie warzyw i owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz białka roślinnego.
Dobrze zbilansowana dieta to podstawa zdrowia, jednak nie można zapomnieć również o aktywności fizycznej. Zgodnie z zaleceniami WHO2 dorosła osoba powinna wykonywać ćwiczenia o umiarkowanej intensywności przez 150-300 minut tygodniowo. W przypadku aktywności fizycznej o dużej dynamiczności, zalecane jest wykonywanie jej przez 75-150 minut tygodniowo. Rekomendowane jest rozplanowanie ćwiczeń w taki sposób, aby przystępować do nich 3-5 razy w tygodniu. Połączenie zrównoważonej diety oraz aktywności fizycznej to podstawa zdrowia. Tak więc – zgodnie z wytycznymi Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej – najlepiej spożywać 4-5 posiłków dziennie, a połowę całodniowego menu powinny stanowić warzywa i owoce. Należy też ograniczyć spożycie mięsa (zwłaszcza czerwonego) do 0,5 kg tygodniowo, wypijać co najmniej 1,5 l wody dziennie i włączyć aktywność – intensywną, umiarkowaną bądź mieszaną3. Stosowanie się do tych zaleceń pozwoli cieszyć się zdrowiem przez wiele lat.
Nawyki żywieniowe Polaków – co jemy na co dzień?
Kuchnia polska – trzeba przyznać – nie należy do dietetycznych i lekkostrawnych. Smażone mięsa, okraszone tłuszczem ziemniaki, pierogi, kluski i inne mączne dania w najróżniejszej postaci to potrawy, które kochają nie tylko Polacy, ale także turyści z innych krajów. Tradycyjna kuchnia polska choć pyszna, to niestety, nie jest najzdrowsza. Z badań przeprowadzonych w 2023 roku przez MyBestPharm4 wynika, że to pandemia wywołała w Polakach chęć do zmiany diety i przestrzegania zasad zdrowego odżywiania. W raporcie czytamy, że podczas pandemii 33,7% ankietowanych zmodyfikowało swoją dietę na bardziej zbilansowaną, 20,7% zaczęło jeść mniej, a 32,6% osób twierdzi, że nie zmieniło swoich zwyczajów. Trend bycia zdrowym i aktywnym z każdym rokiem nabiera na sile, a Polacy są skłonni zmienić swoje dotychczasowe nawyki żywieniowe i wprowadzić aktywność fizyczną w celu utrzymania zdrowia i osiągnięcia wymarzonej sylwetki.
Deklaracje odnośnie zmiany diety na zdrowszą widać w raporcie przeprowadzonym przez Iquiry w marcu 2024 roku5. Na pytanie „Jaką dietę stosujesz?” 14% ankietowanych odpowiedziało, że ogranicza spożycie mięsa, ale nie rezygnuje z niego całkowicie, po 11% badanych przyznało, że stosuje dietę ograniczającą kalorię lub zawierającą jak najwięcej zdrowych produktów, 8% konsumentów jest na diecie specjalistycznej – dla osób cierpiących na cukrzycę, nadciśnienie lub inne schorzenie – 5% badanych jest na diecie odchudzającej (według rozpisanych przepisów) i tyle samo na bezmięsnej z dopuszczeniem ryb i owoców morza, po 4% ankietowanych przyznało, że jest na diecie wegetariańskiej lub bezlaktozowej. 3% konsumentów zadeklarowało dietę wegańską, tyle samo pudełkową, bezglutenową oraz inną niż te wymienione.
Świadomość Polaków odnośnie zdrowego odżywiania można zaobserwować także na podstawie kupowanych przez nich produktów. Z badań przeprowadzonych przez Iquiry wynika, że co trzecia osoba kupuje produkty bez cukru, a co piąta sięga po artykuły BIO, coraz więcej konsumentów decyduje się też na produkty bez pszenicy. W stosunku do 2022 i 2023 w 2024 roku wzrósł wskaźnik procentowy nabywanych produktów niezawierających nabiału (odpowiednio 4%, 6% i 8% ankietowanych). Jeżeli chodzi o napoje, to, poza wodą, za najzdrowsze Polacy wciąż uważają soki 100% (62% odpowiedzi). Kolejne miejsca w czołówce zajmują nektary (zawierają do 40% soku owocowego) z dodatkiem substancji słodzących zamiast cukru oraz napoje owocowe (zawierają do 24% soku owocowego) z dodatkiem substancji słodzących zamiast cukru.
