Branża tytoniowa od kilku lat jest w trakcie technologicznej rewolucji, której efektem jest stopniowy odwrót od tradycyjnych papierosów w kierunku bezdymnych nowatorskich wyrobów. Wśród nich największą popularnością cieszą się e-papierosy oraz podgrzewacze do tytoniu. Są to urządzenia, które pozwalają na dostarczanie nikotyny z pominięciem procesu spalania tytoniu. Urządzenia te zaczynają stopniowo zdobywać udział w rynku, choć wciąż w niewielkim stopniu w stosunku do papierosów. Według ubiegłorocznego raportu Polskiej Akademii Nauk papierosy pali blisko co trzeci dorosły Polak (28,8%), co daje ponad 10 mln osób. W 2022 roku do codziennego palenia przyznawało się 30,8% mężczyzn i 27,1% kobiet.
E-papierosy
E-papierosy działają na zasadzie podgrzewania płynu zawierającego nikotynę (tzw. liquid). A ten dostępny jest w bardzo licznych wariantach. Wśród e-papierosów dostępne są urządzenia wielorazowe z systemem otwartym bądź zamkniętym. W pierwszym z nich użytkownik musi regularnie wymieniać grzałkę i uzupełniać liquid. W systemie zamkniętym wymianie podlegają wkłady, tzw. pody, łączące w sobie grzałkę, zbiorniczek i liquid.
Szczególną popularnością w ostatnim czasie wśród wyrobów tytoniowych nowej generacji charakteryzują się jednorazowe e-papierosy. To rodzaj papierosów elektronicznych z wbudowaną baterią, bez możliwości jej naładowania. Dodatkowo ten rodzaj e-papierosów ma wbudowany zbiornik z płynem z nikotyną lub bez, którego nie można uzupełnić bądź wymienić. Stąd miano „jednorazowy” – po wyczerpaniu baterii lub skończeniu płynu produkt nie nadaje się do ponownego użytku. Standardowy e-papieros jednorazowy pozwala na około 700-800 zaciągnięć, co jest odpowiednikiem 2,5-3 paczek papierosów. Uśredniona cena jednorazowego e-papierosa w Polsce nie przekracza 30 zł.
W raporcie „Rynek jednorazowych e-papierosów w Polsce”1 dane Ministerstwa Zdrowia wskazują, że w 2022 r. sprzedaż jednorazowych, smakowych e-papierosów w Polsce wyniosła 14,66 mln sztuk. Natomiast Centrum Monitorowania Rynku (CMR), które monitoruje dużą część kanałów dystrybucji rynkowej tych wyrobów, raportuje sprzedaż wyższą o 11% niż wynika z danych resortu (16,3 mln sztuk w 2022 r). W 2023 r. CMR raportował sprzedaż już na poziomie 54,2 mln sztuk.
Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych we wspomnianym raporcie podjął próbę oszacowania rzeczywistej wielkości sprzedaży jednorazowych, smakowych e-papierosów w Polsce, doszacowując pozostałe kanały ich dystrybucji. Rzeczywista sprzedaż jednorazowych, smakowych e-papierosów w 2023 r. wyniosła według IPAG ok. 99,7 mln sztuk. W 2022 r. sięgała ok. 32,3 mln sztuk. Wzrost sprzedaży w latach 2022-2023 był zatem ponad trzykrotny. Według wyliczeń IPAG, w 2023 r. średnia miesięczna sprzedaż jednorazowych, smakowych e-papierosów w Polsce sięgała 8,3 mln sztuk. To najszybciej rosnąca kategoria na polskim rynku wyrobów nikotynowych.
Jak przyznaje Jakub Żaczek, analityk danych CMR, jednorazowe e-papierosy to przebój sprzedaży 2023 roku. „W skali dwunastu miesięcy ich sprzedaż wzrosła ponad dwukrotnie, osiągając wartość ok. 2 mld złotych. Na ten wynik z pewnością przełożyła się bardzo wysoka dostępność „jednorazówek” w sklepach oraz szeroki wybór wariantów. Konsumenci mogą przebierać w markach, smakach czy kształtach urządzeń. Kategoria do sierpnia zeszłego roku nieustannie zwiększała swoją sprzedaż. Lecz od tamtej pory ten segment produktów nikotynowych złapał zadyszkę i obniżył sprzedaż” – mówi Jakub Żaczek z CMR.
