Produkty śniadaniowe to niezbędna kategoria w każdym sklepie. Każdy potrzebuje pierwszego posiłku, choć niekiedy formy jego spożycia są zupełnie różne w zależności od stylu życia czy wieku. W ciągu ostatnich dwóch lat ceny produktów na pierwszy posiłek wzrosły na świecie o 70%. Wynik ten znacząco przewyższa oficjalną inflację skumulowaną, wynoszącą w tym samym czasie w Polsce 20,7%. Najbardziej zdrożał sok pomarańczowy – aż o 124%. 94% wzrost cen dotknął kategorię kawy, a o 80% skoczyły na świecie ceny wieprzowiny1. Ciężko ocenić jak sytuacja rozwinie się w najbliższym czasie. Wiadomo jednak, że na ten moment Polacy szukają oszczędności i starannie planują swoje zakupy.
Wybory Polaków
Śniadanie może mieć wiele twarzy. Każdy z nas ma nieco inne preferencje smakowe, jedni wolą słodkie posiłki, inni wytrawne. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez SW Research2, Polacy głównie jadają śniadania wytrawne – taki wybór zadeklarowało niemal 50% respondentów. Z kolei niemal 34% ankietowanych wskazało, że na pierwszy posiłek wybiera dania na słodko, a następnego poranka decyduje się na wersję wytrawną. Najmniejszą grupą są zwolennicy śniadań na słodko – 12,4% badanych.
Choć śniadanie uznawane jest za najważniejszy posiłek dnia, a jego pomijanie może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie, do jego pomijania przyznaje się 6,6% pytanych. Spora grupa respondentów wskazała, że w ciągu dnia decyduje się także na drugie śniadanie – niemal 70%. Najliczniejszą grupę spośród zwolenników drugiego śniadania, stanowią ci, którzy zabierają je ze sobą z domu (47,3%), drugą co do wielkości grupę stanowią ci respondenci, którzy ten posiłek spożywają w domu z powodu pracy/nauki online (28,9%). Wśród osób jedzących drugie śniadanie są też ci, którzy swój drugi posiłek nabywają poza granicami domu: 14,7% respondentów drugie śniadanie kupuje po drodze do pracy/szkoły/uczelni, 6,3% osób zakupu dokonuje na terenie pracy/nauki, a 2,6% badanych na drugie śniadanie wybiera się do bistro/kawiarni.
Trendy śniadaniowe 2022
Diety wkraczają w nasze życie coraz odważniej, szczególnie w związku z panującym trendem prozdrowotnym, a także możliwościami jakie dają nam sklepy, restauracje czy cateringi dietetyczne. Polacy odczarowują pojęcie diety jako procesu, który ma na celu zrzucenie zbędnych kilogramów. Coraz częściej słyszy się o posiłkach wysokobiałkowych, fleksitariańskich, wegańskich czy dietach sokowych. To wszystko odbija się na rynku produktów śniadaniowych. Nie bez powodu półki z żywnością bezlaktozową, ekologiczną czy wegańską rozrastają się w zawrotnym tempie.
Śniadania wysokobiałkowe swoją popularność zawdzięczają dietom paleo i ketogenicznej. W ich przypadku założeniem jest ograniczenie do minimum spożycia węglowodanów przy jednoczesnym skupieniu się na źródłach białka i tłuszczu. I choć kojarzy się to z użyciem wyłącznie mięsa, jajek i twarogu, możliwości jest znacznie więcej. Z pomocą przychodzą alternatywne źródła białka, jak strączki czy orzechy – to dobre rozwiązanie dla wegan i wegetarian. Szukając tłuszczy warto natomiast sięgnąć po awokado i zdrowe oleje. Uzupełnieniem takiego posiłku mogą być świeże warzywa, kiełki oraz mikroliście. Dla osób preferujących śniadania na słodko dobrym rozwiązaniem mogą być placki na bazie np. serka wiejskiego z różnymi dodatkami typu syrop z agawy czy orzechy.
Dieta sokowa to opcja często wybierana w okresie wiosennym, a niekiedy także jesienią. Taki detoks z założenia polega na przyjmowaniu przez określony, raczej krótki czas posiłków jedynie w formie płynnej, głównie soków, ale także odpowiednio zmodyfikowanych zup. Wydawać by się mogło, że taki system jest stosunkowo prosty – wystarczy sięgnąć po szklankę soku. W rzeczywistości jednak chodzi tu o złożone, odpowiednio zaplanowane koktajle warzywno-owocowe. Mają nie tylko dobrze smakować, ale także zapewniać składniki odżywcze potrzebne w każdej diecie. Podstawą takiej diety są więc ogórki, jabłka, cytrusy, natka pietruszki, seler naciowy, jarmuż, brokuł, marchew i wiele innych.
Fleksitarianie i weganie chętnie sięgają natomiast po zamienniki mięsa, wybierają większą ilość warzyw, owoców i strączków. Tutaj świetnie sprawdzają się różnego rodzaju pasty wzbogacone ziarnami, kiszonki, a także wegańskie plastry i odpowiedniki mięsnych produktów. Weganie unikają masła czy miodu, jako dodatków do pieczywa czy słodkich wypieków, na rzecz margaryny czy syropu klonowego. Poszukują również alternatyw dla serów czy jajek. Do kawy zamiast mleka wybierają natomiast napoje roślinne.
