Napoje, woda i soki są niezastąpione do gaszenia pragnienia w gorące letnie dni. Ochłody dodadzą też lody, które zdecydowanie przeżywają w tym czasie swój pik sprzedażowy. Wakacje to też czas posiłków na świeżym powietrzu, stąd też niezastąpiona będzie oferta wszelkich wędlin, mięs, dipów, sosów i przypraw, które są receptą na udanego grilla. Do tego ulubione trunki na letnie wieczory – to podstawa niemal na każdej liście wakacyjnych niezbędników!
Alkohole na letnie miesiące
Z pewnością każdy ma swoje ulubione trunki, które latem smakują najlepiej. „Okres letni to czas spotkań, wakacji, ale też po prostu wyższej temperatury, a często i upałów, co ma decydujący wpływ na wiele decyzji zakupowych i struktury spożycia – w tym między innymi alkoholu” – mówi Roman Szymanda z CMR. Często konsumenci sięgają zatem po trunki o niższej zawartości alkoholu, musujące i owocowe. Dodatkowo mają one orzeźwiać.
W ubiegłym sezonie letnim rynek alkoholi nieco wyhamował. A odpowiedzialne za to były rosnące ceny. Dane z kanału sklepów małoformatowych do 300 mkw., wskazują, że okres letni 2021 r. był dla kategorii alkoholi słabszy od 2020 o prawie 7% wolumenowo i 5% wartościowo. Spadek ten dotyczył właściwie wszystkich grup produktów, przy czym udział w wartości sprzedaży zyskały piwa i wódki smakowe. Wolumenowo wzrósł natomiast tylko udział piwa, a wódki smakowe w tym aspekcie spadły. Ma to związek z największym w kategorii wzrostem cen w tym okresie1.
Liczna oferta piw i cydry
Najbardziej kojarząca się z latem kategoria wśród alkoholi to oczywiście piwa. Stanowią one jednocześnie największą grupę wśród alkoholi, zarówno pod kątem wartości sprzedaży, jak i wolumenu w sklepach małoformatowych. Piwo to także najliczniej reprezentowana kategoria – jak podaje CMR średnio w sklepie klient może wybierać spośród około 90 wariantów piwa, ale w okresie letnim oferta ta wzrasta do prawie 110 produktów.
Sprzedaż większości rodzajów piwa w okresie letnim wzrasta, przy czym w najmniejszym stopniu piw mocnych, a w największym oczywiście piw smakowych i radlerów (w tym piw bezalkoholowych), które w okresie letnim osiągają ponad dwukrotnie wyższą sprzedaż, niż w pozostałych miesiącach. „Rośnie także oferta dostępna dla klientów – w roku 2020 średnio dostępnych było 41 wariantów tych piw, a w 2021 już 46. Poza sezonem oferta ta spada do ok. 34 odmian” – wskazuje Roman Szymanda.
Kategoria ta jest dostępna w niemal każdym sklepie spożywczym. „Poziom dystrybucji jest relatywnie wysoki, bo sięga praktycznie 100%” – dodaje ekspert. Liderami sprzedaży według CMR (zarówno pod kątem wolumenu, jak i wartości) w omawianej grupie piw smakowych latem 2021 była klasyczna odmiana Desperadosa (Tequila w butelce 400 ml, produkowany przez Grupę Żywiec), a na drugim miejscu znalazł się Garage Hard Lemon (Carlsberg). Nadchodzące lato z pewnością dostarczy kolejnych nowych odmian, już swoją premierę miały m.in. Lech Free Dark Fruit Sour (Kompania Piwowarska), Warka Radler 0% Kiwi z Pigwą (Grupa Żywiec) czy Somersby 0% Mandarynka (Carlsberg). Nowości cały czas przybywa co z pewnością cieszy wielbicieli owocowych lekkich trunków.
Cydr to także grupa produktów, o której w kontekście lata nie sposób zapomnieć. Ciepłe miesiące to ponad dwukrotnie wyższa sprzedaż cydru niż w pozostałych sezonach. „Zdecydowanie poprawia się dostępność tego produktu w sezonie letnim – można go wtedy znaleźć w prawie połowie sklepów małopowierzchniowych, podczas gdy poza sezonem tylko w ok. 37%. Jest tutaj więc spory potencjał” – ocenia analityk CMR. Średnio klient w sklepie ma do wyboru 2 odmiany cydru. Pod względem ilości sprzedanych butelek liderem rynkowym jest Cydr Lubelski Klasyczny 4,5% o pojemności 1 l.
Drinki
Na listach wakacyjnych niezbędników osób dorosłych znaczącą pozycję stanowi ulubiony drink. Tutaj z pomocą przychodzą również gotowe pozycje dostępne w sklepach. Jak potwierdzają dane instytutu, kategoria ta w okresie letnim notuje istotny wzrost sprzedaży (latem o ponad 50%) – stanowią jednak już znacznie mniejsze znaczenie, biorąc pod uwagę, że w sklepach do 300 mkw. piwo i wódka stanowią prawie 97% udziału wolumenowego i prawie 90% wartościowego w sprzedaży całej kategorii alkoholi.
„Drinki dostępne są w prawie połowie sklepów, a wybierać można z ok. 4 wariantów (poza sezonem letnim średnio z 3). Największy wolumen sprzedaży osiągają Jim Beam z Colą i Jack Daniel’s z Colą – oba produkty w puszkach 330 ml” – przyznaje analityk CMR.
Czerwone półsłodkie najczęstszym wyborem
Kategoria niezwykle ciekawa ze względu na mnogość wariantów i smaków, a w swojej palecie posiada również takie, które latem smakują lepiej. To także kategoria przywodząca wspomnienia m.in. ze śródziemnomorskich wyjazdów wakacyjnych. Wina włoskie, francuskie, hiszpańskie, portugalskie czy greckie często przywołują wyjątkowe wspomnienia.
To popularna kategoria na naszym rynku, co wynika również z badania przeprowadzonego przez instytut SW Research2 na zlecenie National Wine Agency of Georgia (LEPL). Polacy pijący wino sięgają po nie częściej niż po piwo, wódkę czy likier.
W Polsce najbardziej lubianym rodzajem wina jest wino czerwone (53% wskazań respondentów). Na kolejnych miejscach są warianty białe, różowe, musujące czy deserowe. Wybierając smak najczęściej stawiamy na półsłodki (32% wskazań). Równie wysokie znaczenie ma smak słodki (29%) oraz półwytrawny (26%).
Oprócz rodzaju wina (73%) przy zakupie istotna jest cena. Na ten czynnik wskazało 46% respondentów. Kolejne czynniki wpływające na decyzję zakupową to marka (30%), kraj pochodzenia (24%), opinie i rekomendacje (13%) oraz opakowanie (4%).
Jeśli chodzi o miejsce zakupu to najczęściej jest to supermarket (43%). Na kolejnych miejscach znajdują się dyskonty (36%), sklepy z alkoholami (31%), hipermarkety (29%), sklepy spożywcze (23%) oraz sklepy z winami (15%).
Kiedy sięgamy po butelkę wina? Najczęstsze okoliczności jego picia to spotkania z rodziną i znajomymi (73%) oraz przyjęcia lub imprezy (68%). Stosunkowo często pojawia się również picie wina wieczorem dla relaksu (65%). Niemal co trzecia osoba (29%) deklaruje picie wina 2-3 razy w miesiącu, podobny odsetek (28%) określa tę częstość jako raz w tygodniu. Najczęściej badani piją wino w swoim domu (56%) lub u rodziny bądź znajomych (32%). Picie wina zwykle przebiega w towarzystwie partnera/partnerki (60%), innych członków rodziny (57%) oraz przyjaciół lub znajomych (55%).
Wina w sklepach małoformatowych latem nie osiągają znacznych wzrostów, ale zajmują czołowe miejsce w sprzedaży wolumenowej i wartościowej. „Co do win – pamiętajmy, że w upalne dni klienci chętniej sięgają po wina białe czy różowe” – podkreśla Roman Szymanda.
W tym miejscu warto na pewno wspomnieć o prosecco – letnia sprzedaż tego rodzaju wina wzrasta w małym formacie sklepów o 70%. Jednak dostępność takich trunków w sklepach małego formatu osiąga tylko 40%. „Latem 2021 Polacy kupili najwięcej Mionetto Prosecco (Henkell Freixenet)” – mówi Roman Szymanda.
Mocniejsze trunki
Latem klienci zauważalnie chętniej sięgają również po mocne trunki, które oprócz tego, że są pijane saoute z lodem stanowią bazę do wielu drinków i koktajli. Jedną z takich pozycji jest gin. Sezon letni odpowiada za wzrost sprzedaży tej kategorii o ponad 20%. Wiodącym produktem w sklepach małoformatowych poprzedniego lata był Gin Lubuski w butelce 0,5 l (producent Henkell Freixenet).
Wódki czy whisky są kategoriami, które latem nie osiągają spektakularnych wzrostów w sklepach małego formatu, ale nadal oczywiście zajmują czołowe miejsca w sprzedaży wolumenowej i wartościowej.
Dane CMR wskazują, że wśród wódek czystych liderem wolumenu sprzedaży jest Żubrówka Biała 0,5 l, a druga w rankingu Żołądkowa Gorzka de Luxe 0,5 l osiąga połowę wyniku lidera. Natomiast wśród opcji wódek smakowych przodują warianty cytrynowe (na czele Cytrynówka Lubelska 0,1 l). W tej kategorii również pojawiają się nowości smakowe – w 2021 była to m.in. Lubelska Granat czy Rajska Cytrusówka Cytryna z Melonem w różnych pojemnościach. „Nadchodzące lato, jak co roku na pewno nie będzie nudne pod kątem nowości asortymentowych wielu podkategorii alkoholi” – przyznaje Roman Szymanda.
