Kuchnia azjatycka powszechnie uważana jest za jedną z najlepszych i najbardziej oryginalnych sztuk kulinarnych świata. Wśród najbardziej znanych wymienia się m.in. potrawy chińskie, japońskie, wietnamskie, tajskie, koreańskie.
Kto z nas nie marzył o odwiedzeniu orientalnego kraju. Niejeden pewnie to marzenie spełnił i często wraca myślami i smakami do wspomnień… I właśnie dla tęskniących za azjatyckimi przysmakami oraz dla tych, którym jeszcze nie dane było udać się w te rejony – producenci oferują wyśmienite produkty, z których w polskiej domowej kuchni przygotujemy oryginalne danie rodem z Dalekiego Wschodu.
Z miłości do orientu
Smaki Azji są bardzo zróżnicowane. Łączy je ryż, przyprawy korzenne, sos sojowy, owoce morza. Składnikiem każdego posiłku są warzywa, przede wszystkim świeże! Jeśli są przyrządzane na ciepło to na ogół tylko na parze lub w woku, dzięki czemu tracą mało wartości odżywczych. Na azjatyckich stołach króluje również soja w każdej postaci. Produkty sojowe taki jak: tofu, tempeh czy pasta miso to niezwykle często wykorzystywane zamienniki mięsa. Dodawane są na ogół do sałatek, zup, dań obiadowych oraz deserów. Oczywiście kuchnia azjatycka nie istniałaby bez ryżu! Jest on bardzo zdrowy i odżywczy, a także lekkostrawny. Można go przyrządzać na wiele sposobów, co sprawia, iż nigdy się nie nudzi! Przyprawy w azjatyckiej kuchni to przede wszystkim imbir, chili czy kolendra. Nadają potrawom charakterystycznego smaku i zapachu.
Chińskie filozofie
Dla Chińczyków jedzenie jest filozofią, a gotowanie to prawdziwa sztuka. Tamtejsze potrawy są jednymi z najpopularniejszych na całym świecie. Oczywiście nie ma jednej kuchni chińskiej – jest ich wiele, tak jak wiele jest tu odrębnych regionów, stref klimatycznych czy grup narodowościowych. Możemy ją podzielić na: północną kuchnię Pekinu, wschodnią Szanghaju, zachodnią Syczuanu i południową kantońską. I tak – kuchnia północy Chin to przede wszystkim produkty mączne. Dominują w niej makarony, pierożki i chleby gotowane na parze. Najczęściej jada się wołowinę, wieprzowinę i baraninę oraz słynną glazurowaną kaczkę po chińsku. Z kolei kuchnia południa Chin spopularyzowała smażony ryż z kruchymi warzywami. Wschód Chin słynie z duszonych w ciężkich sosach mięs, delikatnych ryb i owoców morza. Kuchnia syczuańska stanowi połączenie tradycji chińskiej z indyjskimi przyprawami.
W Chinach wynaleziono wiele produktów, których używamy codziennie, również w naszych domowych kuchniach. Są to m.in. sos sojowy czy tofu. Tutaj także odkryto medyczne zastosowanie niektórych potraw. Dla przykładu – pekińskie zupy lecznicze, które kiedyś gotowane były tylko dla Cesarzy. Również znana wszystkim przyprawa pięciu smaków oraz gotowanie wg pięciu elementów (pięciu przemian) stanowi podstawę leczenia jedzeniem. Każda z potraw powinna zawierać smaki: słodki, gorzki, kwaśny, słony i ostry, ponieważ każdy z nich oziębia lub ociepla odpowiadające mu organy, te zaś osiągając pełną harmonię dają zdrowie.
Przysmaki Kraju Kwitnącej Wiśni
Kuchnia japońska jest jedną z najzdrowszych na świecie. Japończycy żyją długo, w dobrym zdrowiu i są szczupli.
Tamtejsze przysmaki to przede wszystkim ryby oraz japoński ryż. Ważne jest też tofu, glony czy grzyby. Ceniona jest także japońska wołowina. Wśród przypraw królują sosy sojowe, olej sezamowy czy zielony chrzan wasabi.
Potrawy kuchni japońskiej są bardzo szybkie w przygotowaniu. Cały obiad złożony z kilku potraw można przyrządzić nawet w pół godziny. I co ważne, nie jest są to smaki monotonne. Kuchnia japońska charakteryzuje się różnorodnością – mamy warzywa, świeże ryby, ale przede wszystkim owoce morza. Japończycy często jedzą na surowo. Używają mało przypraw, dlatego ważne, żeby produkty były świeże i najlepszej jakości.
Oryginalną i jedną z najbardziej charakterystycznych potraw japońskich jest znane i popularne na całym świecie sushi. Składa się z ryżu, surowej ryby i sprasowanych alg morskich – jest bardzo zdrowe. Kolejną popularną potrawą jest miso. To zupa na bazie specjalnej pasty, którą dodaje się do ugotowanych warzyw i alg morskich. To odpowiednik naszego, polskiego rosołu, oczywiście zrobionego z całkiem innych składników.
Większość produktów potrzebnych do przygotowania japońskich specjałów można kupić w sklepach z orientalną i ze zdrową żywnością, czy w niektórych spożywczych. Sos sojowy, tofu czy japońskie grzyby są dostępne nawet w supermarketach. Najtrudniej jest z japońskim ryżem, ale można go zastąpić zwykłym białym, pod warunkiem że ma okrągłe ziarna. Zamiast sake można użyć innego białego wytrawnego wina.