Jak wskazuje raport IPAG, łącznie w oficjalnej polskiej dystrybucji jest ponad 770 wariantów smakowych (2023 r.). Ponad 90% polskiego rynku jednorazowych, smakowych e-papierosów, stanowią warianty słodkie, owocowe lub tzw. napojowe, niski zaś jest udział smaków: miętowego, mentolowego i tytoniowego. Wśród wariantów smakowych są np.: ananasowy, ciasteczkowy, melonowy, sernikowy, tarta cytrynowa, drink (np. pinacolada), energetyk, guma balonowa, wata cukrowa, lody śmietankowe czy cola.
Najczęściej smak widnieje w nazwie produktu, np.: Pink Lemonade, Bubble Gum, Cotton Candy, Mango Milk Ice, Banana Ice, Cool Mango, Cola, Red Bull Ice, Blue Razz, Lemon Tart, Honey Melon, Coconut Melon, Strawberry Kiwi czy Pineapple Peach Mango. Nie brakuje także wariantów, których nazwa nie informuje o smaku, jak np.: Unicorn Shake, Tiger’s Blood, Lush Ice, Mr. Black czy OMG.
Co niestety budzi obawy w tej kategorii to duża popularność tego typu produktów wśród osób niepełnoletnich. Badanie zrealizowane przez Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca wskazuje, że aż co drugi uczeń szkoły podstawowej i średniej używa e-papierosów codziennie, głównie ze względu na ich słodko-owocowe smaki. Minister zdrowia już zapowiada zakaz sprzedaży e-papierosów jednorazowych. Zakaz miałby wejść w życie przed wakacjami 2024 r. Taki zakaz funkcjonuje już w wielu innych państwach, m.in. Stany Zjednoczone czy Chiny. Z kolei coraz więcej europejskich państw pracuje nad ograniczeniem sprzedaży, m.in. Irlandia, Niemcy, Wielka Brytania i Francja2.
Kategoria z potencjałem
Zakaz e-papierosów jednorazowych nie musi oznaczać dla dorosłych konsumentów powrotu do tradycyjnych papierosów. Na rynku są dostępne podobne urządzenia, które mogą okazać się odpowiednią alternatywą. Jak wskazują eksperci wycofanie e-papierosów jednorazowych może spowodować zwrot konsumentów ku urządzeniom wielorazowym, z możliwością dolania płynu i naładowania za pomocą ładowarki. W tej kategorii także dostępna jest szeroka oferta wśród smaków liquidów.
Jak przyznaje Jakub Żaczek z CMR, konsumenci w zeszłym roku skierowali się również do innych alternatyw klasycznych papierosów. „Obok „jednorazówek”, które są kompletnym produktem, gotowym od razu do użycia po zakupie, zwiększyło się zainteresowanie podami i płynami do e-papierosów. Te kategorie potrzebują osobnego urządzenia, aby móc z nich korzystać. Za przyczyną rozwoju tych segmentów stoją zdecydowanie kolejni producenci, którzy swoimi produktami poszerzyli półkę sklepową w tych kategoriach” – zaznacza analityk CMR.
W ofercie Fusion Labs znajdują się m.in. e-papierosy wielorazowe Klarro Jazz i Klarro Pop, a także kilka doskonale znanych na rynku marek płynów do napełniania e-papierosów w systemie otwartym, takich jak Mono, Duo, Fantos czy Klarro. „Tu na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza płyny nowej generacji na solach nikotyny z serii Klarro Soul oraz supersalts. To właśnie one, podobnie jak e-papierosy wielorazowe, są obecnie najpopularniejszymi produktami wśród konsumentów, a to za sprawą analogicznej intensywności smaku jak ta, którą oferują e-papierosy jednorazowe. Warto już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany prawne, umożliwiając konsumentom stopniową konwersję – tak, by mieli oni świadomość, że zamienniki ich ulubionych jednorazówek dostępne są nie tylko w punktach specjalistycznych, ale także na półkach sklepów detalicznych i sieci” – przyznaje Cezary Wytych, Prezes Fusion Labs.