Nawodnienie to podstawa
W trakcie rodzinnych wypraw lub wycieczek z przyjaciółmi, zwłaszcza tych na rowerze, powinniśmy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu. „Wypijanie co najmniej 2 litrów napojów dziennie będzie jak najbardziej wskazane. W tym segmencie producenci wprowadzili na rynek szeroką ofertę wód smakowych, które nie zawierają cukru. Zostały za to uzupełnione o owocowe smaki oraz witaminowe dodatki” – mówi Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency.
Polacy ze wszystkich napojów bezalkoholowych najczęściej wybierają wodę. Rynek wody butelkowanej po lekkim załamaniu w 2020 roku wrócił do poziomu przekraczającego wartość 5 mld zł. „Rok pandemii oznaczał mniej okazji zakupowych na rynku wody. Lockdowny, ograniczenia w przemieszczaniu, czy zamykanie siłowni i klubów fitness, spowodowały, że mniej podróżowaliśmy, mniej spacerowaliśmy, a tym samym mniej piliśmy wody. Rok 2021 przyniósł rozluźnienia restrykcji i powolny powrót do naszych zwyczajów, powróciły okazje na małe opakowania, co przyczyniło się do odbicia na rynku” – przyznaje Piotr Chęcielewski, członek Zarządu Jurajska.
Rynek wody w ostatnim czasie charakteryzował się pewną zmianą. Jak przyznaje ekspertka w NielsenIQ3 zmiana ta dotyczy udziałów wolumenowych dwóch segmentów – czyli wody niegazowanej i tej z gazem. „Jeszcze w 2019 roku stosunek wody niegazowanej do gazowanej wynosił 60:40, z kolei w minionym był równy 55:45. W ostatnim roku woda gazowana odnotowała wzrost wolumenu o 2,8%, jednak segment wody gazowanej bez smaku wzrósł o 6,1% w stosunku do 2020 roku. Jednocześnie wolumen sprzedaży znacznie mniejszego segmentu, czyli wody gazowanej smakowej zmniejszył się o prawie połowę w stosunku do poprzedniego roku” – mówi Aleksandra Gębarowska.
Woda ze smakiem nieco mniej popularna
W 2021 roku niezależnie czy tzw. woda smakowa była gazowana czy zwykła – notowała znacząco niższe wolumeny sprzedaży. Jedną z przyczyn spadku zakupów tego typu produktów mogła być m.in. dużo wyższa średnia cena wody ze smakiem, która rok do roku wzrosła prawie o połowę.
„Warto jednak zaznaczać, że w segmencie wody gazowanej smakowej dużą rolę odgrywały marki własne, których udział wolumenowy w sprzedaży w 2020 wynosił prawie 79%, z kolei w roku 2021 spadł o 20 p.p. do 59%. To pokazuje, że straty tego segmentu wynikają z dynamicznego spadku sprzedaży marek własnych. W tym samym czasie produkty markowe w segmencie wody gazowanej smakowej odnotowały 2,7% wzrostu wolumenu w stosunku do 2020 roku” – wyjaśnia Aleksandra Gębarowska z NielsenIQ.
Znane marki wybierane najczęściej
W całej kategorii wody w ostatnim roku produkty „markowe” poradziły sobie znacznie lepiej na rynku w porównaniu z produktami marek własnych. Według NielsenIQ wartość sprzedaży wód markowych na całym rynku wzrosła o 7,8% podczas gdy marek własnych spadła o 10,8% rok do roku.
Jak dodaje Aleksandra Gębarowska, różnica w trendzie jeszcze mocniej widoczna była w dyskontach, które odpowiadały za 86% wartości sprzedaży marek własnych – te w kanale dyskontów traciły wartościowo 11,9%, podczas gdy wartość sprzedaży produktów markowych w dyskontach wzrosła o 16,2%4.
Gdzie po wodę?
Podobnie jak w wielu innych kategoriach FMCG w 2021 roku to dyskonty odgrywały dużą rolę w sprzedaży kategorii wody – ponad połowa wolumenu w tym okresie sprzedawała się w dyskontach, a udział tego kanału z roku na rok był większy. Jak wynika z danych NielsenIQ, pozytywny trend sprzedaży w dyskontach był widoczny dla wody niesmakowej, szczególnie tej z bąbelkami. W pozostałych kanałach dużego formatu, czyli hiper – i supermarketach odnotowano spadek sprzedaży wody zarówno czystej, jak i smakowej, z kolei w sklepach małoformatowych – woda „niesmakowa” – po znaczących spadkach w roku 2020, w ostatnim roku utrzymała zbliżony wolumen sprzedaży (-0,3% vs 2020 r.)5.
Placówki małoformatowe zyskują na sprzedaży wody
Sprzedaż wód smakowych i czystych w sklepach małoformatowych według CMR wzrosła o niemal 7% pod względem wartości w 2021 vs 2020, co umotywowane było przede wszystkim zwiększeniem liczby transakcji wód, a także średniej ceny za opakowanie. „Pod kątem wolumenu wody ogółem zachowały stabilny poziom sprzedaży w 2021 roku, przy czym sprzedaż wolumenowa samych wód smakowych zmniejszyła się o 20%” – mówi Julia Kijo z Centrum Monitorowania Rynku.
Kategoria wód odznacza się sezonowością sprzedaży, której pik przypada na miesiące letnie – od czerwca do sierpnia. „W 2021 sprzedaż sierpniowa była na stosunkowo niskim poziomie ze względu na względnie niską temperaturę w tym miesiącu, co wpłynęło na niższy niż w ubiegłych latach popyt i konsekwentnie sprzedaż (-20% 08.21 vs 08.20)” – dodaje Julia Kijo.
Butelkę wody smakowej i/lub czystej można znaleźć w niemal każdym sklepie małego formatu w średnio 40 różnych wariantach – około 30 rodzajów wód czystych i ponad 10 smakowych.
„Na wspomniany wcześniej wzrost średniej ceny wpływ miało wprowadzenie przez rząd opłaty cukrowej na początku 2021 roku. Mimo, iż podatek dotyczył jedynie wód smakowych (c.a. +0,89 zł za litr), to również w wodach czystych zauważalny był niewielki wzrost cen (c.a. +0,05 zł za litr)” – komentuje Julia Kijo.
Według danych instytutu najważniejszymi markami w kategorii wód są Żywiec Zdrój (Danone), Cisowianka (Nałęczów Zdrój) oraz Muszynianka – koncentrowały one 60% sprzedaży wartościowej kategorii w sklepach małoformatowych w 2021 r. Jak dodaje analityk, istotną rolę odgrywa również Kubuś Waterrr, który zajmuje drugie miejsce w wodach smakowych odpowiadając za 41% wartości sprzedaży segmentu, co przekłada się na 7% udziałów w całościowej sprzedaży wód w 2021 roku w sklepach do 300 mkw.
Napoje kupujemy w sklepach do 300 mkw.
Latem oprócz wody konsumenci chętniej sięgają również po napoje. W sklepach małoformatowych napoje to 3. pod względem wartości i 2. pod względem liczby transakcji najważniejsza kategoria w sezonie letnim. Ponadto ten format sklepów jest najważniejszym kanałem sprzedaży tej kategorii, odpowiadając za ponad 60% wartości sprzedaży w całym panelu sklepów detalicznych z dyskontami i hipermarketami w okresie letnim6.
Według danych CMR z okresu od czerwca do sierpnia 2021 roku, najważniejszym segmentem napojów są napoje gazowane odpowiadające za 30% wartości sprzedaży i pojawiające się na co trzecim paragonie. Tuż za nimi plasuje się woda czysta z wagą wartościową 20%. W sezonie zyskują na znaczeniu przede wszystkim wody czyste i smakowe, a także herbaty mrożone i napoje izotoniczne.
Sprzedaż wartościowa napojów w sklepach małoformatowych w okresie od czerwca do sierpnia 2021 wzrosła o 11,2% w porównaniu do analogicznego okresu 2020. „Kontrybutorem wzrostu wartości była średnia cena za opakowanie, podczas gdy liczba transakcji oraz liczba opakowań na paragonie miały negatywny wpływ na sprzedaż napojów. Ujemna zmiana liczby transakcji związana jest z niższym popytem na napoje w sierpniu 2021, wywołanym stosunkowo niskimi temperaturami oraz chłodną, deszczową pogodą” – wyjaśnia Julia Kijo z CMR.
Również w tym przypadku za wzrost cen odpowiedzialna była opłata cukrowa wprowadzona na początku 2021 roku. Podatek cukrowy obejmuje napoje bezalkoholowe z dodatkiem cukrów, substancji słodzących oraz kofeiny lub tauryny. „Producenci napojów podejmują się różnych działań mających na celu obniżenie wielkości płaconego podatku, a tym samym zniwelowanie wzrostu cen rynkowych. Jednym z działań jest zmniejszanie bądź całkowite eliminowanie cukru ze składu, wzbogacanie napojów o soki owocowe czy też proces tzw. „downsize’ingu”, czyli wprowadzanie mniejszych opakowań popularnych, flagowych produktów, redukując cenę jednostkową za butelkę i obniżając psychologicznie barierę cen” – mówi analityk CMR.
