Raporty

Piernik, makowiec czy sernik?

Poniedziałek, 21 października 2019 Autor: Monika Górka, HURT & DETAL Nr 10/164. Październik 2019
Nastrój Świąt Bożego Narodzenia wprowadzamy do naszych domów przez wspólne przygotowywanie potraw czy pieczenie ciast. Wyrażanie uczuć, rodzinna atmosfera i ten aromat świątecznego ciasta – to jedne z wielu powodów, dla których i w tym roku w wielu polskich domach odbywać się będzie wielkie świąteczne pieczenie!
Boże Narodzenie poza najważniejszym chrześcijańskim przesłaniem, to także czas pielęgnowania tradycji i zwyczajów, znanych w naszych rodzinach od pokoleń. Przystrojona choinka, pod nią prezenty, wolne nakrycie przy stole, 12 tradycyjnych potraw, sianko pod obrusem, dzielenie się opłatkiem – to tylko jedne z wielu zwyczajów praktykowanych w polskich domach. Niezwykle ważne są także wspólne chwile w okresie przedświątecznym spędzone w kuchni na przygotowywaniu wyśmienitych słodkich wypieków.

Jakie wypieki przygotowywane są najczęściej w polskich domach? Z pewnością jest to makowiec. Mak jako symbol płodności pojawia się na wigilijnym stole, aby przynieść dostatek na cały przyszły rok. Makówka to także metafora domu jednoczącego wszystkich domowników, co w przypadku Świąt Bożego Narodzenia jest dla nas szczególnie istotne. Makowiec zawijany, najczęściej lukrowany, z kandyzowaną skórką pomarańczową – to najpopularniejszy wariant. Ale pomysłów jest nieskończenie wiele. Makowiec możemy przygotować z ciasta drożdżowego, kruchego czy nawet francuskiego. Zamiast lukru możemy użyć polewy czekoladowej czy marcepanowej. Poza struclą możemy przygotować makowe drożdżówki, ciastka czy makowe torty.

Aromatyczny korzenny zapach i nieskończenie wiele wariantów posiada z pewnością świąteczny piernik. Najstarszy zachowany polski przepis na wypiek piernika pochodzi z 1725 roku i zanotowany został – co ciekawe – nie w książce kucharskiej, ale poradniku medycznym. Ciasto to było uważane nie tylko za wyśmienity przysmak, ale i lekarstwo, które zalecano w razie niestrawności oraz w czasie przeziębienia.

Pierniki, dzięki swemu niepowtarzalnemu aromatowi zyskały niezwykłą popularność i są bardzo chętnie wypiekane w wielu domach. Wśród obowiązkowych piernikowych dodatków niezmiennie od lat królują orzechy, miód, skórka pomarańczowa oraz oczywiście czekolada, która doskonale współgra z podstawowymi, korzennymi nutami ciasta piernikowego. Coraz bardziej popularnym dodatkiem, który także świetnie pasuje do aromatów piernika jest rum.

Tradycyjny piernik to obowiązkowa pozycja w świątecznym menu, jednak ciekawą jego alternatywą jest też popularny domek z piernika. Malownicza chatka jak z bajki, której przygotowanie nie jest tak trudne jakby się mogło wydawać, może być również fajną formą prezentu. Do zrobienia domku, poza własnoręcznie upieczonymi piernikami, wyciętymi w odpowiedni kształt potrzebna będzie szpryca i gęsty lukier, który pomoże skleić zarówno ściany i dach domku. Równie ważne okazują się być także wszelkiego rodzaju kolorowe i metaliczne perełki oraz gotowe ozdoby z lukru, lukrowe pisaki w różnych barwach czy cukier puder, ale także drobne słodycze, takie jak: żelki, drażetki, małe cukierki, świąteczne biało-czerwone laski, pianki, lizaki, a nawet suszone owoce, orzechy, migdały (z których można zrobić urocze, minimalistyczne dachówki) czy skórki cynamonu. Do wspólnego przygotowania piernikowej chatki koniecznie trzeba zaprosić najmłodszych domowników. To dla nich nie lada frajda, a efekty wspólnej kreatywnej pracy zadowolą całą rodzinę.