Kolejną kategorią wśród produktów nikotynowych nowej generacji są woreczki nikotynowe. Jest to używka sporządzona na bazie tytoniu, nazywana jest „białym snusem”. Przypomina tabakę, natomiast zażywa się go umieszczając woreczek za dolną lub górną wargą, skąd następuje wchłanianie nikotyny. Snus zawiera większe ilości nikotyny niż papierosy i może służyć jako ich bezdymna alternatywa3. Występują one w wielu wariantach smakowych.
„Kategoria woreczków nikotynowych ma coraz więcej do powiedzenia na rynku produktów nikotynowych. Stanowi najmniejszą część rynku, w stosunku do kategorii e-papierosów i podgrzewaczy do tytoniu, ale sukcesywnie z każdym miesiącem zwiększa swoją sprzedaż, a w porównaniu do 2022 ta sprzedaż się podwoiła” – mówi Jakub Żaczek.
Podgrzewacze
Podgrzewacze do tytoniu są kolejną z propozycji alternatywnych do tradycyjnych papierosów. Potencjalnie są mniej szkodliwe i w wielu przypadkach sięgają po nie osoby chcące ograniczyć palenie standardowych papierosów czy nawet rzucić palenie całkowicie. Pogrzewacze, jak sama nazwa wskazuje, podgrzewają tytoń zamiast go spalać. Wykorzystują specjalnie zaprojektowaną technologię grzewczą przy czym nie wydzielają dymu papierosowego. Podgrzewacze to urządzenia elektroniczne podgrzewające wkłady zawierające rozdrobniony tytoń.
Rosnący popyta na podgrzewacze tytoniu wpływa na coraz szerszą ich ofertę na rynku. Szacuje się, że obecnie udział podgrzewanych wyrobów tytoniowych stanowi ok. 11% całkowitej konsumpcji tytoniu i stale rośnie. Z danych Centrum Monitorowania Rynku wynika, że w stolicy udział ten może być nawet dwukrotnie większy (25%). Natomiast w całym kraju rynek podgrzewanych wyrobów tytoniowych dynamicznie się rozwija, a jego wartość szacuje się na 4,8 mld zł.
„W dalszym ciągu zwiększa się znaczenie wkładów do podgrzewaczy tytoniu jako alternatywy dla papierosów. W 2023 roku już każdy z czterech koncernów tytoniowych, które prowadzą sprzedaż papierosów w Polsce miało swoją markę w tej kategorii” – dodaje Jakub Żaczek z CMR.
2024 rok będzie na pewno ciekawym okresem na rynku nikotynowym. „Duże znaczenie będą miały w nim kwestie prawne. Planowany zakaz sprzedaży mentolowych wkładów do podgrzewaczy tytoniu może skierować konsumentów w kierunku innych segmentów rynku. Podobne ograniczenia mogą spotkać e-papierosy jednorazowe, na które Ministerstwo Zdrowia również chce wprowadzić ograniczenia. Żeby odpowiedzieć na pytanie, które kategorie zyskają na tych zmianach musimy jeszcze poczekać” – podsumowuje Jakub Żaczek.
Rozwój produktów nikotynowych nowej generacji niesie wiele nowych możliwości, z których mogą skorzystać osoby pełnoletnie szukające alternatywy dla zwykłych papierosów. Według badania SW Research przeprowadzonego na zlecenie marki PULZE, 80% Polaków korzystających z urządzeń do podgrzewania tytoniu lepiej postrzega produkty nowej generacji od tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Za taką opinią przemawia m.in. mniejsza ilość substancji smolistych (55%) oraz przyjemniejsze doznania sensoryczne (29%). Alternatywne produkty tytoniowe niewątpliwie rozpoczęły nowy rozdział w przyszłości branży tytoniowej, a posiadanie ich w ofercie sklepu to zdecydowanie konieczność.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych, raport „Rynek jednorazowych e-papierosów w Polsce”, Warszawa, luty 2024 r.