Pomimo licznych zabiegów mających na celu zniwelowanie wzrostu cen, według CMR średnia cena napojów w sklepach małoformatowych wzrosła o ponad 16%. Podwyżka cenowa najbardziej dotknęła napojów gazowanych (+37% lato 2021 vs lato 2020) oraz wód smakowych (+34%).
„Producentami o najwyższych udziałach rynkowych w sklepach małego formatu są Coca-Cola i Pepsico (liderzy segmentu napojów gazowanych), Maspex (z najważniejszą marką soków Tymbark oraz m.in. marką energetyków Tiger) oraz Danone i Nałęczów Zdrój (producenci wód Żywiec Zdrój i Cisowianka), których znaczenie w sprzedaży wolumenowej wzrasta w okresie letnim” – wymienia Julia Kijo.
Letnie napojowe wybory
W miesiącach letnich obserwowane są zmiany trendów zakupowych przy wyborze wielkości opakowań. Sprzedaż napojów w mniejszych pojemnościach, czyli tych bardziej poręcznych, kupowanych do szybkiego spożycia rosła zdecydowanie szybciej niż sprzedaż napojów w dużych, rodzinnych opakowaniach. Ciężko znaleźć na rynku sklep małoformatowy, który w ofercie nie posiadałby jakiegokolwiek asortymentu napojowego. Według danych CMR wachlarz dostępnych wariantów jest bardzo szeroki, na półce sklepowej w 2021 roku znajdowało się ponad 70 różnych produktów z kategorii soki/nektary/napoje niegazowane, 45 różnych wariantów z kategorii napoje gazowane oraz 30 różnych wód czystych. W okresie letnim półka staje się jeszcze bardziej „obfita”, liczba dostępnych produktów rośnie średnio o dodatkowe 2-5 SKU w zależności od kategorii.
Oprócz wód i napojów orzeźwienie przynoszą również napoje klasycznie spożywane na gorąco a latem na zimno. Mowa o kawie i herbacie. „Starsi wraz z początkiem lata, częściej zamawiać będą sezonowe wersje swoich ulubionych, kawowych napojów. Kawa mrożona z dodatkiem różnych smaków, ale bez dodatku cukru, jest jednym z ulubionych, orzeźwiających napojów, doskonale gaszących pragnienie w upalne dni” – przyznaje Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency.
Lodowe trendy
Zaraz za napojami, a może nawet i na równi w rankingu orzeźwienia plasują się lody. „Najmłodszych, choć nie tylko, ucieszy zapewne coraz szerzej dostępna oferta orzeźwiających, owocowych lodów, które można znaleźć w niemal każdym punkcie sprzedaży” – mówi Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency.
Multisensoryczność składników to trend lodowy, który był jeż obecny w poprzednich sezonach, obecnie przybiera on na sile. Jego wyrazem są wariacje na temat smaków, zapachów i struktury lodów, które wynoszą je na poziom wielozmysłowego doświadczenia.
W tej kategorii na rynku pojawiło się już wiele nowości. Nieoczywiste smaki w lodach mlecznych czy wodnych, połączenie sorbetu ze smakiem śmietankowym, kwiatowe zestawienia smakowe, w polewie strzelającej, o smaku oranżady czy ze składnikami pochodzącymi z odległych zakątków świata. Zainteresowanie konsumentów lodami, które łączą w sobie różne rodzaje słodyczy często wpływa na współpracę między producentami różnych kategorii. Nieoczywiste połączenia i wysoka jakość – królują tego lata w sklepowych zamrażarkach.
Rynek lodów zmienia się dynamicznie. Nowe i niespodziewane połączenia smakowe pomagają producentom zaistnieć w branży, która ma ogromny potencjał wzrostu, ponieważ wciąż spożywamy mniej lodów niż w krajach Europy Zachodniej, Skandynawii czy USA.
Polacy szukają połączenia klasyki z nowoczesnością. Nie bez znaczenia jest również cena. Konsumenci w badaniu SW Research7 zapytani na co zwracają uwagę przy zakupie lodów najczęściej wskazywali na jakość produktu (55%). Na kolejnych miejscach znalazła się cena (50,7%), skład (44,4%) oraz zaufanie do marki (35,9%).
Na patyku, rożek czy kubek?
Jak co roku, zainteresowanie lodami wzrasta w okresie wiosenno-letnim, a decyzje zakupowe są w głównej mierze uzależnione od pogody i temperatury powietrza. Szczyt sprzedaży lodów przypada w okresie od czerwca do sierpnia, kiedy również temperatury osiągają najwyższe wartości. W sklepach małoformatowych do 300 mkw. wśród kupowanych rodzajów lodów, formaty impulsowe zdecydowanie budują przewagę nad lodami familijnymi, stanowiąc niemal 3/4 udziałów wartościowych w sprzedaży. Dyskonty generują nieco ponad 1/5 wartości sprzedaży, podczas gdy udział super – i hipermarketów jest znacznie niższy. W przypadku lodów familijnych sytuacja kształtuje się na korzyść dyskontów, które generują niemal połowę wartości sprzedaży kategorii, natomiast sklepy małego formatu są nadal ważnym kanałem dystrybucji – odpowiadają za około 1/3 sprzedaży8.
W kategorii lodów impulsowych, największą popularnością cieszą się warianty na patyku, stanowiąc ponad 60% kupowanych opakowań lodów. Rzadziej przez konsumentów wybierane są lody w rożkach, a kubki, sandwiche czy inne rodzaje opakowań cieszą się jeszcze mniejszą popularnością. Wśród wielbicieli lodów familijnych, najczęściej wybierane są opcje mleczne. Co roku, w szczycie sezonu obserwuje się wzrost dostępności lodów, a także szerokości asortymentu. W szczycie sezonu przeciętny sklep małoformatowy ma w ofercie ponad 60 różnych wariantów lodów, z czego najbogatsza jest oferta lodów impulsowych, zwłaszcza wariantów na patyku.
Lody impulsowe to jedna z wielu kategorii, w których w ostatnich latach wyraźnie widoczny jest trend wzrostu cen. Podczas kiedy jeszcze w 2019 r. niemal połowa sprzedaży generowana była przez produkty w cenie do 2,00 zł, w ostatnim sezonie było to już tylko ¼ sprzedaży, a jednocześnie coraz częściej spotykamy się z wysokimi cenami, nawet powyżej 5 zł za opakowanie.
„W kategorii lodów familijnych niezmiennie swoją pozycję lidera utrzymuje Grycan. Do najpopularniejszych marek lodów impulsowych w sklepach małoformatowych należy obecnie Magnum, Koral Ekipa, Nestle Kaktus, Big Milk i Koral Rożek” – wymienia Ilona Mazurek, analityk danych CMR.
Lekkość i kolory w menu
Latem nic nie liczy się bardziej niż orzeźwienie i lekka dieta. Oprócz lekkości posiłków na znaczeniu zyskują wszystkie te produkty, które są niezbędne na wycieczkę, w drogę, na piknik. Poręczne opakowania i małe formaty. Oprócz tego produkty wywołujące letnie skojarzenia, owocowe smaki, świeże owoce czy warzywa i oczywiście produkty przeznaczone wprost na grilla – tym cechuje się okres letni.
„Niezależnie od tego, czy lato mamy tylko w kalendarzu, czy również za oknem, sieci handlowe od wielu tygodni przygotowywały się na wypoczynkowy, letni sezon. Rodzinne pikniki, rowerowe przejażdżki czy popularne grillowanie – tego rodzaju aktywności czekają nas w nadchodzących tygodniach. Sieci handlowe już oferują bogatą i zróżnicowaną gamę produktów, z których z łatwością przygotujemy smaczne przekąski, atrakcyjne dania oraz odświeżające, zdrowe koktajle na bazie owoców lub mleka” – mówi Anna Zdzieszyńska, News Business Manager w ASM Sales Force Agency.
Grill
Jego popularność w okresie letnim jest ogromna. Czy można go uznać za symbol lata? Opinie mogą być podzielone ale niewątpliwie to jedna z ulubionych form spędzania czasu podczas wakacji przez Polaków. Wiąże się z nią wiele kategorii spożywczych. Produkty trafiające na ruszt i dodatki to niezbędne pozycje letniej oferty w każdym sklepie.
Co króluje na ruszcie? Jak wynika z tegorocznego badania SW Research9 najwięcej respondentów na grilla kupuje kiełbasy (66,7%) oraz inne mięsa takie jak np. karkówka, żeberka (53,7%), warzywa (47,5%), kaszanki (42,6%) oraz ryby (26,3%).
Przygotowywanie posiłków na grillu to nie tylko opcja przeznaczona dla mięsożerców. Na ruszcie ląduje coraz więcej produktów bezmięsnych. „Lato, to idealny czas, aby wprowadzić do swojej diety zdrowe nawyki żywieniowe. Producenci poszerzają ofertę o zdrowsze i mniej kaloryczne wersje znanych potraw. Kiełbaski vege czy wegetariańskie hamburgery to idealne towarzystwo warzyw, które również można przygotować na grillu” – mówi Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency. Według badania SW Research zakupu wegetariańskich odpowiedników mięs jak np. parówek czy kiełbas sojowych dokonuje 11% Polaków.
Instytut zapytał również konsumentów jakimi czynnikami kierują się przy wyborze produktów podczas zakupów na grilla. Najczęściej wymienianymi czynnikami są: jakość produktu (53,3%), cena (41,8%), skład (39,2%) oraz zaufanie do marki (28,0%). Nie ma wątpliwości co do tego, że jakość jest obecnie najważniejszym kryterium przy zakupach większości kategorii w koszyku spożywczym.