Wiedeński, kaszubski czy królewski? To dylemat przed którym staje niejeden organizator świątecznego przyjęcia. Głównym składnikiem każdego sernika jest biały ser (twaróg). Czasami do masy dodawane są rodzynki, owoce lub wiórki kokosowe. Co kto lubi. W niektórych przepisach przygotowaną masę serową utartą w makutrze (misa z kamionki do ucierania) lub w maszynce do mielenia wykłada się na uprzednio upieczony spód z kruchego lub półkruchego ciasta. Wierzch sernika możemy posypać kruszonką, startym ciastem kruchym lub udekorować ulubioną polewą.

A jakie jest najbardziej kolorowe świąteczne ciasto? Z pewnością jest to keks z dodatkiem mnóstwa bakalii i suszonych i kandyzowanych owoców. Oblany lukrem lub polewą z białej czekolady, z ulubionymi aromatami – będzie wyśmienicie prezentowało się na świątecznym stole.

Wśród świątecznych wypieków goszczących na polskich stołach nie brakuje zarówno tych tradycyjnych, jak również ciast i deserów w wariantach nieco unowocześnionych. Chyba nikt z nas nie wyobraża sobie świąt bez słodkich przysmaków, takich jak kutia, desery z makiem – jak makowiec czy tort makowy, pyszny piernik z korzennymi przyprawami, pierniczki i inne świąteczne ciasteczka pieczone w fantazyjnych świątecznych formach z kolorową posypką czy lukrem, keks z bakaliami czy sernik z polewą.

Nie będzie świątecznego wypieku bez…

Tego, że grudzień bez wątpienia jest miesiącem słodkich wypieków – nie trzeba nikomu udowadniać. W większości polskich gospodarstw domowych pieczemy ciasta samodzielnie, dlatego też w okresie przedświątecznym rośnie sprzedaż artykułów do pieczenia, takich jak cukier a także cukier wanilinowy, proszek do pieczenia, aromaty, drożdże instant, soda oczyszczona, kremy, polewy czy dekoracje do ciast, takie jak np. pisaki cukrowe. Kategorie te cechują się silną sezonowością. Wzrosty sprzedaży obserwuje się dwa razy do roku, w okresie Świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy, ale to w grudniu jest on największy. Właśnie w okresie bożonarodzeniowym następuje wzrost sprzedaży cynamonu, imbiru, kardamonu, czy anyżku gwiaździstego.

Tłuszcze do pieczenia

Trudno wyobrazić sobie Boże Narodzenie bez tradycyjnego piernika, makowca czy sernika. Do przygotowania świątecznych wypieków niezbędne są tłuszcze takie jak margaryna czy masło. Jak pokazują dane CMR sprzedaż margaryn do smażenia/pieczenia przed świętami dynamicznie wzrasta. I tak w grudniu 2018 r., w sklepach małoformatowych do 300 mkw., ten segment margaryn, zanotował niemalże 45% wzrost wartości sprzedaży w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Również masło zwiększyło sprzedaż w tym okresie – konsumenci wydali na nie o 11% więcej niż w listopadzie. Odnotowane zmiany w wartości sprzedaży obu segmentów wynikają zarówno ze wzrostu liczby paragonów, na których znajdziemy margarynę czy masło jak i ze zwiększenia liczby kupowanych opakowań. W grudniu 2018 r. (w porównaniu do poprzedniego miesiąca) liczba transakcji dla margaryny do smażenia/pieczenia zwiększyła się o 24%, natomiast liczba kupowanych opakowań aż o 51,8%. Dla masła liczba transakcji zwiększyła się o 3,8%, a liczba opakowań o 13,5%. Obie kategorie cieszyły się szeroką dostępnością w placówkach małego formatu, która dodatkowo nieco wzrosła w okresie świątecznym. W grudniu 2018 r. masło można było spotkać średnio w ok. 88% sklepów, a margarynę do smażenia/pieczenia w ok. 83%. Klienci sklepów małoformatowych do 300 mkw. na margarynę do smażenia/pieczenia wydali średnio 3.5 zł, czyli o 50 gr więcej niż w listopadzie 2018 r. – wynika z danych CMR.