2 źródło: www.medexpress.pl
3 źródło: www.medicalpress.pl
4 źródło: https://www.cmr.com.pl/2024/01/jednorazowe-e-papierosy-przeboj-sprzedazy-2023/
E-papierosy
E-papierosy działają na zasadzie podgrzewania płynu zawierającego nikotynę (tzw. liquid). A ten dostępny jest w bardzo licznych wariantach. Wśród e-papierosów dostępne są urządzenia wielorazowe z systemem otwartym bądź zamkniętym. W pierwszym z nich użytkownik musi regularnie wymieniać grzałkę i uzupełniać liquid. W systemie zamkniętym wymianie podlegają wkłady, tzw. pody, łączące w sobie grzałkę, zbiorniczek i liquid.
Szczególną popularnością w ostatnim czasie wśród wyrobów tytoniowych nowej generacji charakteryzują się jednorazowe e-papierosy. To rodzaj papierosów elektronicznych z wbudowaną baterią, bez możliwości jej naładowania. Dodatkowo ten rodzaj e-papierosów ma wbudowany zbiornik z płynem z nikotyną lub bez, którego nie można uzupełnić bądź wymienić. Stąd miano „jednorazowy” – po wyczerpaniu baterii lub skończeniu płynu produkt nie nadaje się do ponownego użytku. Standardowy e-papieros jednorazowy pozwala na około 700-800 zaciągnięć, co jest odpowiednikiem 2,5-3 paczek papierosów. Uśredniona cena jednorazowego e-papierosa w Polsce nie przekracza 30 zł.
W raporcie „Rynek jednorazowych e-papierosów w Polsce”1 dane Ministerstwa Zdrowia wskazują, że w 2022 r. sprzedaż jednorazowych, smakowych e-papierosów w Polsce wyniosła 14,66 mln sztuk. Natomiast Centrum Monitorowania Rynku (CMR), które monitoruje dużą część kanałów dystrybucji rynkowej tych wyrobów, raportuje sprzedaż wyższą o 11% niż wynika z danych resortu (16,3 mln sztuk w 2022 r). W 2023 r. CMR raportował sprzedaż już na poziomie 54,2 mln sztuk.
Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych we wspomnianym raporcie podjął próbę oszacowania rzeczywistej wielkości sprzedaży jednorazowych, smakowych e-papierosów w Polsce, doszacowując pozostałe kanały ich dystrybucji. Rzeczywista sprzedaż jednorazowych, smakowych e-papierosów w 2023 r. wyniosła według IPAG ok. 99,7 mln sztuk. W 2022 r. sięgała ok. 32,3 mln sztuk. Wzrost sprzedaży w latach 2022-2023 był zatem ponad trzykrotny. Według wyliczeń IPAG, w 2023 r. średnia miesięczna sprzedaż jednorazowych, smakowych e-papierosów w Polsce sięgała 8,3 mln sztuk. To najszybciej rosnąca kategoria na polskim rynku wyrobów nikotynowych.
Jak przyznaje Jakub Żaczek, analityk danych CMR, jednorazowe e-papierosy to przebój sprzedaży 2023 roku. „W skali dwunastu miesięcy ich sprzedaż wzrosła ponad dwukrotnie, osiągając wartość ok. 2 mld złotych. Na ten wynik z pewnością przełożyła się bardzo wysoka dostępność „jednorazówek” w sklepach oraz szeroki wybór wariantów. Konsumenci mogą przebierać w markach, smakach czy kształtach urządzeń. Kategoria do sierpnia zeszłego roku nieustannie zwiększała swoją sprzedaż. Lecz od tamtej pory ten segment produktów nikotynowych złapał zadyszkę i obniżył sprzedaż” – mówi Jakub Żaczek z CMR.
