Jaka jest struktura handlu detalicznego w Wielkiej Brytanii?
Sektor detaliczny na Wyspach stanowi ważną część gospodarki, przyczyniając się do 16% PKB i jest wart 150 mld GBP. Zatrudnia około 3 miliony osób i obejmuje ponad 300 000 obiektów handlowych. Top 5 największych sieci retail na Wyspach to: Tesco, Sainsbury’s, Asda, Morrissons i John Lewis. Natomiast całkowite wydatki konsumenckie są na drugim miejscu w Europie (1,096 mld EUR).
W wielu przypadkach handel detaliczny w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wydaje się działać inaczej niż ogólny wzór przyjęty w kontynentalnej Europie. Ogromnie popularny jest tam sektor convenience, praktycznie brak formatu hipermarket, natomiast obserwuję ogromny udział modelu Click&Collect.
Jakie trendy w retailu występują na Wyspach Brytyjskich?
W Wielkiej Brytanii obserwujemy przede wszystkim wzrost dyskontów. Mają one 8% udziału w rynku i są najszybciej rozwijającą się częścią rynku. Kolejnym trendem jest wspomniany wcześniej model Click&Collect, czyli sprzedaż detaliczna online. Szacuje się, że zakupy spożywcze przez internet stanowią zaledwie 4-5% całkowitych wydatków na żywność, jednakże stanowią około 1£ na każde 5£ wydane online. Rozwiązania Click&Collect rosną w tempie zawrotnym. Już 72% kupujących Brytyjczyków używa obecnie modelu Click&Collect.
Oczywiście nie ma jednego modelu, który pasowałby do wszystkich modeli biznesowych w detalicznym sklepie spożywczym. Przykładowo Waitrose wykorzystuje swoje sklepy do realizacji zamówień, podczas gdy Ocado ma zautomatyzowany proces kompletacji i pakowania w swoich magazynach.
Sprzedaż online zmieniła sposób, w jaki konsumenci kupują żywność. Wielu z nich kupuje towary wielkogabarytowe w internecie i „zakupy uzupełniające” w sklepach spożywczych. To trend, który widzimy w dalszym ciągu i który podważa wartość supermarketów.
Zmiany nawyków zakupowych konsumentów, czyli mniejsza liczba dużych zakupów tygodniowych oraz więcej „zakupów uzupełniających” doprowadziły do niższych średnich wartości koszyka i rozwoju formatów typu convenience. Stary model handlu obecnie wyczerpał swój potencjał rozwoju. Konieczna jest radykalna inwestycja w infrastrukturę sklepów, rozwój operacji wielokanałowych (w szczególności Click&Collect) oraz zapewnienie usług dostosowanych do współczesnego stylu „cyfrowego” życia.
Jakie wyzwania stoją przed dalszym rozwojem retailu w Wielkiej Brytanii?
Wyzwania, jakie stoją przed handlem detalicznym na Wyspach, to przede wszystkim: Social Retail, format Brick&Mortar, konsolidacja High Street oraz sklepy Plastic Free.
Social Retail
Według Retail Dive ponad 80% pokolenia "Z" i 74% Millenialsów twierdzi, że media społecznościowe wpływają na ich zakupy. Jest to coś, co wielu gigantów mediów społecznościowych zaczęło już wykorzystywać. Już w 2016 r. Instagram wprowadził kupowane posty, a Snapchat uruchomił niedawno e-commerce czy kanał „selfie-commerce”, w którym marki mogą się reklamować. Zatem zdolność konsumentów do łatwiejszego i szybszego łączenia się z markami i produktami napędza konwergencję mediów społecznościowych i sprzedaży detalicznej. Personalizacja i zmniejszenie tarcia między początkiem zakupów, a wyborem produktu to kluczowe cechy możliwości e-commerce obu platform.
Format Brick&Mortar, czyli zburzyć lub rozwijać.
Kontrowersyjna podwyżka stóp procentowych w Wielkiej Brytanii spowodowała, że koszt obsługi fizycznego sklepu stał się znacznie wyższy. Zmusza to wiele marek do oceny, czy ich fizyczne sklepy będą rentowne. W ciągu ostatniego roku 20 największych detalistów internetowych odnotowało wzrost sprzedaży o 23%, oferując jeszcze więcej dowodów na rentowność i potencjał sprzedaży detalicznej wyłącznie w handlu elektronicznym. Mając to na uwadze, wielu sprzedawców detalicznych przyjrzy się budowaniu marek tylko online.
Konsolidacja High Street
Chociaż 2018 był ponurym rokiem dla wielu detalistów, termin „detaliczna apokalipsa” jest nieco mylący. Detaliści, którzy nie dążą do skupienia się na konsumentach, wymierają, ale to nie znaczy, że brytyjska High Street jest martwa.
