Każdy chyba wie, że śniadanie to najważniejszy posiłek dnia. Płatki owsiane z suszonymi owocami, musli z jogurtem, pożywna kanapka, a może omlet z rozmaitymi dodatkami? Co lubimy jeść z samego rana? Najlepsze śniadaniowe inspiracje tylko u nas! Będzie smacznie, zdrowo i pożywnie!
Dlaczego śniadanie jest tak ważne? Zmęczenie, zaburzona koncentracja, roztargnienie, a w dłuższej perspektywie niedobory witamin, minerałów oraz nadwaga – to wszystko może być konsekwencją pominięcia pierwszego posiłku. Poświęcenie 10 minut każdego poranka na przygotowanie czegoś pożywnego na pewno przyniesie pozytywne rezultaty odczuwalne przez cały dzień.
Wszechobecne hasła o najważniejszej i podstawowej roli pierwszego posiłku mogą przyprawiać o zawrót głowy. Z badań przeprowadzonych w styczniu 2020 roku przez Instytut Badań ARC Rynek i Opinia na zlecenie marki Tarczyński wynika, że według zdecydowanej większości badanych najważniejsze w śniadaniu okazują się smak (82%) oraz pożywność (80%). To właśnie syte śniadanie pobudza organizm do działania zapewniając energię na pierwszą połowę dnia. Zmęczenie staje się mniej odczuwalne, poprawia się koncentracja oraz pobudza kreatywność. Jedząc śniadanie niwelujemy również podjadanie w dalszej części dnia, a tym samym regulujemy cykl posiłków.
Śniadanie powinno być spożywane do godziny po przebudzeniu. Często rezygnujemy z tego posiłku z powodu nagromadzonych porannych obowiązków lub braku czasu. Rozpoczynając dzień bez śniadania przeważnie podjadamy w trakcie dnia serwowane na szybko, niezdrowe przekąski narażając się na nadwagę oraz poważne zdrowotne konsekwencje, jak cukrzyca czy niedobory witamin i minerałów. Dlatego warto przygotować się do poranka odpowiednio wcześniej. Jak wskazują wyniki badania przeprowadzonego przez Instytut Badań ARC Rynek i Opinia, 41% Polaków deklaruje, że przygotowanie pierwszego posiłku zajmuje im od 5 do 10 minut. Na śniadanie najczęściej przygotowywane są kanapki (75% badanych) i jajecznica (53%), zaś 35% respondentów wybiera parówki.
Śniadaniowe menu
Zbilansowane śniadanie powinno składać się z makroskładników potrzebnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania, czyli węglowodanów, białka oraz tłuszczów. „Podstawą śniadania powinny być pełnoziarniste produkty zbożowe – chleb, bułki czy płatki. Dostarczają one witamin z grupy B, magnezu i błonnika pokarmowego, który reguluje pracę przewodu pokarmowego. W pierwszym posiłku powinno znaleźć się miejsce na kolorowe, świeże warzywa lub owoce. Nie może też zabraknąć białka pod postacią jaj, mięsa, ryb, nabiału czy nasion roślin strączkowych. Składniki te zapewniają sytość i pożywność” – mówi dietetyk, Monika Stromkie-Złomaniec.
Węglowodany są podstawowym źródłem energii. Stąd też, dostarczone już podczas śniadania zapewniają organizmowi siłę do działania przez pierwszą połowę dnia. Pełnoziarniste produkty zbożowe są bogate w węglowodany złożone, które w przeciwieństwie do tych prostych, uwalniają się stopniowo w organizmie, a co za tym idzie – zapewniają uczucie sytości i energię na dłuższy czas. Dlatego też, przygotowując śniadanie zamiast pieczywa pszennego warto sięgnąć po produkty zbożowe, z kolei wybierając płatki śniadaniowe korzystniej jest zdecydować się na te bez dodatku cukrów prostych.