Jak wskazuje raport IPAG, łącznie w oficjalnej polskiej dystrybucji jest ponad 770 wariantów smakowych (2023 r.). Ponad 90% polskiego rynku jednorazowych, smakowych e-papierosów, stanowią warianty słodkie, owocowe lub tzw. napojowe, niski zaś jest udział smaków: miętowego, mentolowego i tytoniowego. Wśród wariantów smakowych są np.: ananasowy, ciasteczkowy, melonowy, sernikowy, tarta cytrynowa, drink (np. pinacolada), energetyk, guma balonowa, wata cukrowa, lody śmietankowe czy cola.
Najczęściej smak widnieje w nazwie produktu, np.: Pink Lemonade, Bubble Gum, Cotton Candy, Mango Milk Ice, Banana Ice, Cool Mango, Cola, Red Bull Ice, Blue Razz, Lemon Tart, Honey Melon, Coconut Melon, Strawberry Kiwi czy Pineapple Peach Mango. Nie brakuje także wariantów, których nazwa nie informuje o smaku, jak np.: Unicorn Shake, Tiger’s Blood, Lush Ice, Mr. Black czy OMG.
Co niestety budzi obawy w tej kategorii to duża popularność tego typu produktów wśród osób niepełnoletnich. Badanie zrealizowane przez Stowarzyszenie Walki z Rakiem Płuca wskazuje, że aż co drugi uczeń szkoły podstawowej i średniej używa e-papierosów codziennie, głównie ze względu na ich słodko-owocowe smaki. Minister zdrowia już zapowiada zakaz sprzedaży e-papierosów jednorazowych. Zakaz miałby wejść w życie przed wakacjami 2024 r. Taki zakaz funkcjonuje już w wielu innych państwach, m.in. Stany Zjednoczone czy Chiny. Z kolei coraz więcej europejskich państw pracuje nad ograniczeniem sprzedaży, m.in. Irlandia, Niemcy, Wielka Brytania i Francja2.
Kategoria z potencjałem
Zakaz e-papierosów jednorazowych nie musi oznaczać dla dorosłych konsumentów powrotu do tradycyjnych papierosów. Na rynku są dostępne podobne urządzenia, które mogą okazać się odpowiednią alternatywą. Jak wskazują eksperci wycofanie e-papierosów jednorazowych może spowodować zwrot konsumentów ku urządzeniom wielorazowym, z możliwością dolania płynu i naładowania za pomocą ładowarki. W tej kategorii także dostępna jest szeroka oferta wśród smaków liquidów.
Jak przyznaje Jakub Żaczek z CMR, konsumenci w zeszłym roku skierowali się również do innych alternatyw klasycznych papierosów. „Obok „jednorazówek”, które są kompletnym produktem, gotowym od razu do użycia po zakupie, zwiększyło się zainteresowanie podami i płynami do e-papierosów. Te kategorie potrzebują osobnego urządzenia, aby móc z nich korzystać. Za przyczyną rozwoju tych segmentów stoją zdecydowanie kolejni producenci, którzy swoimi produktami poszerzyli półkę sklepową w tych kategoriach” – zaznacza analityk CMR.
W ofercie Fusion Labs znajdują się m.in. e-papierosy wielorazowe Klarro Jazz i Klarro Pop, a także kilka doskonale znanych na rynku marek płynów do napełniania e-papierosów w systemie otwartym, takich jak Mono, Duo, Fantos czy Klarro. „Tu na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza płyny nowej generacji na solach nikotyny z serii Klarro Soul oraz supersalts. To właśnie one, podobnie jak e-papierosy wielorazowe, są obecnie najpopularniejszymi produktami wśród konsumentów, a to za sprawą analogicznej intensywności smaku jak ta, którą oferują e-papierosy jednorazowe. Warto już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany prawne, umożliwiając konsumentom stopniową konwersję – tak, by mieli oni świadomość, że zamienniki ich ulubionych jednorazówek dostępne są nie tylko w punktach specjalistycznych, ale także na półkach sklepów detalicznych i sieci” – przyznaje Cezary Wytych, Prezes Fusion Labs.
