Rynek i trendy konsumenckie coraz wyraźniej pokazują jak ważne jest inwestowanie w rozwój technologii i tym samym wyróżnienie się na tle konkurencji. Szczególnie, że pandemia COVID-19 wciąż odciska swoje piętno zarówno na sektorze spożywczym, jak i na handlu detalicznym.
Innowacje na czasie
Czy trudna sytuacja spowalnia prace nad innowacjami czy wręcz przeciwnie – przyspiesza ich rozwój? Jakie jest podejście producentów do innowacyjności w dobie pandemii? Jakie innowacyjne rozwiązania i produkty wprowadzają producenci?
Jednym z instytutów uważnie przyglądających się rozwojowi innowacji na polskim rynku jest Nielsen. Jego eksperci zauważyli, że w wielu przypadkach pandemia skomplikowała plany wprowadzania nowatorskich rozwiązań. W tym czasie kluczowa okazała się elastyczność. Sukcesem okazały się m.in. linie produktów antybakteryjnych oraz wspierających odporność. Swoją szansę dostały niszowe innowacje, choćby firmy zajmujące się wysyłką warzyw i owoców online. Nielsen podkreśla, że na znaczeniu zyskał również rozwój technologiczny – nowe funkcje w aplikacjach czy nowe formy płatności mobilnych.
Doświadczenie i wiedza
O tym, że COVID-19 znacząco wpływa na pracę wielu firm, najlepiej wiedzą sami przedsiębiorcy. Bogdan Łukasik, Prezes Zarządu Modern-Expo podkreśla, że pandemia z pewnością przyspieszy etap pilotażu i testowania rozwiązań. „Zachowawcze podejście do innowacji bardzo często takim firmom jak nasza, która od wielu lat pracuje nad innowacyjnymi produktami, nie dawało szansy przetestowania ich fizycznie w sklepie. W tym momencie ilość zapytań związanych np. z inteligentnymi półkami, z zastosowaniem sztucznej inteligencji czy nadzorem prawidłowości merchandisingu, jest bardzo duża” – wyjaśnia.
Bogdan Łukasik zauważa bardzo istotną prawidłowość – mianowicie, że firmy, które pracują nad innowacyjnymi rozwiązaniami bez fizycznego kontaktu z rynkiem z reguły nie mają dopracowanego produktu. Trudno bowiem przewidzieć reakcję konsumenta. Według eksperta, jest to największa bolączka i obszar, który docelowo jest bardzo kosztowny. Prezes Modern-Expo podkreśla, że z powodu obecnej sytuacji innowacje będą wprowadzane w sposób bardziej przemyślany, dopracowany.
„Tak naprawdę od wielu lat inwestujemy duże środki w rozwiązania typu smart, innowacje, mamy dopracowaną sztuczną inteligencję, która skupia się na retailu. Cały czas kontynuujemy te działania, prace te przyspieszają. Cieszę się, że z faz pilotaży przechodzimy już powoli w rollouty. W kilkudziesięciu placówkach rozwiązania te są w tej chwili testowane, przynoszą spektakularne efekty, jeśli chodzi o zwrot z inwestycji – nie tylko i wyłącznie w sferze korzyści dla retailera – ale również w sferze korzyści dla producentów FMCG, którzy bardzo często tracili kontakt z informacją na temat tego co się dzieje w danej placówce z ich produktami oraz w jaki sposób reagują konsumenci. Bardzo dużą uwagę zwracamy także na świadomość jak zmienia się rynek oraz zachowania konsumenckie. Chcemy być partnerem dla retailera, który może omówić z nami swoją strategię” – wskazuje Bogdan Łukasik.
Retail w dobie pandemii
Maciej Czapiewski, Manager Działu Rozwoju Rynków i Produktów w firmie MAGO zaznacza, że tak naprawdę obraz wpływu pandemii na obszar retailu czy handlu detalicznego będziemy mogli ocenić dopiero po kilkunastu miesiącach, a nawet kilku latach. Zgadza się jednak z tezą, że firmy czy sieci, które myślały o wprowadzeniu rozwiązań innowacyjnych z racji COVID-19 przyśpieszyły swoją decyzję.
„Z naszego punktu widzenia dążenie do innowacyjności postrzegamy jako proces wpisany w DNA firmy. Pandemia jest jednym ze zdarzeń, które mogły się wydarzyć – sytuacji, które mogą zmienić obszar rynku czy wpłynąć na zachowania konsumenckie i producenckie, stronę popytową czy podażową” – mówi Czapiewski. „Od kilku lat pracowaliśmy nad takimi rozwiązaniami, które w ostatecznym rozrachunku mają podnieść poziom jakości zakupów po stronie klienta. (…) Obszary, w których my funkcjonujemy to przede wszystkim automatyzacja pewnych czynności np. self checkout, hybrydowe rozwiązania w boksach kasowych, czy coś co mieliśmy okazję uruchomić u pierwszego klienta w ubiegłym tygodniu – połączenie inteligentnego wózka z mobilną kasą samoobsługową – wstęp do zautomatyzowania zarządzania informacją cenową na półce” – dodaje ekspert.