Śniadaniem warto się bawić. Poranna rutyna często sprowadza pierwszy posiłek do tego samego zestawu każdego dnia. A przecież już same kanapki ze świeżego pieczywa mogą okazać się czymś zupełnie nowym, gdy do tradycyjnej wersji z serem i szynką dodamy sałatę, ogórka, szczypiorek albo awokado. Z kolei płatki owsiane, kukurydziane czy zbożowe (zazwyczaj podawane z samym mlekiem) możemy urozmaicić ulubionymi bakaliami, orzechami lub nasionami. W ten sposób w domowym zaciszu zaserwujemy sobie zdrowe śniadanie w postaci musli z dowolnie skomponowanymi dodatkami i jogurtem.
Syty nabiał
Niezbędne w śniadaniu węglowodany dostarczą energii potrzebnej o poranku. Jednak komponując pierwszy posiłek warto zadbać również o odpowiednią ilość białka, które zapewnia uczucie sytości na dłużej. Co więcej, produkty mleczne najczęściej bogate są w witaminy D, B2 i B6 oraz – ważny szczególnie dla prawidłowego rozwoju najmłodszych – wapń. Nie musimy szukać daleko, aby znaleźć ciekawe inspiracje na zbilansowane śniadanie.
Do nabiału zaliczamy produkty pochodzenia mlecznego, takie jak mleko, sery czy jogurty oraz jajka. Rozwiązań śniadaniowych, które dostarczą nam odpowiedniej ilości białka jest mnóstwo. Dobrym źródłem tego makroskładnika jest chociażby twaróg, który w 100 gramach produktu zawiera średnio 20 gramów białka. Zaletą tego rodzaju sera jest wszechstronność jego podania. Z pomocą ulubionego dżemu lub miodu możemy wykorzystać go jako słodki dodatek do śniadania, natomiast w połączeniu z jogurtem, szczypiorkiem i ulubionymi przyprawami oraz pieczywem świetnie sprawdzi się również jako pożywny, samodzielny posiłek.
Nabiał najczęściej kojarzy się z mlekiem, jednak zbilansowany posiłek nie musi ograniczać się do tego jednego produktu. Zdecydowana większość Polaków na śniadanie wybiera kanapki. Już sięgając po dodatki, które położymy na pieczywo warto mieć na uwadze istotną rolę białka w diecie. Jeden plaster sera gouda średnio dostarcza organizmowi tyle samo tego makroskładnika, ile znajduje się w średniej szklance mleka. W zależności od upodobań smakowych bez najmniejszego wysiłku znajdziemy w lodówce produkty, dzięki którym skomponujemy smaczne, pożywne i zbilansowane śniadanie.
Coś na słodko
W książkach kucharskich oraz internecie pojawia się coraz więcej przepisów na słodkie śniadania. Niegdyś znane głównie z amerykańskich filmów pancakes – czyli grubsze naleśniki przypominające placki – coraz częściej pojawiają się w polskich domach.
Śniadanie na słodko nie musi być równoznaczne z niezdrową dietą. Owoce, miód, konfitury czy dżem, a nawet słodkie bułki – wszystko to może być zdrowym dodatkiem, o ile zachowamy równowagę. Naleśniki, omlety, desery jogurtowe, jagodzianka na drogę, ale również płatki zbożowe z dodatkiem ulubionych bakalii lub cynamonu mogą okazać się ciekawszym i słodszym rozwiązaniem od konwencjonalnych kanapek lub jajecznicy. Co więcej, powoli wkraczamy w typowo owocowy sezon. Na każdym kroku będziemy mogli znaleźć świeże owoce, z których pomocą przełamiemy rutynę typowego śniadania dodatkowymi kolorami i słodyczą. Świeże lub mrożone owoce możemy również wykorzystać robiąc ekspresowy posiłek dla zabieganych w postaci bogatego w witaminy soku lub smoothie.
