Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym według ministerstwa ma zostać przedstawiony na posiedzeniu Komitetu Stałego Rady Ministrów i rządu jeszcze na jesieni 2017 r. – po przeanalizowaniu uwag zgłoszonych w procesie konsultacji publicznych. W celu ułatwienia kontynuacji działalności firmy po śmierci właściciela niezbędna jest międzyresortowa współpraca i kompleksowa nowelizacja kilkudziesięciu ustaw. Podczas tworzenia kompleksowej infrastruktury prawnej, która umożliwi zachowanie funkcjonowania istniejących firm, należy rozpatrywać prawa spadkobierców, bezpieczeństwo, pewność obrotu, prawa kontrahentów, osób trzecich, a także sytuację pracowników i bezpieczeństwo podatkowe.
„Uregulowanie zasad zarządzania firmą osoby fizycznej po śmierci właściciela jest niezbędne do rozwiązania coraz bardziej powszechnego problemu w obliczu niezaprzeczalnego starzenia się społeczeństwa. Obecnie brak jest możliwości kontynuacji funkcjonowania przedsiębiorstwa, co wiąże się z utrudnieniami dla spadkobierców oraz pracowników zatrudnionych w mikrofirmach. Do efektywnego wypracowania nowego porządku prawnego odnośnie sukcesji niezbędne są kompleksowe zmiany w zakresie prawa cywilnego, handlowego, a także prawa administracyjnego i podatkowego. Nowe przepisy powinny być jak najbardziej przejrzyste i elastyczne – kluczowe jest odformalizowanie kontynuacji prowadzenia działalności. Przyjęcie uregulowań ułatwiających sukcesję przedsiębiorstw osób fizycznych jest w opinii FPP wyrazem poszanowania dla wyboru formy prawnej przyjętej przez właściciela, a więc niewątpliwie wzmacnia sferę wolności gospodarczej” – mówi Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich.
Istotą regulacji powinno być skupienie się na kilku aspektach prawnych i ekonomicznych sytuacji przedsiębiorstwa po śmierci właściciela, w szczególności dotyczących:
- zachowania przedsiębiorstwa jako całości składników wymienionych w art. 551 Kodeksu cywilnego (Kc)
- zapewnienia ciągłości zarządu przedsiębiorstwem od chwili śmierci do (najpóźniej) działu spadku
- utrzymanie ciągłości przedsiębiorstwa jako identyfikowalnego bytu na rynku, oraz w relacjach z władzami publicznymi
- zapewnienia ciągłości umów handlowych zawartych przez zmarłego
- kontynuacji stosunków pracy
- utrzymania uprawnień wynikających z decyzji administracyjnych potrzebnych do wykonywana działalności
- możliwie płynnego kontytuowania rozliczeń podatkowych
Ministerstwo Rozwoju w ramach „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” i pakietu „100 zmian dla firm” planuje wdrożenie – obok sukcesji firm jednoosobowych – nowych rozwiązań w obszarach, które są szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorstw, m.in.:
- nową Konstytucję Biznesu, czyli ustawę, która całościowo będzie regulować zasady prowadzenia biznesu w Polsce (zastąpi ustawę o swobodzie działalności gospodarczej)
- rozwiązania ułatwiające założenie i prowadzenie własnego biznesu
- narzędzia ułatwiające firmom skuteczne dochodzenie wierzytelności
- likwidacja zbędnych koncesji i zezwoleń
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, w obrębie której powstają kolejne rozwiązania służące poprawie sytuacji m.in. polskich przedsiębiorców – w tym zapisy o sukcesji firm – określana jest jako najważniejszy dokument wskazujący kierunki rozwoju Polski w perspektywie średniookresowej. Nowy model, którego celem jest „tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym i terytorialnym”, kładzie nacisk na włączenie w procesy rozwojowe wszystkich obszarów, w tym małych miast i obszarów wiejskich oraz zakłada, że korzyści ze wzrostu gospodarczego powinny być dostępne dla wszystkich, bez względu na miejsce ich zamieszkania. Plan przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju jest zestawem narzędzi dynamizujących rozwój Polski. Zawiera diagnozę sytuacji, kierunkuje działania rządu na najbliższych kilkanaście lat i wskazuje konkretne zadania.