Trend na zdrowe odżywianie wciąż przybiera na sile. Dlatego też oferta produktów, które pomagają w codziennym dbaniu o siebie jest istotna w każdym sklepie. Konsumenci coraz chętniej czytają etykiety, a w ich koszykach lądują produkty z możliwie najkrótszym składem, który daje gwarancję najlepszego wyboru.
Na półkach coraz częściej szukamy produktów – z mniejszą ilością cukru, bądź słodzonych np. stewią, na popularności zyskują roślinne odpowiedniki mięsa, nabiał bez laktozy czy przekąski bez glutenu. Liczy się również skład, więc etykiety oferty spożywczej są pod lupą kupujących.
Wybieramy produkty o obniżonej zawartości tłuszczu, jemy mniej mięsa, więcej warzyw i owoców, unikamy jedzenia wysoko przetworzonego, fast foodów czy niezdrowych przekąsek i „pustych” kalorii. Zasada jest prosta, jeżeli chcemy jeść zdrowo – musimy kupować zdrowo.
Co zatem powinien zrobić detalista? Powiększyć półkę z ofertą, której poszukuje świadomy konsument. Wprowadzić do placówki świeże owoce i warzywa, zwłaszcza, te sezonowe, zadbać o to, aby klient przy okazji codziennych zakupów znalazł w sklepierównież produkty prozdrowotne, w wersji fit czy z krótkim składem, i nie musiał szukać ich w specjalistycznych punktach ze zdrową żywnością.
Clean Label
Idea czystej etykiety i działania promocyjne oparte na tym koncepcie wpisują się w rosnące zainteresowanie zdrowiem i dobrym samopoczuciem, a także odpowiadają na potrzeby związane z prostotą wyboru i szybkością podejmowania decyzji zakupowych.
Analizując dane konsumenckie Mintel, respondenci w Polsce wskazują przede wszystkim na naturalność składników jako wiodący atrybut zakupowy w ramach kategorii żywnościowych (42%), zaś na kolejnych pozycjach znajdują się: źródło witamin i minerałów (37%) oraz niska zawartość cukru (32%). „Warto także podkreślić, że niemal jedna trzecia Polaków (30%) stwierdza, że zbyt duża ilość informacji na opakowaniach produktów spożywczych wprawia ich w zakłopotanie. Odsetek odpowiedzi twierdzących rośnie wraz z wiekiem i w grupie 65+ osiąga aż 50%. Konieczne są zatem dalsze działania upraszczające zarówno w kontekście receptur, jak i komunikacji – działania, które szczególnie istotne są z punktu widzenia potrzeb bardziej dojrzałej grupy odbiorców” – dodaje Honorata Jarocka, Principal Analyst, Mintel.
Dane pochodzące z Globalnej Bazy Nowych Produktów firmy Mintel (Global New Products Database/GNPD) wskazują, że w okresie ostatniego roku (maj 2022-kwiecień 2023) 16% polskich nowości w kategorii żywności deklarowało obniżoną/zerową zawartość alergenów, zaś 14% miało oświadczenie „wegański”. Podobnie 14% nowości podkreślało na opakowaniu informację o braku dodatków/konserwantów. Natomiast 13% nowych produktów wprowadzonych w badanym okresie miało oświadczenia „organiczny”; 13% również nie zawierało glutenu.
Jak podsumowuje Honorata Jarocka, biorąc pod uwagę potrzeby konsumentów, istnieje dalszy potencjał dla inwestycji ukierunkowanych na prostotę i naturalność – z naciskiem na proste i zrozumiałe listy składników, a także oferowane benefity. Powinny być to klarowne komunikaty, których ilość i złożoność wpisuje się w zasadę „im mniej, tym lepiej”.
Mięsne alternatywy
Jako zdrowa alternatywa dla produktów mięsnych często postrzegane są ich wszelkiego rodzaju roślinne zamienniki – kategoria, za której rosnącą sprzedaż odpowiadają przede wszystkim dyskonty. Sklepy tego typu wygenerowały aż 69% obrotów całej kategorii w 2022 r., hipermarkety – 15%, a supermarkety i sklepy małoformatowe do 300 mkw. po 8%.
Dziś roślinne zamienniki mięsa, takie jak hummus, roślinne pasty, kabanosy, pulpety, burgery itd., znajdziemy w 4 na 10 wszystkich sklepów w Polsce, przy czym zdecydowanie najłatwiej znaleźć je właśnie w dyskontach.
Jak informuje Nikodem Pankowiak, Analityk danych sprzedażowych CMR – wartość sprzedaży tej kategorii w 2022 r. we wszystkich sklepach w Polsce wzrosła aż o 35% w porównaniu do roku 2021. Najszybszą dynamikę wzrostu wykazują roślinne kotlety i pulpety, których wartość sprzedaży w ciągu roku niemalże się podwoiła. Inne, rosnące w szybkim tempie kategorie to np. roślinne burgery. Wciąż jednak to hummus odpowiada za niemalże 40% wartości sprzedaży całej kategorii.
Warto zauważyć, iż ceny poszczególnych kategorii roślinnych zamienników mięsa rosną w zdecydowanie wolniejszym tempie niż ich mięsnych odpowiedników, często nie osiągając nawet poziomu inflacji.
