Gorąca kawa to najlepszy przepis na udany poranek. A sposobów na jej picie jest mnóstwo – czarna lub z mlekiem, z odrobiną cukru albo miodu, bądź bez dodatku słodyczy. Można wybierać wśród mielonych, rozpuszczalnych, ziarnistych czy zbożowych. Niezależnie od wyboru zawsze towarzyszy jej wyśmienity smak i aromat.
Pierwsze skojarzenie jakie przychodzi na myśl, kiedy mówimy o kawie, to jej działanie pobudzające. Historia o jej odkryciu sięga IX wieku i według legendy jej cudowne właściwości poznano na wzgórzach Etiopii. Miały tam paść się kozy, którymi opiekował się pasterz Kaldi. Zauważył on, że jedna z nich jest bardziej ożywiona niż pozostałe. Okazało się, że zjadła ona owoce z pobliskiego krzewu. Był nim właśnie kawowiec. Pasterz postanowił sprawdzić na sobie działanie owoców, które tak posmakowały zwierzęciu. Po skosztowaniu miał poczuć przypływ energii i zacząć rozpowszechniać działanie kawy wśród okolicznych mieszkańców. Z kolei jeśli chodzi o nazwę, to pochodzenie słowa kawa jest niejednoznaczne. Prawdopodobnie może pochodzić od tureckiego słowa „kahweh” lub arabskiego „quahwah” lub też od nazwy etiopskiej prowincji Kaffa, w której rosła w stanie dzikim.
Magiczne działanie
Zastrzyk energii, który czujemy po wypiciu kawy to zasługa zawartej w niej kofeiny. Ma ona nie tylko działanie pobudzające, ale też przeciwbólowe – znajdziemy ją m.in. w preparatach przeciwmigrenowych. Dawka lecznicza wynosi ok. 200 mg. Taką ilość można znaleźć w 4 espresso, 3 filiżankach kawy rozpuszczalnej lub 2 mielonej.
Teofilina i teobromina, a także wspomniana już kofeina działają na centralny układ nerwowy, a tym samym – na procesy myślowe. Picie kawy zwiększa zatem koncentrację i wspiera pamięć.
Szeroko mówi się też o przeciwnowotworowym działaniu kawy. Chodzi tu o zawartość antyoksydantów, które neutralizują wolne rodniki tlenowe i wspierają oczyszczanie organizmu ze szkodliwych toksyn, a ponadto usprawniają mechanizmy obronne w naszym ciele. Według naukowców ma to niebagatelny wpływ na zapobieganie uszkodzeniom genetycznym komórek, co jest równoznaczne ze zmniejszeniem ryzyka zachorowania na niektóre z nowotworów. Według badań osoby pijące kawę znacznie rzadziej zapadają na chorobę Parkinsona czy Alzheimera.
Kawa mielona
W sklepach o formacie do 300 mkw. najpopularniejsza jest kawa mielona. Według danych zebranych przez CMR, w ubiegłym roku w placówkach o tej powierzchni można było dostać średnio ok. 10 różnych jej wariantów.
Wśród producentów z najlepszymi wynikami sprzedaży w tej kategorii na pierwszym miejscu znalazła się firma Jacobs Douwe Egberts. W ubiegłym roku należało do niej prawie 40% udziałów wartościowych. Bardzo wysoko znalazło się również Strauss Cafe Poland, Tchibo oraz Woseba.
Jak podaje dalej CMR – w zestawieniu top 10 najwyższe miejsce zajmuje marka Prima Finezja. Przypada jej ok. 22% udziałów wartości sprzedaży. Bardzo dobrze w ubiegłym roku radziły sobie też Jacobs Krönung, Woseba, Tchibo Family i MK Cafe Premium. Kilkuprocentowe udziały miały Elite Fort, Elite Pedros, MK Cafe, Astra i Tchibo Exclusive.
A może rozpuszczalna?
Wśród polskich konsumentów nie brakuje oczywiście zwolenników kawy rozpuszczalnej. Jako jedną z jej zalet można wymienić dużą prostotę jej przygotowania. Na półce reprezentuje ją nieco mniejsza liczba wariantów niż w przypadku wersji mielonej, ale klienci nie mogą narzekać na brak wyboru. CMR podaje, że średnio na półce sklepu małego formatu znajdziemy 7 różnych produktów.
W przypadku kawy rozpuszczalnej numerem jeden wśród najlepiej zarabiających na sprzedaży tej kategorii producentów, jest Nestlé. CMR na podstawie danych uzyskanych z paragonów sklepów do 300 mkw. podaje, że wartościowe udziały tej firmy sięgają ponad 41%. Jednak ponad 36% przypada dla Jacobs Douwe Egberts. Znaczący są również Tchibo i Strauss Cafe Poland.