Smacznie, szybko, zdrowo
Według badania3 „Nesvita dobry dzień” przeprowadzonego wspólnie przez agencję badawczą SW Research i firmę Nestlé zdecydowana większość Polaków, bo 75,5% ankietowanych spożywa śniadania codziennie. Jednocześnie 14% jada ten posiłek sporadycznie, a 10% nieregularnie, rzadko lub wcale. Za najważniejsze czynniki podczas przygotowania śniadania Polacy najczęściej wskazują smak – 50,7% wskazań, natomiast na drugim i trzecim miejscu plasują się łatwość (39,8% odpowiedzi) i szybkość (39,2%) tej czynności. Aż 89% badanych deklaruje, że sięga, choć z różną częstotliwością, po produkty ułatwiające szybkie przygotowanie śniadania.
75,6% respondentów biorących udział w badaniu twierdzi, że przygotowywany przez nich pierwszy posiłek dnia jest zdrowy. Za składniki wpływające na prozdrowotne właściwości śniadania większość ankietowanych wskazało warzywa (47,3% odpowiedzi). Na kolejnych pozycjach znalazły się owoce, pieczywo, mięso/wędliny, nabiał, jajka, sery, pieczywo razowe oraz musli/owsianka/płatki.
„Pandemia wzmocniła ocenę warzyw i owoców jako podstawy zdrowego odżywania, ale największą jakościową zmianą jest postrzeganie smaku jako pierwszej konsumenckiej korzyści z ich jedzenia. To efekt pandemii, większego zainteresowania tym co jemy, większej ilości czasu przeznaczanego na przygotowanie i spożywanie posiłków” – czytamy w raporcie Kantar „Ulubione owoce i warzywa Polaków”.
Według badania Kantar w 2021 roku ulubionymi owocami Polaków, były jabłka oraz truskawki uzyskujące wyniki odpowiednio 36 i 35% wskazań. Na kolejnych miejscach uplasowały się czereśnie (13%), maliny (9%), gruszki (7%), śliwki (7%) i borówki (6%). Badani wymieniali również wiśnie. W przypadku warzyw na pierwszej pozycji znalazł się pomidor – wskazało na niego 39% badanych. Niemal ¼ ankietowanych wymieniła ogórki (23%), a 15% – ziemniaki. Po 10% deklaracji dostały marchew, kalafior oraz sałata. Na kolejnych miejscach pojawiła się papryka (7%), kapusta (6%), brokuł (4%), czy też cebula (3%).
Jednocześnie warzywa i owoce postrzegane są przez Polaków jako podstawa zdrowego sposobu odżywania (37%), jako budujące odporność organizmu (30%) i korzystnie wpływające na samopoczucie i wygląd (28%).
Duet idealny
W przypadku śniadań to bez wątpienia połączenie płatków śniadaniowych i mleka. Kombinacja pełnowartościowych składników, zbóż i nabiału sprawdzają się idealnie na szybki poranny posiłek. Mogą być podane zarówno na ciepło, jak i na zimno – w zależności od preferencji czy też pory roku. Po płatki chętnie sięgają najmłodsi, a co za tym idzie – również ich rodzice. Ta wygodna propozycja może różnić się każdego dnia – wystarczy wybrać inny smak produktu, a poranek nigdy nie będzie nudny.
„Łącząc wygodę z atrybutami przyjemnościowymi i prozdrowotnymi, płatki śniadaniowe pozostają jedną z wiodących kategorii w ramach porannego posiłku. Według danych Mintel, ponad jedna trzecia polskich konsumentów płatków sięga po nie 2-3 razy w tygodniu, zaś niemal jedna piąta 4-6 razy w tygodniu. Warto podkreślić, że 81% konsumentów płatków w Polsce je płatki właśnie na śniadanie. Płatki wpisują się również w 'trend przekąskowy', przy czym ponad jedna trzecia respondentów deklaruje, że je płatki jako przekąskę (pomiędzy śniadaniem a obiadem, pomiędzy obiadem a kolacją lub po kolacji)” – mówi Honorata Jarocka, Senior Food and Drink Analyst w Mintel.
Na co przede wszystkim zwracają uwagę konsumenci sięgający po produkty z omawianej kategorii? Trend prozdrowotny rośnie na sile, a Polacy są coraz bardziej świadomi tego, co wybierają ze sklepowej półki. W końcu „jesteś tym, co jesz”. Producenci odpowiadają na współczesne oczekiwania udoskonalając swoje flagowe produkty lub wprowadzając do oferty nowości.
„W odpowiedzi na rosnącą świadomość konsumentów, z naciskiem na zainteresowanie zdrowiem i dobrym samopoczuciem, kategoria płatków śniadaniowych ewoluuje w kierunku ‘ulepszonych’ receptur. Jest to trend widoczny również na polskim rynku. W oparciu o dane pochodzące z bazy GNPD firmy Mintel (Global New Products Database/Globalna Baza Nowych Produktów), najczęściej stosowanym w okresie ostatnich trzech lat oświadczeniem w ramach nowych wdrożeń produktowych w kategorii płatków był ten mówiący o tym, że produkt lub jego składniki są organiczne. Na kolejnych pozycjach znalazły się oświadczenia typu ‘pełnoziarnisty’ oraz ‘z wysoką/dodatkową zawartością błonnika’. Warto wskazać, że wysoko w rankingu pojawiły się także oświadczenia mówiące o braku dodanego cukru oraz o spójności z dietą wegańską. Innowacje prozdrowotnie ukierunkowane są odpowiedzią na potrzeby konsumentów. Dane Mintel wskazują, że 41% respondentów w Polsce stara się przez większość czasu jeść w zdrowy sposób” – komentuje Honorata Jarocka.
