Program „Soki i musy – witaminy w SMART formie” był organizowany przez Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) w ramach trzyletniej kampanii edukacyjno-informacyjnej o tej samej nazwie.
Do udziału w programie swoje klasy zgłosiło ponad 2 000 nauczycieli, a łącznie zapisane klasy liczyły prawie 60 tysięcy uczniów z całej Polski. Zajęcia edukacyjne zostały przeprowadzone przez nauczycieli w oparciu o materiały merytoryczne i dydaktyczne opracowane przez ekspertów programu prof. UW dr hab. Małgorzatę Żytko oraz dr Agnieszkę Kozioł-Kozakowską z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Program spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony nauczycieli, przewyższając oczekiwania organizatorów. Wielu z nich zaangażowało się w realizację programu znacznie ponad przewidziany zakres – organizowali swoim podopiecznym wycieczki do tłoczni soków, dzielili się wrażeniami w mediach społecznościowych, angażowali swój prywatny czas, by jak najwięcej wiedzy przekazać dzieciom. Znalazło to odzwierciedlenie w liczbie zgłoszeń wysłanych do konkursu – było ich ponad 540, a przygotowane zostały przez blisko 6 tysięcy dzieci z całego kraju.
Wyniki konkursu plastycznego
Każda klasa, która zrealizowała cykl zajęć pod okiem koordynującego nauczyciela, mogła wziąć udział w konkursie plastycznym, przesyłając dwie prace konkursowe – plakat oraz dowolnie wybraną formę plastyczną (np. ulotkę, broszurę lub komiks), promujące spożywanie 100% soków i musów owocowo-warzywnych, które mogą zastąpić jedną z pięciu zalecanych porcji owoców i warzyw oraz ilustrujące, czego nauczyły się w trakcie zajęć programowych.
„Zaangażowanie i entuzjazm nauczycieli oraz inwencja dzieci przerosły nasze oczekiwania. Od początku trwania programu nauczyciele wykazywali ogromne zainteresowanie, jednak pod koniec terminu nadsyłania prac telefony po prostu nam się urywały, a skrzynka mailowa pękała w szwach” – mówi Barbara Groele, Sekretarz Stowarzyszenia KUPS – „Z ogromną przyjemnością oglądaliśmy prace konkursowe, które do nas dotarły. Były wśród nich kilkumetrowe butelki, makiety, komiksy z udziałem dzieci – wszystko przygotowane z niezwykłą starannością. Nie ukrywam, że jako organizatorzy programu stanęliśmy przed bardzo trudnym zadaniem – wyboru 5 najlepszych z nich.”
30 maja nagrodzone zostały następujące szkoły i klasy:
Dlaczego warto edukować najmłodszych?
„Doświadczenia programów realizowanych w Europie pokazują, że chociaż efekt takich działań często rozkłada się w czasie, jest jednak zauważalny. Na przykład dzieci w szkołach regularnie biorących udział w programach zachęcających do jedzenia owoców i warzyw, znacznie rzadziej cierpią na nadwagę czy otyłość niż dzieci, które nie biorą udziału w takich działaniach2” – mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska – „Dlatego też jestem przekonana, że konsekwentnie edukując na temat żywienia, mamy realną szansę na trwałą zmianę świadomości wśród dzieci. To czego nauczymy ich w młodym wieku przełoży się na dobre nawyki żywieniowe następnego pokolenia dorosłych. To inwestycja, która na pewno nam się opłaci”.
Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia3 podstawą diety powinny być warzywa i owoce. Powinniśmy spożywać minimum 400 g owoców i warzyw dziennie w 5 porcjach. Jak pokazują badania polskie dzieci jedzą je tylko kilka razy w tygodniu, to jest poniżej zalecanej normy4. To niepokojące dane.
Edukacja dzieci oraz dorosłych na temat odpowiednich nawyków żywieniowych, spożywania owoców i warzyw oraz 100% soków i musów owocowo-warzywnych, przynosi oczekiwane rezultaty.
Tylko w okresie realizacji trzyletniej kampanii edukacyjnej „Soki i musy – witaminy w SMART formie” 2015-2018 zauważalne są zmiany zachowań konsumenckich. Obserwujemy wzrost spożycia soków pitnych oraz musów. Według badania budżetów domowych prowadzonego przez GUS5, konsumpcja 100% soków w 2015 r. wobec roku wcześniejszego wzrosła o 6,8% (tj. do 11,28 litra/osobę), a w 2016 r. w porównaniu do roku poprzedniego zwiększyła się o 6,4% (do 12,0 litrów/osobę). W Polsce wzrosło również spożycie musów, które w 2016 roku szacowano na 49 gramów na mieszkańca rocznie w stosunku do 32 gramów w 2015 r. To wciąż znacznie poniżej średniej europejskiej, co może być usprawiedliwione stosunkowo niedawnym wejściem musów na rynek. Pozytywne zmiany są jednak zauważalne.