Więcej smaku
A mowa o przyprawach, którym potrawy zawdzięczają głęboki smak i aromat. Latem konsumenci kierują swoją uwagę ku pozycjom do sałatek, do sosów, do mięs i ryb na grilla czy dressingów. Na znaczeniu zyskują przyprawy suche, jak i mokre.
Jak się okazuje pozycje grillowe są popularne nie tylko latem. Dowodem na to, że Polacy nie tylko w okresie wiosenno-letnim sięgają po smaki grillowe jest sprzedaż mieszanek przypraw do grilla. W sklepach małoformatowych nawet poza sezonem produkty z tej kategorii dostępne są w co piątym sklepie, a średnia liczba transakcji utrzymuje się na poziomie 2-3 miesięcznie. W 2021 roku szczyt sprzedaży przypadł na czerwiec.
W 2021 sytuacja uległa zmianie i kategoria spadła odpowiednio o 9% w wolumenie sprzedaży, 10% w liczbie opakowań oraz 7% w wartości sprzedaży. Można zatem uznać, że kategoria jest w miarę stabilna, choć czynnikiem wpływającym na wzrost wartości sprzedaży jest cena.
„W trakcie sezonu, odpowiedzialnego za 85% wartości sprzedaży rocznej (dane za 2021), kategoria jest dostępna w co drugim sklepie. W TOP 10 produktów pod względem sprzedaży znalazły się 4 produkty Grill klasyczny (uniwersalny, bez wskazania dania czy typu mięsa) oraz 3 pikantne. Nieodmiennie na pozycji lidera w 2021 w wartości sprzedaży utrzymuje się Prymat Grill Klasyczny 20 g. Na podium znajdują się również Kamis Grill Klasyczny 25 g oraz Kamis Przyprawa do grzanek złocistych z grilla 20 g” – mówi Aleksandra Supranowicz z Centrum Monitorowania Rynku.
Suche sosy sałatkowe można znaleźć w co drugim sklepie, gdzie średnio dostępne są 3 warianty. Według CMR w całej kategorii w 2021 roku znajdowało się 46 produktów, przy czym TOP 5 odpowiadało za prawie 75% wartości sprzedaży. Konsumenci najczęściej sięgają po Knorr Sos Sałatkowy; koperkowy 9 g, w następnej kolejności zaś wybierają grecki, francuski i włoski.
Przy okazji dodatków do potraw nie należy pominąć tłuszczów. Latem czołowe miejsce zajmują oliwy. To dodatek do większości sosów sałatkowych, składnik marynat do mięs oraz produkt do smażenia. „Oliwy dostępne są w co 4 sklepie małego formatu. Ciekawym faktem jest to, że liczba wariantów zmniejsza się dość mocno (spadła o jedną trzecią w ciągu dwóch lat), podczas gdy średnia liczba wariantów per sklep zmniejszyła się tylko nieznacznie (z 2,3 w 2019 do 2,1 w 2021). Największą liczbą wariantów może pochwalić się marka Monini, która od 2021 jest również nowym liderem rynku, w miejsce Basso, co zawdzięcza głównie swojemu nr 1 (również nr 1 kategorii) Monini Classico oliwa z oliwek extra vergine butelka 500 ml” – mówi Aleksandra Supranowicz.
Szybkie dania
Co z pewnością nie powinno się znaleźć w wakacyjnym niezbędniku? Potrawy, które gwarantuję długi czas spędzany na ich przygotowywaniu. Ma być szybko i smacznie. W związku z tym na znaczeniu zyskują wszelkiego rodzaju produkty, które usprawniają przygotowywanie posiłków. Przeciery, passaty, pesto, ajvar czy wszelkiego rodzaju gotowe sosy. Niezwykle pomocne są fixy, które dostarczają wielu pomysłów na szybkie dania, np. zapiekanki makaronowe z różnymi dodatkami, kotlety, dania z makaronami w różnych sosach. Wybór na rynku jest ogromny.
Przy tego typu daniach częstym dodatkiem są makarony. Nic dziwnego szybkość przygotowania przemawia na korzyść tego produktu. Obok są oczywiście wszelkiego rodzaju kasze i ryż. To produkty o długim terminie przydatności i co ciekawe zyskały one na znaczeniu wraz z inwazją Rosji na Ukrainę. Jak wynika z danych NielsenIQ już w 8 tygodniu 2022 roku w porównaniu do tego samego tygodnia w roku poprzednim sprzedaż makaronu wzrosła o 59% a ryżu o 53%10. Instytut przewiduje dalszy trend wzrostowy tych kategorii.
Napoje mleczne i fermentowane
Kolejną kategorią, która zyskuje latem na znaczeniu są jogurty, kefiry, maślanki, chłodniki czy zsiadłe mleko. A to dlatego, że poza właściwościami orzeźwiającymi, świetnie gaszą pragnienie i są pożywne. Wybór tych produktów często jest umotywowany także trendem prozdrowotnym ze względu na liczne korzystne właściwości napojów fermentowanych. To przede wszystkim produkty naturalne i niskotłuszczowe.
Zsiadłe mleko, kefiry i maślanki naturalne to także znakomita baza do koktajli z owocami i chłodników przyrządzanych wyłącznie wiosną i latem, a także podstawa lekkostrawnych sosów do potraw z grilla czy też dodatek do ziemniaków.
W ofertach producentów znajdują się już gotowe chłodniki, również w wersji warzywnej czy w poręcznej butelce gotowe do spożycia. Jeśli mowa o produktach „on the go” na rynku są również różne warianty smakowe maślanek w poręcznych opakowaniach. Tutaj również jogurty pitne to produkty, które można zabrać ze sobą wszędzie, a mnogość opakowań w różnych pojemnościach pozwala wybrać odpowiedni.
Kategorie nabiałowe latem zyskują nie tylko ze względu na walory orzeźwiające czy poręczne opakowania. To także podstawa wielu dań, sosów czy dipów. Jogurty naturalne, śmietany, serki kremowe, masła czy sery takie jak mozzarella bądź feta to stała pozycja na listach wielu wakacyjnych niezbędników przy przygotowywaniu letniego posiłku zarówno z grilla, jak i lekkiego domowego obiadu.
Sery i serki
Kanapki z serem i świeżymi warzywami to podstawa letniego menu, jak i stały element jadłospisu wśród osób dbających o swoją dietę. „Sery żółte, wiejskie czy kanapkowe to obowiązkowy składnik posiłków, zwłaszcza śniadań, dla wielu Polaków. Niestety, od stycznia do marca bieżącego roku wolumen sprzedaży każdej z tych kategorii w sklepach małoformatowych do 300 mkw. nieznacznie spadł, co może być związane z rosnącymi cenami. Wszak w tym samym czasie wartość sprzedaży tych rodzajów sera wzrosła, w każdym przypadku o kilkanaście procent” – mówi Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w Centrum Monitorowania Rynku.
Produkty z tych kategorii znajdziemy w 9 na 10 sklepów małoformatowych. W przypadku serów żółtych najszerzej dostępne pozostają sery SM Mlekpol, serków kanapkowych – Hochland, a serków wiejskich – OSM Piątnica. Klienci małych sklepów mogą wybierać średnio spośród ok. 10 wariantów serów żółtych, 3 wariantów serków wiejskich i ok. aż 13 wariantów serków kanapkowych.
Średnie ceny za opakowanie serów wzrosły w ciągu roku o co najmniej kilkadziesiąt groszy. „I tak, w przypadku serków kanapkowych średnia cena za opakowanie w sklepach małego formatu w okresie styczeń-marzec bieżącego roku wynosiła ok. 3,70 zł, czyli o ponad 30 gr więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. O tyle samo wzrosła średnia cena za opakowanie serków wiejskich, która dziś wynosi ok 2,65 zł. Największą podwyżkę cen zaliczyły sery żółte – ich opakowanie kosztuje dziś w sklepach małoformatowych średnio 5,75 zł, czyli o ok. 90 gr więcej niż rok wcześniej” – przyznaje Nikodem Pankowiak.
Oto przykłady najważniejszych letnich kategorii. Dla konsumentów mają szczególne miejsce podczas wakacyjnego odpoczynku. Dla detalistów oznacza to, że powinny znaleźć szczególne miejsce przy planowaniu asortymentu na okres wakacyjny. Przy tym należy wziąć pod uwagę otoczenie i potrzeby klientów danego sklepu. Teraz odpowiedź na pytanie staje się łatwa. Jaka jest Twoja lista wakacyjnych niezbędników?
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: CMR.
2 źródło: Badanie na reprezentatywnej grupie przez SW Research w marcu 2022 roku. W ramach badania przeprowadzono 1005 ankiet z próbą Polek i Polaków deklarujących spożycie wina przynajmniej od czasu do czasu.
3 źródło: Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food); wolumen, wartość; okres: styczeń – grudzień 2019, styczeń – grudzień 2020, styczeń – grudzień 2021; kategoria: woda butelkowana (definicja NielsenIQ).
4 źródło: Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food); wolumen, wartość; okres: styczeń – grudzień 2019, styczeń – grudzień 2020, styczeń – grudzień 2021; kategoria: woda butelkowana (definicja NielsenIQ).
5 źródło: Ibidem.
6 źródło: CMR.
7 źródło: SW Research, badanie wykonane metodą CAWI w maju 2022, na grupie 834 osób.
8 źródło: CMR.
9 źródło: SW Research, badanie wykonane metodą CAWI w maju 2022, na grupie 834 osób.