Ekspertka wskazuje, że poza zdrowiem należy również zauważyć rosnący wciąż na znaczeniu atrybut związany z przystępnością cenową: „Wpisując się w wizerunek rodzinnej i sycącej propozycji śniadaniowej, płatki wydają się być kategorią, która powinna poradzić sobie dobrze w obliczu wzrastających kosztów utrzymania. Ponad połowa (57%) polskich konsumentów w tej kategorii stwierdza, że jedzenie płatków na śniadanie jest tańszą opcją w porównaniu do innych kategorii śniadaniowych”.
Półka z nabiałem
Nabiał na śniadaniowym stole ma swoje miejsce od zawsze. Jest nieodłącznym elementem tego posiłku – z nabiałowej półki możemy wybrać ulubione sery i serki na kanapkę, mleko jako dodatek do płatków czy kawy, jogurty owocowe i naturalne i wiele innych produktów idealnych na pierwszy posiłek dnia.
Rynek nabiału w Polsce jest już wart ponad 20 mln zł, czyli około 16% całego sektora FMCG4. Kategoria ta wyróżnia się bardzo szeroką ofertą, jako że zaliczamy do niej wszelkiego rodzaju sery, serki, jogurty, kefiry, maślanki, twarogi, mleko, śmietany czy masło. Rynek obfituje również w propozycje pozbawione laktozy, poszukiwane przez wielu konsumentów.
Jak wynika z danych KOWR, w 2020 r. w strukturze produkcji serów dominowały sery twarogowe (51%) i podpuszczkowe dojrzewające (37%). Dalej w zestawieniu znalazły się sery topione (8%) i pozostałe warianty (4%). Zdaniem analityków KOWR na szczególną uwagę zasługują sery podpuszczkowe dojrzewające, których wartość produkcji w 2019 r. stanowiła 51% wartości produkcji sprzedanej serów i twarogów ogółem (11 mld zł) i wyniosła około 5,6 mld zł.
Według badania przeprowadzonego przez SW Research5, ponad 80% Polaków sięga po sery żółte przynajmniej kilka razy w tygodniu. Co najmniej raz dziennie konsumuje je 34% badanych, z czego 13,5% spożywa je nawet kilka razy w ciągu dnia. Jednymi z najpopularniejszych w kategorii są sery paczkowane, których wartość, jak wskazują dane NielsenIQ6, wynosi 7,5 mld złotych.
Z kolei z badania Target Group Index przeprowadzonego przez Kantar Polska7 wynika, że jogurty spożywa prawie 70% Polaków, po mleko sięga 82% ankietowanych, a serki topione spożywa 56% respondentów.
Coś dla mięsożerców
Mięsa i wędliny pozostają w czołówce produktów śniadaniowych. Choć spożycie mięsa z Polsce maleje, nadal wiele z nas na pierwszy posiłek dnia wybiera ulubioną szynkę, polędwicę czy szybkie i wygodne parówki. Liczy się przy tym jednak pochodzenie i skład wybieranych produktów. Polacy poszukują rozwiązań ekologicznych, firm wykazujących dbałość o zwierzęta i środowisko.
Kanapka to jedna z ulubionych form śniadaniowych Polaków. Wystarczy pieczywo i dodatki, którymi najczęściej są sery i właśnie wędliny. Fani produktów mięsnych mogą wybierać spośród szerokiej oferty wędlin paczkowanych czy bardziej swojskich mięs w kawałku, jak szynka czy polędwica. Ciekawą opcją są również różnego rodzaju smarowidła – pasztety, paprykarz czy mielonka. Dla każdego coś dobrego.
Parówki to częsty wybór najmłodszych konsumentów. Są łatwe w przygotowaniu, a przy tym smaczne. Warto zwracać uwagę na ich skład, szczególnie sięgając po produkty dla swoich pociech. Jak największa zawartość mięsa przy jak najmniejszym udziale konserwantów to przepis na sukces.
Alternatywne wybory
Rynek roślinnych zamienników mięsa i nabiału wciąż przybiera na sile. Jak wskazują dane Fact.MR, w 2021 roku jego wartość wynosiła ponad 20 mld dolarów, przy czym szacuje się, że w ciągu najbliższych 6 lat wzrośnie niemal 2,5-krotnie, czyli do poziomu blisko 48 mld dolarów.
Z danych zebranych przez GfK Polonia wynika, że wartość sprzedaży roślinnych zamienników nabiału w Polsce wzrosła o 44% między listopadem 2019 a listopadem 2020 roku. Natomiast według raportu „Roślinne alternatywy nabiału – postawy polskich konsumentów” 38% Polaków kupuje roślinne alternatywy mleka przynajmniej okazjonalnie (wśród osób między 18. a 24. rokiem życia aż 46%), 6% sięga po nie częściej niż po mleko tradycyjne, a 3% wybiera wyłącznie wersję roślinną. Najrzadziej wybieranym roślinnym produktem są alternatywy sera – aż 68% Polaków zawsze kupuje wersję tradycyjną tego produktu. Największą popularnością wśród ankietowanych z najmłodszej grupy cieszą się jogurty roślinne.
Dla najmłodszych
Eksperci alarmują, że aż co czwarte dziecko wychodzi do szkoły bez śniadania. Może to przynieść negatywne skutki dla zdrowia, między innymi naukowcy podkreślają, że spożywanie pożywnych śniadań zapobiega otyłości. Niemal wszyscy rodzice wiedzą, że zdrowe śniadanie ma wpływ na zdrowie i prawidłowy rozwój dzieci. Odpowiednia dieta zwiększa odporność, sprawność fizyczną i umożliwia prawidłowy rozwój umysłowy. Jednak, jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych w szkołach, w śniadaniowym menu polskich uczniów królują parówki i białe pieczywo, czyli żywność wysokoprzetworzona. Pełnoziarniste pieczywo obecne jest jedynie u co czwartego ucznia, a warzywa spożywa tylko 16% z nich.
