Ostatnia chwila, by przygotować sklep na Boże Narodzenie. Producenci muszą przygotować sezonową ofertę, a detaliści odpowiednio wcześniej zapełnić sklepowe półki zarówno produktami tradycyjnymi, jak i tymi, które przypadną do gustu nowoczesnym stylom spędzania świąt.
Święta to wyjątkowy czas w roku. Każdy spędza je na swój własny, ale wyjątkowy sposób. W zależności od regionu spotykamy się z różnymi daniami czy tradycjami dotyczącymi samej wieczornej uczty. Coraz więcej osób decyduje się też na swój własny, nowoczesny sposób spędzania świąt, rezygnując z charakterystycznych potraw czy obrzędów. Na stoły trafiają wegańskie wersje ulubionych dań, bądź też potrawy, których dotychczas zupełnie nie kojarzono z Bożym Narodzeniem.
Zimowe święta 2023
Każde święta są wyjątkowe. Tegoroczne nadal owiane będą widmem inflacji, ale jednocześnie optymizmem z powodu hamowania jej dynamiki. Jak wynika z Barometru Providenta, najbliższe Boże Narodzenie planujemy spędzać kameralnie, w gronie najbliższych nam osób.
Według badania przeprowadzonego przez firmę Provident, co piąty z nas wybiera się w te święta do rodziny, a co dziesiąty zaprosi gości do siebie. Popularnością nie cieszą się natomiast urlopowe wyjazdy w czasie Gwiazdki, wybierane przez niecałe 3%. Większość Polaków, bo aż 58%, planuje kameralne święta w gronie domowników. Choć nasze plany na tegoroczne święta są dosyć skromne, to wydatki na ten cel znowu wzrosły – wynika z cyklicznego badania Barometr Providenta.
Na prezenty średnio chcemy przeznaczyć 747 zł, a na pozostałe wydatki związane z celebracja Gwiazdki (tj. jedzenie, wystrój domu, organizację spotkań, koszty ewentualnych podróży itp.) 969 złotych. W ubiegłym roku cały budżet świąteczny przeciętnie zamykaliśmy w kwocie 1259 zł.
„Koszty Gwiazdki rosną, a wielu z Polaków przepytanych w ramach Barometru Providenta deklaruje, ze chce zorganizować skromne święta. Niemal połowa kupi wszystkie potrzebne na święta rzeczy, ale zamierza ograniczyć się do najtańszych produktów. Natomiast aż co piąty badany nie może pozwolić sobie na wszystkie podstawowe, tradycyjne wydatki związane ze świętami. Jednocześnie w stosunku rocznym wzrósł odsetek osób, które nie muszą liczyć się ze świątecznymi wydatkami. W ubiegłym roku niecałe 3% badanych nie ograniczało w ogóle kosztów podczas planowania świąt. W tym roku zadeklarowało tak 6,3%, jednak wciąż nie wróciliśmy do poziomu z 2021 r. czyli 10%” – komentuje Karolina Łuczak, Rzeczniczka Provident Polska.
Jak wynika z badania – organizację świąt planujemy sfinansować przede wszystkim z bieżących dochodów – zadeklarowało tak 72,2% badanych. Do oszczędności sięgnąć zamierza niemal co czwarty respondent (24,1%). Natomiast 7,8% planuje skorzystać także ze środków otrzymanych w ramach programów socjalnych.
Czerwony barszcz i uszka!
Tradycyjny sposób spędzania świąt wciąż przeważa wśród Polaków. Jak wynika z badania Providenta – niemal połowa (48,7%) respondentów nie wyobraża sobie wigilijnego stołu bez barszczu z uszkami, a 46,2% nie może się doczekać kiedy skosztuje świątecznych pierogów. Z kolei niemal 40% wskazało na karpia. Sałatka jarzynowa to gwiazdkowy must-have niemal co czwartego ankietowanego.