Częste picie to zdrowe życie
Dieta to nie wszystko – właściwe nawodnienie jest kluczowe dla zdrowia, o czym Polacy wiedzą doskonale. WHO rekomenduje spożycie co najmniej 1,5 l wody dziennie, nie wliczając w to innych płynów. W 2022 roku zaobserwowano zwiększoną sprzedaż napojów, co skomentowała Julia Kijo z Centrum Monitorowania Rynku: „Najważniejszymi z wymienionych kategorii są soki/nektary/napoje niegazowane oraz wody czyste, co więcej mają one istotne znaczenie w ogólnej sprzedaży w sklepach małoformatowych. Kategorie wód czystych oraz soków/nektarów/napojów niegazowanych są dwiema z 10 najważniejszych kategorii pod względem wartości oraz pojawiają się na około 6% transakcji w tym kanale. W miesiącach letnich – okresie szczytowej sprzedaży napojów – wzrasta znaczenie izotoników i napojów funkcjonalnych”6. Kategoria napojów w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w I kwartale 2022 roku urosła o 11,5% w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej. Największy wzrost odnotowały napoje izotoniczne – niemal 50% – oraz funkcjonalne – 25%.
Z danych CMR wynika, że w kategorii napojów liderem sprzedaży w sklepach małoformatowych do 300 mkw. jest grupa Maspex – odpowiada za ponad 30% sprzedaży w I kwartale 2022 roku. Kolejne miejsca na podium zajmują producenci wód Danone z 14% udziałów wartości oraz Cisowianka z 9%. W I kwartale 2022 roku wysokie miejsca zajmują także takie marki, jak Oshee (6%) oraz Muszynianka i Hortex – po 5% udziałów.
Ochota na przekąskę – co Polacy podjadają najchętniej?
Według wskazań WHO najlepiej spożywać 4-5 posiłków dziennie. Czy Polacy stosują się do tych zaleceń? Z badań przeprowadzonych przez Ipsos dla Biedronki7 wynika, że to kobiety bardziej przestrzegają zasad zdrowego odżywiania: 38% jada 5 posiłków dziennie, 27% spożywa ich 4, a 23% pozostaje przy 3. Zaledwie 6% kobiet jada 2 posiłki każdego dnia, 3% ogranicza się do jednego i tyle samo w ogóle nie jada regularnie. 5 posiłków dziennie jada 25% mężczyzn, 26% spożywa ich 4, natomiast największy odsetek panów skłania się do 3 posiłków dziennie – 34%. 7% mężczyzn jada 2 razy w ciągu dnia, natomiast po 4% ankietowanych wskazało, że sięga po jeden posiłek dziennie lub wcale nie jada regularnie.
Badania przeprowadzone przez Inquiry wskazują, że dla 27% Polaków zdrowe odżywianie jest bardzo ważne, a dla 53% ważne (co daje łącznie 80%). Jednocześnie na pytanie wielokrotnego wyboru „Na czym polega Twoim zdaniem zdrowe odżywianie?” 40% osób odpowiedziało, że podstawą jest spożywanie warzyw i owoców, 38% postawiło na unikanie „chemii”, to znaczy barwników, konserwantów i „polepszaczy”, a 36% zdecydowało, że kluczowe jest picie dużej ilości płynów. Po 33% osób odpowiedziało, że zdrowe odżywianie polega na unikaniu żywności przetworzonej i ograniczeniu spożywania cukru. Najmniej – 17% konsumentów – udzieliło odpowiedzi, że zdrowa dieta polega na ograniczeniu soli.
Tendencje do jedzenia większej ilości warzyw można zauważyć na paragonach. Badania przeprowadzone przez NielsenIQ wykazują, że coraz więcej osób sięga po owoce i warzywa. Aleksandra Gębarowska, Client Business Partner w NielsenIQ, skomentowała: „W 12-miesięcznym okresie kończącym się na marcu 2022 kategoria pakowanych świeżych sałat stałowagowych wzrosła na wolumenie o 16%, a jej wartość była wyższa o blisko 1/4 w stosunku do poprzedniego rocznego okresu. Wśród świeżych sałat warto zwrócić uwagę na wygodne w spożyciu, gotowe lunch boxy sałatkowe, które po ok. 40-procentowej stracie zarówno wolumenu, jak i wartości sprzedaży w pierwszym roku pandemii (okres MAT marzec 2021) dynamicznie urosły w ostatnim analizowanym okresie (MAT marzec 2022), zyskując aż 160% wartości sprzedaży rok do roku”8.