Śniadanie nie powinno być posiłkiem przypadkowym, spożywanym w pośpiechu, zupełnie bezrefleksyjnie, szczególnie w przypadku najmłodszych. Ma ono bowiem zasadniczy wpływ na jakość całego dnia dziecka. Pierwszy posiłek najlepiej by był pełnowartościowy, czyli zawierał możliwie dużo mikro i makroelementów. Ważne, by był w pełni zbilansowany i stanowił zarówno źródło złożonych węglowodanów, tłuszczy, jak i dobrze przyswajalnego białka, którego jednym z najlepszych źródeł jest mleko i jego przetwory.
Twaróg i ser żółty mogą być składnikami ciekawych i oryginalnych przepisów, a tym samym doskonałym elementem zdrowej diety. Ser żółty jest także ważnym źródłem wapnia – wraz z jedną 30-gramową porcją zaspokaja się aż 20% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. To także prawdziwa kopalnia soli mineralnych – chromu, magnezu, potasu, fosforu, cynku, miedzi, selenu i żelaza. Jest również doskonałym źródłem probiotyków, czyli zdrowych szczepów bakterii, wzmacniających odporność. W połączeniu z sezonowymi warzywami pozwoli stworzyć nie tylko pierwsze, ale także drugie śniadanie.
Kawa czy herbata?
Śniadanie to jednak nie tylko posiłek. Każdy o poranku potrzebuje również czegoś do picia. Wybór jest szeroki. Najbardziej z porankiem kojarzy się kawa, jako napój dostarczający energii na kolejne godziny. Jednak częściej Polacy sięgają po herbatę, których odsłon jest naprawdę wiele – od czarnej, przez zieloną, białą i czerwoną, po wszelkie herbaty ziołowe. Młodsi konsumenci chętnie wybierają natomiast kakao lub kawę zbożową.
Kawa, dzięki zawartości kofeiny działa jak zastrzyk energii – pomaga się obudzić, poprawia koncentrację i trawienie. Dodatkowo ziarna kawy zawierają przeciwutleniacze, czyli związki, które wzmacniają komórki ciała i chronią je przed działaniem szkodliwych wolnych rodników. Warto jednak pamiętać o tym, by nie pić kawy od razu po przebudzeniu. Najlepiej wypić ją po śniadaniu, ewentualnie w trakcie jedzenia pierwszego posiłku. Kawa ta powinna być również lekka, z dodatkiem mleka lub o obniżonej zawartości kofeiny. Mocne, czarne espresso lepiej zostawić na później.
Według danych Mintel, w Polsce sprzedaż kawy sięga rocznie nawet 94,4 mln kg8. Z danych Food Research Institute wynika natomiast, że ponad 66% Polaków regularnie pije kawę, a połowa rozpoczyna od niej dzień. W spożyciu kawy nasz kraj plasuje się na 11. miejscu na świecie, a przeciętny Polak wypija ok. 95 l rocznie tego napoju, czyli w przeliczeniu ok. 2,5 kg. Liderami w rocznym spożyciu kawy są mieszkańcy Skandynawii – Finowie i Norwegowie wypijają bowiem średnio ponad 10 kg kawy rocznie na obywatela.
Herbata natomiast nie tylko rozgrzewa organizm o poranku, ale także wspomaga układ pokarmowy. Jej dodatek sprawia, że śniadanie znacznie lepiej się trawi. Do pierwszego posiłku najlepiej wybierać herbaty liściaste. Zamiast herbaty czarnej, dobrze jest wybrać białą lub ziołową. W sklepach znaleźć można białe herbaty z owocowymi dodatkami, między innymi z ananasem, malinami czy truskawkami. To nie tylko pyszna, ale także zdrowa propozycja.
Zdecydowana większość polskich konsumentów wybiera herbatę czarną. Wartość tego segmentu w sklepach małego formatu szacowana jest na 46% udziałów całej kategorii, ale większość wynika z popularności torebek ekspresowych. Czarna liściasta odpowiada jedynie za 6% wspomnianej wartości. W przypadku segmentu herbaty zielonej – 14% to zasługa wariantów ekspresowych, a 2% – liściastych. 14% to wynik uzyskany przez herbatę ekspresową owocową9.
Rynek produktów śniadaniowych obfituje w ciekawe propozycje zarówno dla fanów wytrawnych, jak i słodkich posiłków. Producenci co rok poszerzają swoje oferty o nowe warianty i smaki, co warto wyróżnić na sklepowej półce. Należy również pamiętać o sprzedaży komplementarnej, a więc produkty często kupowane w duecie umieścić w bliskim sąsiedztwie.
Weronika Nowak
Redaktor
1 źródło: Paweł Majtkowski „Indeks śniadaniowy eToro: Produkty śniadaniowe zdrożały w ciągu dwóch lat o 71 proc”, www.fxmag.pl
2 Badanie przeprowadzone przez SW Research metodą CAWI w sierpniu 2022 r. na grupie 801 osób.
3 Badanie zrealizowane przez SW Research w okresie 27.07-02.08.2021, na reprezentatywnej grupie Polaków N=535, metodą CAWI (wywiady on-line)
4 źródło: Forum Mleczarskie, 22.08.2022 r.
5 Badanie przeprowadzone przez SW Research metodą CAWI w kwietniu 2022 r. na grupie
787 osób.
