Wędliny i mięso to niezwykle popularne przysmaki goszczące na polskich stołach. Aż 67% z nas jada je do każdego posiłku, zwłaszcza na obiad. 46% wybiera coś mięsnego na śniadanie, a 40% na kolację . Czym zatem kierować się przy zakupie produktów mięsnych? Jak prawidłowo je przechowywać oraz co właściwie znajdziemy w ich składzie? Na te i inne pytania odpowiada Katarzyna Zadka, dietetyk programu edukacyjnego marki WINIARY „Żyj smacznie i zdrowo”.
Jakie cenne wartości odżywcze znajdują się w wędlinach?
Mięso i wędliny to jedno z podstawowych źródeł pełnowartościowego białka w codziennym jadłospisie. Obok aminokwasów, niezbędnych do budowy tkanek i narządów, zawiera także witaminy i składniki mineralne. Produkty mięsne są źródłem witamin z grupy B, takich jak niacyna, B12 i B6 (potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania m.in. układu nerwowego), dobrze przyswajalnego żelaza (niezbędnego w profilaktyce anemii, potrzebnego do wzrostu) oraz cynku (o właściwościach antyoksydacyjnych, które pozytywnie wpływają na nasz wygląd).
Zachowaj umiar
– Mimo wielu żywieniowych zalet, mięso powinniśmy jeść w umiarkowanych ilościach. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia opublikowanymi w styczniu 2016 roku, w ciągu tygodnia konsumpcja wędlin i mięsa, zwłaszcza czerwonego, nie powinna przekraczać 0,5 kg. Niestety, wielu Polaków zapomina o tych zasadach i pomimo zaleceń spożywa ich za dużo – mówi Katarzyna Zadka. Spożycie mięsa na świecie wynosi 800-820 g tygodniowo, zaś w Polsce – 1,3 kg . Z danych IERiGŻ wynika, iż wędliny stanowią ok. 40% mięsa spożywanego przez naszych rodaków! Umiarkowane sięganie po mięso czerwone i wędliny jest szczególnie ważne dla osób z zaburzonym profilem lipidowym, nadciśnieniem, schorzeniami układu pokarmowego i nerek.
Co wchodzi w skład wędlin?
Wszystko zależy od tego, z jakim typem wędliny mamy do czynienia. Wyróżniamy aż cztery grupy produktów – wędzonki, kiełbasy, wędliny powstające z podrobów i produkty blokowe. Najbardziej popularne to wędzonki, czyli szynki, polędwice, balerony produkowane z jednego lub kilku kawałków mięsa, a także kiełbasy gdzie, obok mięsa, obecny jest dodatek tłuszczu, który w zależności od poziomu rozdrobnienia kiełbas może być widoczny „gołym okiem” lub nie. Zarówno w przypadku wędzonek, jak i kiełbas, na pierwszym miejscu listy składników powinno znajdować się mięso, z którego został wytworzony produkt. Inne podstawowe składniki to tłuszcz (w przypadku kiełbas), przyprawy, a także sól. Większość wędlin dostępnych na naszym rynku to produkty podlegające procesowi peklowania, dzięki któremu posiadają różowoczerwoną barwę i są mikrobiologicznie bezpieczne. Na ich liście składników pojawiają się mieszanki peklujące zawierające m.in. azotyn sodu. Ponadto, część wędlin zawiera także inne dodatki. Najpopularniejsze to izolaty białkowe np.: sojowe, białek mleka. Na ich obecność szczególną uwagę powinni zwracać alergicy, którzy mogą być uczuleni na surowiec, z którego powstają.
Czym kierować się podczas zakupu wyrobów wędliniarskich?
Pomocny w weryfikacji będzie skład produktu. Im wyższy procent wędliny stanowi mięso, tym lepiej. Zwróćmy uwagę także na zawartość soli – nie da się wyprodukować wędliny bez jej dodatku, ale warto wybierać te, które mają jej mniej. Mimo że obecności wielu składników nie da się wyeliminować, pamiętajmy, że długość listy składników nie jest bez znaczenia – z reguły im krótsza, tym korzystniejsza – mówi Katarzyna Zadka, dietetyk programu edukacyjnego marki WINIARY „Żyj smacznie i zdrowo”.
Jak wygląda produkt mięsny dobrej jakości?
Dobra wędlina to taka, o widocznej strukturze mięsa, z wyraźnymi żyłkami i włóknami. Nie powinna być jednorodną, różową i lśniącą masą. Jeśli widzimy w strukturze produktu drobne dziurki, najprawdopodobniej zawiera w swoim składzie spory dodatek wody. Widoczne jest to także podczas jej krojenia. Jeśli z pokrojonej w plastry szynki wypływa woda, jest to kolejny znak, że jej udział w produkcie jest znaczny. Robiąc zakupy, zawsze może poprosić sprzedawcę o przekazanie informacji o składzie wyrobu, zgodnie z obowiązującymi krajowymi przepisami dotyczącymi znakowania żywności.
Jak najlepiej przechowywać wędliny?
Wędliny należy przechowywać w warunkach chłodniczych, czyli np. w domowej lodówce. Najlepiej w pobliżu zamrażarki. Część lodówek posiada nawet specjalnie oznaczone pojemniki odseparowujące produkty mięsne od innych. Optymalny czas przechowywania wędlin zależy ściśle od ich składu, stąd trudno dokładnie określić czas, w jakim mogą przebywać w naszej lodówce.