10 źródło: Badanie Total Store Read obejmuje skanningowe dane sprzedażowe z grupy ponad 30 współpracujących z NielsenIQ sieci detalicznych, dla kategorii z koszyków FMCG Food, FMCG Drug, Fresh Food, Non Food.
Alkohole na letnie miesiące
Z pewnością każdy ma swoje ulubione trunki, które latem smakują najlepiej. „Okres letni to czas spotkań, wakacji, ale też po prostu wyższej temperatury, a często i upałów, co ma decydujący wpływ na wiele decyzji zakupowych i struktury spożycia – w tym między innymi alkoholu” – mówi Roman Szymanda z CMR. Często konsumenci sięgają zatem po trunki o niższej zawartości alkoholu, musujące i owocowe. Dodatkowo mają one orzeźwiać.
W ubiegłym sezonie letnim rynek alkoholi nieco wyhamował. A odpowiedzialne za to były rosnące ceny. Dane z kanału sklepów małoformatowych do 300 mkw., wskazują, że okres letni 2021 r. był dla kategorii alkoholi słabszy od 2020 o prawie 7% wolumenowo i 5% wartościowo. Spadek ten dotyczył właściwie wszystkich grup produktów, przy czym udział w wartości sprzedaży zyskały piwa i wódki smakowe. Wolumenowo wzrósł natomiast tylko udział piwa, a wódki smakowe w tym aspekcie spadły. Ma to związek z największym w kategorii wzrostem cen w tym okresie1.
Liczna oferta piw i cydry
Najbardziej kojarząca się z latem kategoria wśród alkoholi to oczywiście piwa. Stanowią one jednocześnie największą grupę wśród alkoholi, zarówno pod kątem wartości sprzedaży, jak i wolumenu w sklepach małoformatowych. Piwo to także najliczniej reprezentowana kategoria – jak podaje CMR średnio w sklepie klient może wybierać spośród około 90 wariantów piwa, ale w okresie letnim oferta ta wzrasta do prawie 110 produktów.
Sprzedaż większości rodzajów piwa w okresie letnim wzrasta, przy czym w najmniejszym stopniu piw mocnych, a w największym oczywiście piw smakowych i radlerów (w tym piw bezalkoholowych), które w okresie letnim osiągają ponad dwukrotnie wyższą sprzedaż, niż w pozostałych miesiącach. „Rośnie także oferta dostępna dla klientów – w roku 2020 średnio dostępnych było 41 wariantów tych piw, a w 2021 już 46. Poza sezonem oferta ta spada do ok. 34 odmian” – wskazuje Roman Szymanda.
Kategoria ta jest dostępna w niemal każdym sklepie spożywczym. „Poziom dystrybucji jest relatywnie wysoki, bo sięga praktycznie 100%” – dodaje ekspert. Liderami sprzedaży według CMR (zarówno pod kątem wolumenu, jak i wartości) w omawianej grupie piw smakowych latem 2021 była klasyczna odmiana Desperadosa (Tequila w butelce 400 ml, produkowany przez Grupę Żywiec), a na drugim miejscu znalazł się Garage Hard Lemon (Carlsberg). Nadchodzące lato z pewnością dostarczy kolejnych nowych odmian, już swoją premierę miały m.in. Lech Free Dark Fruit Sour (Kompania Piwowarska), Warka Radler 0% Kiwi z Pigwą (Grupa Żywiec) czy Somersby 0% Mandarynka (Carlsberg). Nowości cały czas przybywa co z pewnością cieszy wielbicieli owocowych lekkich trunków.
Cydr to także grupa produktów, o której w kontekście lata nie sposób zapomnieć. Ciepłe miesiące to ponad dwukrotnie wyższa sprzedaż cydru niż w pozostałych sezonach. „Zdecydowanie poprawia się dostępność tego produktu w sezonie letnim – można go wtedy znaleźć w prawie połowie sklepów małopowierzchniowych, podczas gdy poza sezonem tylko w ok. 37%. Jest tutaj więc spory potencjał” – ocenia analityk CMR. Średnio klient w sklepie ma do wyboru 2 odmiany cydru. Pod względem ilości sprzedanych butelek liderem rynkowym jest Cydr Lubelski Klasyczny 4,5% o pojemności 1 l.
Drinki
Na listach wakacyjnych niezbędników osób dorosłych znaczącą pozycję stanowi ulubiony drink. Tutaj z pomocą przychodzą również gotowe pozycje dostępne w sklepach. Jak potwierdzają dane instytutu, kategoria ta w okresie letnim notuje istotny wzrost sprzedaży (latem o ponad 50%) – stanowią jednak już znacznie mniejsze znaczenie, biorąc pod uwagę, że w sklepach do 300 mkw. piwo i wódka stanowią prawie 97% udziału wolumenowego i prawie 90% wartościowego w sprzedaży całej kategorii alkoholi.
„Drinki dostępne są w prawie połowie sklepów, a wybierać można z ok. 4 wariantów (poza sezonem letnim średnio z 3). Największy wolumen sprzedaży osiągają Jim Beam z Colą i Jack Daniel’s z Colą – oba produkty w puszkach 330 ml” – przyznaje analityk CMR.
Czerwone półsłodkie najczęstszym wyborem
Kategoria niezwykle ciekawa ze względu na mnogość wariantów i smaków, a w swojej palecie posiada również takie, które latem smakują lepiej. To także kategoria przywodząca wspomnienia m.in. ze śródziemnomorskich wyjazdów wakacyjnych. Wina włoskie, francuskie, hiszpańskie, portugalskie czy greckie często przywołują wyjątkowe wspomnienia.
To popularna kategoria na naszym rynku, co wynika również z badania przeprowadzonego przez instytut SW Research2 na zlecenie National Wine Agency of Georgia (LEPL). Polacy pijący wino sięgają po nie częściej niż po piwo, wódkę czy likier.
W Polsce najbardziej lubianym rodzajem wina jest wino czerwone (53% wskazań respondentów). Na kolejnych miejscach są warianty białe, różowe, musujące czy deserowe. Wybierając smak najczęściej stawiamy na półsłodki (32% wskazań). Równie wysokie znaczenie ma smak słodki (29%) oraz półwytrawny (26%).
Oprócz rodzaju wina (73%) przy zakupie istotna jest cena. Na ten czynnik wskazało 46% respondentów. Kolejne czynniki wpływające na decyzję zakupową to marka (30%), kraj pochodzenia (24%), opinie i rekomendacje (13%) oraz opakowanie (4%).
Jeśli chodzi o miejsce zakupu to najczęściej jest to supermarket (43%). Na kolejnych miejscach znajdują się dyskonty (36%), sklepy z alkoholami (31%), hipermarkety (29%), sklepy spożywcze (23%) oraz sklepy z winami (15%).
Kiedy sięgamy po butelkę wina? Najczęstsze okoliczności jego picia to spotkania z rodziną i znajomymi (73%) oraz przyjęcia lub imprezy (68%). Stosunkowo często pojawia się również picie wina wieczorem dla relaksu (65%). Niemal co trzecia osoba (29%) deklaruje picie wina 2-3 razy w miesiącu, podobny odsetek (28%) określa tę częstość jako raz w tygodniu. Najczęściej badani piją wino w swoim domu (56%) lub u rodziny bądź znajomych (32%). Picie wina zwykle przebiega w towarzystwie partnera/partnerki (60%), innych członków rodziny (57%) oraz przyjaciół lub znajomych (55%).
Wina w sklepach małoformatowych latem nie osiągają znacznych wzrostów, ale zajmują czołowe miejsce w sprzedaży wolumenowej i wartościowej. „Co do win – pamiętajmy, że w upalne dni klienci chętniej sięgają po wina białe czy różowe” – podkreśla Roman Szymanda.
W tym miejscu warto na pewno wspomnieć o prosecco – letnia sprzedaż tego rodzaju wina wzrasta w małym formacie sklepów o 70%. Jednak dostępność takich trunków w sklepach małego formatu osiąga tylko 40%. „Latem 2021 Polacy kupili najwięcej Mionetto Prosecco (Henkell Freixenet)” – mówi Roman Szymanda.
Mocniejsze trunki
Latem klienci zauważalnie chętniej sięgają również po mocne trunki, które oprócz tego, że są pijane saoute z lodem stanowią bazę do wielu drinków i koktajli. Jedną z takich pozycji jest gin. Sezon letni odpowiada za wzrost sprzedaży tej kategorii o ponad 20%. Wiodącym produktem w sklepach małoformatowych poprzedniego lata był Gin Lubuski w butelce 0,5 l (producent Henkell Freixenet).
Wódki czy whisky są kategoriami, które latem nie osiągają spektakularnych wzrostów w sklepach małego formatu, ale nadal oczywiście zajmują czołowe miejsca w sprzedaży wolumenowej i wartościowej.
Dane CMR wskazują, że wśród wódek czystych liderem wolumenu sprzedaży jest Żubrówka Biała 0,5 l, a druga w rankingu Żołądkowa Gorzka de Luxe 0,5 l osiąga połowę wyniku lidera. Natomiast wśród opcji wódek smakowych przodują warianty cytrynowe (na czele Cytrynówka Lubelska 0,1 l). W tej kategorii również pojawiają się nowości smakowe – w 2021 była to m.in. Lubelska Granat czy Rajska Cytrusówka Cytryna z Melonem w różnych pojemnościach. „Nadchodzące lato, jak co roku na pewno nie będzie nudne pod kątem nowości asortymentowych wielu podkategorii alkoholi” – przyznaje Roman Szymanda.
