Rynek środków czystości w ostatnich latach odnotowuje pewne wahania. W okresie tuż przed świętami większość kategorii charakteryzuje się wzrostami sprzedaży, a dla niektórych artykułów – to wręcz najlepszy czas w roku. W końcu przedświąteczne sprzątanie – łączy się z tym wiosennym. Kiedy sprzątamy i jakich preparatów używamy? Gdzie zaopatrujemy się w ulubione środki czystości?
Święta wielkanocne zbliżają się nieubłagalnie. Wraz z nimi wiosna i czas wielkich porządków. Przecież nic nie czyni świętowania przyjemniejszym niż odpowiednio do tego przygotowane otoczenie. „Zanim jednak przystąpimy do świętowania, przygotowujemy też wcześniej na ten czas nasze domy. Analizując sprzedaż roczną po miesiącach, w okresie wielkanocnym rośnie sprzedaż środków do czyszczenia i pielęgnacji przestrzeni domowej, szczególnie środków uniwersalnych do czyszczenia dużych powierzchni1” – mówi Maria W. Kowalska, Insight Analyst w NielsenIQ.
To dowód na to, że nachodzące święta, a wraz z nimi wiosna to najlepszy moment na generalne porządki. Oprócz zakupów spożywczych i kategorii chemii gospodarczej na znaczeniu zyskuje jeszcze jedna kategoria drogeryjna.
„Podczas świąt, niezależnie od tego w jak dużym gronie się spotykamy, chcemy wyglądać elegancko i pięknie. W miesiącu poprzedzającym Wielkanoc, widać więc też wzrosty sprzedaży kosmetyków. Nie jest to okres najwyższych sprzedaży koszyka kosmetycznego w ciągu roku, niemniej jednak marzec 2021 przyniósł dwucyfrowe wzrosty sprzedaży wolumenowej każdej kategorii z tego koszyka, vs poprzedni miesiąc – a największe wzrosty odnotowały produkty do włosów i do golenia. W przeciwieństwie do koszyków spożywczego i chemicznego, w sprzedaży kosmetyków prym wiodą sklepy małego formatu, za sprawą sklepów chemiczno-kosmetycznych, które w marcu 2021, odpowiadały za ok. 2/3 wartości sprzedaży koszyka kosmetycznego2” – informuje Kowalska.
Sprzątamy kilka dni przed świętami
Z badania przeprowadzonego przez SW Research wynika, że jedynie 6,7% badanych nie dokonuje przedświątecznych porządków w ogóle albo zastępuje je w tym inna osoba. „O ile na co dzień zdarza nam się zapomnieć o sprzątaniu lub po prostu czasem nie mamy na to ochoty, o tyle w okresach świątecznych porządne czyszczenie domu wydaje się być obowiązkiem. Okazuje się, że Polacy preferują wiosenne porządki od tych zimowych. To właśnie w okresie świąt wielkanocnych rynek środków czystości notuje największe wzrosty, podczas gdy na Boże Narodzenie są one nieco mniejsze. Rekordowy ze zrozumiałych względów był marzec 2020, ale również w 2021 trzeci miesiąc roku cechował się największą sprzedażą w tej kategorii. To właśnie pod koniec marca sięgamy po środki czystości i rozpoczynamy przygotowania do kwietniowych świąt. W tym roku ten trend może ulec opóźnieniu na rzecz pierwszych tygodni kwietnia, ze względu na późną datę świąt, czyli 17-18.04.” – podkreśla Mateusz Śmietanka, Client Consultant w NielsenIQ.
Jak się okazuje przygotowując się do Wielkanocy, ponad połowa badanych (54,6%) zazwyczaj dokonuje porządków kilka dni przed świętami. Co czwarty respondent (25,2%) bierze się za porządki z wyprzedzeniem kilku tygodni, a 7,9% zabiera się za to w ostatniej chwili, tuż przed świętami3.