Wietnam to nie tylko sajgonki
Kuchnia wietnamska zawiera wiele wspólnych cech charakterystycznych dla ajatyckich przysmaków, jak chociażby zasada 5 smaków. Jednak wiele z użytych składników, a także styl przygotowania potraw świadczą o jej unikalności. Wietnam to przede wszystkim wyraziste smaki. Ze względu na wiekowe wpływy kultury chińskiej, jest ona do niej zbliżona.
Najpopularniejszymi potrawami tej orientalnej kuchni z całą pewnością są: nem, czyli farsz zawijany w bardzo cienkie płaty jadalnego papieru ryżowego, smażona wieprzowina z makaronem ryżowym oraz naleśniki serwowane z rozmaitym nadzieniem – bánh xèo.
Do popularnych wietnamskich dań serwowanych w Polsce możemy zaliczyć dania z kurczaka, wieprzowiny oraz cielęciny. Oczywiście klasyką pozostaje gon-bao, sajgonki oraz mięso w cieście.
Wietnamscy szefowie kuchni opracowali szereg technik przyrządzania dań. Najpopularniejszą jest szybkie smażenie na rozgrzanej patelni, najczęściej w woku, z wykorzystaniem niewielkiej ilości oleju lub oliwy. Ponadto popularne jest także duszenie potraw, grillowanie, gotowanie, gotowanie na parze i pieczenie. Wiele potraw serwuje się na surowo.
Tajska harmonia
Kuchnia tajska jest dosyć specyficzna i w dużej mierze bazuje na naturalnym bogactwie przypraw i ziół. Jest też zróżnicowana pod względem produktów i składników używanych w danym regionie. Dania południowe bazują na mleku kokosowym i owocach morza. Mieszkańcy północnych terenów rozsmakowali się w łagodnych daniach na bazie mięsa wieprzowego i delikatnych warzyw. Kuchnia północno-wschodnia charakteryzuje się dużą zawartością chilii i wyrazistych przypraw. Popularnym daniem w tym regionie jest larb czyli pikantna sałatka z mięsem, cebulą, chili, czy tom saep – pikantno-kwaśna zupa.
Niezależnie od regionu, jako główne danie zawsze serwowany jest ryż, a do niego rozmaite dodatki. Najbardziej popularnym jest ryż jaśminowy – bardzo aromatyczny i delikatny.
Mieszkańcy Tajlandii zwracają uwagę na etykę podczas spożywania posiłku. Jak przyznają podróżnicy odwiedzający ten kraj – należy uważać na prawidłowe trzymanie widelca – zawsze w lewej ręce i łyżkę w prawej. Noża nie spotkamy na tajskim stole. Nie jest on potrzebny, gdyż jedzenie – również mięso – przed przyrządzaniem jest krojone na kawałki. Oprócz łyżki można także skorzystać z tradycyjnych pałeczek – w przypadku potraw z makaronem, ale wymaga to już trochę wprawy. Dania podaje się na środek stołu, a uczestnicy poczęstunku nakładają z nich na swoje talerze w zależności od własnych potrzeb.
Koreańskie przywiązanie do tradycji
Koreańczycy są miłośnikami lekkostrawnych potraw z surowych ryb i mięsa. Tak jak i w innych kuchniach azjatyckich, także tutaj spotkamy się z tradycyjną zasadą pięciu smaków.
Główną cechą, która definiuje kuchnię koreańską jest jej ostrość – smaki pikantne i wyraziste to smaki dominujące w tutejszych potrawach. Podstawowym jej składnikiem jest ryż uprawiany tutaj od stuleci. Dodatkiem do niego jest mięso, przeróżne warzywa uprawiane na szeroką skalę, a także ryby. Jednymi z najbardziej popularnych dań koreańskich są m.in.: Bap – ryż gotowany na parze z rozmaitymi dodatkami, np.: orzechami, fasolą; Juk – potrawa na kształt owsianki przygotowywana z warzyw, fasoli, ryżu, grzybów, kurczaka; Guk – zupa podawana zazwyczaj, gdy serwowany jest ryż (bazuje na rybach, mięsie oraz warzywach) Jeotgal – danie o charakterystycznym słonym smaku, bazuje na naturalnie sfermentowanych krewetkach, rybach i ostrygach.
O azjatyckich specjałach i poszczególnych regionach tego pięknego kontynentu można pisać bez końca. Polacy już dawno pokochani orientalne smaki. Dzięki bogatej ofercie dostępnej na polskim rynku bez problemu odtworzymy większość azjatyckich przysmaków. Pamiętajmy więc, aby w sklepie nie zabrakło najważniejszych produktów.
Co zatem musimy mieć na sklepowej półce? Przede wszystkim szeroki wybór sosów, a wśród nich: sojowy, chilli, słodko-pikantny, słodko-kwaśny, do sajgonek, rybny. Różnego rodzaju pasty curry czy z trawy cytrynowej, makarony ryżowe oraz różne rodzaje ryżu, papier ryżowy do przygotowania sajgonek, a także oleje sezamowe, ryżowe oraz popularne grzyby mun.
Oczywiście żadna azjatycka potrawa nie obejdzie się bez odpowiednich przypraw. Producenci oferują gotowe mieszanki przypraw na przykład chińskich, o uniwersalnej kompozycji, pasującej do większości dań. Wśród monoprzypraw króluje curry, kurkuma, trawa cytrynowa, papryka chili i inne. Nie należy zapominać także o fixach czy gotowych sosach w słoiczkach, a także mrożonych mieszankach chińskich na patelnię, które będą dodatkiem do wielu przysmaków rodem z Dalekiego Wschodu.
Monika Dawiec