„Wciąż trzeba jednak pamiętać, iż w porównaniu do kategorii mięsnych, ich roślinne zamienniki pozostają kategorią niszową. Przykładowo, w 2022 r. roślinne kabanosy stanowiły zaledwie 2% wszystkich sprzedanych opakowań kabanosów w sklepach w Polsce – wynik niemal identyczny jak rok wcześniej. Co nie powinno być zaskoczeniem, im większa miejscowość, tym większe zainteresowanie produktami roślinnymi. I tak, w miejscowościach do 10 tys. mieszkańców kabanosy roślinne stanowiły zaledwie 1% sprzedanych opakowań kabanosów, a w 6 największych miastach w Polsce – ponad 3%” – dodaje Nikodem Pankowiak.
Eko-Polak
Inflacja i rosnące ceny nie zniechęcają Polaków do sięgania po produkty ekologiczne. Przeciwnie, zainteresowanie tego typu żywnością, kosmetykami i ubraniami utrzymuje się. Widać to w sondach konsumenckich, jakie przeprowadziły centra handlowe Nowe Czyżyny w Krakowie i Nowe Bielawy w Toruniu. Oba obiekty zapytały klientów o ich aktualny stosunek do produktów eko. Aż 75% klientów robiących zakupy w centrach handlowych zadeklarowało, że w ich koszykach regularnie pojawiają się towary oznaczone przez producenta jako ekologiczne lub bio. W grupie tej 84% stawia najczęściej na produkty spożywcze.
Powód? 65% jest zdania, że tego typu jedzenie jest zdrowsze. 25% wybiera je natomiast ze względu na lepszą jakość, a 20% w trosce o środowisko naturalne. Dla 16% jest ono istotnym komponentem codziennej diety. Ponad 10% uważa natomiast, że produkty spożywcze eko i bio są po prostu smaczniejsze.
Jak podkreśla Marta Drzewiecka z Greenman Poland – w ostatnich 5 latach można dostrzec znaczący wzrost świadomości konsumentów, zwłaszcza jeśli chodzi o produkty spożywcze, które dziś przodują w zakupowym eko-trendzie w Polsce. „Polacy kupują coraz rozważniej. Zwracają uwagę na pochodzenie towaru, jego skład, przyznane eko certyfikaty, które jak podaje Polska Izba Żywności Ekologicznej ważne są już dla ponad 74% kupujących, a także na to, czy nabywany produkt powstał w sposób zrównoważony, czyli bez szkody dla środowiska i ekosystemu” – dodaje.
To trend konsumencki, który będzie się rozwijał. Tym bardziej, że inflacja nie skłania do całkowitej rezygnacji z zakupów. Jak czytamy w wynikach sond, niemal co trzecia osoba kupująca jedzenie oznaczone jako eko lub bio zamierza jedynie nieznacznie ograniczyć wydatki na tego typu produkty. Blisko 30% nie planuje niczego zmieniać w swoich przyzwyczajeniach.
Jak jedzą i co kupują Polacy?1
Z badania Narodowego Testu Żywienia Polaków 2022* wynika, że konsumenci najczęściej spożywają posiłki mięsne (31%) i zbilansowane zgodnie z piramidą żywienia (20%). Co ważne, 46% Polaków spożywających mięso rozważa ograniczenie mięsa w najbliższej przyszłości, w tym 5% jest mocno zdeterminowanych, by to zrobić. Osoby decydujące się na dietę wegetariańską lub wegańską robią to przede wszystkim z trzech powodów: lepiej się czują na diecie bezmięsnej (44%), nie chcą przyczyniać się do zabijania zwierząt (41%), dbają o środowisko (28%).
Większość Polaków kontroluje skład produktów spożywczych, które kupuje. Okazuje się, że są składniki, które szczególnie zniechęcają Polaków do zakupów. Wśród nich znajdziemy konserwanty (np. benzoesan sodu, dwutlenek siarki itd.) i olej palmowy, które zniechęcają nieco ponad połowę Polaków, a także wzmacniacze smaku (np. glutaminian sodu) – zniechęcające do zakupu 47% osób. Cukier zniechęca do zakupu produktu 38% osób, jakiekolwiek dodatki E – 34% osób, a dodatek soli – 13% osób.
Podczas zakupów spożywczych dla Polaków najważniejszy jest skład produktów (średnio deklaruje tak 55% badanych) i ich cena (ważna dla 43% badanych). Dużo mniej na decyzje zakupowe wpływają: wygląd produktu i kraj jego pochodzenia. 16% osób trudno określić, na co zwracają największą uwagę podczas zakupów. Preferencje te nie różnią się wiele między płciami. Wraz ze wzrostem wieku, cena produktu zaczyna odgrywać mniejszą rolę w podejmowaniu decyzji zakupowych. Wyraźnie rośnie natomiast rola kraju pochodzenia produktu.
Zdrowotne aspekty żywności zyskują na znaczeniu podczas zakupów. Polacy znają podstawowe „zdrowe” zasady, którymi kierują się podczas wybierania oferty spożywczej. Bo wiedzą, że prawidłowe żywienie zaczyna się od właściwie sporządzonej listy zakupowej, a co za tym idzie – świadomych zakupów.
Monika Górka
Zastępca Redaktora Naczelnego
Fot: AdobeStock
1 źródło: Medonet
*Narodowy Test Żywienia Polaków 2022 to ogólnopolski projekt społeczno-edukacyjny serwisu Medonet, którego zadaniem jest zwiększenie świadomości na temat prawidłowego żywienia, a także zbadanie zwyczajów żywieniowych Polaków. W badaniu Narodowego Testu Żywienia Polaków 2022 wzięło udział ponad 100 tys. Polaków.