Nawodnienie to podstawa
W trakcie rodzinnych wypraw lub wycieczek z przyjaciółmi, zwłaszcza tych na rowerze, powinniśmy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu. „Wypijanie co najmniej 2 litrów napojów dziennie będzie jak najbardziej wskazane. W tym segmencie producenci wprowadzili na rynek szeroką ofertę wód smakowych, które nie zawierają cukru. Zostały za to uzupełnione o owocowe smaki oraz witaminowe dodatki” – mówi Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency.
Polacy ze wszystkich napojów bezalkoholowych najczęściej wybierają wodę. Rynek wody butelkowanej po lekkim załamaniu w 2020 roku wrócił do poziomu przekraczającego wartość 5 mld zł. „Rok pandemii oznaczał mniej okazji zakupowych na rynku wody. Lockdowny, ograniczenia w przemieszczaniu, czy zamykanie siłowni i klubów fitness, spowodowały, że mniej podróżowaliśmy, mniej spacerowaliśmy, a tym samym mniej piliśmy wody. Rok 2021 przyniósł rozluźnienia restrykcji i powolny powrót do naszych zwyczajów, powróciły okazje na małe opakowania, co przyczyniło się do odbicia na rynku” – przyznaje Piotr Chęcielewski, członek Zarządu Jurajska.
Rynek wody w ostatnim czasie charakteryzował się pewną zmianą. Jak przyznaje ekspertka w NielsenIQ3 zmiana ta dotyczy udziałów wolumenowych dwóch segmentów – czyli wody niegazowanej i tej z gazem. „Jeszcze w 2019 roku stosunek wody niegazowanej do gazowanej wynosił 60:40, z kolei w minionym był równy 55:45. W ostatnim roku woda gazowana odnotowała wzrost wolumenu o 2,8%, jednak segment wody gazowanej bez smaku wzrósł o 6,1% w stosunku do 2020 roku. Jednocześnie wolumen sprzedaży znacznie mniejszego segmentu, czyli wody gazowanej smakowej zmniejszył się o prawie połowę w stosunku do poprzedniego roku” – mówi Aleksandra Gębarowska.
Woda ze smakiem nieco mniej popularna
W 2021 roku niezależnie czy tzw. woda smakowa była gazowana czy zwykła – notowała znacząco niższe wolumeny sprzedaży. Jedną z przyczyn spadku zakupów tego typu produktów mogła być m.in. dużo wyższa średnia cena wody ze smakiem, która rok do roku wzrosła prawie o połowę.
„Warto jednak zaznaczać, że w segmencie wody gazowanej smakowej dużą rolę odgrywały marki własne, których udział wolumenowy w sprzedaży w 2020 wynosił prawie 79%, z kolei w roku 2021 spadł o 20 p.p. do 59%. To pokazuje, że straty tego segmentu wynikają z dynamicznego spadku sprzedaży marek własnych. W tym samym czasie produkty markowe w segmencie wody gazowanej smakowej odnotowały 2,7% wzrostu wolumenu w stosunku do 2020 roku” – wyjaśnia Aleksandra Gębarowska z NielsenIQ.
Znane marki wybierane najczęściej
W całej kategorii wody w ostatnim roku produkty „markowe” poradziły sobie znacznie lepiej na rynku w porównaniu z produktami marek własnych. Według NielsenIQ wartość sprzedaży wód markowych na całym rynku wzrosła o 7,8% podczas gdy marek własnych spadła o 10,8% rok do roku.
Jak dodaje Aleksandra Gębarowska, różnica w trendzie jeszcze mocniej widoczna była w dyskontach, które odpowiadały za 86% wartości sprzedaży marek własnych – te w kanale dyskontów traciły wartościowo 11,9%, podczas gdy wartość sprzedaży produktów markowych w dyskontach wzrosła o 16,2%4.
Gdzie po wodę?
Podobnie jak w wielu innych kategoriach FMCG w 2021 roku to dyskonty odgrywały dużą rolę w sprzedaży kategorii wody – ponad połowa wolumenu w tym okresie sprzedawała się w dyskontach, a udział tego kanału z roku na rok był większy. Jak wynika z danych NielsenIQ, pozytywny trend sprzedaży w dyskontach był widoczny dla wody niesmakowej, szczególnie tej z bąbelkami. W pozostałych kanałach dużego formatu, czyli hiper – i supermarketach odnotowano spadek sprzedaży wody zarówno czystej, jak i smakowej, z kolei w sklepach małoformatowych – woda „niesmakowa” – po znaczących spadkach w roku 2020, w ostatnim roku utrzymała zbliżony wolumen sprzedaży (-0,3% vs 2020 r.)5.
Placówki małoformatowe zyskują na sprzedaży wody
Sprzedaż wód smakowych i czystych w sklepach małoformatowych według CMR wzrosła o niemal 7% pod względem wartości w 2021 vs 2020, co umotywowane było przede wszystkim zwiększeniem liczby transakcji wód, a także średniej ceny za opakowanie. „Pod kątem wolumenu wody ogółem zachowały stabilny poziom sprzedaży w 2021 roku, przy czym sprzedaż wolumenowa samych wód smakowych zmniejszyła się o 20%” – mówi Julia Kijo z Centrum Monitorowania Rynku.
Kategoria wód odznacza się sezonowością sprzedaży, której pik przypada na miesiące letnie – od czerwca do sierpnia. „W 2021 sprzedaż sierpniowa była na stosunkowo niskim poziomie ze względu na względnie niską temperaturę w tym miesiącu, co wpłynęło na niższy niż w ubiegłych latach popyt i konsekwentnie sprzedaż (-20% 08.21 vs 08.20)” – dodaje Julia Kijo.
Butelkę wody smakowej i/lub czystej można znaleźć w niemal każdym sklepie małego formatu w średnio 40 różnych wariantach – około 30 rodzajów wód czystych i ponad 10 smakowych.
„Na wspomniany wcześniej wzrost średniej ceny wpływ miało wprowadzenie przez rząd opłaty cukrowej na początku 2021 roku. Mimo, iż podatek dotyczył jedynie wód smakowych (c.a. +0,89 zł za litr), to również w wodach czystych zauważalny był niewielki wzrost cen (c.a. +0,05 zł za litr)” – komentuje Julia Kijo.
Według danych instytutu najważniejszymi markami w kategorii wód są Żywiec Zdrój (Danone), Cisowianka (Nałęczów Zdrój) oraz Muszynianka – koncentrowały one 60% sprzedaży wartościowej kategorii w sklepach małoformatowych w 2021 r. Jak dodaje analityk, istotną rolę odgrywa również Kubuś Waterrr, który zajmuje drugie miejsce w wodach smakowych odpowiadając za 41% wartości sprzedaży segmentu, co przekłada się na 7% udziałów w całościowej sprzedaży wód w 2021 roku w sklepach do 300 mkw.
Napoje kupujemy w sklepach do 300 mkw.
Latem oprócz wody konsumenci chętniej sięgają również po napoje. W sklepach małoformatowych napoje to 3. pod względem wartości i 2. pod względem liczby transakcji najważniejsza kategoria w sezonie letnim. Ponadto ten format sklepów jest najważniejszym kanałem sprzedaży tej kategorii, odpowiadając za ponad 60% wartości sprzedaży w całym panelu sklepów detalicznych z dyskontami i hipermarketami w okresie letnim6.
Według danych CMR z okresu od czerwca do sierpnia 2021 roku, najważniejszym segmentem napojów są napoje gazowane odpowiadające za 30% wartości sprzedaży i pojawiające się na co trzecim paragonie. Tuż za nimi plasuje się woda czysta z wagą wartościową 20%. W sezonie zyskują na znaczeniu przede wszystkim wody czyste i smakowe, a także herbaty mrożone i napoje izotoniczne.
Sprzedaż wartościowa napojów w sklepach małoformatowych w okresie od czerwca do sierpnia 2021 wzrosła o 11,2% w porównaniu do analogicznego okresu 2020. „Kontrybutorem wzrostu wartości była średnia cena za opakowanie, podczas gdy liczba transakcji oraz liczba opakowań na paragonie miały negatywny wpływ na sprzedaż napojów. Ujemna zmiana liczby transakcji związana jest z niższym popytem na napoje w sierpniu 2021, wywołanym stosunkowo niskimi temperaturami oraz chłodną, deszczową pogodą” – wyjaśnia Julia Kijo z CMR.
Również w tym przypadku za wzrost cen odpowiedzialna była opłata cukrowa wprowadzona na początku 2021 roku. Podatek cukrowy obejmuje napoje bezalkoholowe z dodatkiem cukrów, substancji słodzących oraz kofeiny lub tauryny. „Producenci napojów podejmują się różnych działań mających na celu obniżenie wielkości płaconego podatku, a tym samym zniwelowanie wzrostu cen rynkowych. Jednym z działań jest zmniejszanie bądź całkowite eliminowanie cukru ze składu, wzbogacanie napojów o soki owocowe czy też proces tzw. „downsize’ingu”, czyli wprowadzanie mniejszych opakowań popularnych, flagowych produktów, redukując cenę jednostkową za butelkę i obniżając psychologicznie barierę cen” – mówi analityk CMR.
Pomimo licznych zabiegów mających na celu zniwelowanie wzrostu cen, według CMR średnia cena napojów w sklepach małoformatowych wzrosła o ponad 16%. Podwyżka cenowa najbardziej dotknęła napojów gazowanych (+37% lato 2021 vs lato 2020) oraz wód smakowych (+34%).