Zmiany w branży spożywczej
Smak, skład, opakowania, odpowiedź na potrzeby czy celebrowanie chwil z produktem to jedne z głównych tematów innowacji wprowadzanych w obszarze FMCG. Sytuacja epidemiczna zmieniła wiele w branży spożywczej, jednak nie zahamowała procesu wdrażania wyjątkowego asortymentu.
„Zmienił się na pewno rytuał zakupowy. Zakupy są robione rzadziej, co powoduje wyższą wartość koszyka, są bardziej przemyślane, zaplanowane, konsumenci chcą mniej czasu spędzać w sklepach, aby niepotrzebnie nie narażać zdrowia. Nie robimy zakupów rodzinnie, raczej jest to jedna osoba z rodziny, stąd spada wartość zakupów, na które mamy chwilową ochotę czy nieplanowanych, bo przysłowiowo »wpadły w oko«. Z ogólnodostępnych badań konsumenckich wynika, że mimo wszystko nadal klienci oczekują nowości produktowych. W odpowiedzi na te oczekiwania wprowadziliśmy innowacyjne produkty pod względem składu a także smaku. Niewątpliwie na ogromną uwagę zasługuje pierwszy z błonnikiem Kefir kaukaski. Produkt ten to źródło błonnika GOS (galaktooligosacharyd), który wytwarzany jest z laktozy znajdującej się w mleku, podczas procesu produkcji kefiru. (…) Dodatkowo obniżyliśmy zawartość cukru do poziomu 2,7%, co w porównaniu z innymi kefirami na rynku jest wartością dwukrotnie niższą. Zredukowaliśmy również poziom laktozy do 1,0%” – wskazuje Iwona Grzybowska, Prezes OSM w Łowiczu.
Jak wygląda rynek innowacji w polskim sektorze FMCG? Marta Kutyna-Bakalarska, Dyrektor Działu Zarządzania Innowacjami z firmy Maspex podkreśla, że podąża on za trendami globalnymi. „Innowacje w polskim sektorze FMCG skupiają się na nie tylko na tworzeniu i udoskonalaniu produktów, ale także na nowych technologiach przetwórstwa i produkcji, lepszych procesach wodo- i energooszczędnych, nowych sposobach docierania do klienta i ekspozycji towarów. Ważnym obszarem pozostają również innowacje związane z opakowaniami, które współgrają z aktualnymi ekotrendami” – wskazuje ekspertka.
Marta Kutyna-Bakalarska wśród najważniejszych trendów wymienia digitalizację – przemysł 4.0, logistykę 4.0, marketing 4.0. Jak tłumaczy, aktywności coraz częściej przenoszą się do sieci i dotyczy to także zakupów produktów spożywczych. W trendzie wzrostowym znajdują się również innowacje dotyczące pozytywnego wpływu żywności na zdrowie. „Nasza firma stale prowadzi prace B+R nad nowymi produktami o cechach prozdrowotnych, np. ze zwiększoną zawartością związków bioaktywnych, witamin, minerałów, błonnika. W ostatnim okresie wprowadziliśmy nowe i ulepszone produkty, nowe smaki w wielu kategoriach, z dodatkiem bardziej wartościowych owoców i warzyw. Usunęliśmy z produktów niepożądane substancje – dotyczy to na przykład dżemów i sosów Łowicz” – wylicza.
Priorytety i konkurencyjność
W obecnej sytuacji konsumenci coraz częściej poszukują produktów z roślinnym składem. Zwracają również uwagę na ich jakość czytając etykiety. »Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego w czerwcu 2020 roku przez firmę Upfield – „Nawyki żywieniowe Polaków w czasie izolacji społecznej podczas epidemii koronawirusa 2020«. Z badania dowiadujemy się, że znacząca część rodaków jadła w tym czasie zdrowiej, chętnie sięgała po warzywa, a część rezygnowała z mięsa na rzecz produktów pochodzenia roślinnego. Co ważne, wielu z nas zadeklarowało, że pozytywne zmiany pozostaną w naszych jadłospisach i stylu żywienia również po zakończeniu izolacji. To nas bardzo cieszy, ponieważ odpowiedzią na te aktualne potrzeby konsumentów są produkty, które Upfield oferuje od lat. I to bez tłuszczów trans! Marka Flora jako źródło naturalnych Omega-3 i Omega-6, Rama z wysokiej jakości olejem rzepakowym, Flora ProActiv ze sterolami obniżającymi cholesterol czy Delma bez konserwantów – to tylko kilka przykładów produktów stworzonych na bazie naszego wieloletniego doświadczenia sięgającego XIX w. (…) W ten sposób innowacyjnie na tle innych firm realizujemy misję tworzenia lepszej przyszłości opartej na roślinach” – wskazuje Sebastian Tołwiński, Regionalny Dyrektor ds. PR w Upfield.