6 źródło: Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food); wolumen, wartość; okres: listopad-paź
dziernik 2019, listopad-październik 2020, listopad-październik 2021; kategorie: jogurty, kefiry, mleko,
roślinne substytuty mleka, maślanki, sery paczkowane, słodkie serki (definicje NielsenIQ).
7 źródło: Kantar Polska, badanie z okresu kwiecień 2021 – marzec 2022, TGI.
Wybory Polaków
Śniadanie może mieć wiele twarzy. Każdy z nas ma nieco inne preferencje smakowe, jedni wolą słodkie posiłki, inni wytrawne. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez SW Research2, Polacy głównie jadają śniadania wytrawne – taki wybór zadeklarowało niemal 50% respondentów. Z kolei niemal 34% ankietowanych wskazało, że na pierwszy posiłek wybiera dania na słodko, a następnego poranka decyduje się na wersję wytrawną. Najmniejszą grupą są zwolennicy śniadań na słodko – 12,4% badanych.
Choć śniadanie uznawane jest za najważniejszy posiłek dnia, a jego pomijanie może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie, do jego pomijania przyznaje się 6,6% pytanych. Spora grupa respondentów wskazała, że w ciągu dnia decyduje się także na drugie śniadanie – niemal 70%. Najliczniejszą grupę spośród zwolenników drugiego śniadania, stanowią ci, którzy zabierają je ze sobą z domu (47,3%), drugą co do wielkości grupę stanowią ci respondenci, którzy ten posiłek spożywają w domu z powodu pracy/nauki online (28,9%). Wśród osób jedzących drugie śniadanie są też ci, którzy swój drugi posiłek nabywają poza granicami domu: 14,7% respondentów drugie śniadanie kupuje po drodze do pracy/szkoły/uczelni, 6,3% osób zakupu dokonuje na terenie pracy/nauki, a 2,6% badanych na drugie śniadanie wybiera się do bistro/kawiarni.
Trendy śniadaniowe 2022
Diety wkraczają w nasze życie coraz odważniej, szczególnie w związku z panującym trendem prozdrowotnym, a także możliwościami jakie dają nam sklepy, restauracje czy cateringi dietetyczne. Polacy odczarowują pojęcie diety jako procesu, który ma na celu zrzucenie zbędnych kilogramów. Coraz częściej słyszy się o posiłkach wysokobiałkowych, fleksitariańskich, wegańskich czy dietach sokowych. To wszystko odbija się na rynku produktów śniadaniowych. Nie bez powodu półki z żywnością bezlaktozową, ekologiczną czy wegańską rozrastają się w zawrotnym tempie.
Śniadania wysokobiałkowe swoją popularność zawdzięczają dietom paleo i ketogenicznej. W ich przypadku założeniem jest ograniczenie do minimum spożycia węglowodanów przy jednoczesnym skupieniu się na źródłach białka i tłuszczu. I choć kojarzy się to z użyciem wyłącznie mięsa, jajek i twarogu, możliwości jest znacznie więcej. Z pomocą przychodzą alternatywne źródła białka, jak strączki czy orzechy – to dobre rozwiązanie dla wegan i wegetarian. Szukając tłuszczy warto natomiast sięgnąć po awokado i zdrowe oleje. Uzupełnieniem takiego posiłku mogą być świeże warzywa, kiełki oraz mikroliście. Dla osób preferujących śniadania na słodko dobrym rozwiązaniem mogą być placki na bazie np. serka wiejskiego z różnymi dodatkami typu syrop z agawy czy orzechy.
Dieta sokowa to opcja często wybierana w okresie wiosennym, a niekiedy także jesienią. Taki detoks z założenia polega na przyjmowaniu przez określony, raczej krótki czas posiłków jedynie w formie płynnej, głównie soków, ale także odpowiednio zmodyfikowanych zup. Wydawać by się mogło, że taki system jest stosunkowo prosty – wystarczy sięgnąć po szklankę soku. W rzeczywistości jednak chodzi tu o złożone, odpowiednio zaplanowane koktajle warzywno-owocowe. Mają nie tylko dobrze smakować, ale także zapewniać składniki odżywcze potrzebne w każdej diecie. Podstawą takiej diety są więc ogórki, jabłka, cytrusy, natka pietruszki, seler naciowy, jarmuż, brokuł, marchew i wiele innych.
Fleksitarianie i weganie chętnie sięgają natomiast po zamienniki mięsa, wybierają większą ilość warzyw, owoców i strączków. Tutaj świetnie sprawdzają się różnego rodzaju pasty wzbogacone ziarnami, kiszonki, a także wegańskie plastry i odpowiedniki mięsnych produktów. Weganie unikają masła czy miodu, jako dodatków do pieczywa czy słodkich wypieków, na rzecz margaryny czy syropu klonowego. Poszukują również alternatyw dla serów czy jajek. Do kawy zamiast mleka wybierają natomiast napoje roślinne.
Smacznie, szybko, zdrowo
Według badania3 „Nesvita dobry dzień” przeprowadzonego wspólnie przez agencję badawczą SW Research i firmę Nestlé zdecydowana większość Polaków, bo 75,5% ankietowanych spożywa śniadania codziennie. Jednocześnie 14% jada ten posiłek sporadycznie, a 10% nieregularnie, rzadko lub wcale. Za najważniejsze czynniki podczas przygotowania śniadania Polacy najczęściej wskazują smak – 50,7% wskazań, natomiast na drugim i trzecim miejscu plasują się łatwość (39,8% odpowiedzi) i szybkość (39,2%) tej czynności. Aż 89% badanych deklaruje, że sięga, choć z różną częstotliwością, po produkty ułatwiające szybkie przygotowanie śniadania.