Program edukacyjny patronatem honorowym objęli:
• Agencja Rynku Rolnego
• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
• Rzecznik Praw Dziecka
• Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej
• Ośrodek Rozwoju Edukacji
• Dolnośląskie Kuratorium Oświaty
• Kujawsko-Pomorskie Kuratorium Oświaty
• Lubuskie Kuratorium Oświaty
• Łódzkie Kuratorium Oświaty
• Opolskie Kuratorium Oświaty
• Podkarpackie Kuratorium Oświaty
• Pomorskie Kuratorium Oświaty
• Kieleckie Kuratorium Oświaty
• Wielkopolskie Kuratorium Oświaty
• Podlaskie Kuratorium Oświaty
• Mazowieckie Kuratorium Oświaty
Program patronatem medialnym objęli:
• MetroCafe
• Magazyn „Wychowawca”
• Magazyn „Życie Szkoły”
* Prevention of future weight gain? A cluster randomizes trial. Food Nutr Res. 2014; 58: 10.3402/fnr.v58.23194.
2 Bere E., Klepp K, Overby N. Free school fruit: can a extra piece of fruit every school day contribute to the prevention of future weight gain? A cluster randomizes trial. Food Nutr Res. 2014; 58: 10.3402/fnr.v58.23194.
3 Por. http://www.izz.waw.pl/pl/zasady-prawidowego-ywienia
4 Dzielska A. Eating behavior. Consumption of fruit and vegetables.2012 in. The results of the research HBSC 2010 Trends in health behavior and selected health indicators schoolchildren in 1990-2010. Warszawa, Poland, Wyd. IMiD, 2011, p. 56-57
5 Raport: Konsumpcja soków i musów w Czechach, na Litwie, w Polsce, Rumunii i Słowacji (2016 rok)
W ramach projektu: „Soki i musy – witaminy w wygodnej formie 2015-2018”, dr Bożena Nosecka, mgr inż. Irena Strojewska, Warszawa 2017.
Do udziału w programie swoje klasy zgłosiło ponad 2 000 nauczycieli, a łącznie zapisane klasy liczyły prawie 60 tysięcy uczniów z całej Polski. Zajęcia edukacyjne zostały przeprowadzone przez nauczycieli w oparciu o materiały merytoryczne i dydaktyczne opracowane przez ekspertów programu prof. UW dr hab. Małgorzatę Żytko oraz dr Agnieszkę Kozioł-Kozakowską z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Program spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony nauczycieli, przewyższając oczekiwania organizatorów. Wielu z nich zaangażowało się w realizację programu znacznie ponad przewidziany zakres – organizowali swoim podopiecznym wycieczki do tłoczni soków, dzielili się wrażeniami w mediach społecznościowych, angażowali swój prywatny czas, by jak najwięcej wiedzy przekazać dzieciom. Znalazło to odzwierciedlenie w liczbie zgłoszeń wysłanych do konkursu – było ich ponad 540, a przygotowane zostały przez blisko 6 tysięcy dzieci z całego kraju.
Wyniki konkursu plastycznego
Każda klasa, która zrealizowała cykl zajęć pod okiem koordynującego nauczyciela, mogła wziąć udział w konkursie plastycznym, przesyłając dwie prace konkursowe – plakat oraz dowolnie wybraną formę plastyczną (np. ulotkę, broszurę lub komiks), promujące spożywanie 100% soków i musów owocowo-warzywnych, które mogą zastąpić jedną z pięciu zalecanych porcji owoców i warzyw oraz ilustrujące, czego nauczyły się w trakcie zajęć programowych.
„Zaangażowanie i entuzjazm nauczycieli oraz inwencja dzieci przerosły nasze oczekiwania. Od początku trwania programu nauczyciele wykazywali ogromne zainteresowanie, jednak pod koniec terminu nadsyłania prac telefony po prostu nam się urywały, a skrzynka mailowa pękała w szwach” – mówi Barbara Groele, Sekretarz Stowarzyszenia KUPS – „Z ogromną przyjemnością oglądaliśmy prace konkursowe, które do nas dotarły. Były wśród nich kilkumetrowe butelki, makiety, komiksy z udziałem dzieci – wszystko przygotowane z niezwykłą starannością. Nie ukrywam, że jako organizatorzy programu stanęliśmy przed bardzo trudnym zadaniem – wyboru 5 najlepszych z nich.”