Coraz bardziej zainteresowani zdrową dietą Polacy nie zapominają o sycących i dodających energii poręcznych przekąskach. Do takich zaliczyć można batony funkcjonalne, zbożowe i owocowe, które konsumenci uważają za zdrowe. Według danych CMR9 w I kwartale 2024 roku największą wartość sprzedaży wśród wyżej wymienionych kategorii odnotowały batony funkcjonalne (41%). Za 39% wartości sprzedaży odpowiadały batony zbożowe, a za co piąte sprzedane opakowanie – batony owocowe. Produkty z tych trzech kategorii w okresie od kwietnia 2023 roku do marca 2024 roku były najczęściej kupowane w dyskontach (40% łącznej wartości sprzedaży tych kategorii). Sklepy małoformatowe do 300 mkw. wygenerowały 36% wartości sprzedaży batonów funkcjonalnych, zbożowych i owocowych, supermarkety 20%, a hipermarkety 4%.
Batony funkcjonalne, zbożowe znajdują się na półkach 2 na 3 sklepów w Polsce, natomiast, z uwagi na mniejszą popularność, batony owocowe oferowane są w zaledwie 3 na 10 placówek handlowych. W I kwartale 2024 r. za baton funkcjonalny trzeba było zapłacić średnio 3,87 zł, za owocowy 3,08 zł, zaś za zbożowy 2,18 zł. Wśród tych trzech kategorii największą popularnością cieszą się produkty marek własnych, które w I kwartale bieżącego roku odpowiadały za 41% łącznej wartości sprzedaży. Na kolejnych miejscach uplasowała się firma Sante (marka Go On!), osiągając 23% wartości sprzedaży oraz Nestlé z wynikiem 7%.
Dużą popularnością cieszą się także produkty o obniżonej zawartości tłuszczu lub cukrów, tak zwane light. Z analizy Ipsos dla Biedronki wynika, że sięga po nie 38% konsumentów. 58% badanych chętnie wybiera produkty BIO/EKO, a 14% preferuje żywność bezglutenową. Produkty bez laktozy spożywa 24% konsumentów, a po produkty wege sięga 34% Polaków. Najpopularniejszymi produktami z tej kategorii są hummusy (68%), pasztety roślinne (44%) i mleko roślinne (40%). Po 30% odpowiedzi uzyskały roślinne kotlety nieprzypominające w wyglądzie i smaku mięsa oraz roślinne kotlety, które przypominają w wyglądzie i smaku mięso.
Coraz więcej Polaków rezygnuje z niezdrowych przekąsek, takich jak chipsy i słodycze, na rzecz tych funkcjonalnych. Krajanie chętniej dbają nie tylko o dietę, ale także ruch, choćby minimalny – chętniej przemieszczają się pieszo lub rowerem zamiast komunikacją miejską lub autem. Trend prowadzenia zdrowego trybu życia przybiera na sile, co jest dobrym prognostą na przyszłość.
Katarzyna Jastrzębska
Redaktor
1 źródło: Tłuszcze – część 1. Czym są, dlaczego są potrzebne i gdzie je znaleźć?, mgr Justyna Malinowska, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: 23.05.24 r.
2 źródło: Nowe zalecenia WHO dotyczące aktywności fizycznej, dr Katarzyna Wolnicka, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: 23.05.24 r.
3 źródło: Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych, prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: 23.05.24 r.
4 źródło: Raport My Best Pharm „Nawyki zdrowotne i żywieniowe Polaków w czasach wielkiej inflacji”. Realizacja badania: 18.11.22r.
-7.02.23r., metoda CAWI badania ankietowe online) na próbie 1000 respondentów w 10 największych miastach Polski.
5 źródło: Raport Inquiry „Zdrowe odżywianie”. Realizacja badania: luty 2024 r., metoda CAWI, próba ogólnopolska N=2018.
Zdrowie okiem WHO i Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej
Jak już zostało wspomniane wcześniej, podstawą zdrowia jest odpowiednia dieta. Wiedza Polaków w tym temacie jest coraz większa: zdajemy sobie sprawę, że priorytetem w żywieniu są owoce i warzywa. Najnowsze badania WHO potwierdzają tę tezę za pomocą uaktualnionej piramidy żywieniowej. Jest to graficzny opis wskazanych proporcji spożywanych produktów, pozwalających utrzymać zdrową dietę. Wprowadzenie zmian w piramidzie żywieniowej podyktowane było najnowszymi badaniami naukowymi na temat wpływu poszczególnych składników odżywczych na zdrowie.
