W ostatnich latach coraz bardziej popularne stało się wykluczanie mięsa z codziennej diety. Takie działanie doprowadziło do powstania trendu wegetariańskiego, a w następstwie również wegańskiego, czyli odrzucającego wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego – nie tylko mięso.
Producenci szybko odpowiedzieli na potrzeby konsumentów uzupełniając swoje dotychczasowe portfolio o wegańskie i wegetariańskie propozycje. Na rynku pojawiły się zupełnie nowe smaki i receptury, a oferta produktowa cały czas się poszerza.
Pasty i humusy na wegańskiej półce
Według danych CMR wszelkie pasty oraz humusy cechują się bardzo dużą dynamiką sprzedaży. „W pierwszych trzech kwartałach roku 2019 odnotowano 14% wzrost sprzedaży tego segmentu w sklepach detalicznych do 2500 mkw. (MAT 9.2019 do MAT 9.2018). Jeszcze większy wzrost sprzedaży – blisko 30% – odnotowano w sklepach małoformatowych do 300 mkw.” – analizuje dr Magdalena Wilgatek, ekspertka CMR.
Największym udziałem w sprzedaży w tej kategorii, bo aż 40% w sklepach detalicznych do 2500 mkw. oraz około 50% w sklepach małoformatowych do 300 mkw., może pochwalić się firma Lisner. Kolejną mocną pozycję w zestawieniu zajmuje firma Sante, którą konsumenci również darzą sporą sympatią. „Warto zauważyć, że z miesiąca na miesiąc rośnie dystrybucja past i humusów zarówno w małym formacie sklepów, jak i w sklepach detalicznych do 2500 mkw. Należy dodać, że bardzo dobrą rotację odnotowuje się pasta jajeczna Pastella (Lisner)” – dodaje ekspertka CMR.
Na śniadanie, na przekąskę
Wspomniane wcześniej pasty i humusy są jedną z propozycji na pyszne wegańskie śniadanie. Ich konsystencja idealnie nadaje się na poranną kanapkę, lecz gdy nie mamy czasu zaspokoić głód może nawet sam produkt, bez żadnych dodatków. Dla zabieganych producenci oferują również śniadania do przygotowania w kilka minut, m.in. wegańskie owsianki Healthy Mind (Pamapol) na bazie orkiszu, jagły oraz pszenicy. Produkt ten, w zależności od preferencji, możemy zjeść na zimno lub na ciepło. Szeroką ofertę tego typu śniadań posiada również Dobra Kaloria (Kubara) proponująca konsumentom m.in. owsianki do przygotowania w zaledwie 2 minuty oraz gotowe do spożycia bio płatki kukurydziane. W asortymencie firmy znajdziemy również orkisz, grykę oraz pszenicę z dodatkami lub bez. Kompozycje te mogą posłużyć jako pożywne śniadanie lub wartościowa przekąska.
Świetną propozycją może okazać się też łatwy do spożycia w każdych warunkach wegański batonik. Bogatą gamę takich produktów znajdziemy w ofercie Dobrej Kalorii, która cały czas wprowadza na rynek nowe warianty smakowe.
Dieta bogata w bakalie
Znaczącym elementem diet wegetariańskiej oraz wegańskiej są bakalie. Bardzo często służą jako szybka przekąska, jednak mają też inne zastosowania. Nasiona słonecznika czy dyni coraz częściej używane są przy różnego rodzaju wypiekach, np. ciast lub pieczywa. Jak podaje CMR, w 2019 roku odnotowano widoczny w liczbie transakcji wzrost sprzedaży słonecznika (o ponad 10%), jak również orzeszków mix (o prawie 30%) w sklepach detalicznych do 2500 mkw.
Warto zauważyć, że poza tym bakalie są produktem sezonowym. Ich sprzedaż rośnie w okresach świątecznych, zarówno przed Wielkanocą, jak i Bożym Narodzeniem. Konsumenci sięgają wówczas na półkę po ulubione dodatki lub podstawowe składniki do tradycyjnych ciast, takie jak rodzynki, skórka pomarańczy czy mak. „Na popularności zyskują również orzechy brazylijskie i orzechy nerkowca. W 2019 roku zanotowano również wzrost w dystrybucji żurawiny w sklepach detalicznych do 2500 mkw. W okresie świąt zauważyć można wyraźny pik w udziałach wartościowych dla wiórek kokosowych w sklepach detalicznych do 2500 mkw. Poza tym żurawina bardzo dobrze rotuje w okresach zimnych – od października do czerwca. Średnia liczba wariantów na sklep sprzedający bakalie (w sklepach detalicznych) oscyluje w granicach 13. Zaś w okresach świątecznych nawet do 15” – komentuje dr Magdalena Wilgatek.
Napoje w diecie wege
Bardzo istotnym segmentem rynku w kategorii produktów kierowanych do wegan i wegetarian są napoje roślinne, m.in. na bazie soi, orzechów czy zbóż. Obszar ten cały czas się rozwija, pojawiają się nowe propozycje. Najbardziej popularnym na ten moment napojem roślinnym jest napój sojowy, który wyróżnia się spośród pozostałych dużą zawartością białka. Według danych zebranych przez CMR wzrost wartości sprzedaży jest szczególnie zauważalny w sklepach małego formatu. „W roku 2019 zanotowano blisko 20% wzrost wartości sprzedaży w odniesieniu do roku 2018. Sytuacja ta nie potwierdza się w sklepach detalicznych. W tym formacie sklepów dynamika sprzedaży plasuje się na podobnym poziomie co rok wcześniej” – tłumaczy ekspertka CMR.
