Według Nielsena, przez ostatni rok (październik 2019 – wrzesień 2020) Polacy wydali na alkohol blisko 39 mld zł. W porównaniu do roku poprzedniego wartość segmentu odnotowała 7% wzrost przy jednoczesnym stabilnym wolumenie sprzedaży. Niewątpliwie piki sprzedaży kategoria odnotowuje w okresie świąteczno-noworocznym.
Świąteczna sprzedaż
Święta Bożego Narodzenia to szczególny okres roku w sprzedaży alkoholi, co potwierdzają dane ze sklepów małoformatowych zebrane przez CMR. Według instytutu, w sklepach do 300 mkw. alkohole wysokoprocentowe w ostatnim miesiącu roku notują sprzedaż wyższą średnio o 30% niż w innych miesiącach. W samym grudniu szczególnie wyróżnia się tydzień poprzedzający święta – to wtedy domowe barki uzupełniane są największą liczbą nowych butelek alkoholi.
Jakub Hornik, analityk danych sprzedażowych z CMR, przyznaje, że wśród alkoholi wysokoprocentowych od lat prym wiodą wódki, które łącznie odpowiadają za ok. 80% sprzedaży kategorii. Podczas świąt Polacy najchętniej wybierają warianty czyste – według danych instytutu stanowią one w tym okresie ponad 80% wszystkich kupowanych wódek. „Najchętniej wybieraną marką pozostaje niezmiennie Żubrówka Biała, która jest liderem sprzedaży wśród wódek zarówno w małym, jak i dużym formacie sklepów. Oprócz niej, Polacy podczas świąt chętnie decydują się na Żołądkową Gorzką Czystą de Luxe, jak i Stock Prestige” – wymienia ekspert CMR. Istotnym wyróżnikiem okresu świątecznego na rynku alkoholi jest również zmiana zwyczajów zakupowych Polaków. „Nie tylko kupujemy wówczas więcej sztuk alkoholu, ale również w porównaniu do innych okresów wybieramy większe pojemnościowo butelki. Trend ten jest szczególnie widoczny w segmencie wódek, gdzie znacząco wzrasta udział pojemności 700 ml i większych kosztem małych butelek (100 i 200 ml)” – przyznaje Jakub Hornik.
Okres świąt Bożego Narodzenia to również niezwykły czas dla wielbicieli whisky – sprzedaż tego alkoholu wzrasta w tym okresie o niemal 100%. Według danych CMR, w przeciętnym sklepie małoformatowym do 300 mkw. znajdziemy średnio ok. 11 wariantów whisky, gdy w tym samym czasie przeciętny asortyment tego typu trunków w supermarketach wynosi ponad 30 wariantów. „W przeciwieństwie do wódek, które w okresie świątecznym chętniej niż zazwyczaj kupujemy po kilka sztuk, zdecydowana większość paragonów zawierających whisky zawiera tylko jedną butelkę tego trunku. Mimo tego kupując whisky średnio musimy liczyć się z wydatkiem rzędu 70 zł, ze względu na to, że jest to obok tequili jeden z najdroższych alkoholi” – wyjaśnia ekspert CMR. Według instytutu największą popularnością wśród Polaków cieszą się szkockie whisky typu blended, czyli Ballantine’s oraz Grant’s.
Kolejną szczególnie często kojarzoną ze świętami kategorią alkoholową są wina. Analityk danych CMR wyjaśnia, że w tej kategorii jest szczególnie widoczny podział na pierwszą część okresu świątecznego (okolice Bożego Narodzenia) oraz drugą (Sylwester i Nowy Rok). „W pierwszym okresie na imprezach rodzinnych Polaków królują wina stołowe, które również są najszerzej dostępne w sklepach. Zgodnie z danymi CMR, w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w okresie tym znajdziemy przeciętnie 9 wariantów win stołowych. Sytuacja zmienia się jednak już tydzień później, gdy zaczynamy wpadać w szampański nastrój związany z pożegnaniem starego i rozpoczęciem nowego roku. Wówczas do głosu dochodzą wina musujące, których sprzedaż w ostatnim tygodniu grudnia jest nawet pięciokrotnie wyższa niż w pozostałych tygodniach roku” – mówi Jakub Hornik.