Bakaliowe święta

Przyrządzając świąteczne wypieki niezbędne są różnego rodzaju dodatki do ciast, ale również bakalie. Największy segment stanowią orzechy, które też cechują się najszybszym tempem wzrostu. Bożonarodzeniowe wypieki to przede wszystkim orzechy włoskie, migdały oraz suszone i kandyzowane owoce. Spośród suszonych owoców konsumenci najchętniej wybierają suszone śliwki, rodzynki oraz żurawinę, które są nie tylko idealnym dodatkiem do świątecznych wypieków i potraw, ale także są formą zdrowej przekąski. Rynek bakalii wciąż się rozwija, czemu sprzyjają globalne trendy prozdrowotne. Obecnie rynek bakalii paczkowanych wart jest ok. 1,6 mln zł. To produkty całoroczne o szerokim gronie odbiorców. W kuchni wykorzystywane są jako dodatek do deserów i różnorodnych dań wytrawnych, a także jako samodzielna przekąska i alternatywa dla słodyczy. Nową grupę konsumentów, która systematycznie się rozszerza stanowią osoby zwracające szczególną uwagę na zdrowe odżywianie się.  To grupa, która świadomie wybiera produkty wysokiej jakości, nieprzetworzone i bogate w cenne witaminy i minerały. Wybierając bakalie przede wszystkim należy zwrócić uwagę na ich skład, czy nie posiadają substancji konserwujących i cukru.

Niezbędny nabiał

Święta, a zawłaszcza świąteczne wypieki nie powstaną bez odpowiednich produktów nabiałowych. Mleka spożywcze pasteryzowane, masła, śmietany ukwaszone i UHT, które doskonale nadają się do świątecznych wypieków. Trudno jest wyobrazić sobie Święta Bożego Narodzenia bez sernika, dlatego warto mieć w sklepie szeroką gamę twarogów o różnej zawartości tłuszczu, oraz twarogi cukiernicze niewymagające mielenia, a także serki homogenizowane. W okresie przedświątecznym obserwuje się także większe zapotrzebowanie na masło i śmietankę 30% nadającą się ubijania.

Na gotowe?

Z roku na rok Polacy coraz chętniej pieką ciasta samodzielnie, ale także chętniej decydują się na różne formy wsparcia takie jak zakup dodatków i półproduktów do pieczenia. Jednak gotowe mieszanki do ciast czy paczkowane wypieki – również powinny znaleźć swoje miejsce na sklepowej półce. Współczesne tempo życia i trend convenience mają wpływ na duże zainteresowanie tego typu produktami. Nie bez powodu przecież kategoria gotowych ciast paczkowanych największe sprzedaże osiąga w ostatnich 3 miesiącach roku.

Nie tylko „spożywka”

Poza kategoriami spożywczymi, w niejednym sklepie jest miejsce na akcesoria do pieczenia. Warto więc w takim wypadku zadbać o wszystkie te produkty, które pomagają zarówno przygotować wypieki, jak i je dekorować. Poza papierem czy formami do pieczenia producenci oferują szeroką gamę praktycznych przyborów, które znacząco usprawniają pracę przy ciastach i ciasteczkach. Przesiewacze do mąki i cukru pudru, miski do mieszania lub miksowania mas, miarki kuchenne, różnego typu łopatki, pędzle silikonowe, rękawy cukiernicze do zdobienia, dekoratory do tortów i wiele innych. Funkcjonalne przybory do pieczenia ciast nawet początkującym pozwolą wyczarować prawdziwe słodkie arcydzieła.

Polacy pieką i na co dzień i od święta. Oczywiście bożonarodzeniowe wypieki są dla wielu konsumentów tymi wyjątkowymi – makowiec, piernik, sernik – to jedne z najbardziej popularnych świątecznych słodkości. Ważne są korzenne przyprawy, mak, miód, czekolada, duże ilości bakalii i najlepszej jakości tłuszcze, mąka, jajka, a także fixy, gotowe masy makowe czy kremy ułatwiające samodzielne przygotowanie ciast. Pamiętajmy, że wspólne przygotowywanie wypieków, ciasteczek, pierników, i wydobywające się z kuchni słodkie zapachy świątecznych ciast wprawiają domowników w wyśmienity świąteczny nastrój.

Monika Górka
Zastępca Redaktora Naczelnego


tagi: Święta Bożego Narodzenia ,