Jedną z nowelizacji jest włączenie do piramidy żywieniowej tłuszczów, które wcześniej uznawane były za szkodliwe dla zdrowia. Najnowsze badania przeprowadzone przez WHO1 wykazują jednak, że ich umiarkowana ilość jest bardzo ważnym elementem diety, będąc – obok węglowodanów – jednym z głównych źródeł energii. Poza tym są materiałem budulcowym komórek i układu nerwowego, a dodatkowo ułatwiają wchłanianie niektórych witamin. Kolejną zmianą było wykluczenie produktów o wysokiej zawartości cukru, soli i tłuszczów. Nowa piramida żywieniowa promuje zwiększone spożywanie warzyw i owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz białka roślinnego.
Dobrze zbilansowana dieta to podstawa zdrowia, jednak nie można zapomnieć również o aktywności fizycznej. Zgodnie z zaleceniami WHO2 dorosła osoba powinna wykonywać ćwiczenia o umiarkowanej intensywności przez 150-300 minut tygodniowo. W przypadku aktywności fizycznej o dużej dynamiczności, zalecane jest wykonywanie jej przez 75-150 minut tygodniowo. Rekomendowane jest rozplanowanie ćwiczeń w taki sposób, aby przystępować do nich 3-5 razy w tygodniu. Połączenie zrównoważonej diety oraz aktywności fizycznej to podstawa zdrowia. Tak więc – zgodnie z wytycznymi Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej – najlepiej spożywać 4-5 posiłków dziennie, a połowę całodniowego menu powinny stanowić warzywa i owoce. Należy też ograniczyć spożycie mięsa (zwłaszcza czerwonego) do 0,5 kg tygodniowo, wypijać co najmniej 1,5 l wody dziennie i włączyć aktywność – intensywną, umiarkowaną bądź mieszaną3. Stosowanie się do tych zaleceń pozwoli cieszyć się zdrowiem przez wiele lat.
Nawyki żywieniowe Polaków – co jemy na co dzień?
Kuchnia polska – trzeba przyznać – nie należy do dietetycznych i lekkostrawnych. Smażone mięsa, okraszone tłuszczem ziemniaki, pierogi, kluski i inne mączne dania w najróżniejszej postaci to potrawy, które kochają nie tylko Polacy, ale także turyści z innych krajów. Tradycyjna kuchnia polska choć pyszna, to niestety, nie jest najzdrowsza. Z badań przeprowadzonych w 2023 roku przez MyBestPharm4 wynika, że to pandemia wywołała w Polakach chęć do zmiany diety i przestrzegania zasad zdrowego odżywiania. W raporcie czytamy, że podczas pandemii 33,7% ankietowanych zmodyfikowało swoją dietę na bardziej zbilansowaną, 20,7% zaczęło jeść mniej, a 32,6% osób twierdzi, że nie zmieniło swoich zwyczajów. Trend bycia zdrowym i aktywnym z każdym rokiem nabiera na sile, a Polacy są skłonni zmienić swoje dotychczasowe nawyki żywieniowe i wprowadzić aktywność fizyczną w celu utrzymania zdrowia i osiągnięcia wymarzonej sylwetki.
Deklaracje odnośnie zmiany diety na zdrowszą widać w raporcie przeprowadzonym przez Iquiry w marcu 2024 roku5. Na pytanie „Jaką dietę stosujesz?” 14% ankietowanych odpowiedziało, że ogranicza spożycie mięsa, ale nie rezygnuje z niego całkowicie, po 11% badanych przyznało, że stosuje dietę ograniczającą kalorię lub zawierającą jak najwięcej zdrowych produktów, 8% konsumentów jest na diecie specjalistycznej – dla osób cierpiących na cukrzycę, nadciśnienie lub inne schorzenie – 5% badanych jest na diecie odchudzającej (według rozpisanych przepisów) i tyle samo na bezmięsnej z dopuszczeniem ryb i owoców morza, po 4% ankietowanych przyznało, że jest na diecie wegetariańskiej lub bezlaktozowej. 3% konsumentów zadeklarowało dietę wegańską, tyle samo pudełkową, bezglutenową oraz inną niż te wymienione.