Uniwersalne środki jednymi z najchętniej używanych
Ogólna sytuacja na rynku środków czystości w ostatnich latach odnotowała pewne wahania. „Nadejście pandemii spowodowało zwiększenie zainteresowania kwestiami higieny, a nadejście pracy i nauki w formie zdalnej wymusiło niejako przykucie uwagi do zwiększonego utrzymywania porządku w domach. W wyniku tej sytuacji rynek środków czystości wzrósł wartościowo w 2020 roku o 7,9% w porównaniu do 2019. W 2021 roku zainteresowanie środkami czystości nieco zmalało, a rynek zanotował spadek, o 3,6% co oznacza, że jego wartość wyniosła 872 mln zł4. Rynek spadł również wolumenowo o 6,2% i ilościowo o 4,1%. Na taki stan rzeczy wpływa głównie fakt, że do pandemii zdążyliśmy się już przyzwyczaić, mniej restrykcji powoduje, że również mniej czasu spędzamy w domu niż w trakcie 2020 r. Ponadto pewna część konsumentów mogła dokonać dużych zapasów w 2020 roku w obawie przed zamknięciem sklepów, więc wiele niskorotujących środków czystości zostało niezużytych w 2021” – wyjaśnia Mateusz Śmietanka.
Mycie okien, porządkowanie garderoby, czyszczenie mebli i armatury łazienkowej, pranie, mycie podłóg i naczyń – przed nami czas generalnych porządków. W okresach przedświątecznych wszystkie segmenty środków czystości zwiększają sprzedaż, a wzrostom liderują preparaty do czyszczenia dywanów. „Przed ubiegłoroczną Wielkanocą, w marcu 2021 produkty tego rodzaju odnotowały wzrost wartości, aż o 80% w odniesieniu do lutego, a przed ostatnim Bożym Narodzeniem 63% odnosząc się do miesiąca je poprzedzającego. Wyjątkiem od tego trendu była Wielkanoc 2020, ale te święta spędzaliśmy w ograniczonym gronie, więc być może nie trzeba było szykować dywanów specjalnie na przyjazd gości. Pozostałe produkty odnotowują wzrosty w granicach 20-30%. Wyjątkiem są środki do czyszczenia kuchni i AGD, które cechują mniejsze wzrosty, w granicach 10-20%” – zaznacza ekspert NielsenIQ.
Do porządków przedświątecznych zdecydowanie najchętniej używamy uniwersalnych środków czystości do różnych powierzchni, które stanowią 36,9% wartościowej sprzedaży w kategorii środków czystości (MAT Dec 2021). Drugie pod tym względem są środki przeznaczone do kuchni i sprzętu AGD, które odpowiadają za 19% sprzedaży wartościowej. Najmniejsze udziały wynoszące 3,8%, mają produkty przeznaczone do dywanów. Najchętniej używanym typem produktów są różnego rodzaju płyny (59,7%), na drugim miejscu ściereczki (13,7%), a najrzadziej sięgamy po pasty (0,7%)5.
Instytut SW Research sprawdził czym konsumenci kierują się przy wyborze środków czystości. Jak się okazuje podczas zakupów produktów z zakresu chemii gospodarczej, badani najczęściej kupują produkty sprawdzonych przez siebie marek (49,6%) i/lub znanych marek (23,2%), nierzadko zwracają także uwagę na m.in. promocje (34,5%). Tylko 2,4% respondentów w ogóle nie kupuje produktów z tej kategorii.
Zakupy w jednym miejscu
A jeśli już wybieramy się po najpotrzebniejsze środki czystości, zwykle kupujemy je razem z innymi zakupami spożywczymi. Wygoda zrobienia wszystkich zakupów w jednym miejscu jest niezwykle doceniania.
„Pod względem lokalizacji sprzedaży, zakupy robimy głównie w sklepach dużego formatu, wśród których wyróżniają się dyskonty. Sklepy dyskontowe w okresie wielkanocnym marzec 2021-kwiecień 2021 odpowiadały średnio za około 40% wartości sprzedaży obu koszyków wyżej wymienionych kategorii6” – mówi Maria W. Kowalska, NielsenIQ. „O drugie miejsce rywalizują drogerie mające 19,5% udziałów i supermarkety z 16,4% sprzedaży” – dodaje Mateusz Śmietanka, Client Consultant w NielsenIQ.