CMR potwierdza, że święta Bożego Narodzenia nieodłącznie kojarzą się z aromatycznym czerwonym barszczem w towarzystwie obficie nadzianych uszek lub krokietów. „Nie wspominając o pierogach, które uwielbiamy konsumować w różnych postaciach – smażone, gotowane, pieczone, do wyboru do koloru. Dzięki ogromnej różnorodności oferowanej przez producentów w sklepach spożywczych możemy kupić powyższe produkty w różnej postaci” – zaznacza Julia Grzesik, analityczka CMR.
„Ulubione smaki młodszych respondentów różnią się od innych grup wiekowych. Badani poniżej 45 roku życia najbardziej czekają na pierogi. Wśród najmłodszej grupy, 18-24 lata, bez pierogów świątecznego stołu nie wyobraża sobie aż 71%. Barszcz wskazało 45,2% przedstawicieli tej grupy” – dodaje Karolina Łuczak z Providenta.
Czy Polacy są tradycjonalistami?
Również Amazon.pl pokusił się o sprawdzenie, czy Polacy są tradycjonalistami w kwestii Świąt, prezentów, emocji i zmieniających się tradycji świątecznych. A zrobił to we współpracy z Instytutem Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS.
Co wynika z badania? Coraz więcej Polaków marzy o tym, by Święta spędzić nieco mniej tradycyjnie. To znaczy z dala od domu. Jak się okazuje – 26% respondentów chciałaby wyjechać do ciepłych krajów lub w góry np. na narty czy snowboard. Jednak nadal 30% z nas jest za tym, by ten szczególny czas spędzić w gronie rodziny.
A co z wydatkami? Jak wynika z deklaracji przekazanych w badaniu, w tym roku Polacy planują wydać na upominki świąteczne średnio 650 zł. Najczęstszą odpowiedzią jednak, której udzieliło 24% badanych był budżet na prezenty sięgający od 251 zł do 500 zł. A gdzie robimy zakupy? 44% z nas wybiera do tego sklepy internetowe, a 67% uważa, że dzięki zakupom online może znacznie łatwiej i szybciej nabyć prezenty. Jeśli chodzi o prezenty, o jakich marzymy, to prawie połowa z nas wskazuje, że najchętniej przyjęłaby w prezencie pieniądze lub kartę podarunkową.
Ciasta – podkreślenie świątecznej atmosfery
Trendy się zmieniają, gusta i smaki również. Nie ma zatem ciasta, które nie mogłoby dołączyć do grona świątecznych deserów. Jest jednak kilka pozycji, które bezsprzecznie kojarzą się ze świąteczną słodyczą. Są to m.in. serniki, makowce, pierniki czy kutia. Ze względu na wzrost popularności dań wegańskich, wiele osób wybiera też słodkości pozbawione produktów odzwierzęcych, choćby jajek.
„Nic tak nie pomaga w stworzeniu świątecznej atmosfery jak zapachy wypieków – ciast oraz mięs, które co roku pojawiają się na świątecznym stole. Wśród najpopularniejszych słodkich wypieków prym wiodą – niezależnie od regionu – sernik, makowiec i oczywiście pierniki. W każdym domu jest również co najmniej jedno typowe ciasto, które zawsze przygotowuje się na święta, a które dla innych, niekoniecznie będzie się kojarzyć z Bożym Narodzeniem. U mnie jest to na przykład karpatka. Za to pierniki zapewnią nam nie tylko świąteczną atmosferę. Ich wspólne przygotowanie, zwłaszcza z najmłodszymi pozwala radośnie spędzić czas, wspólnie je udekorować i w pełni przeżyć ten wyjątkowy moment w roku” – wskazuje Milena Błaszczyk, analityczka ASM Sales Force Agency.