Świadomość Polaków odnośnie zdrowego odżywiania można zaobserwować także na podstawie kupowanych przez nich produktów. Z badań przeprowadzonych przez Iquiry wynika, że co trzecia osoba kupuje produkty bez cukru, a co piąta sięga po artykuły BIO, coraz więcej konsumentów decyduje się też na produkty bez pszenicy. W stosunku do 2022 i 2023 w 2024 roku wzrósł wskaźnik procentowy nabywanych produktów niezawierających nabiału (odpowiednio 4%, 6% i 8% ankietowanych). Jeżeli chodzi o napoje, to, poza wodą, za najzdrowsze Polacy wciąż uważają soki 100% (62% odpowiedzi). Kolejne miejsca w czołówce zajmują nektary (zawierają do 40% soku owocowego) z dodatkiem substancji słodzących zamiast cukru oraz napoje owocowe (zawierają do 24% soku owocowego) z dodatkiem substancji słodzących zamiast cukru.
Częste picie to zdrowe życie
Dieta to nie wszystko – właściwe nawodnienie jest kluczowe dla zdrowia, o czym Polacy wiedzą doskonale. WHO rekomenduje spożycie co najmniej 1,5 l wody dziennie, nie wliczając w to innych płynów. W 2022 roku zaobserwowano zwiększoną sprzedaż napojów, co skomentowała Julia Kijo z Centrum Monitorowania Rynku: „Najważniejszymi z wymienionych kategorii są soki/nektary/napoje niegazowane oraz wody czyste, co więcej mają one istotne znaczenie w ogólnej sprzedaży w sklepach małoformatowych. Kategorie wód czystych oraz soków/nektarów/napojów niegazowanych są dwiema z 10 najważniejszych kategorii pod względem wartości oraz pojawiają się na około 6% transakcji w tym kanale. W miesiącach letnich – okresie szczytowej sprzedaży napojów – wzrasta znaczenie izotoników i napojów funkcjonalnych”6. Kategoria napojów w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w I kwartale 2022 roku urosła o 11,5% w stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej. Największy wzrost odnotowały napoje izotoniczne – niemal 50% – oraz funkcjonalne – 25%.
Z danych CMR wynika, że w kategorii napojów liderem sprzedaży w sklepach małoformatowych do 300 mkw. jest grupa Maspex – odpowiada za ponad 30% sprzedaży w I kwartale 2022 roku. Kolejne miejsca na podium zajmują producenci wód Danone z 14% udziałów wartości oraz Cisowianka z 9%. W I kwartale 2022 roku wysokie miejsca zajmują także takie marki, jak Oshee (6%) oraz Muszynianka i Hortex – po 5% udziałów.
Ochota na przekąskę – co Polacy podjadają najchętniej?
Według wskazań WHO najlepiej spożywać 4-5 posiłków dziennie. Czy Polacy stosują się do tych zaleceń? Z badań przeprowadzonych przez Ipsos dla Biedronki7 wynika, że to kobiety bardziej przestrzegają zasad zdrowego odżywiania: 38% jada 5 posiłków dziennie, 27% spożywa ich 4, a 23% pozostaje przy 3. Zaledwie 6% kobiet jada 2 posiłki każdego dnia, 3% ogranicza się do jednego i tyle samo w ogóle nie jada regularnie. 5 posiłków dziennie jada 25% mężczyzn, 26% spożywa ich 4, natomiast największy odsetek panów skłania się do 3 posiłków dziennie – 34%. 7% mężczyzn jada 2 razy w ciągu dnia, natomiast po 4% ankietowanych wskazało, że sięga po jeden posiłek dziennie lub wcale nie jada regularnie.
Badania przeprowadzone przez Inquiry wskazują, że dla 27% Polaków zdrowe odżywianie jest bardzo ważne, a dla 53% ważne (co daje łącznie 80%). Jednocześnie na pytanie wielokrotnego wyboru „Na czym polega Twoim zdaniem zdrowe odżywianie?” 40% osób odpowiedziało, że podstawą jest spożywanie warzyw i owoców, 38% postawiło na unikanie „chemii”, to znaczy barwników, konserwantów i „polepszaczy”, a 36% zdecydowało, że kluczowe jest picie dużej ilości płynów. Po 33% osób odpowiedziało, że zdrowe odżywianie polega na unikaniu żywności przetworzonej i ograniczeniu spożywania cukru. Najmniej – 17% konsumentów – udzieliło odpowiedzi, że zdrowa dieta polega na ograniczeniu soli.