Śniadanie na różne sposoby
Niecodzienne dodatki, ale również sam sposób podania posiłku na pewno doda nieco energii mentalnej i optymizmu na dzień dobry. Warto od czasu do czasu uraczyć się nowymi smakami i niebanalnymi rozwiązaniami. Śniadanie na słodko może być ciekawym pomysłem na przełamanie porannej rutyny, jednak nie każdy po przebudzeniu ma ochotę na tego rodzaju smaki. Stąd też, już wieczorem warto zajrzeć do lodówki i poszukać inspiracji na coś niestandardowego. Tak naprawdę, sięgając po podstawowe produkty śniadaniowe z odrobiną chęci możemy wyczarować posiłek rodem z restauracji. Wdzięczną do kulinarnych wariacji pozycją są chociażby popularne w polskich domach jajka. Eksperymentować możemy z przeróżnymi dodatkami, na które akurat mamy ochotę oraz samą formą ich podania. Już dodanie cebulki, wędliny lub boczku czy szczypiorku wzbogaci jajecznicę o nowe walory smakowe. Chcąc uzyskać bardziej wytrwany charakter możemy pokusić się o dodanie szpinaku lub uprzednio duszonych szparagów z cebulą – są to absolutnie niebanalne smaki, które przełamią śniadaniową rutynę. Jajka na śniadanie możemy serwować na różne sposoby. Najczęściej podajemy je w formie jajecznicy, omletu, jajek sadzonych czy też gotowanych na twardo lub na miękko. W zależności od możliwości czasowych warto pokusić się o niecodzienne podanie, jak chociażby jajecznica w tortilli lub kruchych tartaletkach albo jajka z ulubionymi dodatkami w formie babeczek.
Kolejnym produktem znajdującym się często na polskich talerzach są parówki, które zaserwowane w niebanalny sposób z pewnością umilą poranek najbliższym. W zaledwie kilka chwil z pomocą wykałaczki możemy uraczyć się jajkiem sadzonym w parówce w kształcie serca. Z kolei dla najmłodszych kratywnym rozwiązaniem śniadaniowym mogą okazać się parówki w kształcie ośmiornicy – wystarczy w odpowiedni sposób przeciąć parówkę wzdłuż, by pod wpływem gotującej się wody ukazały się nogi ośmiornicy. Kolejnym ciekawym sposobem podania parówek na śniadanie jest zrobienie hot-dogów, które z sałatą i warzywami przestaną przypominać niezdrową przekąskę.
Wychodząc poza tradycyjne rozwiązania możemy pokusić się o przygotowanie śniadania angielskiego, czyli jajek sadzonych z tostami, fasolką i kiełbaskami. Chcąc skosztować czegoś bardziej orientalnego warto wypróbować przepis na znaną z Bliskiego Wschodu szakszukę, czyli jajka sadzone w połączeniu z pomidorami, papryką, cebulą oraz doprawione kuminem i kolendrą. Pomysłów i inspiracji śniadaniowych jest mnóstwo, wystarczy odrobina chęci, by rutynowe śniadanie stało się ciekawsze!
Kawa czy herbata?
Najpopularniejszymi napojami towarzyszącymi śniadaniu jest kawa oraz herbata. Każdy z nich ma zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników. Wielu Polaków nie wyobraża sobie poranka bez filiżanki dobrej kawy. Wybór dostępnych wariantów jest obszerny nie tylko ze względu na walory smakowe, ale i rodzaj parzenia. Kawa zapewnia zastrzyk kofeiny, niweluje poranne zmęczenie, poprawia koncentrację, a nawet przyspiesza metabolizm. Warto jednak mieć na uwadze kiedy i w jakich ilościach ją pijemy. Podobnie jak w przypadku herbaty, nie zaleca się picia kawy zamiast śniadania, na pusty żołądek. Od razu po wybudzeniu warto za to sięgnąć po szklankę wody z cytryną.