Ostatnią świąteczną kategorią alkoholi, być może ze względu na swój charakter najbardziej kojarzoną z okresem Bożego Narodzenia, są wina grzane. Cóż lepiej rozgrzewa gdy za oknem ziąb niż tradycyjny polski grzaniec? Według danych CMR, najchętniej wybieranym przez Polaków winem grzanym pozostaje niezmiennie Grzaniec Galicyjski.
A na co dzień…
Sprzedaż w ciągu ostatniego roku obrazują dane zebrane przez Nielsena1, z których wynika, że w okresie od października 2019 do września 2020 polscy kupujący wydali blisko 39 mld zł na napoje alkoholowe. Anna Anasik, Senior Client Consultant w Nielsen Connect Polska, przyznaje, że koszyk alkoholowy, na który składają się napoje niskoalkoholowe, alkohole mocne oraz wino i likiery mleczne stanowi 27% wartości sprzedaży całego koszyka spożywczego w Polsce. „W ciągu ostatnich 12 miesięcy wartość sprzedaży alkoholi odnotowała 7% wzrost wartości rok do roku, przy jednoczesnym stabilnym wolumenie sprzedaży” – dodaje.
Napoje niskoalkoholowe czyli piwo, cydr i gotowe drinki (miks alkoholu z napojem gazowanym) to największa grupa na rynku alkoholi w Polsce. „Odpowiadają one za 46% wartości sprzedaży całego koszyka alkoholowego. Wśród tej grupy największe znaczenie ma oczywiście piwo. Jest to jednocześnie największa kategoria w całym koszyku produktów spożywczych w Polsce, na które w ostatnich 12 miesiącach (październik 2019 – wrzesień 2020) kupujący wydali blisko 18 mld zł, co oznacza 3% wzrost wartości sprzedaży w porównaniu do roku ubiegłego. W tym samym czasie obserwowaliśmy delikatny spadek wolumenu zakupionego piwa (-1% rok do roku). Niezmiennie rosnącą popularnością wśród kupujących cieszy się piwo bezalkoholowe, którego wartość sprzedaży przekroczyła już 989 mln zł, co oznacza, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy segment ten odnotował 28% wzrost wartości. Piwo bezalkoholowe to obecnie najdynamiczniej rozwijający się segment rynku piwa w Polsce. Zarówno gotowe drinki, jak i cydr nie zaliczą ostatnich 12 miesięcy do udanych, obie kategorie odnotowały spadki sprzedaży” – informuje Anna Anasik.
Alkohole z wyższej półki
Alkohole mocne to druga co do wielkości grupa koszyka alkoholowego. Według danych Nielsen, stanowi 44% jego wartości. Jak przyznaje Anna Anasik, wśród alkoholi mocnych najszybciej rośnie wartość sprzedaży rumu, który jest jednocześnie najdynamiczniej rozwijającą się kategorią w całym rynku alkoholi w Polsce. „W ostatnich 12 miesiącach rum odnotował 38% wzrost wartości przy jednoczesnym 28% wzroście wolumenu sprzedaży. W okresie październik 2019 – wrzesień 2020 kupujący wydali ponad 178 mln zł na rum” – dodaje. Drugą najszybciej rosnącą pod względem wartości sprzedaży kategorią alkoholi mocnych jest gin. W porównaniu do roku poprzedniego kategoria ta wzrosła wartościowo o 30%, osiągając wartość ponad 154 mln zł. „Trzecie miejsce na podium najdynamiczniej rozwijających się kategorii alkoholi mocnych zajmuje najmniejsza kategoria w całym koszyku alkoholowym – meksykańska tequila, która w ciągu ostatnich 12 miesięcy odnotowała 27% wzrost wartości” – przyznaje ekspertka w Nielsen. Tuż poza podium znalazła się whisky, największa kategoria wśród alkoholi mocnych, znacznie większa niż dynamicznie rozwijające się rum, gin i tequila. „Rynek whisky w Polsce jest już wart ponad 3 mld zł. Rośnie zarówno wartość (+20%), jak i wolumen (+15%) sprzedaży whisky. Nieporównywalnie skromniejszy do wymienionych wcześniej kategorii wzrost odnotowała druga co do wielkości kategoria w całym koszyku alkoholowym – wódka, której wartość sprzedaży wzrosła 8% rok do roku a wolumen jedynie 2%” – informuje Anna Anasik.