Z kolei jednym z priorytetów Hochland Polska w obecnej sytuacji jest optymalizowanie i rozbudowa asortymentu w odpowiedzi na potrzeby rynku. „Nasze innowacje dotyczą produktów, składu i opakowań. Konsumenci poszukują wyrobów dostosowanych do wymogów dietetycznych. Ostatnio wprowadziliśmy serki twarogowe Almette bez laktozy. W połowie lipca wprowadziliśmy na rynek nową linię kremowych serów w kubkach Naturalnie, że pyszny! To prawdziwa rewolucja w kategorii serów topionych – produkty zawierają 100% naturalnych składników – to pierwszy taki ser w Polsce! Sprzedaży nowej linii serów Hochland towarzyszyć będzie ogólnopolska kampania promocyjna 360°, która startuje z początkiem września. Eliminacja dodatkowych składników to trend, który powoduje, że producenci coraz więcej uwagi poświęcają produktom naturalnym. Konsumenci oczekują pysznych produktów oferujących pełnię smaku, jednocześnie coraz uważniej czytają etykiety i poszukują na półce sklepowej produktów o prostym składzie, z naturalnych składników” – komentuje Jacek Wyrzykiewicz, PR & Marketing Services Manager w Hochland Polska.
Słodkie innowacje
Bardzo silnym segmentem rynku, szczególnie jeśli chodzi o innowacje, są słodycze. Nowe rozwiązania w kategorii przyciągają wzrok, jednak by utrzymać się na rynku wymagają przemyślanej strategii. Nie bez znaczenia jest też silna marka producenta i wypracowana pozycja.
„Kilka miesięcy temu na rynku zadebiutowała Czekolada Gorzka Wawel z Kamerunu z 74% zawartością ziaren kakaowca. To produkt, który powstał jedynie z trzech składników – miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego i cukru. Coraz liczniejsza grupa klientów poszukuje produktów bez zbędnych dodatków, a nasza czekolada jest odpowiedzią na ten trend. To produkt o najkrótszej liście składników w ofercie firmy i jedna z niewielu takich propozycji na polskim rynku. Co więcej, czekolada ta może pochwalić się oryginalnym pochodzeniem – powstała na bazie ziarna kakaowca odmiany Forastero z plantacji w Kamerunie. Wkrótce w sklepach pojawią się kolejne czekolady marki Wawel stworzone tylko z trzech składników, z ziarna kakaowca tylko z jednego regionu świata”– opowiada Michał Sikora, PR Manager w firmie Wawel.
COVID-19 wpłynął nie tylko na proces wdrażania innowacji, ale też na inne aspekty funkcjonowania firm. Wiele z nich zyskało na już wcześniej rozbudowanych rozwiązaniach cyfrowych, które w ostatnich miesiącach szczególnie zyskały na znaczeniu.
„Koronawirus wymógł na nas nagłe przeorganizowanie działalności biznesowej, a sytuacja ta pokazała, że wiele aktywności możemy prowadzić online. Efektem tego jest zauważalny wzrost poziomu kompetencji cyfrowych wśród pracowników, a na znaczeniu zyskują szczególnie te umiejętności, które pozwalają opracowywać i wdrażać cyfrowe rozwiązania. W sektorze FMCG w najbliższych latach wzrośnie zapotrzebowanie na przedstawicieli zawodów związanych m.in. z analityką danych i trendów konsumenckich, personalizacją czy wdrażaniem usług smart” – komentuje Stephane Tikhomiroff, Dyrektor Generalny w Perfetti Van Melle Polska. W swoich innowacjach firma postawiła m.in. na niestandardowe smaki słodyczy, które można zlaleźć w produktach linii Chupa Chups Sour Infernals i gumach do żucia Mentos Sour Strawberry i Sour GreenApple z charakterystyczną kwaśną nutą. Wyróżnikiem lizaków Chupa Chups 3D Fizzy Drinks jest z kolei innowacyjny kształt trójwymiarowej szklanki z napojem.
Chłonny rynek
Jak wynika z raportu Nielsen „Breakthrough Innovation Report Poland 2019”, liczba nowych produktów wprowadzanych na polski rynek sukcesywnie spada (w oparciu o liczbę nowych, unikalnych kodów EAN pojawiających się w bazach Nielsena w ostatnich 3 latach). Zaznacza to Aleksandra Kusz vel Sobczuk – Kierownik Komunikacji Korporacyjnej firmy Wedel – która dodaje, że równolegle ich udział w ogólnej wartości sprzedaży kategorii FMCG pozostawał albo na stabilnym poziomie, albo wręcz wzrastał (na przykład o 4,8% w 2019 r.).