Polscy konsumenci cenią sobie klasykę i znane marki. Dlatego też, jak wynika z danych CMR, najlepiej w ubiegłym roku pod względem wartości sprzedaży wypadły Nescafé Classic, Jacobs Cronat Gold, Jacobs Krönung i Nescafé Creme Sensazione. Dalej w zestawieniu top 10 pojawiają się marki Tchibo Family, Jacobs Velvet, Davidoff Cafe, Nescafé Espresso, Nescafé Gold i MK Cafe.
Lekkie cappuccino
Wśród pobudzających gorących napojów znajdzie się też coś, co zadowoli zwolenników bardziej delikatnego i mlecznego smaku z aksamitną pianką. Cappuccino nie jest najpopularniejszym rodzajem kawy, jednak CMR podaje, że średnio na placówkę handlową o formacie do 300 mkw. przypada ok. 3 wariantów tego produktu.
Liderem w segmencie cappuccino jest Mokate. Potwierdzają to dane CMR, zebrane na podstawie informacji paragonowych ze sklepów małego formatu. Firma ta w ubiegłym roku miała niemal 88% udziałów wartościowych w sprzedaży. Ponad 8% należało z kolei do Jacobs Douwe Egberts.
Najlepiej zarabiającymi markami są więc te, należące do Mokate, czyli przede wszystkim Mokate Caffetteria i Mokate Maestro Renato Bonni. Część udziałów przypada też dla Jacobsa.
Delikatnie i zbożowo
Wiele osób kawę zbożową utożsamia z dzieciństwem, ponieważ kiedyś, właśnie taki napój podawało się najmłodszym. Do dziś ma wielu zwolenników wśród osób nieprzepadających za kofeiną, ponieważ ten rodzaj nie posiada jej w swoim składzie. W przypadku kawy zbożowej w tradycyjnym sklepie spożywczym do 300 mkw. znajdziemy ok. 2-3 różnych wariantów.
Wśród znaczących w tej kategorii graczy CMR wymienia Granę i Bakalland. Zdominowali oni sprzedaż w sklepach małoformatowych zgarniając wspólnie ponad 90% udziałów wartościowych. Jak wyliczył instytut Grana ubiegły rok zakończyła z wynikiem prawie 61%, a Bakalland – 35%. Numerem jeden wśród marek jest Inka. Za nią plasują się natomiast Delecta Anatol i Kujawianka.
A w sklepie...
Doświadczenie detalistów w temacie kawy w dużej mierze pokrywa się z tym co pokazują dane sprzedażowe. Należy jednak pamiętać, że do każdego sklepu przychodzą różni klienci, a właściciel musi dbać to, by każdy znalazł w jego placówce produkty, po które przyszedł. Jak opowiada Klaudia Sułkowska, pracująca w sklepie Leoś w Białej Podlaskiej, najpopularniejsza wśród kupujących jest kawa mielona.
„Kawa sprzedaje się u nas bardzo dobrze. Znacznie lepiej niż herbata. Mimo, że kawa mielona jest najbardziej popularna, to dużo osób stawia na wygodę i kupuje kawy 3w1 albo 2w1. Widać, że rzesza zwolenników się powiększa, bo występują na paragonach coraz częściej i to w znacznie większych ilościach” – opowiada pracownica sklepu. Pani Klaudia wskazuje, że wśród wspomnianych kaw 3w1 i 2w1 najlepiej rotującą marką jest Nescafé.
W przypadku kawy mielonej, to o wyborze konkretnej marki często decyduje przyzwyczajenie do produktu albo cena. „Nie każdy też lubi kawę rozpuszczalną. Odwiedza nas zdecydowanie więcej zwolenników wariantu mielonego. I tutaj ulubionymi markami są Tchibo Family, Tchibo Exclusive, Prima, Jacobs, Pedros i Fort” – wymienia Klaudia Sułkowska.
Z kolei w przypadku kaw rozpuszczalnych to wybór produktów dostępnych w sklepie odpowiada preferencjom stałych klientów. Najchętniej kupowane są produkty Jacobs – Krönung, Cronat Gold i Velvet. Nie brakuje też chętnych na Tchibo Family i Tchibo Black&White. Na półce są też kawy Nescafé Classic, mające swoich stałych klientów.
Pracownica sklepu zaznacza, że w asortymencie kawowym obowiązkową pozycją jest też Nestlé Nescore, która jest mieszanką kawy „prawdziwej” ze zbożową. Część z klientów kupuje też cappuccino Mokate, ale zwykle są to osoby starsze. Dla zwolenników bezkofeinowych napojów są też w ofercie kawy zbożowe Inka. Popularnością cieszą się szczególnie warianty z orkiszem.
Wielkość półki z kawą powinna być uzależniona od powierzchni całego sklepu. Obserwując paragony należy też zwrócić uwagę na to, które z produktów są popularniejsze i rozważyć rozszerzenie oferty. W kategorii ma znaczenie nie tylko cena, ale też obecność produktów znanych, które Polacy widzą w reklamach, albo od zawsze mieli w szafkach w rodzinnym domu.
Joanna Kowalska