75,6% respondentów biorących udział w badaniu twierdzi, że przygotowywany przez nich pierwszy posiłek dnia jest zdrowy. Za składniki wpływające na prozdrowotne właściwości śniadania większość ankietowanych wskazało warzywa (47,3% odpowiedzi). Na kolejnych pozycjach znalazły się owoce, pieczywo, mięso/wędliny, nabiał, jajka, sery, pieczywo razowe oraz musli/owsianka/płatki.
„Pandemia wzmocniła ocenę warzyw i owoców jako podstawy zdrowego odżywania, ale największą jakościową zmianą jest postrzeganie smaku jako pierwszej konsumenckiej korzyści z ich jedzenia. To efekt pandemii, większego zainteresowania tym co jemy, większej ilości czasu przeznaczanego na przygotowanie i spożywanie posiłków” – czytamy w raporcie Kantar „Ulubione owoce i warzywa Polaków”.
Według badania Kantar w 2021 roku ulubionymi owocami Polaków, były jabłka oraz truskawki uzyskujące wyniki odpowiednio 36 i 35% wskazań. Na kolejnych miejscach uplasowały się czereśnie (13%), maliny (9%), gruszki (7%), śliwki (7%) i borówki (6%). Badani wymieniali również wiśnie. W przypadku warzyw na pierwszej pozycji znalazł się pomidor – wskazało na niego 39% badanych. Niemal ¼ ankietowanych wymieniła ogórki (23%), a 15% – ziemniaki. Po 10% deklaracji dostały marchew, kalafior oraz sałata. Na kolejnych miejscach pojawiła się papryka (7%), kapusta (6%), brokuł (4%), czy też cebula (3%).
Jednocześnie warzywa i owoce postrzegane są przez Polaków jako podstawa zdrowego sposobu odżywania (37%), jako budujące odporność organizmu (30%) i korzystnie wpływające na samopoczucie i wygląd (28%).
Duet idealny
W przypadku śniadań to bez wątpienia połączenie płatków śniadaniowych i mleka. Kombinacja pełnowartościowych składników, zbóż i nabiału sprawdzają się idealnie na szybki poranny posiłek. Mogą być podane zarówno na ciepło, jak i na zimno – w zależności od preferencji czy też pory roku. Po płatki chętnie sięgają najmłodsi, a co za tym idzie – również ich rodzice. Ta wygodna propozycja może różnić się każdego dnia – wystarczy wybrać inny smak produktu, a poranek nigdy nie będzie nudny.
„Łącząc wygodę z atrybutami przyjemnościowymi i prozdrowotnymi, płatki śniadaniowe pozostają jedną z wiodących kategorii w ramach porannego posiłku. Według danych Mintel, ponad jedna trzecia polskich konsumentów płatków sięga po nie 2-3 razy w tygodniu, zaś niemal jedna piąta 4-6 razy w tygodniu. Warto podkreślić, że 81% konsumentów płatków w Polsce je płatki właśnie na śniadanie. Płatki wpisują się również w 'trend przekąskowy', przy czym ponad jedna trzecia respondentów deklaruje, że je płatki jako przekąskę (pomiędzy śniadaniem a obiadem, pomiędzy obiadem a kolacją lub po kolacji)” – mówi Honorata Jarocka, Senior Food and Drink Analyst w Mintel.
Na co przede wszystkim zwracają uwagę konsumenci sięgający po produkty z omawianej kategorii? Trend prozdrowotny rośnie na sile, a Polacy są coraz bardziej świadomi tego, co wybierają ze sklepowej półki. W końcu „jesteś tym, co jesz”. Producenci odpowiadają na współczesne oczekiwania udoskonalając swoje flagowe produkty lub wprowadzając do oferty nowości.
„W odpowiedzi na rosnącą świadomość konsumentów, z naciskiem na zainteresowanie zdrowiem i dobrym samopoczuciem, kategoria płatków śniadaniowych ewoluuje w kierunku ‘ulepszonych’ receptur. Jest to trend widoczny również na polskim rynku. W oparciu o dane pochodzące z bazy GNPD firmy Mintel (Global New Products Database/Globalna Baza Nowych Produktów), najczęściej stosowanym w okresie ostatnich trzech lat oświadczeniem w ramach nowych wdrożeń produktowych w kategorii płatków był ten mówiący o tym, że produkt lub jego składniki są organiczne. Na kolejnych pozycjach znalazły się oświadczenia typu ‘pełnoziarnisty’ oraz ‘z wysoką/dodatkową zawartością błonnika’. Warto wskazać, że wysoko w rankingu pojawiły się także oświadczenia mówiące o braku dodanego cukru oraz o spójności z dietą wegańską. Innowacje prozdrowotnie ukierunkowane są odpowiedzią na potrzeby konsumentów. Dane Mintel wskazują, że 41% respondentów w Polsce stara się przez większość czasu jeść w zdrowy sposób” – komentuje Honorata Jarocka.
Ekspertka wskazuje, że poza zdrowiem należy również zauważyć rosnący wciąż na znaczeniu atrybut związany z przystępnością cenową: „Wpisując się w wizerunek rodzinnej i sycącej propozycji śniadaniowej, płatki wydają się być kategorią, która powinna poradzić sobie dobrze w obliczu wzrastających kosztów utrzymania. Ponad połowa (57%) polskich konsumentów w tej kategorii stwierdza, że jedzenie płatków na śniadanie jest tańszą opcją w porównaniu do innych kategorii śniadaniowych”.