„Co ciekawe, 20% Polaków deklaruje, że widząc dotychczas nieznany produkt w sklepie zawsze po niego sięgnie, ponieważ lubi próbować nowości, a 75% rozważy taki zakup, jeśli produkt im się spodoba (Nielsen BASES, 2018). Powyższe dane sugerują, że na polskim rynku istnieje duża przestrzeń do wprowadzania nowych produktów, a kluczem do osiągnięcia sukcesu jest odpowiadanie na potrzeby konsumenckie oraz budowanie fizycznej i mentalnej dostępności. Innowacyjne rozwiązania są często wpisane w tworzenie nowości, będących siłą napędową rynku słodyczy. Oprócz niewątpliwej pasji i kreatywności zespołu, który nad nimi pracuje, na proces składa się również obserwacja trendów i analiza badań konsumenckich. Na ich podstawie podejmujemy decyzje odnośnie wprowadzanych produktów, zupełnie nowych lub w zmienionych wersjach, smakach, formatach. Jako przykład ostatnich innowacji w Wedlu warto podać kategorię lodową i jej systematyczny rozwój. Otwarte podeście do ciągłego doskonalenia, z szacunkiem dla tradycji, widoczne jest z kolei w różnorodnych wariantach pianek Ptasie Mleczko®. Zastosowanie dekoracji, opracowanie receptury pozwalającej na mrożenie produktu, zmiana opakowań we współpracy z młodymi ilustratorami oraz Ptasie Mleczko® Mini były efektem wieloetapowych procesów z zaangażowaniem pracowników z różnych działów w firmie” – wyjaśnia Aleksandra Kusz vel Sobczuk z Wedla. Jak tłumaczy ekspertka, zmiany tak kultowego produktu są ryzykownym krokiem, jednak wypracowana strategia przyniosła pożądany efekt i jest sukcesem pracy całej organizacji.
Wpływ COVID-19
Wszystkie zakłady produkcyjne w dobie pandemii spotkały się z koniecznością wprowadzenia nowych reżimów sanitarnych. Zabezpieczenia wymagały nie tylko produkty, ale przede wszystkim ludzie – których bezpieczeństwo i zdrowie były najważniejsze.
PepsiCo bardzo skrupulatnie wprowadziło w swoich zakładach nowe wytyczne pracy. Jak wskazują przedstawiciele firmy – jednym z dużych projektów, którego czas wdrożenia przypadł na okres pandemii, było wprowadzenie do obiegu butelek w 100% wykonanych z rPET, czyli plastiku pochodzącego w całości z recyklingu. „Nowe opakowania zostały wdrożone w produkcji herbaty mrożonej, Lipton Ice Tea. W ten sposób PepsiCo minimalizuje wykorzystanie surowca pierwotnego i stopniowo przechodzi na model obiegu zamkniętego” – opowiada Julian Krzyżanowski, Public Policy/Government Affairs & Communication Manager w PepsiCo Consulting Polska.
Marek Mierzejewski, Dyrektor Sprzedaży w Żywiec Zdrój podkreśla, że pandemia koronawirusa na wielu firmach wymusiła konieczność zrewidowania przyjętych strategii i dostosowania ich do nowej rzeczywistości. Dodaje jednak, że w przypadku ich marki nie miała ona jednak istotnego wpływu na tegoroczne plany w zakresie innowacji.
„Jako firma, której misją jest zachęcanie Polaków do tego, by pili zdrowiej, stale modyfikujemy naszą ofertę, wprowadzając do niej produkty najlepiej odpowiadające aktualnym potrzebom i oczekiwaniom konsumentów. Jednym z istotnych trendów jakie obserwujemy, który jeszcze bardziej zyskał na znaczeniu w ostatnich miesiącach, jest stale rosnąca świadomość w zakresie zdrowego stylu życia, w tym odżywiania. W trend ten doskonale wpisują się realizowane przez nas w tym roku i planowane na kolejne lata innowacje produktowe. W kwietniu br. wprowadziliśmy na rynek innowacyjny produkt w kategorii gazowanych napojów smakowych bez dodatku cukru, słodzików i bez kalorii – Żywiec Zdrój Mocny Gaz i Nuta Smaku z charakterystycznym mocnym nagazowaniem” – wskazuje przedstawiciel Żywiec Zdrój.
Z racji faktu, że pandemia wciąż jest obecna w naszej rzeczywistości, zarówno prywatnej, jak i rynkowej, wspomniane przez przedstawicieli firm FMCG i retailu trendy, pozostaną aktualne jeszcze przez wiele miesięcy. Jednakże innowacje mogą znacząco wpłynąć na poprawę funkcjonowania rodzimej gospodarki i otworzyć nowe możliwości polskich producentów na światowych rynkach.