Rynek wina
Najmniejszą grupą w koszyku alkoholowym są wina i likiery mleczne, które stanowią 10% wartości sprzedaży całego koszyka. „W okresie październik 2019 – wrzesień 2020 grupa tych produktów odnotowała 9% wzrost wartości rok do roku. Najdynamiczniej rozwijającą się kategorią były wina musujące, na które polscy kupujący wydali 551 mln zł, co oznacza 16% wzrost wartości sprzedaży rok do roku. Dynamiczny rozwój kategorii tak zwanych „bąbelków” napędza włoskie prosecco, którego wartość stanowi już ponad 1/3 wartości sprzedaży wszystkich win musujących w Polsce. Rośnie także sprzedaż win stołowych, największego segmentu na rynku wina w Polsce oraz win aromatyzowanych i owocowych, a także wermutów. Jedynie wina deserowe odnotowały spadek sprzedaży w ostatnich 12 miesiącach. W ostatnim czasie wyhamował rozwój likierów mlecznych, w okresie październik 2019 – wrzesień 2020 ich wartość sprzedaży wzrosła o 5%, gdzie przed rokiem kategoria ta odnotowała 16% wzrost wartości sprzedaży” – przyznaje Anna Anasik.
Ostatnie miesiące wywołały pewnie zmiany na rynku – również w zachowaniach zakupowych klientów sklepów. Potwierdza to Prezes Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa, Magdalena Zielińska: „Pandemia zmieniła wiele aspektów życia i wywołała nowe zachowania zakupowe. Nałożone odgórnie restrykcje, ale też obawy konsumentów o bezpieczeństwo i zdrowie sprawiają, że zdecydowanie chętniej spożywamy napoje alkoholowe w mniejszym gronie, w domu. W tych warunkach znakomicie sprawdza się wino – buduje atmosferę w trakcie kameralnych spotkań towarzyskich, a spożywane z posiłkami, doskonale podkreśla smak potraw. To spowodowało, że w trakcie tej społecznej izolacji, zaobserwowano wzrost domowej konsumpcji napojów winiarskich. Konsumenci, z których wielu spędziło ten czas (lub nadal spędza) eksperymentując w kuchni, przykładali większą wagę do wyboru odpowiedniego wina oraz jego jakości. Chętnie wybierali znane im marki, jednak trend premiumizacji, obserwowany od pewnego czasu, nie został (przynajmniej na razie) wstrzymany przez koronawirusa. Rynek wina w Polsce to segment rosnący stabilnie i wciąż cieszący się ogromnym potencjałem. Spodziewamy się, że dzięki szczególnym właściwościom wina i kulturze jego spożywania, nawet w trudnych warunkach pandemii, jego konsumpcja będzie się rozwijać”.
Choć branża w ostatnim czasie mierzy się z wieloma wyzwaniami to okres świąteczny może być czasem, kiedy dzięki odpowiedniej ofercie niską do tej pory sprzedaż zrekompensuje znaczy wzrost. Dlatego nie należy zapominać o popularnych w tym okresie markach premium oraz zestawach prezentowych, które zwrócą uwagę klienta.