Półka z nabiałem
Nabiał na śniadaniowym stole ma swoje miejsce od zawsze. Jest nieodłącznym elementem tego posiłku – z nabiałowej półki możemy wybrać ulubione sery i serki na kanapkę, mleko jako dodatek do płatków czy kawy, jogurty owocowe i naturalne i wiele innych produktów idealnych na pierwszy posiłek dnia.
Rynek nabiału w Polsce jest już wart ponad 20 mln zł, czyli około 16% całego sektora FMCG4. Kategoria ta wyróżnia się bardzo szeroką ofertą, jako że zaliczamy do niej wszelkiego rodzaju sery, serki, jogurty, kefiry, maślanki, twarogi, mleko, śmietany czy masło. Rynek obfituje również w propozycje pozbawione laktozy, poszukiwane przez wielu konsumentów.
Jak wynika z danych KOWR, w 2020 r. w strukturze produkcji serów dominowały sery twarogowe (51%) i podpuszczkowe dojrzewające (37%). Dalej w zestawieniu znalazły się sery topione (8%) i pozostałe warianty (4%). Zdaniem analityków KOWR na szczególną uwagę zasługują sery podpuszczkowe dojrzewające, których wartość produkcji w 2019 r. stanowiła 51% wartości produkcji sprzedanej serów i twarogów ogółem (11 mld zł) i wyniosła około 5,6 mld zł.
Według badania przeprowadzonego przez SW Research5, ponad 80% Polaków sięga po sery żółte przynajmniej kilka razy w tygodniu. Co najmniej raz dziennie konsumuje je 34% badanych, z czego 13,5% spożywa je nawet kilka razy w ciągu dnia. Jednymi z najpopularniejszych w kategorii są sery paczkowane, których wartość, jak wskazują dane NielsenIQ6, wynosi 7,5 mld złotych.
Z kolei z badania Target Group Index przeprowadzonego przez Kantar Polska7 wynika, że jogurty spożywa prawie 70% Polaków, po mleko sięga 82% ankietowanych, a serki topione spożywa 56% respondentów.
Coś dla mięsożerców
Mięsa i wędliny pozostają w czołówce produktów śniadaniowych. Choć spożycie mięsa z Polsce maleje, nadal wiele z nas na pierwszy posiłek dnia wybiera ulubioną szynkę, polędwicę czy szybkie i wygodne parówki. Liczy się przy tym jednak pochodzenie i skład wybieranych produktów. Polacy poszukują rozwiązań ekologicznych, firm wykazujących dbałość o zwierzęta i środowisko.
Kanapka to jedna z ulubionych form śniadaniowych Polaków. Wystarczy pieczywo i dodatki, którymi najczęściej są sery i właśnie wędliny. Fani produktów mięsnych mogą wybierać spośród szerokiej oferty wędlin paczkowanych czy bardziej swojskich mięs w kawałku, jak szynka czy polędwica. Ciekawą opcją są również różnego rodzaju smarowidła – pasztety, paprykarz czy mielonka. Dla każdego coś dobrego.
Parówki to częsty wybór najmłodszych konsumentów. Są łatwe w przygotowaniu, a przy tym smaczne. Warto zwracać uwagę na ich skład, szczególnie sięgając po produkty dla swoich pociech. Jak największa zawartość mięsa przy jak najmniejszym udziale konserwantów to przepis na sukces.
Alternatywne wybory
Rynek roślinnych zamienników mięsa i nabiału wciąż przybiera na sile. Jak wskazują dane Fact.MR, w 2021 roku jego wartość wynosiła ponad 20 mld dolarów, przy czym szacuje się, że w ciągu najbliższych 6 lat wzrośnie niemal 2,5-krotnie, czyli do poziomu blisko 48 mld dolarów.
Z danych zebranych przez GfK Polonia wynika, że wartość sprzedaży roślinnych zamienników nabiału w Polsce wzrosła o 44% między listopadem 2019 a listopadem 2020 roku. Natomiast według raportu „Roślinne alternatywy nabiału – postawy polskich konsumentów” 38% Polaków kupuje roślinne alternatywy mleka przynajmniej okazjonalnie (wśród osób między 18. a 24. rokiem życia aż 46%), 6% sięga po nie częściej niż po mleko tradycyjne, a 3% wybiera wyłącznie wersję roślinną. Najrzadziej wybieranym roślinnym produktem są alternatywy sera – aż 68% Polaków zawsze kupuje wersję tradycyjną tego produktu. Największą popularnością wśród ankietowanych z najmłodszej grupy cieszą się jogurty roślinne.
Dla najmłodszych
Eksperci alarmują, że aż co czwarte dziecko wychodzi do szkoły bez śniadania. Może to przynieść negatywne skutki dla zdrowia, między innymi naukowcy podkreślają, że spożywanie pożywnych śniadań zapobiega otyłości. Niemal wszyscy rodzice wiedzą, że zdrowe śniadanie ma wpływ na zdrowie i prawidłowy rozwój dzieci. Odpowiednia dieta zwiększa odporność, sprawność fizyczną i umożliwia prawidłowy rozwój umysłowy. Jednak, jak pokazują wyniki badań przeprowadzonych w szkołach, w śniadaniowym menu polskich uczniów królują parówki i białe pieczywo, czyli żywność wysokoprzetworzona. Pełnoziarniste pieczywo obecne jest jedynie u co czwartego ucznia, a warzywa spożywa tylko 16% z nich.