Joanna Kowalska
Redaktor
Innowacje na czasie
Czy trudna sytuacja spowalnia prace nad innowacjami czy wręcz przeciwnie – przyspiesza ich rozwój? Jakie jest podejście producentów do innowacyjności w dobie pandemii? Jakie innowacyjne rozwiązania i produkty wprowadzają producenci?
Jednym z instytutów uważnie przyglądających się rozwojowi innowacji na polskim rynku jest Nielsen. Jego eksperci zauważyli, że w wielu przypadkach pandemia skomplikowała plany wprowadzania nowatorskich rozwiązań. W tym czasie kluczowa okazała się elastyczność. Sukcesem okazały się m.in. linie produktów antybakteryjnych oraz wspierających odporność. Swoją szansę dostały niszowe innowacje, choćby firmy zajmujące się wysyłką warzyw i owoców online. Nielsen podkreśla, że na znaczeniu zyskał również rozwój technologiczny – nowe funkcje w aplikacjach czy nowe formy płatności mobilnych.
Doświadczenie i wiedza
O tym, że COVID-19 znacząco wpływa na pracę wielu firm, najlepiej wiedzą sami przedsiębiorcy. Bogdan Łukasik, Prezes Zarządu Modern-Expo podkreśla, że pandemia z pewnością przyspieszy etap pilotażu i testowania rozwiązań. „Zachowawcze podejście do innowacji bardzo często takim firmom jak nasza, która od wielu lat pracuje nad innowacyjnymi produktami, nie dawało szansy przetestowania ich fizycznie w sklepie. W tym momencie ilość zapytań związanych np. z inteligentnymi półkami, z zastosowaniem sztucznej inteligencji czy nadzorem prawidłowości merchandisingu, jest bardzo duża” – wyjaśnia.
Bogdan Łukasik zauważa bardzo istotną prawidłowość – mianowicie, że firmy, które pracują nad innowacyjnymi rozwiązaniami bez fizycznego kontaktu z rynkiem z reguły nie mają dopracowanego produktu. Trudno bowiem przewidzieć reakcję konsumenta. Według eksperta, jest to największa bolączka i obszar, który docelowo jest bardzo kosztowny. Prezes Modern-Expo podkreśla, że z powodu obecnej sytuacji innowacje będą wprowadzane w sposób bardziej przemyślany, dopracowany.
„Tak naprawdę od wielu lat inwestujemy duże środki w rozwiązania typu smart, innowacje, mamy dopracowaną sztuczną inteligencję, która skupia się na retailu. Cały czas kontynuujemy te działania, prace te przyspieszają. Cieszę się, że z faz pilotaży przechodzimy już powoli w rollouty. W kilkudziesięciu placówkach rozwiązania te są w tej chwili testowane, przynoszą spektakularne efekty, jeśli chodzi o zwrot z inwestycji – nie tylko i wyłącznie w sferze korzyści dla retailera – ale również w sferze korzyści dla producentów FMCG, którzy bardzo często tracili kontakt z informacją na temat tego co się dzieje w danej placówce z ich produktami oraz w jaki sposób reagują konsumenci. Bardzo dużą uwagę zwracamy także na świadomość jak zmienia się rynek oraz zachowania konsumenckie. Chcemy być partnerem dla retailera, który może omówić z nami swoją strategię” – wskazuje Bogdan Łukasik.
Retail w dobie pandemii
Maciej Czapiewski, Manager Działu Rozwoju Rynków i Produktów w firmie MAGO zaznacza, że tak naprawdę obraz wpływu pandemii na obszar retailu czy handlu detalicznego będziemy mogli ocenić dopiero po kilkunastu miesiącach, a nawet kilku latach. Zgadza się jednak z tezą, że firmy czy sieci, które myślały o wprowadzeniu rozwiązań innowacyjnych z racji COVID-19 przyśpieszyły swoją decyzję.
„Z naszego punktu widzenia dążenie do innowacyjności postrzegamy jako proces wpisany w DNA firmy. Pandemia jest jednym ze zdarzeń, które mogły się wydarzyć – sytuacji, które mogą zmienić obszar rynku czy wpłynąć na zachowania konsumenckie i producenckie, stronę popytową czy podażową” – mówi Czapiewski. „Od kilku lat pracowaliśmy nad takimi rozwiązaniami, które w ostatecznym rozrachunku mają podnieść poziom jakości zakupów po stronie klienta. (…) Obszary, w których my funkcjonujemy to przede wszystkim automatyzacja pewnych czynności np. self checkout, hybrydowe rozwiązania w boksach kasowych, czy coś co mieliśmy okazję uruchomić u pierwszego klienta w ubiegłym tygodniu – połączenie inteligentnego wózka z mobilną kasą samoobsługową – wstęp do zautomatyzowania zarządzania informacją cenową na półce” – dodaje ekspert.