Tendencje do jedzenia większej ilości warzyw można zauważyć na paragonach. Badania przeprowadzone przez NielsenIQ wykazują, że coraz więcej osób sięga po owoce i warzywa. Aleksandra Gębarowska, Client Business Partner w NielsenIQ, skomentowała: „W 12-miesięcznym okresie kończącym się na marcu 2022 kategoria pakowanych świeżych sałat stałowagowych wzrosła na wolumenie o 16%, a jej wartość była wyższa o blisko 1/4 w stosunku do poprzedniego rocznego okresu. Wśród świeżych sałat warto zwrócić uwagę na wygodne w spożyciu, gotowe lunch boxy sałatkowe, które po ok. 40-procentowej stracie zarówno wolumenu, jak i wartości sprzedaży w pierwszym roku pandemii (okres MAT marzec 2021) dynamicznie urosły w ostatnim analizowanym okresie (MAT marzec 2022), zyskując aż 160% wartości sprzedaży rok do roku”8.
Coraz bardziej zainteresowani zdrową dietą Polacy nie zapominają o sycących i dodających energii poręcznych przekąskach. Do takich zaliczyć można batony funkcjonalne, zbożowe i owocowe, które konsumenci uważają za zdrowe. Według danych CMR9 w I kwartale 2024 roku największą wartość sprzedaży wśród wyżej wymienionych kategorii odnotowały batony funkcjonalne (41%). Za 39% wartości sprzedaży odpowiadały batony zbożowe, a za co piąte sprzedane opakowanie – batony owocowe. Produkty z tych trzech kategorii w okresie od kwietnia 2023 roku do marca 2024 roku były najczęściej kupowane w dyskontach (40% łącznej wartości sprzedaży tych kategorii). Sklepy małoformatowe do 300 mkw. wygenerowały 36% wartości sprzedaży batonów funkcjonalnych, zbożowych i owocowych, supermarkety 20%, a hipermarkety 4%.
Batony funkcjonalne, zbożowe znajdują się na półkach 2 na 3 sklepów w Polsce, natomiast, z uwagi na mniejszą popularność, batony owocowe oferowane są w zaledwie 3 na 10 placówek handlowych. W I kwartale 2024 r. za baton funkcjonalny trzeba było zapłacić średnio 3,87 zł, za owocowy 3,08 zł, zaś za zbożowy 2,18 zł. Wśród tych trzech kategorii największą popularnością cieszą się produkty marek własnych, które w I kwartale bieżącego roku odpowiadały za 41% łącznej wartości sprzedaży. Na kolejnych miejscach uplasowała się firma Sante (marka Go On!), osiągając 23% wartości sprzedaży oraz Nestlé z wynikiem 7%.
Dużą popularnością cieszą się także produkty o obniżonej zawartości tłuszczu lub cukrów, tak zwane light. Z analizy Ipsos dla Biedronki wynika, że sięga po nie 38% konsumentów. 58% badanych chętnie wybiera produkty BIO/EKO, a 14% preferuje żywność bezglutenową. Produkty bez laktozy spożywa 24% konsumentów, a po produkty wege sięga 34% Polaków. Najpopularniejszymi produktami z tej kategorii są hummusy (68%), pasztety roślinne (44%) i mleko roślinne (40%). Po 30% odpowiedzi uzyskały roślinne kotlety nieprzypominające w wyglądzie i smaku mięsa oraz roślinne kotlety, które przypominają w wyglądzie i smaku mięso.
Coraz więcej Polaków rezygnuje z niezdrowych przekąsek, takich jak chipsy i słodycze, na rzecz tych funkcjonalnych. Krajanie chętniej dbają nie tylko o dietę, ale także ruch, choćby minimalny – chętniej przemieszczają się pieszo lub rowerem zamiast komunikacją miejską lub autem. Trend prowadzenia zdrowego trybu życia przybiera na sile, co jest dobrym prognostą na przyszłość.
Katarzyna Jastrzębska
Redaktor
1 źródło: Tłuszcze – część 1. Czym są, dlaczego są potrzebne i gdzie je znaleźć?, mgr Justyna Malinowska, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: 23.05.24 r.
2 źródło: Nowe zalecenia WHO dotyczące aktywności fizycznej, dr Katarzyna Wolnicka, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: 23.05.24 r.
3 źródło: Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych, prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, dostęp: 23.05.24 r.
4 źródło: Raport My Best Pharm „Nawyki zdrowotne i żywieniowe Polaków w czasach wielkiej inflacji”. Realizacja badania: 18.11.22r.
-7.02.23r., metoda CAWI badania ankietowe online) na próbie 1000 respondentów w 10 największych miastach Polski.
5 źródło: Raport Inquiry „Zdrowe odżywianie”. Realizacja badania: luty 2024 r., metoda CAWI, próba ogólnopolska N=2018.