Na przykład jedna z czołowych sieci franczyzowych, która niedawno wprowadziła plan rozbudowy o wartości 160 milionów funtów, sprzedała 300 swoich większych sklepów, aby skupić się na mniejszych punktach sprzedaży w obszarach dostępnych dla społeczności lokalnych. W ten sposób chce zaspokoić potrzeby konsumentów związane z mniejszymi zakupami podczas częstszych wizyt w sklepach. W 2019 roku marki z innych branż handlu detalicznego będą robić podobne ruchy, koncentrując się na konsumentach i ich doświadczeniach z zakupami. Zobaczymy na nowo „fizyczną” przestrzeń wokół klienta. Sklepy demonstracyjne Dyson i sklepy koncepcyjne Nike to doskonałe przykłady tego, czego więcej możemy się spodziewać w przyszłym roku.
Sklepy „Plastic Free”
Pierwszy supermarket bez plastiku został otwarty w Birmingham na początku tego roku. Jest to jeden z ponad 40 podobnych, niezależnych sklepów w Wielkiej Brytanii, który wymaga od klienta wniesienia własnych pojemników i butelek. Jest to koncepcja, która do tej pory weszła tylko do jednego głównego detalisty w Europie – holenderskiego supermarketu Ekoplaza. Jednak w związku z deklaracją Iceland, że do 2023 r. wprowadzi produkty „własnej marki” bez produktów z tworzyw sztucznych, trend ten nabiera tempa i podczas gdy jest mało prawdopodobne, abyśmy zobaczyli supermarket w 100% wolny od plastiku, główne brytyjskie marki detaliczne będą pracować bardzo ciężko, by radykalnie zminimalizowac udział plastiku w sekcjach z tworzyw sztucznych.
Jak mocno zaawansowany jest postęp technologiczny w handlu detalicznym?
Dziś widzimy dopiero początki symbiozy tych dwóch obszarów, ale rok 2019 będzie tym, w którym wszystko zacznie się materializować. Marki, które w przyszłym roku będą sobie dobrze radzić to te, które zainwestowały w jednolity format handlowy i ciągły rozwój koncepcji. Gromadzenie informacji na temat nawyków zakupowych konsumenta jest częścią tego procesu i przez cały 2019 rok zobaczymy wzrost wdrażania uczenia maszynowego i wizji komputerowej. Obie technologie umożliwiają markom zbieranie informacji na każdym etapie podróży zakupowej konsumenta, dostarczając detalistom informacji, jak klient wchodzi w interakcję ze sklepem. W dążeniu do ujednoliconego handlu, detaliści zwiększą także inwestycje w systemy informatyczne zaplecza i oprogramowanie typu front-end, takie jak aplikacje konsumenckie. Widzieliśmy już pierwsze przykłady jak może wyglądać przyszłe doświadczenie supermarketów z aplikacjami rozszerzonej rzeczywistości (AI), które prowadzą konsumentów do konkretnych produktów. W 2019 r. zaczną się już one prawdziwie łączyć z markami, oferując klientom możliwość płynnego zintegrowania platform w celu wyszukiwania, przeglądania i kupowania produktów.
W jaki sposób Modern-Expo spełnia oczekiwania sektora retail i klientów w UK?
Misją Modern-Expo Group jest dostarczanie kompleksowych rozwiązań dla szeroko pojętego retailu. W praktyce oznacza to, że praktycznie każdy element wyposażenia technicznego obiektów jest projektowany, testowany i wprowadzany na rynek pod tzw. „jednym dachem”, tzn. bez angażowania firm zewnętrznych czy pośredników. Ogromne znaczenie ma też fakt, że w Modern-Expo pracuje 77 inżynierów, 18 projektatntów oraz 12 menedżerów produktu, co daje nam i naszym Partnerom pewność i strefę komfortu tak bardzo potrzebną do nawiązania współpracy, pogłębiania jej oraz sprawnego i efektywnego prowadzenia projektów.
Nasi Partnerzy w Wielkiej Brytanii ogromnie doceniają fakt, że Modern-Expo nie tylko dostarcza tzw. „one point of contact”, ale także jest dostawcą praktycznie każdego produktu – od boksów kasowych, poprzez regały, zarówno sklepowe jak i magazynowe, wszelkiego rodzaju stojaki POS/POSM, inteligentne rozwiązania czy ekonomiczne i wydajne rozwiązania z zakresu chłodnictwa. Także tworzenie nowych rozwiązań i ich późniejsza apalikacja odbywa się w taki sposób, by klienci czuli maksymalny możliwy komfort oraz swobodę w dokonywaniu zakupów i często wchodzili w interakcję z produktami, np. podczas używania rozwiązań typu Smart. Ogromne znaczenie mają także nasze doświadczenia zebrane ze wszystkich rynków świata z ostatnich 26 lat działalności Modern-Expo.
Przemyślana strategia rynkowa, komplementarność oferowanych rozwiązań, ciągła praca nad doskonałością operacyjną w podejściu do naszych Partnerów i ich klientów, jak też przede wszystkim właściwy dobór zespołu i jego leadership sprawia, że Modern-Expo konsekwentnie poszerza portfel klientów w UK oraz Irlandii uczestnicząc w realizacji projektów z klientami Top-10 największych brytyjskich oraz irlandzkich operatorów detalicznych.
