Święta nie mogą się obyć bez aromatycznych przypraw, tłuszczów umożliwiających pieczenie czy smażenie oraz dodatków, które wzbogacą smakiem każde danie. Odgrywają one ogromną rolę w nadaniu wyjątkowego smaku potrawom świątecznym.
Boże Narodzenie to przede wszystkim przyprawy korzenne, ale również warianty do mięs, ryb i podstawowe przyprawy jednoskładnikowe. Do istotnych dodatków usprawniających pracę w kuchni przed świętami niewątpliwie należą produkty instant, spośród których najistotniejszy w tym okresie jest barszcz czerwony. Z kolei większość dań przygotowanych na ciepło wymaga użycia odpowiedniego tłuszczu.
Aromatyczny stół
Dania z kiszonej kapusty, grochu i fasoli, zupa grzybowa, rybna czy barszcz czerwony, aromatyczne mięsa i ryby pod różnymi postaciami, pierogi i wiele sałatek – wszystkie dania na świątecznym stole wymagają od gospodyni odpowiedniego ich doprawienia. Ponadto przyprawy sprawiają, że ciężkostrawne dania stają się lżejsze. Do tego celu idealnie nadaje się kminek, liść laurowy, pieprz, majeranek, gałka muszkatołowa czy jałowiec, którymi można przyprawić wiele świątecznych dań. Przyprawy dodają wyrazistości daniom, poprawiają zapach, urozmaicają ich smak, a nawet sprawiają, że jedzenie wygląda bardziej apetycznie.
Przyprawy mimo, że są bardzo popularne, nie są używane przez każdego Polaka. O to czy respondenci używają przypraw zapytał instytut Kantar Millward Brown. W okresie od lipca 2017 do czerwca 2018 używanie przypraw zadeklarowało ponad 81% osób biorących udział w badaniu. Największa część osób przyznała, że używa przypraw w swojej kuchni 3-4 razy w tygodniu. Najbardziej popularną marką jest Kamis. W zestawieniu najczęściej wybieranych marek znalazły się również: Prymat, Kucharek, Maggi, Warzywko, Vegeta Podravka oraz Kotanyi.
Sprzedaż przypraw na święta
Przyprawy jednoskładnikowe oraz przyprawy mieszanki to ważne kategorie w sklepach małoformatowych do 300 mkw. Jak wynika z danych CMR, w okresie od kwietnia 2017 r. do marca 2018 r. połowa wartości sprzedaży przypraw była generowana przez placówki małego formatu do 300 mkw., a druga połowa przez supermarkety 301-2500 mkw. Wartość sprzedaży w tym okresie w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej wzrosła o około 8%, a liczba transakcji – o ponad 3%.
„W okresie Bożego Narodzenia zarówno przyprawy jednoskładnikowe, jak i przyprawy mieszanki rosną pod względem wartości sprzedaży, jak i liczby transakcji. Główne marki na rynku przypraw jednoskładnikowych – Prymat, Kamis, Appetita oraz Cykoria – odpowiadające razem za ponad 23% wartości sprzedaży kategorii, w grudniu powiększają swoją dostępność w sklepach małoformatowych. Jednak największą dostępnością w placówkach małego formatu charakteryzuje się Prymat. Wraz z polepszeniem dystrybucji w okresie Bożego Narodzenia wzrasta również średnia liczba wariantów na sklep. Wartościowa dynamika sprzedaży w grudniu 2017 w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej była niższa dla Prymatu i Appetity, natomiast wyższa dla Kamisu i Cykorii” – informuje Maksym Tsuman, CMR.
Według CMR, w portfolio każdej z marek w okresie bożonarodzeniowym zyskuje gałka musztardowa, goździki, liść laurowy, pieprz czarny oraz ziele angielskie. Dodatkowo w przypadku Appetity i Cykorii rośnie również sprzedaż pieprzu kolorowego. Jak wyjaśnia Maksym Tsuman z CMR w grudniu 2017 roku przeciętny konsument odwiedzający palcówki małego formatu mógł wybierać spośród niemal 21 wariantów przypraw jednoskładnikowych. Najczęściej w badanym okresie w koszyku zakupowym znajdowały się torebki o gramaturze 20 g i 15 g. „Okres Świąt Bożego Narodzenia wiąże się z przygotowywaniem wielu potraw dla najbliższych, dlatego decydujemy się wówczas na nieco większe opakowania przypraw (50 g).
Rynek przypraw mieszanek jest zdominowany przez marki Prymat i Kamis. Na dalszych pozycjach plasują się Knorr i Appetita. W okresie bożonarodzeniowym na świątecznym stole dla gospodyni domu ważne jest, aby główne danie – karp świąteczny – smakowało wszystkim członkom rodziny jak najlepiej. W skutek tego w tym okresie w placówkach małego formatu w portfolio dla wymienionych marek (z wyjątkiem Knorr) zyskują na znaczeniu wartościowym przyprawy do ryb. Najsilniejszą pozycję w tym segmencie rynku utrzymuje Prymat. Średnie ceny za opakowania w grudniu spadają, a średnia liczba opakowań na transakcję rośnie” – przyznaje Maksym Tsuman z CMR.