Producentami z największymi udziałami w sprzedaży w tej kategorii, zarówno w sklepach małego, jak i dużego formatu, są Danone oraz Sante. „Wspólnie odpowiadają za blisko ¾ rynku napojów roślinnych w sklepach małoformatowych do 300 mkw. W sklepach detalicznych do 2500 mkw. liczy się jeszcze producent Bio Planet, jednak jego udziały spadają” – dodaje dr Magdalena Wilgatek. Jak podaje CMR, sklepy małoformatowe oferują swoim klientom średnio 4-5 rodzajów napojów roślinnych, natomiast w supermarketach konsument może znaleźć aż 9 różnych propozycji.
Napoje roślinne są wegańskim zamiennikiem mleka krowiego, co sprawia, że ich zastosowanie w kuchni jest bardzo szerokie. Dzięki bogatej ofercie produktowej możemy zdecydować o smaku używanego napoju w zależności od przeznaczenia oraz własnych preferencji. Po napoje roślinne coraz częściej sięgają również osoby dotknięte wtórną nietolerancją laktozy.
W odpowiedzi na zapotrzebowanie na wegańskie odpowiedniki codziennych produktów nabiałowych Grupa Polmlek wprowadziła na rynek nową serię napojów roślinnych. Napoje Nutri Vege dostępne są w sześciu wersjach: klasyczny sojowy, sojowy bez cukru, ryżowy i owsiany oraz w wersjach smakowych – sojowy o smaku czekoladowym i sojowy o smaku waniliowym. Ofertę dla wegan i wegetarian Polmlek uzupełnia deserami na bazie miazgi kokosowej, z dodatkiem owoców. To pyszna i pożywna alternatywa dla tradycyjnych jogurtów.
Uzupełnienie diety
W diecie wegańskiej i wegetariańskiej ważnymi elementami są również warzywa strączkowe, sezam oraz siemię lniane. „Segment tych produktów rozwija się zarówno w sklepach małego formatu, jak i detalicznych do 2500 mkw. Udział producentów w tym segmencie jest mocno rozproszony i zróżnicowany. Duże znaczenie w tym przypadku ma marka własna, która w sklepach detalicznych osiąga blisko 20% udziałów wartościowych w tej kategorii produktów. W sklepach małoformatowych prym wiodą producenci Sante, Stefik, Melvit, Kros i Kupiec” – komentuje dr Wilgatek. Według danych CMR na półkach sklepów detalicznych do 2500 mkw. można znaleźć 5 rodzajów warzyw strączkowych. Liczba ta zwiększa się w okresach zimowych.
Warzywa strączkowe są bogate w białko oraz błonnik pokarmowy, co sprawia, że uczucie sytości po ich spożyciu jest podobne do tego po spożyciu mięsa. Cechują się również niską zawartością tłuszczu, a także brakiem niebezpiecznych dla układu krążenia kwasów tłuszczowych nasyconych oraz cholesterolu. To właśnie z warzyw strączkowych, takich jak ciecierzyca czy bób powstaje opisywany wcześniej humus.
Z kolei siemię lniane może być wegańskim zamiennikiem jajek – jedna łyżka zmielonych nasion lnu z dodatkiem 3 łyżek gorącej wody odpowiada jednemu jajku. Poza tym jest to produkt bogaty w cenne wartości odżywcze, około ¼ jego masy to błonnik korzystnie wpływający na florę bakteryjną jelit i skutecznie obniżający cholesterol. Szereg pozytywnych cech siemienia lnianego sprawia, że nie tylko weganie i wegetarianie wprowadzają je do swojej diety. Zmielone nasiona można dodawać do jogurtów, owsianek lub zup, a także koktajli. Należy jednak pamiętać, że spożywanie siemienia lnianego w dużej ilości może prowadzić do odwodnienia organizmu, dlatego też należy łączyć je z dużą ilością wody.
Główną zaletą sezamu w diecie wegańskiej jest duża zawartość wapnia – 900 mg w 100 g produktu. Jest to aż 90% zalecanej dziennej dawki spożycia wapnia w naszym kraju. Sezam można dodawać do sałatek, jogurtów czy musli, a także stosować jako posypkę przy wypieku pieczywa lub wykorzystać do przygotowania pasty tahini.
Obiadowe propozycje
Producenci starają się odpowiedzieć na potrzeby konsumentów oferując również gotowe dania obiadowe zarówno wegańskie, jak i wegetariańskie. Dobra Kaloria wprowadziła na rynek dania roślinne zastępujące typowe dania mięsne, m.in. Roślinny Burger, Roślinne Klopsy czy Roślinne Kiełbaski. Z kolei firma Pamapol przygotowała wegetariańskie sosy i zupy krem.
Kategoria dań wegańskich i wegetariańskich dynamicznie się rozwija. Cały czas zwiększa się zapotrzebowanie konsumentów na nowe smaki, a producenci wciąż poszerzają swoje oferty. Zważając na ten trend warto uzupełnić półki sklepowe produktami z tego segmentu o nowe propozycje.
Weronika Nowak
Redaktor