Kolejną kategorią wśród produktów nikotynowych nowej generacji są woreczki nikotynowe. Jest to używka sporządzona na bazie tytoniu, nazywana jest „białym snusem”. Przypomina tabakę, natomiast zażywa się go umieszczając woreczek za dolną lub górną wargą, skąd następuje wchłanianie nikotyny. Snus zawiera większe ilości nikotyny niż papierosy i może służyć jako ich bezdymna alternatywa3. Występują one w wielu wariantach smakowych.
„Kategoria woreczków nikotynowych ma coraz więcej do powiedzenia na rynku produktów nikotynowych. Stanowi najmniejszą część rynku, w stosunku do kategorii e-papierosów i podgrzewaczy do tytoniu, ale sukcesywnie z każdym miesiącem zwiększa swoją sprzedaż, a w porównaniu do 2022 ta sprzedaż się podwoiła” – mówi Jakub Żaczek.
Podgrzewacze
Podgrzewacze do tytoniu są kolejną z propozycji alternatywnych do tradycyjnych papierosów. Potencjalnie są mniej szkodliwe i w wielu przypadkach sięgają po nie osoby chcące ograniczyć palenie standardowych papierosów czy nawet rzucić palenie całkowicie. Pogrzewacze, jak sama nazwa wskazuje, podgrzewają tytoń zamiast go spalać. Wykorzystują specjalnie zaprojektowaną technologię grzewczą przy czym nie wydzielają dymu papierosowego. Podgrzewacze to urządzenia elektroniczne podgrzewające wkłady zawierające rozdrobniony tytoń.
Rosnący popyta na podgrzewacze tytoniu wpływa na coraz szerszą ich ofertę na rynku. Szacuje się, że obecnie udział podgrzewanych wyrobów tytoniowych stanowi ok. 11% całkowitej konsumpcji tytoniu i stale rośnie. Z danych Centrum Monitorowania Rynku wynika, że w stolicy udział ten może być nawet dwukrotnie większy (25%). Natomiast w całym kraju rynek podgrzewanych wyrobów tytoniowych dynamicznie się rozwija, a jego wartość szacuje się na 4,8 mld zł.
„W dalszym ciągu zwiększa się znaczenie wkładów do podgrzewaczy tytoniu jako alternatywy dla papierosów. W 2023 roku już każdy z czterech koncernów tytoniowych, które prowadzą sprzedaż papierosów w Polsce miało swoją markę w tej kategorii” – dodaje Jakub Żaczek z CMR.
2024 rok będzie na pewno ciekawym okresem na rynku nikotynowym. „Duże znaczenie będą miały w nim kwestie prawne. Planowany zakaz sprzedaży mentolowych wkładów do podgrzewaczy tytoniu może skierować konsumentów w kierunku innych segmentów rynku. Podobne ograniczenia mogą spotkać e-papierosy jednorazowe, na które Ministerstwo Zdrowia również chce wprowadzić ograniczenia. Żeby odpowiedzieć na pytanie, które kategorie zyskają na tych zmianach musimy jeszcze poczekać” – podsumowuje Jakub Żaczek.
Rozwój produktów nikotynowych nowej generacji niesie wiele nowych możliwości, z których mogą skorzystać osoby pełnoletnie szukające alternatywy dla zwykłych papierosów. Według badania SW Research przeprowadzonego na zlecenie marki PULZE, 80% Polaków korzystających z urządzeń do podgrzewania tytoniu lepiej postrzega produkty nowej generacji od tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Za taką opinią przemawia m.in. mniejsza ilość substancji smolistych (55%) oraz przyjemniejsze doznania sensoryczne (29%). Alternatywne produkty tytoniowe niewątpliwie rozpoczęły nowy rozdział w przyszłości branży tytoniowej, a posiadanie ich w ofercie sklepu to zdecydowanie konieczność.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych, raport „Rynek jednorazowych e-papierosów w Polsce”, Warszawa, luty 2024 r.
2 źródło: www.medexpress.pl
3 źródło: www.medicalpress.pl
4 źródło: https://www.cmr.com.pl/2024/01/jednorazowe-e-papierosy-przeboj-sprzedazy-2023/