Zmiany w branży spożywczej
Smak, skład, opakowania, odpowiedź na potrzeby czy celebrowanie chwil z produktem to jedne z głównych tematów innowacji wprowadzanych w obszarze FMCG. Sytuacja epidemiczna zmieniła wiele w branży spożywczej, jednak nie zahamowała procesu wdrażania wyjątkowego asortymentu.
„Zmienił się na pewno rytuał zakupowy. Zakupy są robione rzadziej, co powoduje wyższą wartość koszyka, są bardziej przemyślane, zaplanowane, konsumenci chcą mniej czasu spędzać w sklepach, aby niepotrzebnie nie narażać zdrowia. Nie robimy zakupów rodzinnie, raczej jest to jedna osoba z rodziny, stąd spada wartość zakupów, na które mamy chwilową ochotę czy nieplanowanych, bo przysłowiowo »wpadły w oko«. Z ogólnodostępnych badań konsumenckich wynika, że mimo wszystko nadal klienci oczekują nowości produktowych. W odpowiedzi na te oczekiwania wprowadziliśmy innowacyjne produkty pod względem składu a także smaku. Niewątpliwie na ogromną uwagę zasługuje pierwszy z błonnikiem Kefir kaukaski. Produkt ten to źródło błonnika GOS (galaktooligosacharyd), który wytwarzany jest z laktozy znajdującej się w mleku, podczas procesu produkcji kefiru. (…) Dodatkowo obniżyliśmy zawartość cukru do poziomu 2,7%, co w porównaniu z innymi kefirami na rynku jest wartością dwukrotnie niższą. Zredukowaliśmy również poziom laktozy do 1,0%” – wskazuje Iwona Grzybowska, Prezes OSM w Łowiczu.
Jak wygląda rynek innowacji w polskim sektorze FMCG? Marta Kutyna-Bakalarska, Dyrektor Działu Zarządzania Innowacjami z firmy Maspex podkreśla, że podąża on za trendami globalnymi. „Innowacje w polskim sektorze FMCG skupiają się na nie tylko na tworzeniu i udoskonalaniu produktów, ale także na nowych technologiach przetwórstwa i produkcji, lepszych procesach wodo- i energooszczędnych, nowych sposobach docierania do klienta i ekspozycji towarów. Ważnym obszarem pozostają również innowacje związane z opakowaniami, które współgrają z aktualnymi ekotrendami” – wskazuje ekspertka.
Marta Kutyna-Bakalarska wśród najważniejszych trendów wymienia digitalizację – przemysł 4.0, logistykę 4.0, marketing 4.0. Jak tłumaczy, aktywności coraz częściej przenoszą się do sieci i dotyczy to także zakupów produktów spożywczych. W trendzie wzrostowym znajdują się również innowacje dotyczące pozytywnego wpływu żywności na zdrowie. „Nasza firma stale prowadzi prace B+R nad nowymi produktami o cechach prozdrowotnych, np. ze zwiększoną zawartością związków bioaktywnych, witamin, minerałów, błonnika. W ostatnim okresie wprowadziliśmy nowe i ulepszone produkty, nowe smaki w wielu kategoriach, z dodatkiem bardziej wartościowych owoców i warzyw. Usunęliśmy z produktów niepożądane substancje – dotyczy to na przykład dżemów i sosów Łowicz” – wylicza.
Priorytety i konkurencyjność
W obecnej sytuacji konsumenci coraz częściej poszukują produktów z roślinnym składem. Zwracają również uwagę na ich jakość czytając etykiety. »Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego w czerwcu 2020 roku przez firmę Upfield – „Nawyki żywieniowe Polaków w czasie izolacji społecznej podczas epidemii koronawirusa 2020«. Z badania dowiadujemy się, że znacząca część rodaków jadła w tym czasie zdrowiej, chętnie sięgała po warzywa, a część rezygnowała z mięsa na rzecz produktów pochodzenia roślinnego. Co ważne, wielu z nas zadeklarowało, że pozytywne zmiany pozostaną w naszych jadłospisach i stylu żywienia również po zakończeniu izolacji. To nas bardzo cieszy, ponieważ odpowiedzią na te aktualne potrzeby konsumentów są produkty, które Upfield oferuje od lat. I to bez tłuszczów trans! Marka Flora jako źródło naturalnych Omega-3 i Omega-6, Rama z wysokiej jakości olejem rzepakowym, Flora ProActiv ze sterolami obniżającymi cholesterol czy Delma bez konserwantów – to tylko kilka przykładów produktów stworzonych na bazie naszego wieloletniego doświadczenia sięgającego XIX w. (…) W ten sposób innowacyjnie na tle innych firm realizujemy misję tworzenia lepszej przyszłości opartej na roślinach” – wskazuje Sebastian Tołwiński, Regionalny Dyrektor ds. PR w Upfield.