Śniadanie nie powinno być posiłkiem przypadkowym, spożywanym w pośpiechu, zupełnie bezrefleksyjnie, szczególnie w przypadku najmłodszych. Ma ono bowiem zasadniczy wpływ na jakość całego dnia dziecka. Pierwszy posiłek najlepiej by był pełnowartościowy, czyli zawierał możliwie dużo mikro i makroelementów. Ważne, by był w pełni zbilansowany i stanowił zarówno źródło złożonych węglowodanów, tłuszczy, jak i dobrze przyswajalnego białka, którego jednym z najlepszych źródeł jest mleko i jego przetwory.
Twaróg i ser żółty mogą być składnikami ciekawych i oryginalnych przepisów, a tym samym doskonałym elementem zdrowej diety. Ser żółty jest także ważnym źródłem wapnia – wraz z jedną 30-gramową porcją zaspokaja się aż 20% dziennego zapotrzebowania na ten składnik. To także prawdziwa kopalnia soli mineralnych – chromu, magnezu, potasu, fosforu, cynku, miedzi, selenu i żelaza. Jest również doskonałym źródłem probiotyków, czyli zdrowych szczepów bakterii, wzmacniających odporność. W połączeniu z sezonowymi warzywami pozwoli stworzyć nie tylko pierwsze, ale także drugie śniadanie.
Kawa czy herbata?
Śniadanie to jednak nie tylko posiłek. Każdy o poranku potrzebuje również czegoś do picia. Wybór jest szeroki. Najbardziej z porankiem kojarzy się kawa, jako napój dostarczający energii na kolejne godziny. Jednak częściej Polacy sięgają po herbatę, których odsłon jest naprawdę wiele – od czarnej, przez zieloną, białą i czerwoną, po wszelkie herbaty ziołowe. Młodsi konsumenci chętnie wybierają natomiast kakao lub kawę zbożową.
Kawa, dzięki zawartości kofeiny działa jak zastrzyk energii – pomaga się obudzić, poprawia koncentrację i trawienie. Dodatkowo ziarna kawy zawierają przeciwutleniacze, czyli związki, które wzmacniają komórki ciała i chronią je przed działaniem szkodliwych wolnych rodników. Warto jednak pamiętać o tym, by nie pić kawy od razu po przebudzeniu. Najlepiej wypić ją po śniadaniu, ewentualnie w trakcie jedzenia pierwszego posiłku. Kawa ta powinna być również lekka, z dodatkiem mleka lub o obniżonej zawartości kofeiny. Mocne, czarne espresso lepiej zostawić na później.
Według danych Mintel, w Polsce sprzedaż kawy sięga rocznie nawet 94,4 mln kg8. Z danych Food Research Institute wynika natomiast, że ponad 66% Polaków regularnie pije kawę, a połowa rozpoczyna od niej dzień. W spożyciu kawy nasz kraj plasuje się na 11. miejscu na świecie, a przeciętny Polak wypija ok. 95 l rocznie tego napoju, czyli w przeliczeniu ok. 2,5 kg. Liderami w rocznym spożyciu kawy są mieszkańcy Skandynawii – Finowie i Norwegowie wypijają bowiem średnio ponad 10 kg kawy rocznie na obywatela.
Herbata natomiast nie tylko rozgrzewa organizm o poranku, ale także wspomaga układ pokarmowy. Jej dodatek sprawia, że śniadanie znacznie lepiej się trawi. Do pierwszego posiłku najlepiej wybierać herbaty liściaste. Zamiast herbaty czarnej, dobrze jest wybrać białą lub ziołową. W sklepach znaleźć można białe herbaty z owocowymi dodatkami, między innymi z ananasem, malinami czy truskawkami. To nie tylko pyszna, ale także zdrowa propozycja.
Zdecydowana większość polskich konsumentów wybiera herbatę czarną. Wartość tego segmentu w sklepach małego formatu szacowana jest na 46% udziałów całej kategorii, ale większość wynika z popularności torebek ekspresowych. Czarna liściasta odpowiada jedynie za 6% wspomnianej wartości. W przypadku segmentu herbaty zielonej – 14% to zasługa wariantów ekspresowych, a 2% – liściastych. 14% to wynik uzyskany przez herbatę ekspresową owocową9.
Rynek produktów śniadaniowych obfituje w ciekawe propozycje zarówno dla fanów wytrawnych, jak i słodkich posiłków. Producenci co rok poszerzają swoje oferty o nowe warianty i smaki, co warto wyróżnić na sklepowej półce. Należy również pamiętać o sprzedaży komplementarnej, a więc produkty często kupowane w duecie umieścić w bliskim sąsiedztwie.
Weronika Nowak
Redaktor
1 źródło: Paweł Majtkowski „Indeks śniadaniowy eToro: Produkty śniadaniowe zdrożały w ciągu dwóch lat o 71 proc”, www.fxmag.pl
2 Badanie przeprowadzone przez SW Research metodą CAWI w sierpniu 2022 r. na grupie 801 osób.
3 Badanie zrealizowane przez SW Research w okresie 27.07-02.08.2021, na reprezentatywnej grupie Polaków N=535, metodą CAWI (wywiady on-line)
4 źródło: Forum Mleczarskie, 22.08.2022 r.
5 Badanie przeprowadzone przez SW Research metodą CAWI w kwietniu 2022 r. na grupie
787 osób.
6 źródło: Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food); wolumen, wartość; okres: listopad-paź
dziernik 2019, listopad-październik 2020, listopad-październik 2021; kategorie: jogurty, kefiry, mleko,
roślinne substytuty mleka, maślanki, sery paczkowane, słodkie serki (definicje NielsenIQ).
7 źródło: Kantar Polska, badanie z okresu kwiecień 2021 – marzec 2022, TGI.