Monika Kociubińska
Redaktor
1 Źródło: Nielsen, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Food), Sprzedaż wartościowa i wolumenowa oraz udziały wartościowe i wolumenowe w okresach październik 2018 – wrzesień 2019 i październik 2019 – wrzesień 2020 w kategoriach napoje alkoholowe.
Świąteczna sprzedaż
Święta Bożego Narodzenia to szczególny okres roku w sprzedaży alkoholi, co potwierdzają dane ze sklepów małoformatowych zebrane przez CMR. Według instytutu, w sklepach do 300 mkw. alkohole wysokoprocentowe w ostatnim miesiącu roku notują sprzedaż wyższą średnio o 30% niż w innych miesiącach. W samym grudniu szczególnie wyróżnia się tydzień poprzedzający święta – to wtedy domowe barki uzupełniane są największą liczbą nowych butelek alkoholi.
Jakub Hornik, analityk danych sprzedażowych z CMR, przyznaje, że wśród alkoholi wysokoprocentowych od lat prym wiodą wódki, które łącznie odpowiadają za ok. 80% sprzedaży kategorii. Podczas świąt Polacy najchętniej wybierają warianty czyste – według danych instytutu stanowią one w tym okresie ponad 80% wszystkich kupowanych wódek. „Najchętniej wybieraną marką pozostaje niezmiennie Żubrówka Biała, która jest liderem sprzedaży wśród wódek zarówno w małym, jak i dużym formacie sklepów. Oprócz niej, Polacy podczas świąt chętnie decydują się na Żołądkową Gorzką Czystą de Luxe, jak i Stock Prestige” – wymienia ekspert CMR. Istotnym wyróżnikiem okresu świątecznego na rynku alkoholi jest również zmiana zwyczajów zakupowych Polaków. „Nie tylko kupujemy wówczas więcej sztuk alkoholu, ale również w porównaniu do innych okresów wybieramy większe pojemnościowo butelki. Trend ten jest szczególnie widoczny w segmencie wódek, gdzie znacząco wzrasta udział pojemności 700 ml i większych kosztem małych butelek (100 i 200 ml)” – przyznaje Jakub Hornik.
Okres świąt Bożego Narodzenia to również niezwykły czas dla wielbicieli whisky – sprzedaż tego alkoholu wzrasta w tym okresie o niemal 100%. Według danych CMR, w przeciętnym sklepie małoformatowym do 300 mkw. znajdziemy średnio ok. 11 wariantów whisky, gdy w tym samym czasie przeciętny asortyment tego typu trunków w supermarketach wynosi ponad 30 wariantów. „W przeciwieństwie do wódek, które w okresie świątecznym chętniej niż zazwyczaj kupujemy po kilka sztuk, zdecydowana większość paragonów zawierających whisky zawiera tylko jedną butelkę tego trunku. Mimo tego kupując whisky średnio musimy liczyć się z wydatkiem rzędu 70 zł, ze względu na to, że jest to obok tequili jeden z najdroższych alkoholi” – wyjaśnia ekspert CMR. Według instytutu największą popularnością wśród Polaków cieszą się szkockie whisky typu blended, czyli Ballantine’s oraz Grant’s.
Kolejną szczególnie często kojarzoną ze świętami kategorią alkoholową są wina. Analityk danych CMR wyjaśnia, że w tej kategorii jest szczególnie widoczny podział na pierwszą część okresu świątecznego (okolice Bożego Narodzenia) oraz drugą (Sylwester i Nowy Rok). „W pierwszym okresie na imprezach rodzinnych Polaków królują wina stołowe, które również są najszerzej dostępne w sklepach. Zgodnie z danymi CMR, w sklepach małoformatowych do 300 mkw. w okresie tym znajdziemy przeciętnie 9 wariantów win stołowych. Sytuacja zmienia się jednak już tydzień później, gdy zaczynamy wpadać w szampański nastrój związany z pożegnaniem starego i rozpoczęciem nowego roku. Wówczas do głosu dochodzą wina musujące, których sprzedaż w ostatnim tygodniu grudnia jest nawet pięciokrotnie wyższa niż w pozostałych tygodniach roku” – mówi Jakub Hornik.