Z kolei jednym z priorytetów Hochland Polska w obecnej sytuacji jest optymalizowanie i rozbudowa asortymentu w odpowiedzi na potrzeby rynku. „Nasze innowacje dotyczą produktów, składu i opakowań. Konsumenci poszukują wyrobów dostosowanych do wymogów dietetycznych. Ostatnio wprowadziliśmy serki twarogowe Almette bez laktozy. W połowie lipca wprowadziliśmy na rynek nową linię kremowych serów w kubkach Naturalnie, że pyszny! To prawdziwa rewolucja w kategorii serów topionych – produkty zawierają 100% naturalnych składników – to pierwszy taki ser w Polsce! Sprzedaży nowej linii serów Hochland towarzyszyć będzie ogólnopolska kampania promocyjna 360°, która startuje z początkiem września. Eliminacja dodatkowych składników to trend, który powoduje, że producenci coraz więcej uwagi poświęcają produktom naturalnym. Konsumenci oczekują pysznych produktów oferujących pełnię smaku, jednocześnie coraz uważniej czytają etykiety i poszukują na półce sklepowej produktów o prostym składzie, z naturalnych składników” – komentuje Jacek Wyrzykiewicz, PR & Marketing Services Manager w Hochland Polska.
Słodkie innowacje
Bardzo silnym segmentem rynku, szczególnie jeśli chodzi o innowacje, są słodycze. Nowe rozwiązania w kategorii przyciągają wzrok, jednak by utrzymać się na rynku wymagają przemyślanej strategii. Nie bez znaczenia jest też silna marka producenta i wypracowana pozycja.
„Kilka miesięcy temu na rynku zadebiutowała Czekolada Gorzka Wawel z Kamerunu z 74% zawartością ziaren kakaowca. To produkt, który powstał jedynie z trzech składników – miazgi kakaowej, tłuszczu kakaowego i cukru. Coraz liczniejsza grupa klientów poszukuje produktów bez zbędnych dodatków, a nasza czekolada jest odpowiedzią na ten trend. To produkt o najkrótszej liście składników w ofercie firmy i jedna z niewielu takich propozycji na polskim rynku. Co więcej, czekolada ta może pochwalić się oryginalnym pochodzeniem – powstała na bazie ziarna kakaowca odmiany Forastero z plantacji w Kamerunie. Wkrótce w sklepach pojawią się kolejne czekolady marki Wawel stworzone tylko z trzech składników, z ziarna kakaowca tylko z jednego regionu świata”– opowiada Michał Sikora, PR Manager w firmie Wawel.
COVID-19 wpłynął nie tylko na proces wdrażania innowacji, ale też na inne aspekty funkcjonowania firm. Wiele z nich zyskało na już wcześniej rozbudowanych rozwiązaniach cyfrowych, które w ostatnich miesiącach szczególnie zyskały na znaczeniu.
„Koronawirus wymógł na nas nagłe przeorganizowanie działalności biznesowej, a sytuacja ta pokazała, że wiele aktywności możemy prowadzić online. Efektem tego jest zauważalny wzrost poziomu kompetencji cyfrowych wśród pracowników, a na znaczeniu zyskują szczególnie te umiejętności, które pozwalają opracowywać i wdrażać cyfrowe rozwiązania. W sektorze FMCG w najbliższych latach wzrośnie zapotrzebowanie na przedstawicieli zawodów związanych m.in. z analityką danych i trendów konsumenckich, personalizacją czy wdrażaniem usług smart” – komentuje Stephane Tikhomiroff, Dyrektor Generalny w Perfetti Van Melle Polska. W swoich innowacjach firma postawiła m.in. na niestandardowe smaki słodyczy, które można zlaleźć w produktach linii Chupa Chups Sour Infernals i gumach do żucia Mentos Sour Strawberry i Sour GreenApple z charakterystyczną kwaśną nutą. Wyróżnikiem lizaków Chupa Chups 3D Fizzy Drinks jest z kolei innowacyjny kształt trójwymiarowej szklanki z napojem.
Chłonny rynek
Jak wynika z raportu Nielsen „Breakthrough Innovation Report Poland 2019”, liczba nowych produktów wprowadzanych na polski rynek sukcesywnie spada (w oparciu o liczbę nowych, unikalnych kodów EAN pojawiających się w bazach Nielsena w ostatnich 3 latach). Zaznacza to Aleksandra Kusz vel Sobczuk – Kierownik Komunikacji Korporacyjnej firmy Wedel – która dodaje, że równolegle ich udział w ogólnej wartości sprzedaży kategorii FMCG pozostawał albo na stabilnym poziomie, albo wręcz wzrastał (na przykład o 4,8% w 2019 r.).