30 maja nagrodzone zostały następujące szkoły i klasy:
- Nagroda Główna I stopnia – Szkoła Podstawowa im. W. S. Reymonta w Uboczu klasa III
Szkoła otrzymała tablicę multimedialną wraz z rzutnikiem multimedialnym, nauczyciel prowadzący klasę: kosz rowerowy, smartwatch na rękę oraz zestaw gadżetów kampanii, zaś każdy uczeń zwycięskiej klasy otrzymał tabliczkę suchościeralną oraz pojemnik na drugie śniadanie. - Nagroda II stopnia: Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Porąbce klasa IA oraz Szkoła Podstawowa Nr 6 im. Orła Białego w Ostrołęce klasa IIF
Każda ze szkół otrzymała rzutnik multimedialny, nauczyciele prowadzący – kosz rowerowy, smartwatch oraz zestaw gadżetów kampanii, natomiast każdy uczeń zwycięskiej klasy – tabliczkę suchościeralną oraz pojemnik na drugie śniadanie - Nagrody wyróżnienia: Zespół Szkół w Stadnickiej Woli Klasa IIA oraz Szkoła Podstawowa
w Małogoszczu im. 24 Lutego 1863 Roku, klasa III B
Dlaczego warto edukować najmłodszych?
„Doświadczenia programów realizowanych w Europie pokazują, że chociaż efekt takich działań często rozkłada się w czasie, jest jednak zauważalny. Na przykład dzieci w szkołach regularnie biorących udział w programach zachęcających do jedzenia owoców i warzyw, znacznie rzadziej cierpią na nadwagę czy otyłość niż dzieci, które nie biorą udziału w takich działaniach2” – mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska – „Dlatego też jestem przekonana, że konsekwentnie edukując na temat żywienia, mamy realną szansę na trwałą zmianę świadomości wśród dzieci. To czego nauczymy ich w młodym wieku przełoży się na dobre nawyki żywieniowe następnego pokolenia dorosłych. To inwestycja, która na pewno nam się opłaci”.
Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia3 podstawą diety powinny być warzywa i owoce. Powinniśmy spożywać minimum 400 g owoców i warzyw dziennie w 5 porcjach. Jak pokazują badania polskie dzieci jedzą je tylko kilka razy w tygodniu, to jest poniżej zalecanej normy4. To niepokojące dane.
Edukacja dzieci oraz dorosłych na temat odpowiednich nawyków żywieniowych, spożywania owoców i warzyw oraz 100% soków i musów owocowo-warzywnych, przynosi oczekiwane rezultaty.
Tylko w okresie realizacji trzyletniej kampanii edukacyjnej „Soki i musy – witaminy w SMART formie” 2015-2018 zauważalne są zmiany zachowań konsumenckich. Obserwujemy wzrost spożycia soków pitnych oraz musów. Według badania budżetów domowych prowadzonego przez GUS5, konsumpcja 100% soków w 2015 r. wobec roku wcześniejszego wzrosła o 6,8% (tj. do 11,28 litra/osobę), a w 2016 r. w porównaniu do roku poprzedniego zwiększyła się o 6,4% (do 12,0 litrów/osobę). W Polsce wzrosło również spożycie musów, które w 2016 roku szacowano na 49 gramów na mieszkańca rocznie w stosunku do 32 gramów w 2015 r. To wciąż znacznie poniżej średniej europejskiej, co może być usprawiedliwione stosunkowo niedawnym wejściem musów na rynek. Pozytywne zmiany są jednak zauważalne.
Program edukacyjny patronatem honorowym objęli:
• Agencja Rynku Rolnego
• Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
• Rzecznik Praw Dziecka
• Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej
• Ośrodek Rozwoju Edukacji
• Dolnośląskie Kuratorium Oświaty
• Kujawsko-Pomorskie Kuratorium Oświaty
• Lubuskie Kuratorium Oświaty
• Łódzkie Kuratorium Oświaty
• Opolskie Kuratorium Oświaty
• Podkarpackie Kuratorium Oświaty
• Pomorskie Kuratorium Oświaty
• Kieleckie Kuratorium Oświaty
• Wielkopolskie Kuratorium Oświaty
• Podlaskie Kuratorium Oświaty
• Mazowieckie Kuratorium Oświaty
Program patronatem medialnym objęli:
• MetroCafe
• Magazyn „Wychowawca”
• Magazyn „Życie Szkoły”
* Prevention of future weight gain? A cluster randomizes trial. Food Nutr Res. 2014; 58: 10.3402/fnr.v58.23194.
2 Bere E., Klepp K, Overby N. Free school fruit: can a extra piece of fruit every school day contribute to the prevention of future weight gain? A cluster randomizes trial. Food Nutr Res. 2014; 58: 10.3402/fnr.v58.23194.
3 Por. http://www.izz.waw.pl/pl/zasady-prawidowego-ywienia
4 Dzielska A. Eating behavior. Consumption of fruit and vegetables.2012 in. The results of the research HBSC 2010 Trends in health behavior and selected health indicators schoolchildren in 1990-2010. Warszawa, Poland, Wyd. IMiD, 2011, p. 56-57
5 Raport: Konsumpcja soków i musów w Czechach, na Litwie, w Polsce, Rumunii i Słowacji (2016 rok)
W ramach projektu: „Soki i musy – witaminy w wygodnej formie 2015-2018”, dr Bożena Nosecka, mgr inż. Irena Strojewska, Warszawa 2017.