Każde z ciast, nawet najbardziej wyszukane, bez problemu możemy zamówić nie tylko w specjalistycznych cukierniach, ale też w sklepach spożywczych. Mimo tego wiele osób decyduje się na samodzielne przygotowanie świątecznych wypieków. Przyczyną może być nie tylko chęć własnoręcznego wykonania potraw, ale też wspólnego spędzenia czasu z resztą członków rodziny podczas przygotowywania słodkości.
Świąteczne dodatki
Do świątecznych ciast często trafiają różnego rodzaju masy, polewy czy bakalie. Bakalie, takie jak słonecznik, śliwki, rodzynki, żurawina czy morele to kategoria, w której ceny w ostatnim roku wyjątkowo mocno wzrosły.
„Wartość sprzedaży tej kategorii w I połowie 2023 r. we wszystkich sklepach w Polsce wzrosła aż o 26%, czego główną przyczyną są właśnie rosnące ceny. Tu również dyskonty są najistotniejszym kanałem dla sprzedaży kategorii – w I półroczu br. wygenerowały one 54% wartości bakalii przekąsek. Sklepy małoformatowe odpowiadały za 25%, supermarkety – 11%, a hipermarkety – 10%” – wskazuje Nikodem Pankowiak.
Jak wynika z danych paragonowych zebranych przez CMR, bakalie znajdziemy w 9 na 10 sklepów małoformatowych i supermarketów. Zestawienie wskazuje, że liderem pod względem udziałów w wartości sprzedaży w tych kanałach w okresie styczeń-sierpień 2023 r. jest firma Mirasol z wynikiem 32%. Na kolejnych miejscach znajdziemy produkty marki własnej (16%) oraz firmę Sonpex (7%).
Napój do świątecznej kolacji
Napoje to nieodłączny element świątecznych zakupów. Jednak w okresie bożonarodzeniowym zmieniają się nieco preferencje konsumentów.
„W tygodniu przed Wigilią obserwujemy znaczącą zmianę w wybieranych przez klientów pojemnościach. Do połowy grudnia za 52% wartości sprzedaży napojów gazowanych i 66% wartości sprzedaży napojów niegazowanych odpowiadają mniejsze opakowania, te do pojemności 1000 ml włącznie. Tuż przed świętami na znaczeniu zyskują opakowania duże. W/w udziały spadają odpowiednio do poziomów 42% i 55%” – komentuje Julia Grzesik.
W zależności od kategorii, a także badanego kanału, pozycja liderów sprzedaży nieco się różni. W przypadku sklepów małego formatu, w których sprzedaż śledzi CMR, w napojach gazowanych ponad połowa sprzedaży wartościowej rynku sklepów małoformatowych należy do koncernu Coca-Cola. Wiodącymi markami tego producenta są Coca-Cola, Fanta i Sprite. Na drugim miejscu w tym zestawieniu, z 30% udziałem w rynku, plasuje się PepsiCo. W tym przypadku sprzedaż opiera się głównie na markach Pepsi, Mirinda i 7UP.
„Drugoligowi gracze z udziałami w granicach 2-5% to Colian, Zbyszko i Orangina. W napojach niegazowanych prym wiedzie firma Maspex z blisko 80% udziałem w rynku (marki Tymbark, Kubuś, Caprio), drugie miejsce zajmuje producent Hortex (ok. 5%). Nie widać znaczących przetasowań w udziałach poszczególnych producentów w okolicy świąt Bożego Narodzenia” – podkreśla ekspertka CMR.
Święta to bez wątpienia wyjątkowy czas. Nawet ograniczony budżet wystarczy, by cieszyć się Bożym Narodzeniem w gronie najbliższych. Klienci oczekiwać będą nie tylko dobrego zatowarowania w tradycyjne produkty, ale też możliwości wyboru z różnych półek cenowych. Ważne, by zadbać o potrzeby każdego z nich. A pierwsza gwiazdka na niebie pojawi się już za moment.
Joanna Kowalska
Zastępca Redaktora Naczelnego ds. Mediów Cyfrowych
Fot: AdobStock