Ostatnią świąteczną kategorią alkoholi, być może ze względu na swój charakter najbardziej kojarzoną z okresem Bożego Narodzenia, są wina grzane. Cóż lepiej rozgrzewa gdy za oknem ziąb niż tradycyjny polski grzaniec? Według danych CMR, najchętniej wybieranym przez Polaków winem grzanym pozostaje niezmiennie Grzaniec Galicyjski.
A na co dzień…
Sprzedaż w ciągu ostatniego roku obrazują dane zebrane przez Nielsena1, z których wynika, że w okresie od października 2019 do września 2020 polscy kupujący wydali blisko 39 mld zł na napoje alkoholowe. Anna Anasik, Senior Client Consultant w Nielsen Connect Polska, przyznaje, że koszyk alkoholowy, na który składają się napoje niskoalkoholowe, alkohole mocne oraz wino i likiery mleczne stanowi 27% wartości sprzedaży całego koszyka spożywczego w Polsce. „W ciągu ostatnich 12 miesięcy wartość sprzedaży alkoholi odnotowała 7% wzrost wartości rok do roku, przy jednoczesnym stabilnym wolumenie sprzedaży” – dodaje.
Napoje niskoalkoholowe czyli piwo, cydr i gotowe drinki (miks alkoholu z napojem gazowanym) to największa grupa na rynku alkoholi w Polsce. „Odpowiadają one za 46% wartości sprzedaży całego koszyka alkoholowego. Wśród tej grupy największe znaczenie ma oczywiście piwo. Jest to jednocześnie największa kategoria w całym koszyku produktów spożywczych w Polsce, na które w ostatnich 12 miesiącach (październik 2019 – wrzesień 2020) kupujący wydali blisko 18 mld zł, co oznacza 3% wzrost wartości sprzedaży w porównaniu do roku ubiegłego. W tym samym czasie obserwowaliśmy delikatny spadek wolumenu zakupionego piwa (-1% rok do roku). Niezmiennie rosnącą popularnością wśród kupujących cieszy się piwo bezalkoholowe, którego wartość sprzedaży przekroczyła już 989 mln zł, co oznacza, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy segment ten odnotował 28% wzrost wartości. Piwo bezalkoholowe to obecnie najdynamiczniej rozwijający się segment rynku piwa w Polsce. Zarówno gotowe drinki, jak i cydr nie zaliczą ostatnich 12 miesięcy do udanych, obie kategorie odnotowały spadki sprzedaży” – informuje Anna Anasik.
Alkohole z wyższej półki
Alkohole mocne to druga co do wielkości grupa koszyka alkoholowego. Według danych Nielsen, stanowi 44% jego wartości. Jak przyznaje Anna Anasik, wśród alkoholi mocnych najszybciej rośnie wartość sprzedaży rumu, który jest jednocześnie najdynamiczniej rozwijającą się kategorią w całym rynku alkoholi w Polsce. „W ostatnich 12 miesiącach rum odnotował 38% wzrost wartości przy jednoczesnym 28% wzroście wolumenu sprzedaży. W okresie październik 2019 – wrzesień 2020 kupujący wydali ponad 178 mln zł na rum” – dodaje. Drugą najszybciej rosnącą pod względem wartości sprzedaży kategorią alkoholi mocnych jest gin. W porównaniu do roku poprzedniego kategoria ta wzrosła wartościowo o 30%, osiągając wartość ponad 154 mln zł. „Trzecie miejsce na podium najdynamiczniej rozwijających się kategorii alkoholi mocnych zajmuje najmniejsza kategoria w całym koszyku alkoholowym – meksykańska tequila, która w ciągu ostatnich 12 miesięcy odnotowała 27% wzrost wartości” – przyznaje ekspertka w Nielsen. Tuż poza podium znalazła się whisky, największa kategoria wśród alkoholi mocnych, znacznie większa niż dynamicznie rozwijające się rum, gin i tequila. „Rynek whisky w Polsce jest już wart ponad 3 mld zł. Rośnie zarówno wartość (+20%), jak i wolumen (+15%) sprzedaży whisky. Nieporównywalnie skromniejszy do wymienionych wcześniej kategorii wzrost odnotowała druga co do wielkości kategoria w całym koszyku alkoholowym – wódka, której wartość sprzedaży wzrosła 8% rok do roku a wolumen jedynie 2%” – informuje Anna Anasik.