Liczy się ekologia
Podobnie jak w branży spożywczej również w dziale ze środkami czystości coraz większe znaczenie ma ekologia i to co jest na etykiecie. „Wśród środków czystości podobnie jak w innych kategoriach widać rozwijający się trend produktów z oznakowaniem BIO i eko. Ten segment rósł w 2021 roku w porównaniu do 2020 następująco: wartościowo 65,7%, wolumenowo 57,3%, ilościowo 61,5%. Środki czystości BIO i eko notują większe wzrosty w okresach przed świętami Wielkiej Nocy niż przed Bożym Narodzeniem. Być może wiosenna aura Wielkanocy sprzyja refleksjom na temat piękna natury co automatycznie kojarzy się z bardziej przyjaznymi środowisku produktami7” – mówi Mateusz Śmietanka.
A więc czytamy składy produktów, staramy się unikać tego co szkodliwe jednocześnie stawiając na produkty wysokiej jakości. Na rynku pojawia się coraz więcej produktów bazujących na przyjaznych środowisku substancjach. Symbolem potwierdzającym spełnienie surowych wymogów Komisji Europejskiej jest Ecolabel. Produkty te ograniczają oddziaływanie na środowisko do minimum, a także mogą być poddawane utylizacji.
Dokonując zakupu środków czystości, warto zwrócić uwagę na tworzywo z jakiego została wykonana butelka. Za najprzyjaźniejsze dla środowiska uznawane są surowce oznaczone skrótem HDPE oraz PET. Niestety nie każde nadają się do recyklingu. Wpływa na to chociażby substancja, która jest w butelce przechowywana, a także zabarwienie tworzywa. Trudny, a wręcz niemożliwy jest recykling surowca PET w kolorze czarnym. Z kolei HDPE uważane jest za tworzywo najbezpieczniejsze dla zdrowia, nadające się do powtórnego wykorzystania.
Środki uniwersalne do czyszczenia dużych powierzchni i preparaty do czyszczenia dywanów – te produkty okazały się niezbędne przed ubiegłorocznymi świętami wielkanocnymi. Jednak każdy rok rządzi się swoimi prawami. Dlatego czas przygotować ofertę skrojoną pod liderów, trendy i różne poziomy cenowe pamiętając o wszystkich kategoriach związanych z domowymi porządkami.
Monika Książek
Redaktor
1 źródło: NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Food), Dyskonty, Sprzedaż wartościowa, w okresie skumulowanym marzec-kwiecień 2021 w koszyku kategorii spożywczych: dodatki do ciast, produkty czekoladowe (czekolada, praliny, czekoladowe figurki, zestawy czekoladowe), przyprawy, śledzie, cukier, masło oraz margaryny i miksy do smarowania, smażenia i pieczenia , majonezy i sosy na bazie majonezu, mąka, biały ser, soki, napoje i nektary
2 źródło: NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Drug), Sklepy Chemiczno-Kosmetyczne, Sprzedaż wolumenowa i wartościowa, w okresie marzec 2021, vs luty 2021 w koszyku kategorii kosmetycznych: perfumy, pielęgnacja włosów, kosmetyki kolorowe, higiena jamy ustnej, higiena intymna, produkty do golenia, pielęgnacja twarzy
3 źródło: SW Research
4 źródło: Dane NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Drug), sprzedaż wartościowa, wolumenowa w litrach i ilościowa w sztukach, okresy: styczeń-grudzień 2019, styczeń-grudzień 2020, styczeń-grudzień 2021; kategoria: Środki czystości.
5 źródło: NielsenIQ
6 źródło: NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Drug), Dyskonty, Sprzedaż wartościowa, w okresie skumulowanym marzec-kwiecień 2021 w koszyku kategorii chemicznych do domu: odświeżacze powietrza, środki do naczyń, środki do szyb, uniwersalne środki do czyszczenia powierzchni, środki do WC.
7 źródło: Klasyfikacja NielsenIQ na podstawie obecności certyfikatu Ecocert lub Ecolabel na opakowaniu