„Producentami o najwyższych udziałach rynkowych w sklepach małego formatu są Coca-Cola i Pepsico (liderzy segmentu napojów gazowanych), Maspex (z najważniejszą marką soków Tymbark oraz m.in. marką energetyków Tiger) oraz Danone i Nałęczów Zdrój (producenci wód Żywiec Zdrój i Cisowianka), których znaczenie w sprzedaży wolumenowej wzrasta w okresie letnim” – wymienia Julia Kijo.
Letnie napojowe wybory
W miesiącach letnich obserwowane są zmiany trendów zakupowych przy wyborze wielkości opakowań. Sprzedaż napojów w mniejszych pojemnościach, czyli tych bardziej poręcznych, kupowanych do szybkiego spożycia rosła zdecydowanie szybciej niż sprzedaż napojów w dużych, rodzinnych opakowaniach. Ciężko znaleźć na rynku sklep małoformatowy, który w ofercie nie posiadałby jakiegokolwiek asortymentu napojowego. Według danych CMR wachlarz dostępnych wariantów jest bardzo szeroki, na półce sklepowej w 2021 roku znajdowało się ponad 70 różnych produktów z kategorii soki/nektary/napoje niegazowane, 45 różnych wariantów z kategorii napoje gazowane oraz 30 różnych wód czystych. W okresie letnim półka staje się jeszcze bardziej „obfita”, liczba dostępnych produktów rośnie średnio o dodatkowe 2-5 SKU w zależności od kategorii.
Oprócz wód i napojów orzeźwienie przynoszą również napoje klasycznie spożywane na gorąco a latem na zimno. Mowa o kawie i herbacie. „Starsi wraz z początkiem lata, częściej zamawiać będą sezonowe wersje swoich ulubionych, kawowych napojów. Kawa mrożona z dodatkiem różnych smaków, ale bez dodatku cukru, jest jednym z ulubionych, orzeźwiających napojów, doskonale gaszących pragnienie w upalne dni” – przyznaje Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency.
Lodowe trendy
Zaraz za napojami, a może nawet i na równi w rankingu orzeźwienia plasują się lody. „Najmłodszych, choć nie tylko, ucieszy zapewne coraz szerzej dostępna oferta orzeźwiających, owocowych lodów, które można znaleźć w niemal każdym punkcie sprzedaży” – mówi Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency.
Multisensoryczność składników to trend lodowy, który był jeż obecny w poprzednich sezonach, obecnie przybiera on na sile. Jego wyrazem są wariacje na temat smaków, zapachów i struktury lodów, które wynoszą je na poziom wielozmysłowego doświadczenia.
W tej kategorii na rynku pojawiło się już wiele nowości. Nieoczywiste smaki w lodach mlecznych czy wodnych, połączenie sorbetu ze smakiem śmietankowym, kwiatowe zestawienia smakowe, w polewie strzelającej, o smaku oranżady czy ze składnikami pochodzącymi z odległych zakątków świata. Zainteresowanie konsumentów lodami, które łączą w sobie różne rodzaje słodyczy często wpływa na współpracę między producentami różnych kategorii. Nieoczywiste połączenia i wysoka jakość – królują tego lata w sklepowych zamrażarkach.
Rynek lodów zmienia się dynamicznie. Nowe i niespodziewane połączenia smakowe pomagają producentom zaistnieć w branży, która ma ogromny potencjał wzrostu, ponieważ wciąż spożywamy mniej lodów niż w krajach Europy Zachodniej, Skandynawii czy USA.
Polacy szukają połączenia klasyki z nowoczesnością. Nie bez znaczenia jest również cena. Konsumenci w badaniu SW Research7 zapytani na co zwracają uwagę przy zakupie lodów najczęściej wskazywali na jakość produktu (55%). Na kolejnych miejscach znalazła się cena (50,7%), skład (44,4%) oraz zaufanie do marki (35,9%).
Na patyku, rożek czy kubek?
Jak co roku, zainteresowanie lodami wzrasta w okresie wiosenno-letnim, a decyzje zakupowe są w głównej mierze uzależnione od pogody i temperatury powietrza. Szczyt sprzedaży lodów przypada w okresie od czerwca do sierpnia, kiedy również temperatury osiągają najwyższe wartości. W sklepach małoformatowych do 300 mkw. wśród kupowanych rodzajów lodów, formaty impulsowe zdecydowanie budują przewagę nad lodami familijnymi, stanowiąc niemal 3/4 udziałów wartościowych w sprzedaży. Dyskonty generują nieco ponad 1/5 wartości sprzedaży, podczas gdy udział super – i hipermarketów jest znacznie niższy. W przypadku lodów familijnych sytuacja kształtuje się na korzyść dyskontów, które generują niemal połowę wartości sprzedaży kategorii, natomiast sklepy małego formatu są nadal ważnym kanałem dystrybucji – odpowiadają za około 1/3 sprzedaży8.
W kategorii lodów impulsowych, największą popularnością cieszą się warianty na patyku, stanowiąc ponad 60% kupowanych opakowań lodów. Rzadziej przez konsumentów wybierane są lody w rożkach, a kubki, sandwiche czy inne rodzaje opakowań cieszą się jeszcze mniejszą popularnością. Wśród wielbicieli lodów familijnych, najczęściej wybierane są opcje mleczne. Co roku, w szczycie sezonu obserwuje się wzrost dostępności lodów, a także szerokości asortymentu. W szczycie sezonu przeciętny sklep małoformatowy ma w ofercie ponad 60 różnych wariantów lodów, z czego najbogatsza jest oferta lodów impulsowych, zwłaszcza wariantów na patyku.
Lody impulsowe to jedna z wielu kategorii, w których w ostatnich latach wyraźnie widoczny jest trend wzrostu cen. Podczas kiedy jeszcze w 2019 r. niemal połowa sprzedaży generowana była przez produkty w cenie do 2,00 zł, w ostatnim sezonie było to już tylko ¼ sprzedaży, a jednocześnie coraz częściej spotykamy się z wysokimi cenami, nawet powyżej 5 zł za opakowanie.
„W kategorii lodów familijnych niezmiennie swoją pozycję lidera utrzymuje Grycan. Do najpopularniejszych marek lodów impulsowych w sklepach małoformatowych należy obecnie Magnum, Koral Ekipa, Nestle Kaktus, Big Milk i Koral Rożek” – wymienia Ilona Mazurek, analityk danych CMR.
Lekkość i kolory w menu
Latem nic nie liczy się bardziej niż orzeźwienie i lekka dieta. Oprócz lekkości posiłków na znaczeniu zyskują wszystkie te produkty, które są niezbędne na wycieczkę, w drogę, na piknik. Poręczne opakowania i małe formaty. Oprócz tego produkty wywołujące letnie skojarzenia, owocowe smaki, świeże owoce czy warzywa i oczywiście produkty przeznaczone wprost na grilla – tym cechuje się okres letni.
„Niezależnie od tego, czy lato mamy tylko w kalendarzu, czy również za oknem, sieci handlowe od wielu tygodni przygotowywały się na wypoczynkowy, letni sezon. Rodzinne pikniki, rowerowe przejażdżki czy popularne grillowanie – tego rodzaju aktywności czekają nas w nadchodzących tygodniach. Sieci handlowe już oferują bogatą i zróżnicowaną gamę produktów, z których z łatwością przygotujemy smaczne przekąski, atrakcyjne dania oraz odświeżające, zdrowe koktajle na bazie owoców lub mleka” – mówi Anna Zdzieszyńska, News Business Manager w ASM Sales Force Agency.
Grill
Jego popularność w okresie letnim jest ogromna. Czy można go uznać za symbol lata? Opinie mogą być podzielone ale niewątpliwie to jedna z ulubionych form spędzania czasu podczas wakacji przez Polaków. Wiąże się z nią wiele kategorii spożywczych. Produkty trafiające na ruszt i dodatki to niezbędne pozycje letniej oferty w każdym sklepie.
Co króluje na ruszcie? Jak wynika z tegorocznego badania SW Research9 najwięcej respondentów na grilla kupuje kiełbasy (66,7%) oraz inne mięsa takie jak np. karkówka, żeberka (53,7%), warzywa (47,5%), kaszanki (42,6%) oraz ryby (26,3%).
Przygotowywanie posiłków na grillu to nie tylko opcja przeznaczona dla mięsożerców. Na ruszcie ląduje coraz więcej produktów bezmięsnych. „Lato, to idealny czas, aby wprowadzić do swojej diety zdrowe nawyki żywieniowe. Producenci poszerzają ofertę o zdrowsze i mniej kaloryczne wersje znanych potraw. Kiełbaski vege czy wegetariańskie hamburgery to idealne towarzystwo warzyw, które również można przygotować na grillu” – mówi Anna Zdzieszyńska z ASM Sales Force Agency. Według badania SW Research zakupu wegetariańskich odpowiedników mięs jak np. parówek czy kiełbas sojowych dokonuje 11% Polaków.
Instytut zapytał również konsumentów jakimi czynnikami kierują się przy wyborze produktów podczas zakupów na grilla. Najczęściej wymienianymi czynnikami są: jakość produktu (53,3%), cena (41,8%), skład (39,2%) oraz zaufanie do marki (28,0%). Nie ma wątpliwości co do tego, że jakość jest obecnie najważniejszym kryterium przy zakupach większości kategorii w koszyku spożywczym.
Więcej smaku
A mowa o przyprawach, którym potrawy zawdzięczają głęboki smak i aromat. Latem konsumenci kierują swoją uwagę ku pozycjom do sałatek, do sosów, do mięs i ryb na grilla czy dressingów. Na znaczeniu zyskują przyprawy suche, jak i mokre.