Jakie technologie wspierają pracę detalistów, a jakie klientów sklepów na Wyspach?
Rynek detaliczny jest coraz bardziej konkurencyjny, a marki walczą między sobą, desperacko próbując znaleźć przyczółek w obliczu rosnącej dominacji sprzedawców internetowych. Niektórzy twierdzą, że jest to przegrana bitwa, a najnowsze dane dotyczące spadku przychodów ze sklepów wydają się to potwierdzać. Niemniej jednak jest to walka, a detaliści robią wszystko co w ich mocy, aby pozostać atrakcyjnymi i pozostać na High Street. Ale co daje im przewagę? Doświadczenie klienta? Technologia w sklepie? Współpraca z markami lub innymi sprzedawcami? Personalizacja? Czy jest to coś zupełnie innego? Prawdopodobnie będzie to połączenie wielu, jeśli nie wszystkich, tych elementów. Technologia może odegrać decydującą rolę w jednym z największych i najbardziej dotyczących handlu detalicznego obszarze, tj. malejącej liczby odwiedzin sklepów. Zakupy online mogą oferować klientom wybór i wygodę, ale nie zapominajmy, że jest to możliwe dzięki technologii. Posuwając się naprzód, ten sam mechanizm może sprawić, że zakupy w sklepie fizycznym będą bardziej atrakcyjne.
Obecnie klienci muszą mieć powód, aby odwiedzić sklep. Dla wielu jest to coś więcej niż tylko zniżki (które mogą uzyskać online) i bliskość (smartfon nigdy nie jest daleko). Sprzedawcy detaliczni muszą sprawić, aby zakupy były łatwe – od poruszania się po sklepie i znajdowania tego, czego szukają klienci, po szybkie i łatwe płacenie za produkty – a także zachęcenie do powrotu w celu dokonania kolejnych zakupów. W sklepie może to obejmować elementy Digital Signage. Nie ma tu nic przełomowego, ale połączenie ich z wielofunkcyjnymi kioskami samoobsługowymi znacznie poprawia wydajność pracy, zwłaszcza w sklepach z modą i domach towarowych. Nie tylko mogą pomóc kupującym w znalezieniu tego, czego szukają, ale mogą również służyć do sprawdzania stanów magazynowych, a także do wybierania opcji Click&Collect lub dostawy do domu. Jednak w coraz większym stopniu urządzenia te mogą być używane w jeszcze większej ilości, na przykład do wizualizacji wyglądu konkretnego stroju w połączeniu z określonymi akcesoriami. Wiąże się to z ideą empirycznego handlu detalicznego i sprawia, że zakupy są bardziej ukierunkowane na doświadczenie. Wielu sprzedawców skupia się na tej koncepcji w różnych formach, z których większość jest możliwa dzięki technologii. I z pewnością jest to coś, co zobaczymy w 2019 roku.
Następnie mamy proces płatności. Wyeliminowanie kolejek lub zminimalizowanie czasu oczekiwania dzięki większej liczbie pracowników w sklepach z tabletami i mobilnymi systemami POS (pomyślmy teraz o pracownikach sklepów Apple uzbrojonych w iPady) – to dobry punkt odniesienia. Jest to szczególnie korzystne w okresach dużego natężenia ruchu takich jak Black Friday lub Boże Narodzenie. Będziemy widzieć więcej tego typu przykładów w przyszłym roku, niekoniecznie tylko w sklepach z modą lub elektroniką, ale w wielu branżach detalicznych.
W samym punkcie sprzedaży technologia kryjąca się za kulisami może ogromnie pomóc w personalizacji. Dane uzyskane w punkcie sprzedaży mogą być używane do kierowania ofert, rabatów i informacji o wartości dodanej – wszystko w czasie rzeczywistym – w oparciu o wcześniejsze zachowanie kupujących lub zawartość koszyka. Ten rodzaj technologii będzie wykorzystywany coraz częściej w przyszłym roku, zwłaszcza poza bardziej oczywistymi miejscami, takimi jak supermarkety, gdzie już od jakiegoś czasu jest używany.
Trudno jest dokładnie przewidzieć, co czeka handel detaliczny, ale możemy się spodziewać, że krajobraz detaliczny zmieni się i będzie nadal to robić. Ponieważ sprzedawcy detaliczni starają się zdobyć przyczółek na szybko zmieniającym się rynku, zwrócą się oni w kierunku rozwiązań – niektóre z nich będą nowe, niektóre wypróbowane i zaufane – z technologią odgrywającą wiodącą rolę. Cel? Jak zawsze ten sam – poprawić konkurencyjność, zwiększyć liczbę klientów i transakcji.
Dziękuję za rozmowę.
Tomasz Pańczyk
Redaktor Naczelny