Sklepowa oferta śniadaniowa, czyli posiłek na wynos
Ciężko byłoby znaleźć osobę, która nigdy nie wyszła z domu bez śniadania. Każdemu zdarza się zaspać lub po prostu nie zorganizować czasu na pierwszy posiłek dnia. W takich momentach konsument poszukuje rozwiązań „na wynos”. W każdym sklepie, bez względu na jego format, znajdziemy produkty śniadaniowe. Przy doborze asortymentu kluczowa może okazać się lokalizacja placówki, która najczęściej determinuje rodzaj odwiedzających ją konsumentów. Klienci sklepu na przedmieściach podczas śniadaniowych zakupów zdecydują się raczej na świeże pieczywo i półprodukty, w przeciwieństwie do konsumentów odwiedzających sklep biurowy, którzy raczej wybiorą gotowe rozwiązania – jak chociażby uprzednio przygotowane kanapki.
Tworząc ofertę śniadaniową warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób produkty są wyeksponowane. Współczesnemu konsumentowi pośpiech towarzyszy na co dzień. Tym bardziej klient wchodząc do sklepu w drodze do pracy oczekuje, że szybko znajdzie produkt, którym zastąpi domowe śniadanie. Spieszący się konsument nie ma czasu na chodzenie po alejkach w poszukiwaniu zestawu idealnego. Warto pomóc mu skomponować smaczny posiłek i dobrze go wyeksponować. Pieczywo to pozycja podstawowa. Warto, aby konsument sięgając po bułkę miał w zasięgu wzroku produkty, które będą do niej pasowały – jak chociażby serek kanapkowy, ser czy wędliny. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku płatków śniadaniowych, które powinny znajdować się w możliwie bliskim sąsiedztwie mleka. W ten sposób naprowadzimy klienta na odpowiednie produkty i sprawimy, że o niczym nie zapomni, a może nawet odpowiednio wydłuży się jego paragon.
Co z drugim śniadaniem?
Śniadanie daje nam zastrzyk energii o poranku, pomaga rozbudzić organizm po nocy. Jednak aby zachować regularność w jedzeniu posiłków, a co za tym idzie uniknąć niekontrolowanego podjadania, warto zawczasu przygotować się również na drugie śniadanie. Aby zachować zalecany harmonogram pięciu posiłków dziennie warto po drugi posiłek sięgnąć w odstępie około 3 godzin od śniadania, chociaż najkorzystniej dostosować to indywidualnie do własnego porządku dnia. Gdy spada poziom glukozy w organizmie, stajemy się rozdrażnieni i mniej uważni. Jedząc drugie śniadanie o odpowiedniej porze zapobiegamy takiej sytuacji.
Jakie powinno być drugie śniadanie? Małe czy duże? W postaci przekąski czy sytego posiłku? Tak naprawdę wszystko zależy od indywidualnego zapotrzebowania i trybu życia. Dla najmłodszych najczęściej przygotowujemy drugie śniadanie w postaci posiłku nieco mniejszego od śniadania. Z kolei zabiegany pracownik sięgnie raczej po pożywną przekąskę, która umożliwi mu zachowanie energii do obiadu. Zarówno porę, jak i wielkość drugiego posiłku najkorzystniej dostosować do własnych potrzeb.
Producenci oferują coraz więcej rozwiązań „to go”, jak chociażby pakowane w odpowiednie porcje bakalie lub świeże warzywa czy jogurty do picia. Obszerna oferta porcjowanych produktów – gotowych do spożycia w każdej chwili – jest szczególnie istotna w placówkach, które zabiegani klienci odwiedzają w drodze do pracy lub szkoły. Drugie śniadanie jest pewnego rodzaju kołem ratunkowym w momencie spadku energii przed obiadem. Stąd też, warto mieć na uwadze konsumentów, którzy przychodzą po taką przekąskę i ofertą oraz ekspozycją zachęcać ich do zakupu.
Śniadanie to podstawa – zarówno w jadłospisie dziennym, jak i na półce sklepowej. Konsumenci coraz bardziej doceniają wartość pierwszego posiłku. Warto zadbać o szeroką gamę produktów śniadaniowych, która przyciągnie wielu klientów poszukujących propozycji zarówno na pierwsze, jak i drugie śniadanie.
Anna Pańczyk
Redaktor