Jak się okazuje pozycje grillowe są popularne nie tylko latem. Dowodem na to, że Polacy nie tylko w okresie wiosenno-letnim sięgają po smaki grillowe jest sprzedaż mieszanek przypraw do grilla. W sklepach małoformatowych nawet poza sezonem produkty z tej kategorii dostępne są w co piątym sklepie, a średnia liczba transakcji utrzymuje się na poziomie 2-3 miesięcznie. W 2021 roku szczyt sprzedaży przypadł na czerwiec.
W 2021 sytuacja uległa zmianie i kategoria spadła odpowiednio o 9% w wolumenie sprzedaży, 10% w liczbie opakowań oraz 7% w wartości sprzedaży. Można zatem uznać, że kategoria jest w miarę stabilna, choć czynnikiem wpływającym na wzrost wartości sprzedaży jest cena.
„W trakcie sezonu, odpowiedzialnego za 85% wartości sprzedaży rocznej (dane za 2021), kategoria jest dostępna w co drugim sklepie. W TOP 10 produktów pod względem sprzedaży znalazły się 4 produkty Grill klasyczny (uniwersalny, bez wskazania dania czy typu mięsa) oraz 3 pikantne. Nieodmiennie na pozycji lidera w 2021 w wartości sprzedaży utrzymuje się Prymat Grill Klasyczny 20 g. Na podium znajdują się również Kamis Grill Klasyczny 25 g oraz Kamis Przyprawa do grzanek złocistych z grilla 20 g” – mówi Aleksandra Supranowicz z Centrum Monitorowania Rynku.
Suche sosy sałatkowe można znaleźć w co drugim sklepie, gdzie średnio dostępne są 3 warianty. Według CMR w całej kategorii w 2021 roku znajdowało się 46 produktów, przy czym TOP 5 odpowiadało za prawie 75% wartości sprzedaży. Konsumenci najczęściej sięgają po Knorr Sos Sałatkowy; koperkowy 9 g, w następnej kolejności zaś wybierają grecki, francuski i włoski.
Przy okazji dodatków do potraw nie należy pominąć tłuszczów. Latem czołowe miejsce zajmują oliwy. To dodatek do większości sosów sałatkowych, składnik marynat do mięs oraz produkt do smażenia. „Oliwy dostępne są w co 4 sklepie małego formatu. Ciekawym faktem jest to, że liczba wariantów zmniejsza się dość mocno (spadła o jedną trzecią w ciągu dwóch lat), podczas gdy średnia liczba wariantów per sklep zmniejszyła się tylko nieznacznie (z 2,3 w 2019 do 2,1 w 2021). Największą liczbą wariantów może pochwalić się marka Monini, która od 2021 jest również nowym liderem rynku, w miejsce Basso, co zawdzięcza głównie swojemu nr 1 (również nr 1 kategorii) Monini Classico oliwa z oliwek extra vergine butelka 500 ml” – mówi Aleksandra Supranowicz.
Szybkie dania
Co z pewnością nie powinno się znaleźć w wakacyjnym niezbędniku? Potrawy, które gwarantuję długi czas spędzany na ich przygotowywaniu. Ma być szybko i smacznie. W związku z tym na znaczeniu zyskują wszelkiego rodzaju produkty, które usprawniają przygotowywanie posiłków. Przeciery, passaty, pesto, ajvar czy wszelkiego rodzaju gotowe sosy. Niezwykle pomocne są fixy, które dostarczają wielu pomysłów na szybkie dania, np. zapiekanki makaronowe z różnymi dodatkami, kotlety, dania z makaronami w różnych sosach. Wybór na rynku jest ogromny.
Przy tego typu daniach częstym dodatkiem są makarony. Nic dziwnego szybkość przygotowania przemawia na korzyść tego produktu. Obok są oczywiście wszelkiego rodzaju kasze i ryż. To produkty o długim terminie przydatności i co ciekawe zyskały one na znaczeniu wraz z inwazją Rosji na Ukrainę. Jak wynika z danych NielsenIQ już w 8 tygodniu 2022 roku w porównaniu do tego samego tygodnia w roku poprzednim sprzedaż makaronu wzrosła o 59% a ryżu o 53%10. Instytut przewiduje dalszy trend wzrostowy tych kategorii.
Napoje mleczne i fermentowane
Kolejną kategorią, która zyskuje latem na znaczeniu są jogurty, kefiry, maślanki, chłodniki czy zsiadłe mleko. A to dlatego, że poza właściwościami orzeźwiającymi, świetnie gaszą pragnienie i są pożywne. Wybór tych produktów często jest umotywowany także trendem prozdrowotnym ze względu na liczne korzystne właściwości napojów fermentowanych. To przede wszystkim produkty naturalne i niskotłuszczowe.
Zsiadłe mleko, kefiry i maślanki naturalne to także znakomita baza do koktajli z owocami i chłodników przyrządzanych wyłącznie wiosną i latem, a także podstawa lekkostrawnych sosów do potraw z grilla czy też dodatek do ziemniaków.
W ofertach producentów znajdują się już gotowe chłodniki, również w wersji warzywnej czy w poręcznej butelce gotowe do spożycia. Jeśli mowa o produktach „on the go” na rynku są również różne warianty smakowe maślanek w poręcznych opakowaniach. Tutaj również jogurty pitne to produkty, które można zabrać ze sobą wszędzie, a mnogość opakowań w różnych pojemnościach pozwala wybrać odpowiedni.
Kategorie nabiałowe latem zyskują nie tylko ze względu na walory orzeźwiające czy poręczne opakowania. To także podstawa wielu dań, sosów czy dipów. Jogurty naturalne, śmietany, serki kremowe, masła czy sery takie jak mozzarella bądź feta to stała pozycja na listach wielu wakacyjnych niezbędników przy przygotowywaniu letniego posiłku zarówno z grilla, jak i lekkiego domowego obiadu.
Sery i serki
Kanapki z serem i świeżymi warzywami to podstawa letniego menu, jak i stały element jadłospisu wśród osób dbających o swoją dietę. „Sery żółte, wiejskie czy kanapkowe to obowiązkowy składnik posiłków, zwłaszcza śniadań, dla wielu Polaków. Niestety, od stycznia do marca bieżącego roku wolumen sprzedaży każdej z tych kategorii w sklepach małoformatowych do 300 mkw. nieznacznie spadł, co może być związane z rosnącymi cenami. Wszak w tym samym czasie wartość sprzedaży tych rodzajów sera wzrosła, w każdym przypadku o kilkanaście procent” – mówi Nikodem Pankowiak, analityk danych sprzedażowych w Centrum Monitorowania Rynku.
Produkty z tych kategorii znajdziemy w 9 na 10 sklepów małoformatowych. W przypadku serów żółtych najszerzej dostępne pozostają sery SM Mlekpol, serków kanapkowych – Hochland, a serków wiejskich – OSM Piątnica. Klienci małych sklepów mogą wybierać średnio spośród ok. 10 wariantów serów żółtych, 3 wariantów serków wiejskich i ok. aż 13 wariantów serków kanapkowych.
Średnie ceny za opakowanie serów wzrosły w ciągu roku o co najmniej kilkadziesiąt groszy. „I tak, w przypadku serków kanapkowych średnia cena za opakowanie w sklepach małego formatu w okresie styczeń-marzec bieżącego roku wynosiła ok. 3,70 zł, czyli o ponad 30 gr więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. O tyle samo wzrosła średnia cena za opakowanie serków wiejskich, która dziś wynosi ok 2,65 zł. Największą podwyżkę cen zaliczyły sery żółte – ich opakowanie kosztuje dziś w sklepach małoformatowych średnio 5,75 zł, czyli o ok. 90 gr więcej niż rok wcześniej” – przyznaje Nikodem Pankowiak.
Oto przykłady najważniejszych letnich kategorii. Dla konsumentów mają szczególne miejsce podczas wakacyjnego odpoczynku. Dla detalistów oznacza to, że powinny znaleźć szczególne miejsce przy planowaniu asortymentu na okres wakacyjny. Przy tym należy wziąć pod uwagę otoczenie i potrzeby klientów danego sklepu. Teraz odpowiedź na pytanie staje się łatwa. Jaka jest Twoja lista wakacyjnych niezbędników?
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: CMR.
2 źródło: Badanie na reprezentatywnej grupie przez SW Research w marcu 2022 roku. W ramach badania przeprowadzono 1005 ankiet z próbą Polek i Polaków deklarujących spożycie wina przynajmniej od czasu do czasu.
3 źródło: Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food); wolumen, wartość; okres: styczeń – grudzień 2019, styczeń – grudzień 2020, styczeń – grudzień 2021; kategoria: woda butelkowana (definicja NielsenIQ).
4 źródło: Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food); wolumen, wartość; okres: styczeń – grudzień 2019, styczeń – grudzień 2020, styczeń – grudzień 2021; kategoria: woda butelkowana (definicja NielsenIQ).
5 źródło: Ibidem.
6 źródło: CMR.
7 źródło: SW Research, badanie wykonane metodą CAWI w maju 2022, na grupie 834 osób.
8 źródło: CMR.
9 źródło: SW Research, badanie wykonane metodą CAWI w maju 2022, na grupie 834 osób.
10 źródło: Badanie Total Store Read obejmuje skanningowe dane sprzedażowe z grupy ponad 30 współpracujących z NielsenIQ sieci detalicznych, dla kategorii z koszyków FMCG Food, FMCG Drug, Fresh Food, Non Food.