„Co ciekawe, 20% Polaków deklaruje, że widząc dotychczas nieznany produkt w sklepie zawsze po niego sięgnie, ponieważ lubi próbować nowości, a 75% rozważy taki zakup, jeśli produkt im się spodoba (Nielsen BASES, 2018). Powyższe dane sugerują, że na polskim rynku istnieje duża przestrzeń do wprowadzania nowych produktów, a kluczem do osiągnięcia sukcesu jest odpowiadanie na potrzeby konsumenckie oraz budowanie fizycznej i mentalnej dostępności. Innowacyjne rozwiązania są często wpisane w tworzenie nowości, będących siłą napędową rynku słodyczy. Oprócz niewątpliwej pasji i kreatywności zespołu, który nad nimi pracuje, na proces składa się również obserwacja trendów i analiza badań konsumenckich. Na ich podstawie podejmujemy decyzje odnośnie wprowadzanych produktów, zupełnie nowych lub w zmienionych wersjach, smakach, formatach. Jako przykład ostatnich innowacji w Wedlu warto podać kategorię lodową i jej systematyczny rozwój. Otwarte podeście do ciągłego doskonalenia, z szacunkiem dla tradycji, widoczne jest z kolei w różnorodnych wariantach pianek Ptasie Mleczko®. Zastosowanie dekoracji, opracowanie receptury pozwalającej na mrożenie produktu, zmiana opakowań we współpracy z młodymi ilustratorami oraz Ptasie Mleczko® Mini były efektem wieloetapowych procesów z zaangażowaniem pracowników z różnych działów w firmie” – wyjaśnia Aleksandra Kusz vel Sobczuk z Wedla. Jak tłumaczy ekspertka, zmiany tak kultowego produktu są ryzykownym krokiem, jednak wypracowana strategia przyniosła pożądany efekt i jest sukcesem pracy całej organizacji.
Wpływ COVID-19
Wszystkie zakłady produkcyjne w dobie pandemii spotkały się z koniecznością wprowadzenia nowych reżimów sanitarnych. Zabezpieczenia wymagały nie tylko produkty, ale przede wszystkim ludzie – których bezpieczeństwo i zdrowie były najważniejsze.
PepsiCo bardzo skrupulatnie wprowadziło w swoich zakładach nowe wytyczne pracy. Jak wskazują przedstawiciele firmy – jednym z dużych projektów, którego czas wdrożenia przypadł na okres pandemii, było wprowadzenie do obiegu butelek w 100% wykonanych z rPET, czyli plastiku pochodzącego w całości z recyklingu. „Nowe opakowania zostały wdrożone w produkcji herbaty mrożonej, Lipton Ice Tea. W ten sposób PepsiCo minimalizuje wykorzystanie surowca pierwotnego i stopniowo przechodzi na model obiegu zamkniętego” – opowiada Julian Krzyżanowski, Public Policy/Government Affairs & Communication Manager w PepsiCo Consulting Polska.
Marek Mierzejewski, Dyrektor Sprzedaży w Żywiec Zdrój podkreśla, że pandemia koronawirusa na wielu firmach wymusiła konieczność zrewidowania przyjętych strategii i dostosowania ich do nowej rzeczywistości. Dodaje jednak, że w przypadku ich marki nie miała ona jednak istotnego wpływu na tegoroczne plany w zakresie innowacji.
„Jako firma, której misją jest zachęcanie Polaków do tego, by pili zdrowiej, stale modyfikujemy naszą ofertę, wprowadzając do niej produkty najlepiej odpowiadające aktualnym potrzebom i oczekiwaniom konsumentów. Jednym z istotnych trendów jakie obserwujemy, który jeszcze bardziej zyskał na znaczeniu w ostatnich miesiącach, jest stale rosnąca świadomość w zakresie zdrowego stylu życia, w tym odżywiania. W trend ten doskonale wpisują się realizowane przez nas w tym roku i planowane na kolejne lata innowacje produktowe. W kwietniu br. wprowadziliśmy na rynek innowacyjny produkt w kategorii gazowanych napojów smakowych bez dodatku cukru, słodzików i bez kalorii – Żywiec Zdrój Mocny Gaz i Nuta Smaku z charakterystycznym mocnym nagazowaniem” – wskazuje przedstawiciel Żywiec Zdrój.
Z racji faktu, że pandemia wciąż jest obecna w naszej rzeczywistości, zarówno prywatnej, jak i rynkowej, wspomniane przez przedstawicieli firm FMCG i retailu trendy, pozostaną aktualne jeszcze przez wiele miesięcy. Jednakże innowacje mogą znacząco wpłynąć na poprawę funkcjonowania rodzimej gospodarki i otworzyć nowe możliwości polskich producentów na światowych rynkach.
Joanna Kowalska
Redaktor