Smażenie, pieczenie i nie tylko
Smażenie to bardzo popularny rodzaj obróbki termicznej w naszym kraju. A wybierając tłuszcz do tego sposobu przygotowywania potraw należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników. Przede wszystkim musi być jak najbardziej odporny na wysoką temperaturę i zachodzące w niej procesy. Zatem należy wybierać tłuszcze, które zwierają głównie nasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe a przy tym mają jak najmniejszy udział tłuszczów wielonienasyconych. Powinny być to tłuszcze poddane rafinacji, a ich temperatura dymienia wynosząca co najmniej 180 stopni.
Pieczenie trwa zwykle dłużej, a działanie gorącego powietrza oscylują najczęściej w granicach 180-250 stopni. Aby proces ten przebiegał bezpiecznie najlepszy będzie olej, którego punkt dymienia nie przekracza temperatury pieczenia.
Tłuszcze stanowią także dodatek do wielu dań, gdzie spożywane są na zimno. W tym przypadku najlepszym wyborem okazują się oleje nierafinowane.
Według danych CMR, oleje i oliwy w sklepach małoformatowych nie wykazują drastycznych zmian w dostępności oraz sprzedaży. Średnia liczba wariantów olejów dostępnych w przeciętnym sklepie do 300 mkw. w ciągu roku oscyluje ok. 5, oliw – ok. 2. Największe udziały w sprzedaży w ubiegłym roku odnotowała firma ZT Kruszwica z marką Kujawski. Inne marki osiągające wysoką sprzedaż w sklepach małoformatowych to Oleo (ZT Kruszwica), Mosso, Basso (Italmex), Marlibo, Wielkopolski (Princes Foods), Oliwier (ZT Kruszwica) oraz Bartek (ZT Kruszwica).
Kantar Millward Brown zbadał wykorzystanie najczęściej używanych tłuszczów w gospodarstwach domowych w okresie od lipca 2017 roku do czerwca 2018. Oleje i oliwy są używane w kuchniach ponad 88% gospodarstw domowych. Respondenci najczęściej wskazywali na wykorzystywanie tych produktów 3-4 razy w tygodniu. Osoby biorące udział w badaniu wskazywały na marki, których używają najczęściej. Na pierwszym miejscu znalazła się marka Kujawski, ten produkt wybiera ponad 66% gospodarstw domowych. Na kolejnych miejscach znalazły się marki: Wielkopolski, Bartek, Oliwier, Popularny, Olek oraz Oleo.
Przyprawy mokre
Przedświąteczne zakupy wiążą się również ze wzrostem sprzedaży sosów. Majonezy, chrzany, musztarda, ketchup, ćwikła czy sos czosnkowy pełnią rolę dodatków do wielu potraw. Najczęściej wybierany jest bez wątpienia majonez. Bez niego nie powstałoby wiele sałatek. Dlatego jest dostępny w większości sklepów małoformatowych do 300 mkw. W ciągu roku klienci mogą wybierać spośród 4 wariantów majonezów, natomiast w okresie przedświątecznym ilość pozycji w sklepie się zwiększa. Jak pokazują dane CMR, z okresu kwiecień 2017 – marzec 2018, najlepiej sprzedającą się marką w sklepach małego formatu jest Majonez Winiary. Na kolejnych miejscach znajduje się Majonez Kielecki oraz Mosso.
Dopełnieniem wielu dań, wędlin, mięs, kurczaka czy serów jest chrzan. Według danych CMR, klienci sklepów małoformatowych do 300 mkw. w grudniu 2017 roku mogli wybierać spośród ok. 2 wariantów na półce sklepowej. Ilość pozycji nieznacznie wzrasta w ciągu roku w okresach świątecznych. Klienci sklepów małego formatu najczęściej wybierali Chrzan Tarty Polonaise w słoiku 180 g, Chrzan Tarty Krakus w słoiku 180 g oraz Chrzan Staropolski Motyl w słoiku 190 g.
Rynek przypraw stale rośnie. A najważniejszym okresem dla sprzedaży tej kategorii są właśnie Święta Bożego Narodzenia. Coraz częściej również w tym segmencie zauważane są trendy związane ze zdrowym trybem życia. Konsumenci poszukują produktów wysokiej jakości, wykonanych z naturalnych składników. Rośnie również świadomość co do używanych tłuszczów do różnych rodzajów obróbki termicznej dań. Dlatego półka z tymi produktami szczególnie przed świętami powinna oferować wybór konsumentom spośród różnych pozycji.
Monika Kociubińska