Rynek wina
Najmniejszą grupą w koszyku alkoholowym są wina i likiery mleczne, które stanowią 10% wartości sprzedaży całego koszyka. „W okresie październik 2019 – wrzesień 2020 grupa tych produktów odnotowała 9% wzrost wartości rok do roku. Najdynamiczniej rozwijającą się kategorią były wina musujące, na które polscy kupujący wydali 551 mln zł, co oznacza 16% wzrost wartości sprzedaży rok do roku. Dynamiczny rozwój kategorii tak zwanych „bąbelków” napędza włoskie prosecco, którego wartość stanowi już ponad 1/3 wartości sprzedaży wszystkich win musujących w Polsce. Rośnie także sprzedaż win stołowych, największego segmentu na rynku wina w Polsce oraz win aromatyzowanych i owocowych, a także wermutów. Jedynie wina deserowe odnotowały spadek sprzedaży w ostatnich 12 miesiącach. W ostatnim czasie wyhamował rozwój likierów mlecznych, w okresie październik 2019 – wrzesień 2020 ich wartość sprzedaży wzrosła o 5%, gdzie przed rokiem kategoria ta odnotowała 16% wzrost wartości sprzedaży” – przyznaje Anna Anasik.
Ostatnie miesiące wywołały pewnie zmiany na rynku – również w zachowaniach zakupowych klientów sklepów. Potwierdza to Prezes Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa, Magdalena Zielińska: „Pandemia zmieniła wiele aspektów życia i wywołała nowe zachowania zakupowe. Nałożone odgórnie restrykcje, ale też obawy konsumentów o bezpieczeństwo i zdrowie sprawiają, że zdecydowanie chętniej spożywamy napoje alkoholowe w mniejszym gronie, w domu. W tych warunkach znakomicie sprawdza się wino – buduje atmosferę w trakcie kameralnych spotkań towarzyskich, a spożywane z posiłkami, doskonale podkreśla smak potraw. To spowodowało, że w trakcie tej społecznej izolacji, zaobserwowano wzrost domowej konsumpcji napojów winiarskich. Konsumenci, z których wielu spędziło ten czas (lub nadal spędza) eksperymentując w kuchni, przykładali większą wagę do wyboru odpowiedniego wina oraz jego jakości. Chętnie wybierali znane im marki, jednak trend premiumizacji, obserwowany od pewnego czasu, nie został (przynajmniej na razie) wstrzymany przez koronawirusa. Rynek wina w Polsce to segment rosnący stabilnie i wciąż cieszący się ogromnym potencjałem. Spodziewamy się, że dzięki szczególnym właściwościom wina i kulturze jego spożywania, nawet w trudnych warunkach pandemii, jego konsumpcja będzie się rozwijać”.
Choć branża w ostatnim czasie mierzy się z wieloma wyzwaniami to okres świąteczny może być czasem, kiedy dzięki odpowiedniej ofercie niską do tej pory sprzedaż zrekompensuje znaczy wzrost. Dlatego nie należy zapominać o popularnych w tym okresie markach premium oraz zestawach prezentowych, które zwrócą uwagę klienta.
Monika Kociubińska
Redaktor
1 Źródło: Nielsen, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Food), Sprzedaż wartościowa i wolumenowa oraz udziały wartościowe i wolumenowe w okresach październik 2018 – wrzesień 2019 i październik 2019 – wrzesień 2020 w kategoriach napoje alkoholowe.
